Οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα το βράδυ της Παρασκευής στη Μονή Δαφνίου. Μέσα στα ιερά των ναών, ανάμεσα στα κελιά των μοναχών, στις στοές, στα ερείπια μνημείων έγινε μια πομπή λιτανείας, ένα ζωντανό προσκύνημα στα εικονοστάσια της βυζαντινής μονής, από 8 ηθοποιούς που μετέδωσαν την ιστορία της Μικρασιατικής Καταστροφής σαν περιπλανώμενες ψυχές που δεν βρίσκουν πέρασμα, παρά μόνο πληγές και οδύνη.
Οι αφηγήσεις τους, κομμάτια ζωής από αίμα αλήθειας και μνήμης. Μια παρουσίαση της Ιστορίας που δε μπορείς να αισθάνεσαι μόνο θεατής της, όταν η Φιλαρέτη Κομνηνού, μία από τις πρωταγωνίστριες, λέει: «Καλύτερα ο τρόμος του κενού… Η Σμύρνη χάνεται…». Αναβίωσε με την ερμηνεία της εκείνη την εποχή. Ενώθηκε με τον χρόνο, δεν την κοίμισε η σιωπή του. Εσκαψε στα θραύσματα των αναμνήσεων, τα έκανε βίωμα. Οι λέξεις της έγιναν γρανίτες στην αφήγησή της: «Ηθελα να κρύψω τα χρυσά βραχιόλια μου», ανασηκώνοντας τα χέρια της, με τις παλάμες ακίνητες και όρθιο τον λαιμό. Βλέποντας το σχήμα των χεριών, αυτή την ακαταμάχητη χάρη που έχει στη σκηνή, θαυμάζεις έργο σπουδαίου τεχνίτη. Με τι ταλέντο διαστέλλει την ψυχή και απομαγνητίζει τη σιωπή της!
Η Ιουλία (Φ. Κομνηνού) κουβαλούσε στη μνήμη όλο το δράμα, όχι σαν μάρτυρας, αλλά σαν δρων πρόσωπο. Αυτό το χτυπημένο, προδομένο, βιασμένο, ζωντανό σώμα της Ιστορίας, της Μικρασιατικής Καταστροφής, γίνεται στην παράσταση εικόνα που αναβλύζει μύρο, γίνεται ωδή, βυζαντινός ψαλμός. Η απορία με το αδιέξοδο εγκλωβισμένα: «Θα γίνει ανταλλαγή;», γίνεται πέρασμα στον χρόνο που έχει σωπάσει επί έναν αιώνα και θα ξαναπιάσει τον γυρισμό του για να διεκπεραιωθεί η εκκρεμότητα.
Και οι 8 σκόρπιζαν ένα ανατολίτικο άρωμα, με λόγια απλά αλλά με βαθύ νόημα. Μορφές γυναικών μπροστά στην ετυμηγορία της μοίρας τους, φωνάζοντας, τραγουδώντας, θρηνώντας. Φευγαλέες αλλά ανεξάλειπτες. Συμβολίζουν έναν αιώνιο πόνο. Αλλά και ο Κοσμάς Φοντούκης με τον δυνατό μονόλογό του μάς συγκλόνισε.
Η Ρούλα Πατεράκη σκηνοθέτησε το έργο με ένα δικό της, δυνατό κείμενο. Ανασταίνει εικόνες αυτής της τραγωδίας που έζησαν οι Ελληνες και αποσιωπήθηκαν ή συσκοτίστηκαν. Ολοι οι ηθοποιοί ανασήκωσαν με ξεχωριστό τρόπο άκρες από το πέπλο της Ιστορίας, ξαναζώντας εκείνη την εποχή με αναμνήσεις που δεν επουλώθηκαν.
📌 Ηθοποιοί/performers: Φιλαρέτη Κομνηνού, Δήμητρα Χατούπη, Κοσμάς Φοντούκης, Νάντια Μουρούζη, Ειρήνη Καράγιαννη, Ευανθία Κουρμούλη, Μαρία Κουρμούλη, Ρούλα Πατεράκη
πηγη: https://www.efsyn.gr