Στο λεγόμενο "gig-economy", η δυνατότητα της παροχής αγαθών και υπηρεσιών με ένα "click" στο κινητό, έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερνότητάς μας. Μας δίνει αυτή την δυνατότητα που οι Αμερικανοί λένε « seamless" ή "friction-less", δηλαδή χωρίς αντιστάσεις, χωρίς δυσκολίες, χωρίς να την παίρνεις είδηση, να ικανοποιείς τις ανάγκες σου, με ένα τρόπο σχεδόν "μαγικό."

Πίσω όπως από κάθε πάτημα κουμπιού σπεύδουν άνθρωποι που αναζητούν τα προϊόντα μας, που τα συσκευάζουν, που τα μεταφέρουν στο σπίτι μας. Στην Αμερική ή διαδικασία αυτή συνδυάζει πολλές φορές αυτοματοποιημένα συστήματα και ανθρώπους. Πρόσφατα αγοράζοντας από την Apple το προϊόν ήρθε στο σπίτι τρεις ώρες μετά την αγορά του - ήταν προφανές πως γνωρίζοντας τι θέλω, ήταν πολύ προτιμότερο να το αγοράσω ηλεκτρονικά, από το να κατευθυνθώ στο Apple Store.

Τελευταία, η σκοτεινή πλευρά αυτής της οικονομίας γίνεται όλο και πιο φανερή. Είτε αφορά τον αφανισμό μικρών καταστημάτων της γειτονιάς που δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τις τεράστιες εταιρείες, είτε αφορά τις συνθήκες εργασίας (για παράδειγμα δεκάδες ιστορίες έχουν γραφτεί για τις απάνθρωπες συνθήκες στις αποθήκες προϊόντων της Amazon), είτε αφορά τους "ντελιβεράδες" που τρέχουν στους δρόμους με ζέστη και με κρύο, και με κίνδυνο της ζωής τους.

H συμπεριφορά του e-Food θα σας θυμίσει την εκπληκτική ταινία του Ken Loach με τίτλο "Sorry We Missed You," όπου η εταιρεία ονομάζει τους μεταφορείς "επιχειρηματίες", στην ουσία οδηγώντας τους σε μια αφόρητη καθημερινότητα, όπου το δέλεαρ μιας τάχα σημαντικής χρηματικής αμοιβής από μεταφορά ενός μεγάλου φορτίου προϊόντων, συγκρούεται στην σκληρή πραγματικότητα του ατέλειωτου άγχους στους δρόμους, που όχι απλώς δεν κάνει τους εργαζόμενους πλούσιους, αλλά τους διαλύει κάθε προσωπική και οικογενειακή ζωή.

Οι εταιρείες επιδιώκουν να επικρατήσουν του ανταγωνισμού τους. Στην αδυσώπητη αυτή σύγκρουση για αρκετές από αυτές τίποτα δεν είναι ιερό, σίγουρα όχι η ζωή των εργαζομένων. Πρόσφατα διάβασα το βιβλίο της Cathy O'Neil, μιας μαθηματικού με προϋπηρεσία στην Wall Street η οποία έγραφε αλγόριθμους. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό, και σκοπεύω όταν βρω χρόνο να μεταφέρω αποσπάσματα εδώ.

Η O'Neil εξηγεί πως ο ανθρώπινος παράγοντας μεταφράζεται σε μια ψυχρή εξίσωση με το αίτημα μόνο να βγάζει το μικρότερο κόστος και το μεγαλύτερο έσοδο: μπορείς να χαμηλώσεις το μισθό; το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης; Για παράδειγμα, μπορείς να ελαχιστοποιήσεις το κόστος του να ανοίγεις να κλείνεις ένα κατάστημα με την η απίθανη πρακτική του Clopenning; - Το closing late και opening early από τον ίδιο υπάλληλο προφανώς είναι συμφέρουσα για μια εταιρεία, έστω και αν αφήνει τον υπάλληλο, εξαντλημένο χωρίς ύπνο.

Στη διάρκεια της πανδημίας το delivery πάσης φύσεως προϊόντων μας έγινε πιο οικείο και στην Ελλάδα. Το delivery του φαγητού δε, μετατράπηκε από ευκολία σε ανάγκη. Και κάπου εκεί μια εταιρεία όπως η e-Food γιγαντώθηκε. Και αφού χτίστηκε ενάμιση χρόνο από τα παιδιά που τρέχαν στη βροχή και στο σκοτάδι με τα "παπάκια" με κίνδυνο της ζωής τους, ο αλγόριθμος της κερδοφορίας, βγάζει ένα νέο αποτέλεσμα: δεν είναι και genious, απλώς απάνθρωπο - κόβεις την ασφάλιση, και τα εργασιακά δικαιώματα, και τους εκβιάζεις τους ντελιβεράδες να μετατραπούν σε "ανεξάρτητους επιχειρηματίες." Θα ήταν πολύ αστείο, αν δεν ήταν εντελώς χυδαίο.

Προσπαθώ να αποφύγω τα κλισέ, αλλά είναι δύσκολο, οπότε συγχωρήστε μου αυτό: σε μια σύγχρονη δημοκρατία ως κοινωνία έχουμε κατακτήσει κάποια δικαιώματα - στην αξιοπρεπή αμοιβή, στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, στην ξεκούραση, στην δυνατότητά μας να έχουμε χρόνο να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας και να φροντίσουμε τους ηλικιωμένους γονείς μας. Ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε.

Για τη ακρίβεια, τα δικαιώματα αυτά δεν τα κατάκτησε η δική μας γενιά, αλλά οι προηγούμενες, οι οποίες έχυσαν αίμα στους δρόμους. Καλό είναι να το θυμόμαστε αυτό, διότι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τα προστατεύσουμε για να παραδώσουμε στους επόμενους, αν δεν καταφέρουμε να τα βελτιώσουμε. Δεν είμαι ενατίον του "ηλεκτρονικού εμπορίου" και της σύγχρονης οικονομίας. Είμαι όμως εντελώς εναντίον της επιχειρηματικής απληστίας και της ανεξέλεκτης δράσης της.

Η κοινωνία οφείλει να απαιτήσει την προστασία των εργαζόμενων. Σήμερα είναι οι ντελιβεράδες, αύριο είστε εσείς και εγώ, είναι ο καθένας και η κάθε μία από εμάς. Σε χώρες του προηγμένου καπιταλισμού ήδη συμβαίνει αυτό - πχ η Uber εξαναγκάστηκε στην Καλιφόρνια και στη Νέα Υόρκη από τις πολιτείες να δώσει ασφαλιστική κάλυψη και εργασιακά δικαιώματα στους οδηγούς και να αφήσει τις χοντράδες για τάχα "ιδιώτες επιχειρηματίες." (Οι εταρείες κατέφυγαν στα δικαστήρια και έφαγαν τα μούτρα τους - μια ακόμα υπενθύμιση της σημασίας του να λειτουργούν όλοι οι πυλώνες της Δημοκρατίας).

Στα δικά μας: Δυόμιση χιλιάδες χρήστες έσβησαν την εφαρμογή του e-Food από τα κινητά τους. Με χαρά διαπίστωσα πως η αντίδραση είναι σχεδόν "διακομματική". Διάβασα οργισμένες αναρτήσεις από κόσμο που "κομματικά" δεν θα το περίμενα, και αυτό δείχνει πως η ανθρωπιά μας δεν έχει χαθεί, αλλά μπορεί να αποτελέσει ένα σημείο συνάντησης. Τη Δευτέρα το πρωί θα τηλεφωνήσω στο καφέ από το οποίο παραγγέλνω πρωινό κάθε μέρα και θα τους πω ότι μετά από ενάμιση χρόνο σταματάω, μέχρι να βρουν έναν άλλο τρόπο διανομής ΕΚΤΟΣ από το e-Food. Μέχρι να αλλάξει η συμπεριφορά, e-Food τέλος. Όπως λένε και οι Αμερικανοί "vote with your wallet".

πηγη: https://www.efsyn.gr