Επίσημη αίτηση για ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ αποτελεί ουσιαστικά η κοινή δήλωση την Πέμπτη 12 Μαΐου, του πρόεδρου της χώρας Σαούλι Νιινίστο και της πρωθυπουργού Σάνα Μαρίν για πρόθεση υποβολής ταχύτατης αίτησης του Ελσίνκι στη Συμμαχία.

Υπενθυμίζεται και η πρόσφατη κοινή δήλωση της Σάνα Μαρίν και της Σουηδής ομολόγου της, Μαγδαλένα Άντερσον, ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία «άλλαξε ολόκληρο το τοπίο ασφαλείας της Ευρώπης» και «διαμόρφωσε δραματικά νοοτροπίες» στη σκανδιναβική περιοχή εκφράζοντας έτσι τις βλέψεις τους να προσεγγίσουν την βορειοατλαντική Συμμαχία.

Σύμφωνα μάλιστα με ευρωπαϊκές διπλωματικές, οι δύο χώρες αναμένεται να καταθέσουν αίτημα ένταξης στις 17 Μαΐου και αν συμβεί αυτό, η υπογραφή του Πρωτοκόλλου Προσχώρησης θα πραγματοποιηθεί το πολύ μέχρι το τέλος του μήνα.

Ακολουθούν 8 βασικά ερωτήματα και απαντήσεις για τις εξελίξεις που διαμορφώνουν το νέο τοπίο ασφαλείας για τις δύο χώρες και τις επιπτώσεις ενδεχόμενης ένταξής τους στο NATO.

  • Τι καθεστώς επικρατούσε μέχρι σήμερα σε Φινλανδία και Σουηδία;

Τόσο η Φινλανδία όσο και η Σουηδία υιοθετούσαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο πολιτική ουδετερότητας. Η μεν Φινλανδία, πρώην κτήση της Ρωσίας, έχοντας ηττηθεί στρατιωτικά από τον Κόκκινο Στρατό και χάσει το 10% της επικράτειάς της και διατηρώντας κοινά σύνορα με τη Ρωσία μήκους 1.300 χλμ., προτίμησε να έχει καλές σχέσεις μαζί της.

Υπογράφοντας μάλιστα, Συμφωνία Φιλίας, Συνεργασίας και Αμοιβαίας Βοήθειας το 1948 με τη Ρωσία αποστασιοποιήθηκε από τις δυτικές δομές ασφαλείας ώσπου μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ εντάχτηκε στην ΕΕ.

Η δε Σουηδία κρατήθηκε επίσης μακριά από το NATO στρέφοντας τη μεταπολεμική εξωτερική της πολιτική στον πολυμερή διάλογο και τον πυρηνικό αφοπλισμό αναλαμβάνοντας ρόλο μεσολαβητή στη διεθνή σκηνή, ενώ μείωσε και τον στρατό της μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.

Συνεπώς και οι δύο, θεώρησαν ότι η ένταξη στη Συμμαχία θα ήταν μια περιττή πρόκληση της Μόσχας και γι΄αυτό παρέμειναν ουδέτερες αποφεύοντας σοφά τον ανταγωνισμό με μια μεγάλη γειτονική δύναμη.

  • Γιατί αναθεωρούν οι δύο χώρες;

Μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όμως, η Φινλανδία επενεξέτασε τον διεθνή ρόλο της, χωρίς να είναι πλέον βέβαιη ότι η μη ευθυγράμμιση ως η ασφαλέστερη προσέγγιση. Ο Charly Salonius-Pasternak, ερευνητής στο Φινλανδικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων, είπε ότι οι συγκλονιστικές σκηνές που διαδραματίζονται στην Ουκρανία έκαναν τους Φινλανδούς να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι «αυτό θα μπορούσε να συμβεί σε εμάς».

Με την ένταξή της στο NATO ελπίζει να επωφεληθεί από τη δέσμευση της Συμμαχίας να προστρέξουν όλοι στο πλευρό της σε περίπτωση εισβολής. Σύμφωνα με την Επιτροπή Άμυνας του φινλανδικού κοινοβουλίου η ένταξη είναι η καλύτερη επιλογή για τη Φινλανδία για να εγγυηθεί την εθνική της ασφάλεια. Θα αύξανε σημαντικά τον αποτρεπτικό παράγοντα για να γίνει στόχος της επιθετικότητας της Ρωσίας.

Στη Σουηδία έχουν επανεισαγάγει τη στράτευση και έχουν ενισχύσει τις αμυντικές δαπάνες από τότε που η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία το 2014, αλλά πολλοί στην αριστερά παραμένουν καχύποπτοι για την ατζέντα του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και υποστηρίζουν ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα αυξήσει τις περιφερειακές εντάσεις. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα σήμαινε ότι για πρώτη φορά οι δύο χώρες έχουν εγγυήσεις ασφαλείας από κράτη με πυρηνικά όπλα.

  • Τι πιστεύει η κοινή γνώμη των δύο χωρών;

Αφού παρέμεινε σθεναρά ενάντια στην ένταξη για δεκαετίες, η κοινή γνώμη μετατοπίστηκε φέτος. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι περισσότερο από το 75% των Φιλανδών είναι πλέον υπέρ της ένταξης.

Στη Σουηδία είναι λιγότερο ξεκάθαρη η κοινή γνώμη, με μόνο το 50% του πληθυσμού (60% κατά Guardian) να την υποστηρίζει και αρκετούς πολιτικούς να είναι σύμφωνοι με την ουδέτερη στάση.

  • Τι κερδίζει το ΝΑΤΟ;

Από στρατιωτική άποψη, η προσθήκη των ενόπλων δυνάμεων της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα ενίσχυε το NATO στη βόρεια Ευρώπη, καλύπτοντας μια τρύπα στην άμυνα της Συμμαχίας και διπλασιάζοντας το μήκος των συνόρων της με τη Ρωσία.

Σύμφωνα με ειδικούς, η Φινλανδία διαθέτει σύγχρονες και ικανές ένοπλες δυνάμεις που θα ενίσχυαν σημαντικά τις δυνατότητες του ΝΑΤΟ. Οι φινλανδικές δυνάμεις εκπαιδεύονται συχνά με νατοϊκά στρατεύματα, επομένως μπορούν να συνεργαστούν πολύ αποτελεσματικά μαζί τους. Και οι δύο χώρες είναι ήδη εταίροι του ΝΑΤΟ, συμμετέχουν σε ασκήσεις και ανταλλάσσουν πληροφορίες με τη Συμμαχία. Η Φινλανδία έχει ήδη εκπληρώσει τον στόχο αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ του 2% του ΑΕΠ, ενώ η Σουηδία πρόκειται να το κάνει.

Φυσικά, λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι η Συμμαχία προβλέπει την μαζική συμμετοχή των κρατών μελών σε περίπτωση επίθεσης, αυξάνονται δυνητικά οι πιθανότητες επέκτασης ενός πολέμου.

 
 

 

  • Τι σημαίνει για την Ρωσία;

Εάν η Φινλανδία και η Σουηδία ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, η Ρωσία θα βρεθεί πλήρως περικυκλωμένη από χώρες του ΝΑΤΟ σε Βαλτική Θάλασσα και την Αρκτική.

  • Πως θα αντιδράσει η Ρωσία

Tο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι η ανακοίνωση της Φινλανδίας την Πέμπτη 12 Μαϊου συνιστά «ριζική αλλαγή» στην εξωτερική πολιτική της και ότι η Μόσχα θα απαντήσει. «Η Ρωσία θα αναγκαστεί να προβεί σε αντίποινα, τόσο στρατιωτικο-τεχνικού όσο και άλλου χαρακτήρα, προκειμένου να σταματήσει τη δημιουργία απειλών για την εθνική της ασφάλεια», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών. «Το Ελσίνκι πρέπει να έχει επίγνωση της ευθύνης του και των συνεπειών μιας τέτοιας κίνησης», υπογραμμίζει το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας.

Η Ρωσία έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει τις δύο χώρες να μην ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι οι «σοβαρές στρατιωτικές και πολιτικές συνέπειες» μιας τέτοιας κίνησης θα την υποχρεώσουν να λάβει «μέτρα αντιποίνων» για να «αποκαταστήσει τη στρατιωτική ισορροπία» ενισχύοντας την άμυνά της στη Βαλτική, μεταξύ άλλων με πυρηνικά όπλα. Ο Πούτιν δεν βλέπει το ΝΑΤΟ ως αμυντική συμμαχία αλλά ως απειλή για την ασφάλεια της Ρωσίας απαιτώντας την απόσυρση των στρατευμάτων του από την Ανατολική Ευρώπη.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ τόνισε ότι η ένταξη της Φινλανδίας στο NATO θα συνιστούσε «σίγουρα» απειλή για τη Ρωσία. «Η διεύρυνση του NATO και η προσέγγιση της Συμμαχίας στα σύνορά μας δεν καθιστά τον κόσμο και την ήπειρό μας πιο σταθερό και πιο ασφαλή» χαρακτηρίζοντας «σίγουρη απειλή» την ένταξη της Φινλανδίας.

Ο Πεσκόφ σημείωσε ότι η απάντηση της Ρωσίας θα εξαρτηθεί από τα «πρακτικά αποτελέσματα της διαδικασίας αυτής, από την προώθηση στρατιωτικών υποδομών προς τα σύνορά μας» είπε καταλήγοντας πως «όλα αυτά θα αποτελέσουν τα στοιχεία μιας ειδικής ανάλυσης και (θα χρησιμοποιηθούν) για την επεξεργασία των απαραίτητων μέτρων προκειμένου να εξισορροπηθεί η κατάσταση», κατέληξε.

  • Θα απαντήσει στρατιωτικά η Ρωσία;

Σύμφωνα με αναλυτές η ανάληψη στρατιωτικής δράσης κατά των σκανδιναβικών χωρών φαίνεται απίθανη, λαμβάνοντας υπόψη πόσο εμπλέκονται οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία.

Πολλά από τα ρωσικά στρατεύματα που σταθμεύουν κοντά στα σύνορα της Φινλανδίας μεταφέρθηκαν στην Ουκρανία και έχουν υποστεί «σημαντικές απώλειες», λέει ο Φινλανδός διπλωμάτης Χέλι Χαουτάλα.

Πιο πιθανό, είπε, θα ήταν η Μόσχα να φέρει οπλικά συστήματα πιο κοντά στη Φινλανδία, εκστρατείες παραπληροφόρησης, κυβερνοεπιθέσεις, οικονομικές αντιπαραθέσεις και να κατευθύνει τη μετανάστευση προς τα ρωσο-φινλανδικά σύνορα, παρόμοια με αυτό που συνέβη στα σύνορα Πολωνίας-Λευκορωσίας.

  • Τα επόμενα βήματα;

Στις 14 Μαΐου, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Φιλανδής πρωθυπουργού, -το μεγαλύτερο στο κοινοβούλιο- αναμένεται να καθορίσει τη θέση του σχετικά με την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ήδη με τον πρόεδρο της χώρας τάχθηκαν την Πέμπτη 12 Μαίου υπέρ μιας ένταξης «χωρίς καθυστέρηση», διευκρινίζοντας ότι η απόφαση της χώρας θα ανακοινωθεί την Κυριακή 15 Μαΐου. Στη συνέχεια, μια θετική απόφαση θα παρουσιαστεί στο κοινοβούλιο για έγκριση στις αρχές της επόμενης εβδομάδας.

Οι κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες της Σουηδίας έχουν διχαστεί για το θέμα και διεξάγουν εσωτερική διαβούλευση, με απόφαση επίσης να αναμένεται την Κυριακή 15 Μαΐου. Το κόμμα αναμένεται ευρέως να στηρίξει την ένταξη, με τη συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών του να είναι υπέρ. Τα σουηδικά ΜΜΕ ανέφεραν ότι η τελική κυβερνητική απόφαση θα ληφθεί τη Δευτέρα 16 Μαΐου.

Οι Σουηδοί είναι πιθανό να κάνουν ανακοινώσεις την ίδια μέρα με τη Φινλανδία ενώ στις 17 Μαΐου 2022, ο πρόεδρος της Φιλανδίας Σάουλι Νιινίστο θα συναντηθεί με τον βασιλιά της Σουηδίας και μια σουηδική αντιπροσωπεία, για να συζητήσουν τις αμοιβαίες ανησυχίες.

Εάν οι δύο χώρες αποφασίσουν τελικά ότι θα επιδιώξουν την ένταξη, θα πρέπει να περάσουν από νομοθετικές διαδικασίες, με συζητήσεις και ψηφοφορίες στα κοινοβούλιά τους, ενώ δεν αναμένεται να κάνουν δημοψηφίσματα, ανησυχώντας για τυχόν ρωσική παρέμβαση.

Σε περίπτωση έγκρισης, το ΝΑΤΟ θα εκδώσει επίσημα τις προσκλήσεις για ένταξη. Αυτό μπορεί να γίνει στα τέλη Ιουνίου, όταν οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συναντηθούν στη Μαδρίτη στην επόμενη διάσκεψη της Συμμαχίας. Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ έχει δηλώσει ότι θα γίνουν δεκτές «με ανοιχτές αγκάλες» εάν υποβάλουν αίτηση και ότι η διαδικασία ένταξης θα είναι γρήγορη. Αν και τα δύο κράτη έχουν λάβει διαβεβαιώσεις υποστήριξης από ΗΠΑ και άλλα κράτη μέλη, ωστόσο θα πρέπει να εγκριθεί η ένταξή τους, από όλους. Η όλη διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει έως και ένα χρόνο.

Πηγές: ΑΠΕ ΜΠΕ, Gurdian, Skynews

πηγη: https://tvxs.gr