Ο κατακερματισμός του πλανήτη σε κράτη, που ούτως ή άλλως αποτελούν εξουσιαστική κατασκευή, βρίσκει την απόλυτα παράλογη εκδοχή του στην αφρικανική ήπειρο. Οποιοσδήποτε απ’ τους σύγχρονους χάρτες την απεικονίζουν μας βοηθά να το κατανοήσουμε. Η Αφρική είναι χωρισμένη σε ομοιόμορφα τετράγωνα, σα να πήρε κάποιος χάρακα ή κάναβο κι έφτιαξε στο σώμα της ένα σταυρόλεξο. Οι ευρωπαίοι άποικοι, πράγματι, κατασκεύασαν ένα άλυτο σταυρόλεξο. Στα μαύρα τετράγωνα κρύβεται το πετρέλαιο και το «πλούσιο» σε άλλα ορυκτά υπέδαφος, ενώ στα άσπρα οι λευκοί θάνατοι που της εμφυτεύτηκαν∙ από τις διακρίσεις και την δουλεία μέχρι τις δικτατορίες και τις ασθένειες. Τα αφρικανικά κράτη δυτικής επινόησης, λοιπόν, συνένωσαν βίαια, φυλές που ζούσαν εκατοντάδες χρόνια πριν (είναι καταγεγραμμένες περίπου 7.400 φυλές), έχοντας η κάθε μια τα δικά της ξεχωριστά χαρακτηριστικά. Πολλές από αυτές υπό το κνούτο ενός ευρωπαίου εξουσιαστή χωρίστηκαν ή ενώθηκαν με άλλες, με τις οποίες βρίσκονταν πριν σε εμπόλεμη κατάσταση. Ωστόσο, οι δυνάστες δεν έλειπαν απ’ την ήπειρο και πριν την ευρωπαϊκή αποικιοκρατία.

Η ιστορία της Αφρικής ξεκινάει με αυτό που είθισται να ονομάζεται προϊστορία. Στην ανατολική Αφρική κάνει την εμφάνισή του ο λεγόμενος homosapiens, συνεχίζοντας μέχρι σήμερα στην εκφυλισμένη του μορφή, όπως την έχουν μεταμορφώσει τα εκτυφλωτικά θέλγητρα του πολιτισμού. Οι πρώτες ενδείξεις γεωργίας που βρέθηκαν χρονολογούνται στο 16.000 Π.χ. (παλαιά χρονολογία) και μεταλλουργίας στα 4000 Π.χ. Η καταγεγραμμένη ιστορία του πρώιμου πολιτισμού αποκαλύφθηκε στην Αίγυπτο και αργότερα στη Νουβία (σημερινή νότια Αίγυπτος και βόρειο Σουδάν), το Μαγρέμπ (ολόκληρη η περιοχή της ΒΔ Αφρικής, δυτικά της Αιγύπτου, δηλαδή η Αλγερία, η Λιβύη, η Μαυριτανία, το Μαρόκο και η Τυνησία) και το Κέρας της Αφρικής (Τζιμπουτί, Ερυθραία, Αιθιοπία, Σομαλία). Στη διάρκεια του Μεσαίωνα το Ισλάμ εξαπλώθηκε μέσω αυτών των περιοχών. Διασχίζοντας τα κράτη του Μαγρέμπ και την υποσαχάρια Αφρική, ένα σημαντικό τμήμα του μουσουλμανικού πολιτισμού έφτασε στην περιοχή του Τιμπουκτού (σημερινό Μάλι).

Κάποια ισχυρά προ-αποικιακά κράτη και κοινωνίες της Αφρικής στο πέρασμα των αιώνων αποτελούν η κουλτούρα Νοκ, οι αυτοκρατορίες του Μάλι και του Ασάντι, η Φαραωνική Αίγυπτος, τα βασίλεια του Μαπουνκούμπβε, της Σίνης (Sine), του Σάλουμ, του Μπάολ, της Ζιμπάμπουε και του Κονγκό, η αρχαία Καρχηδόνα, η Ναμίμπια, η Μαυριτανία, η αυτοκρατορία του Αξούμ (Aksumite), το σουλτανάτο του Αχουράν (Ajuran) και του Αντάλ (Adal). Αυτό δείχνει ότι οι κρατικές δομές, είτε υπό μορφή αυτοκρατοριών είτε υπό μορφή βασιλείων και σουλτανάτων, δεν απουσίαζαν, όταν η αφρικανική ήπειρος βρέθηκε αντιμέτωπη με την αποικιοκρατική λαίλαπα. Υπήρχαν ήδη ισχυροί γηγενείς εξουσιαστές, που δοκίμαζαν την αντοχή των υπηκόων τους στην καταπίεση και την εκμετάλλευση. Ωστόσο, δεν ήταν λίγες οι ελεύθερες φυλές, που είχαν ακόμη άγνοια των πικρών καρπών του πολιτισμού.

Από τον 15^ο αι., όμως, οι ευρωπαίοι[1] πήραν ως σκλάβους κατοίκους απ’ την δυτική, την κεντρική και την νοτιοανατολική Αφρική στο υπερατλαντικό «εμπόριο» ανθρώπων. Όταν ξέσπασε η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία, εξαπλώθηκε αστραπιαία κι έμεινε γνωστή ως ο αγώνας για την Αφρική[2] (ScrambleforAfrica) στα τέλη του 19^ου και στις αρχές του 20^ου αι. Πιστεύεται ευρέως ότι η ήπειρος είχε πολλά διαφορετικά κράτη, αλλά και αυτόνομες ομάδες με διαφορετικές γλώσσες και έθιμα, πριν εκπολιτιστεί επί πλέον από τον έξω κόσμο (τις δυτικές ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες). Μετά τους αγώνες για την λεγόμενη ανεξαρτησία σε πολλά μέρη της ηπείρου, καθώς και την αποδυνάμωση της Ευρώπης μετά την Β΄ παγκόσμια ανθρωποσφαγή, ξεκίνησε η αποδέσμευση απ’ τον αποικισμό. Ωστόσο, στην πραγματικότητα η εκμετάλλευση της αφρικανικής ηπείρου απ’ τον δυτικό και ανατολικό δυνάστη ποτέ δεν έπαψε.

Δυστυχώς, μοιάζει σχεδόν αδύνατο να ξετινάξει από πάνω της την στολή του πολιτισμού, από τη στιγμή μάλιστα που ο φυσικός της πλούτος εξακολουθεί να δελεάζει τα λευκά κοράκια[3]. Οι προφορικές της παραδόσεις, που πριν την έλευση του πολιτισμού κατέκλυζαν με τον πλούτο και την πολυφωνία τους την ήπειρο, σώπασαν και καλύφθηκαν απ’ τον θόρυβο της εκμηχάνισης.

Ένα κείμενο δεν αρκεί, για να καλύψει την μακραίωνη ιστορία της Αφρικής. Περισσότερα, όμως, θα διαφώτιζαν σε κάποιο βαθμό την περίπλοκη και πλούσια πορεία της, που αποτέλεσε την απαρχή της ανθρώπινης παρουσίας στη γη, καθώς όλα δείχνουν. Έτσι, το παρόν κείμενο επιδιώκει να είναι η απαρχή μιας ενότητας κειμένων, που θα επικεντρωθούν στις ελεύθερες φυλές της Αφρικής και τις μάχες που έδωσαν ενάντια σε κάθε λογής ντόπιο ή ξενόφερτο εξουσιαστή.

σύντροφοι για την Αναρχική απελευθερωτική δράση

[1]Στο δουλεμπόριο συμμετείχαν σε μικρότερο βαθμό και ‘Άραβες εξουσιαστές, μεταφέροντας με την βία ανθρώπους στις επικράτειες του Ισλάμ.

[2]Μολονότι η απαγωγή και πώληση ανθρώπων είχε ήδη συστηματοποιηθεί από τις αρχές του 17^ου αιώνα, οι ευρωπαίοι κυρίαρχοι άργησαν χαρακτηριστικά να μετατρέψουν της Αφρική σε ευρωπαϊκή επικράτεια. Προφανώς το έπραξαν όταν θεώρησαν ιδιαίτερα χρήσιμο τόσο το έδαφος, όσο και το υπέδαφος της.

[3]Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλές κινεζικές κατασκευαστικές και άλλες πολυεθνικές, απομυζούν ομοίως την αφρικανική ήπειρο και τους κατοίκους της. Οπότε μπορούμε να ομιλούμε πλέον και για ωχρά κοράκια.

26 Απριλίου 2022

ΠΗΓΗ:https://pyrgitai.gr