Συναντηθήκαμε με τον Μίνω Θεοχάρη στο καφέ-μπαρ Δραχμή, που είναι το στέκι του, το δεύτερο σπίτι του, όπως θα πει. Υπέμεινε το κρύο της ημέρας λίγο πριν την πρεμιέρα του για να τον αποθανατίσει ο φακός του Παύλου Παρασκευά. Με λέξεις ποτισμένες με άγχος και ταυτόχρονα ενθουσιασμό για την πρεμιέρα του εμβληματικού queer μιούζικαλ «Hedwig and the angry inch», ο Μ. Θεοχάρης ξεχείλιζε από αυτόν τον πυρετό της προετοιμασίας ενόψει της τελικής ευθείας. Αυτό το πρωτοποριακό μιούζικαλ, που απέσπασε τέσσερα Βραβεία Tony και θα ζωντανέψει στη σκηνή του Θεάτρου Αλκυονίς από τη Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου και κάθε Δευτέρα και Τρίτη, είναι ο τρόπος του να φωνάξει μέσω της ηρωίδας που θα υποδυθεί όλα αυτά που δεν είχε το θάρρος και τον τσαμπουκα να ομολογήσει. Έτσι, θα πει ότι προσδοκά όλοι οι νέοι γονείς να δουν την παράσταση για να επιτρέπουν και να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να είναι ο εαυτός τους. Αλλά αυτό το υπέροχο πλάσμα δεν είναι μόνο αυτό σήμερα. Είναι και η «Απλή μετάβαση», που σκηνοθέτησε και επιστρέφει στο Ακροπόλ από τον Φεβρουάριο. Είναι και το «Dot», που παρουσιάζει με τη φίλη του Νάντια Κοντογεώργη, όπου από συνεντευξιαζόμενος θέτει ερωτήσεις. Είναι και πολλά άλλα. Που με ανοιχτή καρδιά μοιράστηκε μαζί μας. Αυτός είναι ο Μίνως Θεοχάρης.
Λίστα αντικειμένων
Συνέντευξη στον Χρήστο Τζίφα
Φωτογραφίες για την ΑΥΓΗ: Παύλος Παρασκευάς
Ενα queer μιούζικαλ στη σκηνή. Πες μας για το έργο αυτό;
Είναι το ορίτζιναλ μιούζικαλ που πρωτανέβηκε στα τέλη του ’98. Άρχισε να διαμορφώνεται το 1995, στην εναλλακτική punk drag σκηνή τότε. Ήταν ένα ολόκληρο ρεύμα με έντονο και το πανκ στοιχείο. Ένας νεαρός τότε περφόρμερ αποφάσισε να αφήσει πίσω την κουλτούρα του μουσικού θεάτρου, που ήταν λίγο πιο καθώς πρέπει, και να κάνει την επανάστασή του. Ήταν γιος στρατιωτικού, παρακαλώ. Άρχισε να δημιουργεί αυτή την περσόνα, η οποία άργησε να γίνει δεκτή από την κοινότητα της punk drag σκηνής. Στηρίχθηκε κυρίως στον μύθο του Πλάτωνα σε σχέση με τα φύλα. Μεταφέρθηκε αρκετά γρήγορα off Broadway και έκανε τεράστια επιτυχία.Το «Hedwig and the angry inch» άνοιξε ζητήματα από τότε. Non binary, gender queer, gender dysphoria. Το μπέρδεμα που κάνει ο Mitchell με τα φύλα μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν το είχε θέσει κανείς. Δεν αναγνωρίστηκε με τον τρόπο που έπρεπε τότε. Ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, έγινε ταινία και το 2014 ανεβαίνει στο Revival, αποσπώντας τέσσερα Βραβεία Tony. Ο ρόλος αυτός αποτέλεσε μια εμβληματική φιγούρα για όλους τους ανθρώπους που αισθάνονταν έξω από τη νόρμα. Η Χέντβιγκ είναι κάτι σαν την Gaga πριν από την Gaga. Απευθύνθηκε σε έναν κόσμο που τον είχαν κάνει να αισθάνεται πως είναι τέρας και δεν χώραγε στους κατεστημένους ορισμούς. Έχει γίνει ένα ιατρικό λάθος που την έχει εγκλωβίσει ανάμεσα σε δύο φύλα. Αυτό μοιάζει να μην είναι κανονικό. Αλλά τι είναι κανονικό και πόσο κανονικοί είμαστε εμείς τελικά θα το ανακαλύψετε βλέποντας την παράσταση.
Γιατί αποφασίζεις να ανεβάσεις αυτό το έργο σήμερα;
Έχω αποφασίσει να το κάνω σαν ένα δώρο στον εαυτό μου. Για να μιλήσω για πράγματα που μπορεί να με έχουν απασχολήσει και δεν έχω βρει τη δύναμη και το κουράγιο να τα πω με αυτό το θάρρος που τα λέει η Χέντβιγκ. Με αυτό το θράσος και αυτόν τον τσαμπουκά.
Εχεις νιώσει στη ζωή σου να μην μπορείς να μιλήσεις;
Έχω νιώσει να μην έχω το θάρρος ή να μην μου αφήνεται το περιθώριο λόγω καθωσπρεπισμού να πω τα πράγματα με την ευθύτητα και τη σκληρότητα που πραγματικά θα ήθελα να τα πω.
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς
Ποιοι θα ήθελες να δουν αυτή την παράσταση;
Όλοι. Θα ήθελα να το δουν αυτό το έργο γονείς. Πιο πολύ από τα παιδιά που νιώθουν έξω από τη νόρμα. Νέοι γονείς που τα παιδιά τους είναι μικρά. Να καταλάβουν πως όταν μαθαίνεις έναν άνθρωπο να αγαπάει τον εαυτό του, μπορεί να τον απελευθερώσεις και να τον κάνεις να γίνει κάτι μαγικό. Και όταν δεν το κάνεις, μπορεί να τον εγκλωβίσεις και να περάσει μια ζωή τραυματική.
Εσύ έχεις τέτοιο βίωμα;
Έχω και εγώ δυσκολευτεί, ωστόσο έχω βρει τον τρόπο να φτιάξω ένα safe place, που το λέμε σκηνή, θέατρο, τέχνη, για να μπορώ αυτό που με έχει πονέσει να το δικαιώνω, να το απαλύνω, να το κάνω ομορφιά και να το μοιράζω και στον κόσμο απλόχερα. Γιατί όταν λυτρώνεσαι εσύ, με έναν τρόπο και αυτός που θα σε παρακολουθήσει λυτρώνεται. Όλοι έχουμε πονέσει σε αυτή τη ζωή. Όλοι έχουμε βιώσει κάτι που μας έχει τραυματίσει. Ακόμα και αυτοί που θεωρούνται οι πιο «κανονικοί» στερεοτυπικά.
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς
Είναι μεγάλη η αντίθεση με αυτό που συμβαίνει εκεί έξω όταν σβήσουν τα φώτα;
Με τη δική μου πραγματικότητα είναι σίγουρα μεγάλο το κοντράστ. Δεν έχω βρει το κουράγιο μέχρι σήμερα να μιλήσω όπως μιλάω στην παράσταση. Γι’ αυτό και κάνω την παράσταση. Είναι μια πολύ καλή αφορμή να πω πράγματα που είχα σκεφτεί, αλλά δεν είχα δει ποτέ γραμμένα. Είμαι σίγουρος πως είμαι καλός αγωγός για αυτό το κείμενο. Περνάει από μέσα μου.
Έτσι επιλέγεις τα έργα που θες να παίζεις;
Δεν έχω πάντα το περιθώριο αυτό. Είμαι επαγγελματίας, που σημαίνει ότι δεν κάνω αυτό που πιστεύω και με εκφράζει πάντα. Κάνω και αυτό που χρειάζεται για να ζήσω. Ζω στην Αθήνα του 2022 και είμαι καλλιτέχνης. Θα πάρω και δουλειές που μπορεί να μην μιλάν στην ψυχή μου με τον τρόπο που το κάνει η Χέντβιγκ.
Ποιο είναι το σημείο μέσα στην παράσταση που σε αγγίζει πιο πολύ;
Όλο το έργο έχει περάσει μέσα από τη δική μου ψυχοσύνθεση. Δεν γίνεται με ευκολία να ξεχωρίσω ένα σημείο του. Μπορώ, όμως, να σου πω με σιγουριά πως σε όλη την πορεία της ηρωίδας βρίσκω ενώσεις με τη δική μου τη ζωή. Με έναν υπερβατικό τρόπο τα γεγονότα τα έχω αντιστοιχίσει με τη δική μου πορεία.
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς
Έχουν αλλάξει τελικά τα πράγματα στο θέατρο σήμερα;
Ευτυχώς ναι. Παλιά ήταν μέρος της θεατρικής εκπαίδευσης μια πιο κακοποιητική συμπεριφορά και η ρητορική μίσους. Υπήρχε στη φιλοσοφία του θεάτρου. Έτσι μας είχαν μάθει. Ήταν μέσα στο πλάνο να σε προσβάλλουν σε μια πρόβα προσωπικά. Με έχουν προσβάλει και εμένα και στη σχολή και σε πρόβες θεατρικές, και ήταν μέσα στο παιχνίδι εντελώς κανονικά.
Είχες εργαλεία να αντιδράσεις;
Όταν ήμουν 19 χρονών και μου έκαναν οι καθηγητές μου παρατηρήσεις επί προσωπικού, φυσικά όχι. Δεν είχα μηχανισμό αντίδρασης. Όμως κατάλαβα ότι αυτό ήταν μια φιλοσοφία γενικότερα στο θέατρο. Έτσι μίλαγαν σε μια συμφοιτήτριά μου, έτσι και σ’ εμένα. Το να σε χτυπάει κάποιος στο τρωτό σου υπήρχε στο πλάνο κανονικά, στον βωμό τού να γίνεις καλύτερος. Αυτές οι ισορροπίες, όμως, είναι πολύ δύσκολο να κρατηθούν. Τώρα που έχει ανοίξει όλος αυτός ο διάλογος, δεν πειράζει να γίνουμε όλοι λίγο πιο πολιτισμένοι και ευγενικοί, και να μπορούμε να εξελιχτούμε χωρίς να γινόμαστε βίαιοι και να μιλάμε άσχημα.
Νιώθεις, δηλαδή, μια ασφάλεια τώρα;
Εγώ νιώθω μια ασφάλεια γιατί επιλέγω τις δουλειές που κάνω με άλλο τρόπο, έχω μεγαλώσει. Χαίρομαι γιατί ξέρω ότι τα παιδιά που τελειώνουν τις σχολές τώρα θα τα βρουν πολύ καλύτερα τα πράγματα.
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς
Πώς ονειρεύεσαι την επόμενη μέρα στο θέατρο μετά από όλα αυτά που έχουν συμβεί;
Έχει έρθει η επόμενη μέρα στο θέατρο. Δεν είμαστε στην προηγούμενη. Βλέπω ένα θέατρο που έχει νέο κόσμο, ωραίο κόσμο, καλά παιδιά. Βλέπω τον Νιάρρο, τον Σαράντη. Βλέπω τον Μιχάλη Οικονόμου. Βλέπω. Από την παλιά γενιά βλέπω τη Δανδουλάκη, τον Βαλτινό, τον Μπέζο. Βλέπω ένα ωραίο θέατρο. Που από την προηγούμενη γενιά έχουν μείνει αυτοί που έπρεπε να μείνουν και βλέπω και πολλή ομορφιά να έρχεται. Έρχονται πολύ ωραίοι άνθρωποι στο θέατρο με παιδεία και με άνοιγμα ψυχής. Έρχονται γενναιόδωροι άνθρωποι στο θέατρο. Αυτό βλέπω. Έρχονται, επιτέλους, συνάδελφοι που νοιάζεται ο ένας τον άλλον. Μιλάμε πια μεταξύ μας οι ηθοποιοί. Βλέπω τον Ασπιώτη, τη δική μου τη γενιά που κάνει πράγματα με ήθος, τη Νατάσσα Μποφίλιου, τη Μαρίζα Ρίζου, την Ελεωνόρα Ζουγανέλη. Ποιον να σου πρωτοπώ. Μια ομορφιά βλέπω στο θέατρο, επιτέλους, αυτή τη στιγμή και στο τραγούδι. Έφυγε η ασχήμια. Τα προηγούμενα χρόνια, πριν έρθουν στο φως όλα αυτά, ήταν δύσκολο να ανθίσει όλο αυτό που έχει ανθίσει τώρα. Δεν είχε αναπνεύσει όλο αυτό κύμα ομορφιάς που νιώθω ότι υπάρχει αυτή τη στιγμή. Και ο κόσμος το αγκαλιάζει όλο αυτό, το βλέπεις. Ο κόσμος περίμενε αυτό το ξεσκαρτάρισμα.
Επιστρέφει και το μιούζικαλ «Απλή μετάβαση» που έχεις σκηνοθετήσει. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία;
Και αυτό το έργο αφορά το τώρα. Αυτό το έργο μάς μετακίνησε όλους τους εμπλεκόμενους. Και τον Θέμη Καραμουρατίδη και τον Γεράσιμο Ευαγγελάτο, αλλά και τον Ασπιώτη και τη Ρίζου που ήταν δική τους πρωτοβουλία. Αυτοί μας μάζεψαν. Ο Γεράσιμος έγραψε αυτό το πολύ σύγχρονο έργο και ο Θέμης αυτή τη συγκλονιστική μουσική. Ήταν μια τεράστια εμπειρία για όλους. Βρεθήκαμε στο Εθνικό και για εμένα ήταν πολύ συγκινητικό ότι σκηνοθετούσα εκεί, γιατί έχω τελειώσει το Εθνικό. Δυσκολευτήκαμε όλοι μας γιατί ανεβάζαμε ένα πρωτότυπο μιούζικαλ χωρίς να έχουμε να πατήσουμε κάπου. Είναι, τελικά, από τα πιο δελεαστικά πράγματα που μπορεί να σου συμβούν καλλιτεχνικά. Φτιάξαμε έναν κόσμο από το μηδέν. Είχαμε την ελευθερία επειδή δεν είχε ξανανέβει. Αυτή, όμως, η ελευθερία ήταν και κάποιες στιγμές ανεξέλεγκτη. Δημιουργικό και τρομακτικό ταυτόχρονα γιατί δεν ξέραμε αν αυτό που έχουμε κάνει θα λειτουργήσει. Τελικά, ο κόσμος το αγκάλιασε με έναν πρωτόγνωρο τρόπο. Δημιούργησε μια δυνατή εμπειρία. Σαν να έχουμε κάνει μαζί στρατό. Κοιτιόμαστε, αγαπιόμαστε και ανυπομονούμε που επιστρέφει. Έχουμε πλέον ισχυρούς δεσμούς μεταξύ μας. Είναι ένα σημείο αναφοράς.
Παρουσιάζεις το Dot. Πώς είναι να κάνεις εσύ συνεντεύξεις;
Στην αρχή δεν μπορούσα να το κάνω. Είμαι πολύ φροντιστικός γιατί ξέρω πώς είναι η πλευρά του συνεντευξιαζόμενου. Λειτουργώ μόνο προστατευτικά απέναντι στους καλεσμένους μας. Επειδή μου αρέσει να μιλάω, η εκπομπή μού έμαθε να ακούω. Δεν έχω το άγχος να βγάλω την είδηση. Το δέλεαρ έχω. Με δελεάζει να μπορέσω να πάρω από τον άλλον κάτι που θα έχει νιώσει πολύ άνετα να μου το πει. Όχι για την είδηση. Αλλά επειδή ένιωσε άνετα και εμπιστεύτηκε εμένα και τη Νάντια σε αυτό το πλαίσιο που έχουμε φτιάξει εκεί, που θεωρώ πως είναι προστατευμένο. Με αγάπη ακούμε αυτόν που έχει έρθει να κάτσει απέναντί μας.
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς
Τι θα ήθελες να είναι διαφορετικό στον κόσμο που ζεις;
Θα ήθελα έναν κόσμο που δεν θα είναι τόσο επικριτικός. Με περισσότερη ευγένεια και κοινωνική παιδεία. Μεγάλωσα με έναν παππού με τεράστια ψυχική ευγένεια, που λειτούργησε σαν πρότυπο. Δεν είχε μόρφωση υψηλή, αλλά ήταν πολύ τρυφερός με τους τριγύρω του. Έδινε τα ρούχα του σε κάποιον που δεν είχε. Ποτέ δεν έκρινε κάποιον. Αυτό μου λείπει. Όλοι είναι έτοιμοι να κάνουν κριτική σε όλους. Δεν νοιάζεται ο ένας για τον άλλον. Αυτό λείπει.
Ποια είναι η σχέση σου με την Αθήνα;
Σχέση λατρείας. Γεννήθηκα και μεγάλωσα εδώ, έκανα τις πρώτες μου βόλτες στο κέντρο. Ανακάλυψα τον εαυτό μου στα μαγαζιά της. Εδώ που καθόμαστε είναι το στέκι μου. Δούλεψα κιόλας εδώ στα δύσκολα. Ξέρω τα προβλήματά της, αλλά έχω ερωτική σχέση μαζί της γιατί σε κάθε της γωνία κρύβεται κάτι άλλο. Αισθάνομαι πως όλη η Αθήνα κάπου μέσα μου υπάρχει.