Το μέλλον της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης προβλέπεται δυσοίωνο. Η εφαρμογή τής Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ), σε συνδυασμό με τους υψηλούς συντελεστές και την ανακατανομή των θέσεων δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα που άφησε εκτός δημόσιων πανεπιστημίων 40.000 μαθητές και είχε ως αποτέλεσμα να αποψιλωθούν ολόκληρα τμήματα, τα οποία είχαν ελάχιστους ή μηδενικούς εισακτέους. Αυτές οι εξελίξεις θα δημιουργήσουν ένα νέο τοπίο στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, όπου τα κομμάτια του παζλ θα συνθέτουν οι καταργήσεις ή οι συγχωνεύσεις τμημάτων, καθώς και η υποτίμηση ολόκληρων επιστημονικών πεδίων, που με τη σειρά τους θα ανοίξουν δρόμους προς κάθε λογής ιδιωτικά κολέγια.

Οι κενές θέσεις

Πολλά πανεπιστημιακά τμήματα φέτος δεν θα γεμίσουν τα αμφιθέατρά τους. Συγκεκριμένα, περίπου 100 τμήματα έχουν λιγότερους από 20 εισακτέους. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί φυσικά το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ξάνθης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, στο οποίο φέτος δεν κατάφερε να εισαχθεί ούτε ένας υποψήφιος, παρά το γεγονός ότι οι αρχιτεκτονικές παραδοσιακά βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των περιζήτητων σχολών και συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις χιλιάδων μαθητών.  Όπως εκτίμησε, μιλώντας στην ΑΥΓΗ, καθηγητής του Δημοκρίτειου, «τα τμήματα τα οποία είναι περιζήτητα και στιβαρά, και έχασαν φέτος τους εισακτέους τους, θα επανέλθουν. Το βασικό πρόβλημα προκύπτει με τμήματα τα οποία είχαν παθογένειες είτε επειδή το αντικείμενό τους δεν ήταν ανταγωνιστικό είτε λόγω της γεωγραφικής θέσης που κατείχαν. Αυτά τα τμήματα θα δυσκολευτούν».

Αυτό σημαίνει ότι η βιωσιμότητα μεγάλου αριθμού τμημάτων -και κυρίως όσων ανήκουν στα περιφερειακά πανεπιστήμια- είναι «στον αέρα».  Άλλωστε, 21 από τα 24 ΑΕΙ πλήττονται με μείωση των φοιτητών τους.  Ήδη από την τελευταία σύνοδο των πρυτάνεων επικρατούσε μεγάλη ανησυχία για τη βιωσιμότητα των περιφερειακών πανεπιστημίων, ενώ οι πρυτάνεις ζήτησαν στήριξη για να καταφέρουν να επιβιώσουν από τον βούρκο τού νέου συστήματος εισαγωγής, που τους στέρησε χιλιάδες εισακτέους. Η κατάσταση αυτή επηρέασε ακόμα και κεντρικά πανεπιστήμια με απώλειες φοιτητών.  Ένα ζήτημα που πρέπει να τεθεί στο τραπέζι, είναι το πώς θα λειτουργήσουν κανονικά τα επόμενα χρόνια τμήματα με τόσο μικρό αριθμό εισακτέων, την ώρα που το κοκτέιλ τής κυβερνητικής επιλογής θα περιλαμβάνει συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων, όπως άλλωστε έχει εκφραστεί από κυβερνητικά χείλη.

Γιάννης Σκαρπέλος: Η εκφρασμένη βούληση της κυβέρνησης είναι να ανασχεδιάσει τον ακαδημαϊκό χάρτη προχωρώντας σε συγχωνεύσεις, καταργήσεις

«Η απάντηση για το αν θα καταργηθούν ή θα συγχωνευθούν τμήματα είναι ανεξάρτητη της ΕΒΕ και έχει να κάνει με την πολιτική βούληση» λέει στην ΑΥΓΗ ο Γιάννης Σκαρπέλος, καθηγητής Οπτικού Πολιτισμού στο Πάντειο. «Η εκφρασμένη βούληση της κυβέρνησης είναι να ανασχεδιάσει τον ακαδημαϊκό χάρτη και επομένως να προχωρήσει σε συγχωνεύσεις, καταργήσεις και πιθανόν ίδρυση νέων τμημάτων. Η ΕΒΕ μπορεί να δώσει κάποια επιχειρήματα, όπως και τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων».

Τα στοιχεία είναι αδιαμφησβήτητα.  Όπως αναφέρει το Τμήμα Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ., οι κενές θέσεις που διαμορφώνονται στα τριτοβάθμια ιδρύματα άγγιξαν τις 19.168. Παράλληλα, εξοστρακίστηκε η πλειονότητα των υποψηφίων από εσπερινά ΓΕΛ, καθώς από τις 776 προσφερόμενες θέσεις σε ΑΕΙ καλύφθηκαν μόλις οι 83, δηλαδή το 11%. Την ίδια στιγμή, 7 στους 10 υποψηφίους δεν κατάφεραν καν να συμπληρώσουν μηχανογραφικό δελτίο ή, πιο σωστά, δεν τους το επέτρεψε η ΕΒΕ. Τελικά, από τους 103.468 υποψηφίους όλων των κατηγοριών, πέτυχαν οι 63.239 (ποσοστό 61, 12%), ενώ το 2020 από τους 105.420 υποψηφίους πέτυχαν οι 81.413 (ποσοστό 77,23%).

«Κάθε χρόνο θα κόβονται εισακτέοι. Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να μειώσει τα τμήματα, το κόστος και τις δημόσιες δαπάνες για την Παιδεία γενικώς» είπε στην ΑΥΓΗ ο Μιχάλης Σπουρδαλάκης, καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης και κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ.

«Με αυτή τη λογική, η Ελλάδα γυρίζει την πλάτη στην Οδηγία και τη στόχευση της Ε.Ε. που αναφέρει ότι πρέπει το 40% του πληθυσμού να έχει πανεπιστημιακή μόρφωση» υπογραμμίζει ο ίδιος.

Υποτίμηση επιστημονικών πεδίων

Ακόμα μία συνέπεια της ΕΒΕ έχει να κάνει με την υποτίμηση ολόκληρων επιστημονικών πεδίων, τα οποία στο μέλλον ίσως κινδυνεύσουν ακόμα και με αφανισμό.

«Αυτό που γίνεται σήμερα είναι η εργαλειοποίηση της Παιδείας. Πρέπει να ανατρέψουμε μερικούς μύθους -όπως είναι η απόλυτη σύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας- και να τονίσουμε ότι το πανεπιστήμιο ναι μεν σέβεται την επιθυμία των εισακτέων να πάρουν πτυχίο που θα τους δίνει πλεονέκτημα στην αναζήτηση εργασίας, αλλά ο βασικός ρόλος που έχει το πανεπιστήμιο είναι να δίνει εφόδια γνώσεων και παιδείας» εξηγεί ο Μ. Σπουρδαλάκης. «Εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση και κλείσουν οι φιλολογικές, η Φιλοσοφία, η Θεωρητική Φυσική και τα Μαθηματικά, δεν θα έχουμε πρωτογενή έρευνα».

Σύμφωνα με τον ίδιο, για να μην προχωρήσει το κλείσιμο σχολών ή ο αφανισμός επιστημονικών πεδίων, πρέπει να ενθαρρύνονται οι νέοι να πάνε στα πανεπιστήμια. Πρέπει το κίνημα, η Αριστερά και οι φοιτητές να διεκδικήσουν την ποιότητα των σπουδών και την ακαδημαϊκότητα του πανεπιστημίου.

«Να υπάρχει μια δημιουργική αντίσταση από το σύνολο της πανεπιστημιακής κοινότητας για να διαφυλάξουμε την ποιότητα των ελληνικών δημόσιων ΑΕΙ. Να πείσουμε τους νέους να πάνε στο πανεπιστήμιο για τη γνώση, την κριτική σκέψη» επισημαίνει ο Μ. Σπουρδαλάκης.

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Κάθε χρόνο θα κόβονται εισακτέοι. Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να μειώσει τα τμήματα, το κόστος και τις δημόσιες δαπάνες για την Παιδεία

Όπως αναφέρει το Τμήμα Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ., «ολόκληρες επιστημονικές περιοχές υποτιμώνται ως αποτέλεσμα των αριθμητικών μαγγανειών της ΕΒΕ. Το αποτέλεσμα αυτό είναι η συντομογραφία της διαβόητης ‘σύνδεσης με την αγορά’... Πώς αλλιώς μπορεί να αξιολογηθούν τα χιλιάδες κενά πανεπιστημιακά έδρανα στη Γεωπονία, τη Δασολογία, τη Γεωλογία, στα Μαθηματικά και στη Φυσική, τη Φιλοσοφία, τη Φιλολογία και την Ιστορία, την Αρχιτεκτονική, την Τοπογραφία ή στους πολιτικούς μηχανικούς; Ποια επιστημονική, κοινωνική ή αναπτυξιακή σκοπιμότητα οδηγεί σε μαρασμό επιστήμες και σχολές;».

«Αυτή η πρωτοφανής βαρβαρότητα εις βάρος της νεολαίας, των μορφωτικών δικαιωμάτων τους, η σκοτεινή εγκαθίδρυση ενός καθεστώτος απαξίωσης των πανεπιστημίων δεν μπορεί να καταγραφεί απλώς στο βιβλίο συμβάντων μιας κυβέρνησης που εχθρεύεται οτιδήποτε κοινωνικό και δημόσιο. Πρέπει να ανατραπεί η κατάσταση των χιλιάδων αποκλεισμένων νέων από τα πανεπιστημιακά έδρανα. Κοινή απαίτηση: καμιά κενή θέση στα ΑΕΙ. Κατάργηση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής τώρα» τονίζει το Τμήμα Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.

Ένα ερώτημα που προκύπτει έχει να κάνει και με την ευθύνη των ίδιων των τμημάτων σε ό,τι αφορά τον καθορισμό των συντελεστών βαρύτητας.

«Η πανεπιστημιακή κοινότητα θεωρώ πως υποτίμησε την ΕΒΕ, δεν κατανόησε το σχέδιο πίσω από αυτή την ιστορία. Κι όλα αυτά σε ένα περιβάλλον που η ανεργία μας έχει αναγκάσει όλους να σκεφτόμαστε το ζήτημα της απασχόλησης, σε μια κοινωνία που έχει εργαλειοποιήσει τα πάντα και παρακάμπτει την ακαδημαϊκότητα. Μπαίνουμε στη λογική των ‘αρίστων’» λέει ο Μ. Σπουρδαλάκης, προσθέτοντας ότι κάθε τμήμα καθόρισε τον συντελεστή γιατί η άλλη εναλλακτική ήταν η επιβολή του από το υπουργείο Παιδείας. Οι συντελεστές πέρασαν από τη Σύγκλητο και στη συνέχεια εστάλησαν στο υπουργείο. «Καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, αίτημα ήταν να μην γίνει τώρα, καθώς τα παιδιά δεν ήταν προετοιμασμένα λόγω Covid-19 και εγκλεισμού. Υπήρχε μια πονηρή ταξικότητα εις βάρος χιλιάδων μαθητών».

«Τα τμήματα έχουν ευθύνη που πείστηκαν πως μπορεί με μια τεχνητή αύξηση της βάσης εισαγωγής αυτόματα να γίνουν κέντρα αριστείας» λέει από την πλευρά του ο Γ. Σκαρπέλος. «Από εκεί και πέρα, πρακτικά ήταν αδύνατο να υπολογίσει κανείς ποιες θα είναι οι επιπτώσεις χωρίς να έχει στα χέρια του πλήρη στατιστικά στοιχεία τουλάχιστον της τελευταίας δεκαετίας. Πάντως, πολύ νωρίς και πριν κληθούν να δηλώσουν τους συντελεστές της ΕΒΕ, είχαν δημοσιοποιηθεί εκτιμήσεις σχετικά με τον αριθμό όσων θα έμεναν εκτός ΑΕΙ».

Στα «νύχια» των κολεγιαρχών

Όσο για τα 40.000 παιδιά που δεν κατάφεραν να περάσουν σε κάποια σχολή, βρίσκονται στο κενό. Οι ταξικοί φραγμοί στην Παιδεία είναι εντονότεροι από ποτέ. H κυβέρνηση έδωσε το τελειωτικό χτύπημα κάνοντας εντονότερο το νεοφιλελεύθερο στίγμα της. Χαρακτηριστικό ήταν το σύνθημα που κατέκλυσε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Με 8.000 μόρια δεν περνάς σε κάποιο ΑΕΙ, αλλά με 8.000 ευρώ μπορείς να φοιτήσεις σε κάποιο ιδιωτικό κολέγιο».

Και το υπουργείο Παιδείας έδειξε ότι το δικαίωμα στο όνειρο είναι για λίγους. Για λίγους που έχουν τη δυνατότητα να φοιτήσουν σε κάποιο πανεπιστήμιο του εξωτερικού - όπως η κόρη του πρωθυπουργού… Για λίγους που έχουν τη δυνατότητα να πάνε σε κάποιο ιδιωτικό κολέγιο - αφού η υπουργός έχει φροντίσει να εξισώσει τα επαγγελματικά τους δικαιώματα με εκείνα των δημόσιων πανεπιστημίων. Τα παιδιά των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων... «θα απεγκλωβιστούν από τα πανεπιστήμια», όπως είπε κυνικά η Ν. Κεραμέως. Και το μέλλον τους;  Άγνωστο.

«Η σφαγή των αμνών διά χειρός Κεραμέως ολοκληρώθηκε. 40.300 περίπου ‘αποτυχόντες’ στις Πανελλαδικές εξετάσεις οδηγούνται διά της βίας στα νύχια των επιτήδειων επιχειρηματιών της εκπαίδευσης, ΙΕΚαρχών και κολεγιαρχών, οι οποίοι επέβαλαν την εφαρμογή της ΕΒΕ» ανέφερε χαρακτηριστικά η ΟΙΕΛΕ δίνοντας το στίγμα της επόμενης μέρας.

πηγη: https://www.avgi.gr