Της Δήμητρας Μπέη

Σε άρθρο της τον Δεκέμβριο του 2020 στο Bulletin of Atomic Scientists, η Άνιες Καλαμάρ, πρώην ειδική εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για τις εξωδικαστικές, συνοπτικές ή αυθαίρετες εκτελέσεις, προειδοποίησε ότι ο κόσμος έχει εισέλθει σε μια «δεύτερη εποχή που χαρακτηρίζεται από τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των ένοπλων μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (drones), τα πιο προηγμένα των οποίων είναι γρηγορότερα, μικρότερα και πιο ικανά για στοχευμένες δολοφονίες από την προηγούμενη γενιά». 

Ο Ντάνιελ Χέιλ ωστόσο, πρώην αναλυτής στρατιωτικών πληροφοριών και πληροφοριοδότης της ερευνητικής δημοσιογραφικής ιστοσελίδας, The Intercept, φαίνεται να έχει διαφορετική άποψη όσον αφορά τον τελευταίο ισχυρισμό. 

Το 2014, ο Χέιλ σε επικοινωνία με δημοσιογράφο του The Intercept, διέρρευσε απόρρητα έγγραφα από την Εθνική Υπηρεσία Γεωχωρικών Πληροφοριών των ΗΠΑ, αποκαλύπτοντας ένα μυστικό πολεμικό πρόγραμμα βασισμένο σε drones, που είχε δρομολογηθεί ήδη από την προεδρία Ομπάμα, ο οποίος είχε διατάξει δέκα φορές περισσότερες αντιτρομοκρατικές επιθέσεις από τον προκάτοχό του Τζορτζ Μπους.

Αμερικανικό δικαστήριο καταδίκασε την περασμένη Τρίτη τον 33χρονο πληροφοριοδότη δημοσίου συμφέροντος σε 45 μήνες φυλάκιση για το έγκλημα της κατασκοπείας. Σύμφωνα με τον εξαιρετικά αμφιλεγόμενο νόμο του 1917, οι κατηγορούμενοι δεν μπορούν να επικαλεστούν στην υπεράσπισή τους τις προσπάθειές τους να ενημερώσουν το κοινό σχετικά με κυβερνητικές ενέργειες και επιχειρήσεις σε κατηγορίες για διαρροή κρατικών πληροφοριών. Ο Πρόεδρος Ομπάμα ενίσχυσε τον νόμο κατά της κατασκοπείας ως εργαλείο για να περιορίσει τη δράση κυβερνητικών υπαλλήλων που αποτελούσαν πηγές για περιστατικά εθνικής ασφάλειας, ιδιαίτερα για εκείνα που δεν ήταν κολακευτικά για την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση Τραμπ συνέχισε την πρακτική με την κυβέρνηση Μπάιντεν να την ακολουθεί επίσης.

Ο Χέιλ κατηγορήθηκε και συνελήφθη το 2019 για μια σειρά κατηγοριών που σχετίζονται με τη μη εξουσιοδοτημένη αποκάλυψη πληροφοριών εθνικής άμυνας και την κλοπή κρατικής περιουσίας. Tα έγγραφα σχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση επιλέγει τους στόχους επίθεσης με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πληροφορίες που αναφέρουν λεπτομερώς πόσο συχνά σκοτώνονται άνθρωποι που δεν είναι οι στόχοι αυτών των επιθέσεων.

Τα στοιχεία που ήρθαν στη δημοσιότητα περιείχαν μια ανάλυση του προγράμματος πολέμου με drones που έδειξε, καταρρίπτοντας τον ισχυρισμό του Ομπάμα για τη χειρουργική ακρίβεια τέτοιων επιθέσεων, ότι σχεδόν το 90% των ανθρώπων που σκοτώθηκαν στις επιθέσεις από drones δεν ήταν οι επιδιωκόμενοι στόχοι. Ο Χέιλ αποκάλυψε επίσης τα κριτήρια που χρησιμοποιούσε ο Λευκός Οίκος για να κατατάξει ένα άτομο στη λίστα παρακολούθησης τρομοκρατών, αλλά και τον τρόπο εξουσιοδότησης του στρατιωτικού προσωπικού να δολοφονεί με τηλεχειριζόμενες επιχειρήσεις από χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. 

Ο Χέιλ υπέβαλε μια χειρόγραφη επιστολή 11 σελίδων στο δικαστήριο όπου περιγράφει λεπτομερώς τα κίνητρα πίσω από τις ενέργειές του. Με έντονη λεπτομέρεια, ο Χέιλ υπενθύμισε τη δική του εμπειρία στον εντοπισμό στόχων για αμερικανικά αεροσκάφη. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, οι επιχειρήσεις των ΗΠΑ με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο εξωτερικό, που διεξάγονται τόσο από τον στρατό όσο και από τη CIA, έχουν σκοτώσει μεταξύ 9.000 και 17.000 ανθρώπων από το 2004, συμπεριλαμβανομένων έως και 2.200 παιδιών και πολλών πολιτών των ΗΠΑ. Αυτές οι εκτιμήσεις, ωστόσο, δεν απεικονίζουν το πραγματικό κόστος των επιθέσεων καθώς ο στρατός έχει την πρακτική να χαρακτηρίζει όλα τα άτομα που σκοτώθηκαν σε τέτοιες επιχειρήσεις ως «εχθρούς που σκοτώθηκαν σε δράση», εκτός αν αποδειχθεί το αντίθετο.

Υπό την αιγίδα του Τραμπ, οι κανόνες σχετικά με την αναφορά νεκρών αμάχων παραμερίστηκαν διευκολύνοντας έτσι την έγκριση και την εκτέλεση περισσοτέρων επιθέσεων. «Οι δολοφόνοι πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν έχουν πού να κρυφτούν, ότι κανένα μέρος δεν είναι μακριά από την αμερικανική δύναμη και τα αμερικανικά όπλα», είχε πει ο Τραμπ. 

Ο Χέιλ κατηγορήθηκε επίσης για την αποκάλυψη ενός μυστικού βιβλίου κανόνων που περιγράφει λεπτομερώς το παράλληλο δικαστικό σύστημα για την παρακολούθηση ατόμων και την κατηγοριοποίησή τους ως γνωστούς ή ύποπτους τρομοκράτες χωρίς να προβλέπεται κάποια αποδεικτική διαδικασία. Σύμφωνα με αυτούς τους κανόνες, σε ακαθόριστο αριθμό ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων πολιτών των ΗΠΑ, μπορεί να απαγορευτεί η πτήση ή να οδηγηθούν σε κράτηση στα αεροδρόμια και στα σύνορα, ενώ τους στερείται και η δυνατότητα αμφισβήτησης των κυβερνητικών δηλώσεων. Η αποκάλυψη του βιβλίου κανόνων για τη λίστα παρακολούθησης οδήγησε σε δεκάδες νομικές ενέργειες και σημαντικές δικαστικές νίκες για την προστασία των πολιτικών ελευθεριών.

Η «πτήση» μέχρι τώρα 

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1950, τα ραδιοελεγχόμενα και εξοπλισμένα με κινηματογραφικές κάμερες, μικρά μη επανδρωμένα αεροσκάφη πετούσαν πάνω από την Κίνα και το Βόρειο Βιετνάμ συλλέγοντας πληροφορίες, χωρίς όμως να διακινδυνεύονται οι ζωές Αμερικανών πιλότων, αλλά ούτε και η αιχμαλωσία τους από κομμουνιστές που θα έφερνε τις ΗΠΑ σε δυσμενή διπλωματική θέση. 

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ωστόσο, κατέστη σαφές ότι αποτελούσε μια ακριβή και μη πρακτική τεχνολογία καθώς οι πιλότοι έπρεπε να βρίσκονται εντός της εμβέλειας των αναλογικών ραδιοσημάτων, συχνά αναγκάζοντάς τους να χειρίζονται τα drones ενώ κάθονταν σε ένα κοντινό επανδρωμένο αεροσκάφος. 

Η επικράτηση των drones στα σημερινά πεδία μάχης προέκυψε ύστερα από ορισμένα τεχνολογικά άλματα. 

Πρώτα ήρθε το έργο της Ισραηλινής αεροπορικής βιομηχανίας που στη δεκαετία του 1970 άρχισε να αναπτύσσει αεροσκάφη με ιδιότητες που μοιάζουν με ανεμόπτερο. Απίστευτα μακριά, λεπτά φτερά που μπορούσαν να κρατήσουν το αεροπλάνο ψηλά σε υψόμετρο για ώρες, πάνω από 24 ώρες πτήσης. 

Η ικανότητά τους να περιφέρονται και να κινούνται εύκολα αποδείχθηκε ανεκτίμητη στη δεκαετία του 1990, κατά τη διάρκεια της κλιμακούμενης σύγκρουσης στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Υπήρχε έλλειψη πληροφοριών σχετικά με τις κινήσεις των σερβικών τανκς και στρατευμάτων. Τα υπερηχητικά αεροσκάφη των ΗΠΑ προσπαθούσαν να εντοπίσουν τις Σερβικές δυνάμεις στα πυκνά δάση των Βαλκανίων, αλλά τα drones μπορούσαν να παραμείνουν σε επιφυλακή για 24 ώρες κάθε φορά, χωρίς να χάνουν στιγμή τον στόχο τους. 

Συνδυάζοντας αυτήν τη δυνατότητα με τη χρήση πομπών για τη μετάδοση βίντεο απευθείας στους διοικητές του πεδίου μάχης, δεν αποτελεί έκπληξη το επόμενο βήμα της Πολεμικής Αεροπορίας και της CIA το 2000 να τοποθετήσουν πυραύλους στα drones, ως μέρος μιας αποτυχημένης προσπάθειας της CIA να σκοτώσει τον Οσάμα Μπιν Λάντεν. 

Καθ’ όλη τη διάρκεια του 15ετούς συνεχιζόμενου πολέμου της Ουάσινγκτον κατά της τρομοκρατίας, η συγκεκριμένη τεχνολογία έχει χρησιμοποιηθεί σε τουλάχιστον 7 χώρες ως δολοφονικό όπλο, από το μέσο κατασκοπείας που ήταν στο παρελθόν. 

Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη προσέφεραν στις ΗΠΑ το πλεονέκτημα να μπορούν να πραγματοποιούν επιθέσεις σε χώρες χωρίς την ανάγκη να διατηρούν στρατό στα εδάφη τους. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να καθίστανται ευκολότερες πολιτικά οι επιχειρήσεις από την άκρως απόρρητη Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών και την Κοινή Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων στο Πεντάγωνο, σε χώρες όπως το Πακιστάν, η Σομαλία και η Υεμένη, με τις οποίες οι ΗΠΑ δεν βρίσκονταν επίσημα σε πόλεμο.  

Οι στόχοι 

Βασικό επιχείρημα χρήσης των drones είναι οι στοχευμένες επιθέσεις που πραγματοποιούν. Οι επιθέσεις δικαιολογούνταν στα πλαίσια του πολέμου κατά της τρομοκρατίας των ΗΠΑ, με τα ονόματα των διαφόρων αρχηγών εξτρεμιστικών ομάδων, όπως οι Ταλιμπάν, να πρωταγωνιστούν στις επιχειρήσεις του αμερικανικού στρατού. Τα παραπάνω γραφήματα που αφορούν τρεις από τις χώρες που έχουν δεχθεί τις περισσότερες επιθέσεις από τον αμερικανικό στρατό, το Πακιστάν, την Σομαλία και την Υεμένη, αναιρούν τον ισχυρισμό των στοχευμένων επιθέσεων καθώς όπως αποκαλύπτεται η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων από επιθέσεις με drones δεν είναι οι ηγέτες των παραπάνω οργανώσεων αλλά κατά κύριο λόγο άμαχοι και μη καταχωρημένοι θανόντες, επιβεβαιώνοντας τα λεγόμενα του Χέιλ.

Tέλος, ενδιαφέρον ταυτόχρονα παρουσιάζουν και τα παραπάνω γραφήματα που απεικονίζουν τον αριθμό των επιθέσεων ανά προεδρία (Μπους, Ομπάμα, Τραμπ και Μπάιντεν μέχρι τώρα) στην Υεμένη, την Σομαλία, το Πακιστάν και τη Λιβύη που φανερώνει την πλειονότητα των επιθέσεων, με εξαίρεση την Σομαλία, να έχουν πραγματοποιηθεί από την κυβέρνηση Ομπάμα.

Η προεδρία Μπάιντεν, συνεπής συνεχίστρια των προηγούμενων, φυλακίζει έναν άνθρωπο στο όνομα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά ότι οι υπερασπιστές της δημοκρατίας ονομάζονται προδότες της. Και το μεγαλείο των ΗΠΑ συνεχίζεται την ώρα που οι πληγές των αμάχων ματώνουν ακόμα.

πηγη: https://info-war.gr