Loading...

Κατηγορίες

Δευτέρα 16 Μάι 2022
Οι νέοι, η Εκκλησία, η κοινωνία και η πολιτική
Κλίκ για μεγέθυνση






EUROKINISSI/ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ





16.05.2022, 14:59
 
Ερευνα: Πώς και γιατί άνθρωποι που μεγαλώνουν σε ορθόδοξο οικογενειακό περιβάλλον, σταδιακά απομακρύνονται από τη θρησκεία. ● Ο ρόλος του δημόσιου λόγου της Εκκλησίας και το ιδεολογικο-πολιτικό της υπόβαθρο που θεωρείται ότι βρίσκεται πολύ κοντά στην Ακροδεξιά.

Πώς αξιολογούν οι νέες και οι νέοι τη στάση και τον λόγο της Εκκλησίας; Με ποιον τρόπο αρθρώνουν τις θέσεις τους; Μέσω ποιων διατυπώσεων οριοθετούν τη σχέση τους με την Εκκλησία; Αυτά είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει η παρούσα ποιοτική έρευνα, ο βασικός σκοπός της οποίας ήταν να κατανοήσουμε και να εξηγήσουμε τις στάσεις και τις αντιλήψεις των νέων για την Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά και πώς συγκροτείται ο λόγος τους. Μέσω της ανάλυσης δόθηκε η δυνατότητα να καταγραφούν τα επιχειρήματα, οι λέξεις και οι φράσεις που χρησιμοποιούν, αλλά και οι φωνητικές ή εκφραστικές τους αντιδράσεις.

Παρουσιάζονται εδώ σύντομα τα βασικά συμπεράσματα. Αρχικά διαπιστώθηκε ότι αρκετοί νέοι και νέες, ενώ μεγάλωσαν σε ένα λιγότερο ή περισσότερο ορθόδοξο οικογενειακό περιβάλλον, σταδιακά απομακρύνθηκαν από αυτό και είτε είναι πλέον αδιάφοροι ως προς το θρησκευτικό πεδίο είτε άθεοι και αγνωστικιστές. Παράλληλα, οι περισσότεροι αναφέρθηκαν εμφατικά στην αναγκαιότητα μη ανάμειξης της Εκκλησίας στα πολιτικά πράγματα και στον διαχωρισμό κράτους και Εκκλησίας.

Εκτός αυτού, η πλειονότητα έκρινε αρνητικά την Εκκλησία σε μια σειρά από θέματα αναφορικά με την ισότητα των φύλων και τα ανθρώπινα δικαιώματα, θεωρώντας τον λόγο της οπισθοδρομικό, συντηρητικό, ενίοτε δε ρατσιστικό, ακραίο και επικίνδυνο. Ειδικότερα, οι γυναίκες ήταν εκείνες που εξέφρασαν πιο προοδευτικές αντιλήψεις συγκριτικά με τους άνδρες, ακόμα και όσες δήλωσαν ότι είναι πιστές χριστιανές ορθόδοξες, ασκώντας σκληρή κριτική στην Εκκλησία για τη στάση και τον λόγο της, ιδίως απέναντι στις γυναίκες.

Ενα δεύτερο συμπέρασμα αφορά τις αιτίες του συχνά θεωρούμενου ως ακραίου, ρατσιστικού, μισογυνικού και ομοφοβικού λόγου της Εκκλησίας. Μια εξήγηση, κυρίως από όσους βρίσκονται μακριά από την Εκκλησία, ήταν ότι η χριστιανική θρησκεία διαθέτει ορισμένα εγγενή χαρακτηριστικά που εδράζονται στις παραδόσεις και στα ιερά της κείμενα, με συνέπεια ο λόγος της να μην μπορεί να ξεφύγει από αυτό το πλαίσιο. Μια άλλη εξήγηση από όσους είναι μεν πιστοί αλλά με έναν πιο κριτικό τρόπο είναι ότι δεν ευθύνεται στην πραγματικότητα η ίδια η θρησκεία, αλλά η Εκκλησία ως θεσμός και το γεγονός ότι οι ιερείς είναι κυρίως μεγάλης ηλικίας και έχουν ανατραφεί σε περιβάλλοντα όπου κυριαρχούσαν αντιλήψεις περασμένων εποχών.

Από τη μεριά τους, όσοι ήταν αρκετά κοντά στην Εκκλησία προσπάθησαν να δικαιολογήσουν αυτού του είδους τον λόγο είτε με αναφορά στις παραδόσεις και τα ιερά κείμενα, συμπίπτοντας ως προς αυτό –από άλλη κατεύθυνση όμως– με εκείνους που βρίσκονται μακριά από την Εκκλησία, θεωρώντας τον δηλαδή φυσιολογικό και εξηγήσιμο, είτε υποστηρίζοντας ότι οι απόψεις αυτές είναι μειοψηφικές και υπερπροβάλλονται από τα ΜΜΕ.

Ενα τρίτο συμπέρασμα είναι ότι συχνά αναφέρθηκε με ένταση από τους ερωτώμενους, ακόμα και από αρκετά πιστούς, ότι αυτός ο λόγος και η στάση της Εκκλησίας τούς έχει απομακρύνει από αυτήν. Φαίνεται δηλαδή ότι ο δημόσιος λόγος της Εκκλησίας συχνά επιδρά αρνητικά στους νέους σε σχέση με τη συμμετοχή τους σε θρησκευτικές τελετουργίες ή ακόμα και κλονίζει τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Θεωρώντας τη στάση και τον λόγο της παρωχημένα, υποστήριξαν ότι η Εκκλησία πρέπει να αφουγκραστεί τους νέους και να ακολουθήσει τις κοινωνικές εξελίξεις εάν επιθυμεί να διατηρηθεί ως ένας σημαντικός θεσμός, διαφορετικά θα παραμείνει ως κάτι το απολιθωμένο και ως ένα εξάρτημα της πολιτικής εξουσίας.

Το τελευταίο συμπέρασμα είναι η ιδιαίτερη έμφαση που δόθηκε από πολλούς ερωτώμενους στο ιδεολογικο-πολιτικό υπόβαθρο της Εκκλησίας και του ακροατηρίου της, το οποίο θεωρήθηκε ότι σχεδόν ταυτίζεται με τη Δεξιά, αλλά βρίσκεται πολύ κοντά και στην Ακροδεξιά. Αυτή η πολιτικο-ιδεολογική αναφορά και αλληλεπίδραση προβλήθηκε και ως εξήγηση του δημόσιου λόγου της Εκκλησίας αλλά και ως εξήγηση της αδυναμίας εκκοσμίκευσης του κράτους λόγω του πολιτικού κόστους. Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα παράμετρο, καθώς η σχέση της Δεξιάς, αλλά κυρίως της Ακροδεξιάς, με τη θρησκεία έχει αποτελέσει κατά τα τελευταία χρόνια ένα από τα βασικά αντικείμενα της διεθνούς έρευνας.

*Δρ Κοινωνιολογίας της Θρησκείας, διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, ερευνητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
πηγη: https://www.efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου