27ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας

July 22, 2021

Πετούσαν! Πάνω από το Αμφιθέατρο του Κάστρου της Καλαμάτας. Οι ακροβάτες της ομάδας «Compagnie XY». Οι δεκαεννιά υπέροχοι ακροβάτες της πολυσπερματικής αλλά με έδρα τη γαλική Λιλ κολεκτίβας -ανάμεσά τους και ένας Έλληνας, ο Μίκης Ματσάκης- άνοιξαν, την Παρασκευή, θριαμβευτικά, την «Κεντρική Σκηνή» του 27ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού (16-25 Ιουλίου) με τη δημιουργία τους «Möbius» (2019). Τα φτερά τα είχαν ήδη

-εξαιρετικά γυμνασμένοι, με δυνατότητες εντυπωσιακές. Αλλά ο Ρασίντ Ουραμντάν, ο γάλος με αλγερινές ρίζες χορογράφος και χορευτής, είναι που τους βοήθησε να πετάξουν. Δεν υπογράφει «χορογραφία». Συνυπογράφει «καλλιτεχνική συνεργασία», μαζί με το συνθέτη Ζονατάν Φιτουσί και το μουσικό και μηχανικό ήχου Κλεμάν Ουριέρ, οδηγώντας τους δεκαεννιά -νούμερο ασύνηθες πια στη χορευτική σκηνή και χορταστικό, καθώς τα σόλα και τα ντουέτα κυριαρχούν- σε ένα θέαμα ξεσηκωτικό, συναρπαστικό.

Ο Ρασίντ Ουραμντάν -θυμάμαι, το 2017, στην Καλαμάτα, την υπέροχη, ποιητική χορογραφία του «Tordre»- μπόλιασε τα ακροβατικά τους με χορό -εμβόλιο ευεργετικό. Τα εντυπωσιακά «νούμερά τους -πυραμίδες, εκτινάξεις, κυκλικά τρεχαλητά, επικίνδυνες ισορροπίες, πτώσεις, «καταρρεύσεις» που έκοβαν την ανάσα...- ξεκινούσαν και έσβηναν με αρμονικές χορευτικές κινήσεις, τόσο που ο «αδιάβαστος» θεατής να μην καταλήγει εύκολα: ακροβάτες που ξέρουν από χορό είναι ή χορευτές

γυμνασμένοι σε ακροβατικά; Στα μαύρα όλοι (κοστούμια της Ναντιά Λεόν, καθόλου τυχαία στο σχεδιασμό τους), όπου αργότερα υπεισήλθαν και μερικά άσπρα ή ανοιχτόχρωμα ρούχα, κόμισαν, με το θέαμά τους, μία ποιητικότητα και μία ανεπαίσθητη μελαγχολία, όταν σχημάτισαν στο δάπεδο της σκηνής, με τα σωριασμένα κορμιά τους, ένα σερνάμενο κουβάρι, με τον γηραιότερο χορευτή όρθιο να τους οδηγεί.

Η παράσταση (Αμφιθέατρο Κάστρου Καλαμάτας, Σάββατο 17 Ιουλίου -παρακολούθησα τη δεύτερή τους), που τη Δευτέρα παίχτηκε και στην Σπάρτη, στο πλαίσιο μιας επιχειρούμενης αποκέντρωσης του Φεστιβάλ, είχε, για μένα, πολύ παλιό «θαμώνα» του, και νοσταλγικές διαστάσεις: ξαναβρέθηκα, μετά από αρκετά χρόνια στο Κάστρο, πρώτη κοιτίδα του Φεστιβάλ, τα φώτα της όμορφης πόλης από ψηλά, το απότομο, ορεινό Καλάθι να δεσπόζει πάνω της, αναμνήσεις από πρόσωπα, όπως η Βίκυ Μαραγκοπούλου στην οποία το Φεστιβάλ οφείλει την ύπαρξή του ή πρόσωπα που το στήριξαν αποφασιστικά με τη δουλειά τους -Αγγελική Μήτρου, Γιάννα Καμπουρίδου, Χαρά Πετρούνια, η πάντα παρούσα Βούλα Λαδά... (ζητώ συγγνώμη από πολλούς που παραλείπω)-, φίλοι που συν-φεστιβαλιζόμασταν μόνιμα, όπως η κυρία Φωφώ Ανδρέου, όπως οι αδελφές Γεωργακοπούλου, πρόσωπα τακτικών υποστηρικτών του Φεστιβάλ -η Ζουζού Νικολούδη, ο Γιώργος Λούκος, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, η Αγγελική Στελλάτου, η Λένα Ζαμπούρα, ο Ανδρέας Ρικάκης, το ζεύγος Μανιά, οι γλυκύτατες αδελφές Ντόρα και Τούλα Ανδριοπούλου, από τις πρώτες μαθήτριες της Κούλας Πράτσικα...- που όλο και αραιώνουν. Η συγκίνηση ήταν εκεί.

Αλλά ήταν και στην πρώτη παράσταση του Φεστιβάλ -μότο του, «Σε κίνηση. Διαρκώς σε κίνηση. Μαζί; Ή μόνοι;»- και πρώτη της «Εναλλακτικής Σκηνής» του, το απόγευμα της Παρασκευής (Μέγαρο Χορού, Παρασκευή 16 Ιουλίου): «Mixed Doubles» (2020), ένα τετράπτυχο ντουέτων που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του τετραετούς ευρωπαϊκού δικτύου «Europe Beyond Access», με συγχρηματοδότηση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το οποίο έφερε η, συνεργαζόμενη με το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, «Στέγη» του Ιδρύματος Ωνάση. Κοινός άξονάς τους ήταν ότι τα εκτελούσαν χορευτές -ή και χορευτές- με αναπηρία. Στο πρώτο «Re-Call» («Στέγη» Ιδρύματος Ωνάση) η συγκινητική προσπάθεια των δύο γυναικών -η μία σε αναπηρικό αμαξίδιο, η άλλη με πατερίτσες-, οδηγημένων, μέσω ειδικού εργαστηρίου της «Στέγης», από τη χορογράφο Βενετσιάνα Καλαμπαλίκη,

αφοπλίζει. Στο δεύτερο, «Cornered» (Φεστιβάλ Χορού Ολανδίας), η χορογραφία της Ολανδής Φαϊζά Χρούτενς, συμπαθητική αλλά δεν δείχνει να έχει σχεδιαστεί με έμπνευση. Σε αντίθεση με το τρίτο κομμάτι, το «Feeling Good» (Φεστιβάλ Χορού «Oriente Occidente»-FND/Aterballetto), όπου ο Ιταλός

Ντιέγκο Τορτέλι έχει βρει μία στιβαρή χορογραφική γλώσσα παραδίδοντας ένα καλά σφιγμένο κομμάτι. Το πολύ καλά συναρμοσμένο πρόγραμμα κορυφώνεται με το ντουέτο «Fine Lines» («Skånes Dansteater»). Η Καταλανή Ροσέρ Λόπεθ Εσπινόσα σμίγει, εμπλέκει, με εξαιρετικό τρόπο, τη μία χορεύτρια με το αμαξίδιο της ανάπηρης δεύτερης σαν να πρόκειται για ανθρώπινο κορμό. Και τα τέσσερα, με τους θεατές να καθόμαστε, με,

κάπως, περιορισμένη ορατότητα, στο πρόχειρο μικρό αμφιθέατρο που, λόγω covid, στήθηκε -για να μικρύνει ο χώρος και για να αερίζεται από την ανοιγμένη οροφή της σκηνής- πάνω στην κλεισμένη, στο επίπεδο της σκηνής, τάφρο της ορχήστρας.

Στην Καλαμάτα, όπου είχαμε φτάσει λίγο νωρίτερα την Παρασκευή, το πρώτο που αντικρίσαμε ήταν τα αναρτημένα στους κεντρικούς κόμβους, αναπεπταμένα φλάμπουρα του Φεστιβάλ με το εξαιρετικά επιτυχημένο, φέτος, logo Kdf (Kalamata dance festival) που κοσμεί και αφίσες, τσάντες, t-shirts…. Επρόκειτο, όπως και έγινε, να φιλοξενηθούμε, γενναιόδωρα, τρεις βραδιές -την πρώτη από την «Στέγη» στο ξενοδοχείο «Elite City Resort», τις άλλες δύο από το Φεστιβάλ στο «Farae Palace»-, με την ευγενική μεσολάβηση, αντίστοιχα, των κοριτσιών του Γραφείου Τύπου Βάσως Βασιλάτου και του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας Λήδας Καρανικολού. Και είχαμε την τύχη, αυτή τη φορά, να μην υποστούμε τη συνήθη υγρή, αποπνικτική καλαματιανή ζέστη.

Τη δεύτερη μέρα, άλλη μία παράσταση της «Εναλλακτικής Σκηνής» του Φεστιβάλ (Μέγαρο Χορού, Σάββατο 17 Ιουλίου), στο ειδικά διαμορφωμένο αμφιθέατρο: «One More Thing» (2020) του Ισραϊλινού Άραβα Άντι Μπούτρους. Τέσσερις άντρες χορευτές επί σκηνής, μία διάχυτη, γλυκιά τρυφερότητα, νύξεις ομοφυλοφιλικές αλλά... έπληξα. Συνεχείς επαναλήψεις, όχι ιδιαίτερα ευφάνταστη χορογραφία και 60 λεπτά διάρκεια.

Κατευθείαν στην πλατεία Βασιλέως Γεωργίου -την κεντρική πλατεία της Καλαμάτας-, με ένα πέρασμα-προσκύνημα, όπως πάντα, στο ζαχαροπλαστείο του Αθανασίου με το όνομα..., πριν ανεβούμε στο Κάστρο για το «Möbius». Στημένη εξέδρα, με καθίσματα για το κοινό φέτος, και...«Χορός στην Πόλη»: «Liov», σε χορογραφία του Ντιέγκο Σινιγκέρ (Κεντρική πλατεία, Σάββατο 17 Ιουλίου), όπου δύο φίλοι συγκρούονται, παλεύουν και φιλιώνουν. Με χιούμορ.

Η τρίτη μέρα, το απόγευμα, με το φως, έχει πάλι «Εναλλακτική Σκηνή» αλλά στο Κάστρο (Αμφιθέατρο Κάστρου Καλαμάτας, Κυριακή 18 Ιουλίου). Από μία ανοιγμένη κουίντα βλέπουμε την πόλη, το ρολόι της γειτονικής εκκλησίας της Υπαπαντής χτυπάει τις ώρες και στη σκηνή, ανασηκώνοντας την κουρτίνα του φόντου, η Πορτογαλίδα Μαρία Φονσέκα εμφανίζεται για να παρουσιάσει το χορογραφημένο από την ίδια σόλο της «den.tro» (2020). Με τα χέρια φορτωμένα κυπροκούδουνα από τα οποία απαλλάχτηκε κάποια στιγμή, με το πρόσωπο κρυμμένο από τα λυμένα και ριγμένα μπροστά μαλλιά της 

ξεκίνησε σαν ένα παράξενο, πρωτόγονο ον χορεύοντας με διάφορες μουσικές, ανάμεσά τους μία από τις σονάτες για σόλο βιολί του Μπαχ -μία φούξια βροχή, ένα φούξια μπουκέτο χωμένο στην κοιλιά της, που γίνεται τοκετός... Αργότερα θα εμφανιστεί γυμνόστηθη, με μία μακριά, φαρδιά, πολύχρωμη φούστα, με ένα μεγάλο κυπροκούδουνο ως καπέλο στο κεφάλι και με κινησιολογία που παραπέμπει σε ανατολικά χορευτικά ιδιώματα. Στο τέλος θα πετάξει τη φούστα, θα μείνει με ένα μαύρο σορτσάκι και θα φορέσει ένα μαύρο σακάκι ενώ θα ακούγεται η φωνή του βρετανού φιλόσοφου Άλαν Γουότς που προσπάθησε να ερμηνεύσει και να εκλαϊκεύσει τις ανατολικές φιλοσοφίες στην Δύση. Και θα κλείσει την ενδιαφέρουσα παράσταση -εξαιρετική χορεύτρια- χτυπώντας με ένταση ένα από τα κυπροκούδουνα.

Κατεβαίνουμε για την τελευταία παράσταση του τριήμερου, παράσταση της «Κεντρικής Σκηνής» (Μέγαρο Χορού Καλαμάτας, Κυριακή 18 Ιουλίου): «BLKDOG» (2018), αραιωμένοι πάντα αλλά στo κανονικό, πλέον, αμφιθέατρο του Μεγάρου. Αν ο Ρασίντ Ουραμντάν εμβολίασε τα ακροβατικά της «Compagnie XY» με χορό, ο μαύρος Βρετανός Μπότις 

Σίβα εμβολίασε το σύγχρονο χορό με χιπ χοπ -οι εμβολιασμοί αυτοί αποδεικνύονται ευεργετικoί, χωρίς παρενέργειες και με θεαματικά αποτελέσματα-, μέσα από την εκρηκτική ομάδα «Far From the Norm» που την πυροδοτούσαν οι μουσικές  του Τόρεν Λαρς Σιλβέστ. Μία σκοτεινή, δυστοπική, μετααποκαλυπτική ατμόσφαιρα που παραπέμπει σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας, οι χορευτές με κουκούλες, χωρίς πρόσωπο, βία... Στους φωτισμούς -κάθετοι, από πίσω, 

ποτέ από εμπρός, σε δέσμες, τρομακτικοί, συναρπαστικοί...- του Τομ Βίσερ πάρα πολλά οφείλει η παράσταση: η οποία δικαίως τιμήθηκε, το 2019, στο Ενωμένο Βασίλειο με το Βραβείο «Ολίβιε» για την καλύτερη νέα χορευτική παραγωγή. Και σχετικά με την οποία νομίζω πως επρόκειτο για τη σημαντικότερη που είδαμε στο Φεστιβάλ. Κι ας ήταν το «Möbius» του Ρασίντ Ουραμντάν και των ακροβατών, που μας ενθουσίασε.                                  

Τις παραστάσεις των δύο πρώτων ημερών παρακολούθησε, με τους ανθρώπους του, ο υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης -τον οποίο τίμησε ο δήμαρχος της Καλαμάτας Αθανάσιος Βασιλόπουλος, σε δείπνο που παρέθεσε το βράδυ του Σαββάτου- ενώ στο Κάστρο, στο «Möbius», το μάτι μου πήρε και τον πρώην βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας και υφυπουργό Πολιτισμού στην κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή και τέως περιφερειάρχη Πελοποννήσου Πέτρο Τατούλη. 

Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας, τηρώντας όλα τα απαραίτητα υγειονομικά, λόγω πανδημίας, μέτρα -θερμομέτρηση, υποχρεωτικές μάσκες, αποστάσεις μεταξύ των θέσεων, απαραίτητο στις εκδηλώσεις της κανονικής Σκηνής του Μεγάρου πιστοποιητικό εμβολιασμού, ηλεκτρονικά ελεγχόμενο- κατάφερε και φέτος, παρ’ όλες τις δυσκολίες, να διεξαχθεί και, μάλιστα, με ικανοποιητικότατη προσέλευση. Επιτυχία! Πόσο μάλλον, όταν πραγματοποιήθηκε και το ακόμα δυσκολότερο περσινό καλοκαίρι, πετυχαίνοντας να συμπληρώσει, φέτος, αδιάλειπτα, τις 27 διοργανώσεις του.

Και η καλλιτεχνική διευθύντριά του, χορεύτρια, χορογράφος και δασκάλα σύγχρονου χορού Λίντα Καπετανέα -στο τέταρτο χρόνο της θητείας της- απέδειξε, τελικά, ότι ξέρει και μπορεί να ισορροπήσει το πρόγραμμα μεταξύ ψυχαγωγίας ενός ευρύτερου κοινού και ουσιαστικού καλλιτεχνικού αποτελέσματος.

Και μην ξεχνάτε ότι συνεχίζεται μέχρι και την Κυριακή, με μάστερκλας, εργαστήρια, έκθεση και άλλες παράλληλες δράσεις και, βέβαια, με παραστάσεις με τις οποίες μπορεί να κρύβει και άλλες εκπλήξεις στα μανίκια του (Φωτογραφίες: Albert Vidal / Vèrtex Comunicació).

(Εξαιρετικά σχεδιασμένο -καλλιτεχνική επιμέλεια και σχεδιασμός BEND- το έντυπο πρόγραμμα του Φεστιβάλ, σε κίτρινο, μαύρο και λευκό. Τα κείμενά του, όμως -υπεύθυνη περιεχομένου Ιωάννα Νασιοπούλου-, πολύ αιθεροβάμονα, ως συνήθως συμβαίνει με τα κείμενα για το χορό. Επίσης, η κατάταξη των παραστάσεων σε «Κεντρική» και «Εναλλακτική Σκηνή» δημιουργεί κάποια σύγχυση με τους χώρους διεξαγωγής τους).


πηγη: http://totetartokoudouni.blogspot.com