Ιστορική συμφωνία υπέγραψαν έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, ο Λίβανος και το Ισραήλ, ορίζοντας τα θαλάσσια σύνορά τους. Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Γιαΐρ Λαπίντ μίλησε για ένα «τεράστιο επίτευγμα» ενώ ο Λιβανέζος διαπραγματευτής Ελίας Μπου Σάαμπ σχολίασε ότι σηματοδοτεί την αρχή «μιας νέας εποχής» μεταξύ των δύο χωρών που πάντως παραμένουν, θεωρητικά, σε εμπόλεμη κατάσταση.

Ειδικότερα, ο πρόεδρος του Λιβάνου Μισέλ Αούν υπέγραψε μια επιστολή με την οποία ενέκρινε τη συμφωνία στην Μπάαντα. Ακολούθησε η υπογραφή του πρωθυπουργού του Λιβάνου Γιαΐρ Λαπίντ στην Ιερουσαλήμ. Μια τελετή ανταλλαγής εγγράφων μεταξύ χαμηλόβαθμων αντιπροσωπειών θα γίνει στην έδρα της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στη Νακούρα, πάνω στα σύνορα.

Η συμφωνία είναι σημαντική διότι εγγυάται την κατανομή των υπεράκτιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο.

Η ισραηλινή κυβέρνηση ενέκρινε την συμφωνία, ενώ ο ισραηλινός πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ είπε ότι η συμφωνία αποτελεί ντε φάκτο «αναγνώριση» του εβραϊκού κράτους από την Βηρυτό.

«Πρόκειται για πολιτικό επίτευγμα. Δεν γίνεται κάθε μέρα ένα εχθρικό κράτος να αναγνωρίζει το κράτος του Ισραήλ με έγγραφη συμφωνία και αυτό ενώπιον της διεθνούς κοινότητας», δήλωσε ο ισραηλινός πρωθυπουργός κατά την έναρξη της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου με θέμα την επικύρωση της συμφωνίας.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν χαιρέτισε την επίτευξη της «ιστορικής» συμφωνίας, τονίζοντας ότι «χρειάσθηκε πολύ θάρρος» ώστε οι πλευρές να δεσμευθούν και να την φέρου σε πέρας.

«Η συμφωνία για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων θα λάβει την μορφή της ανταλλαγής επιστολών, μίας ανάμεσα στον Λίβανο και τις ΗΠΑ και άλλης ανάμεσα στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ», εξήγησε ο εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Στέφαν Ντούγιαριτς.

Οικονομικές ευκαιρίες και έναρξη των εργασιών

Η συμφωνία, η οποία θα επιτρέψει στις δύο χώρες την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο, υπεγράφη εξαιτίας και της πολυετούς αμερικανικής μεσολάβησης.

Βάσει της συμφωνίας, το κοίτασμα Karish βρίσκεται καθ' ολοκληρίαν στα ισραηλινά ύδατα. Ο Λίβανος από την πλευρά του θα έχει πλήρη δικαιώματα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος της Cana, που βρίσκεται βορειοανατολικά και ένα τμήμα του τοποθετείται εντός των χωρικών υδάτων του Ισραήλ. Όμως το Ισραήλ θα αποζημιωθεί από την εταιρεία εκμετάλλευσης του Cana «για τα δικαιώματά του σε ενδεχόμενα κοιτάσματα», σύμφωνα με το κείμενο.

Ο Αμος Χόστάιν που διαπραγματεύθηκε την συμφωνία, συναντήθηκε χθες στην Βηρυτό με τον πρόεδρο Αούν, δήλωσε στους δημοσιογράφου ότι πρόκειται για «ιστορική ημέρα» και πρόσθεσε ότι η συμφωνία θα επιτρέψει την δημιουργία «οικονομικών ευκαιριών» και την αποκατάσταση «σταθερότητας» για τις δύο πλευρές.

Ο ενεργειακός όμιλος Energean άλλωστε ξεκίνησε ήδη την Τετάρτη την παραγωγή φυσικού αερίου στο υπεράκτιο κοίτασμα Karish. Ο Λίβανος, που βυθίζεται στην πρωτοφανή οικονομική κρίση, ζήτησε από την πλευρά του από την TotalEnergies να ξεκινήσει τάχιστα τις εργασίες αναζήτησης στο κοίτασμα Cana.

«Στόχος της συμφωνίας (...) είναι η κατά το μέγιστον εξουδετέρωση της πιθανότητας ναυτικής σύρραξης ανάμεσα στο Ισραήλ και τον Λίβανο», δήλωσε χθες ο πρώην αμερικανός διαπραγματευτής Φρέντερικ Χοφ σε ομάδα δημοσιογράφων.

Η συμφωνία δεν θα μπορούσε να υπογραφεί χωρίς την έγκριση της πανίσχυρης σιιτικής οργάνωσης Χεζμπολάχ του Λιβάνου, η οποία είχε απειλήσει κατά την διάρκεια του καλοκαιριού να επιτεθεί κατά του Ισραήλ, αν αυτό ξεκινούσε τις εξορύξεις από το κοίτασμα Karish πριν από την επίτευξη συμφωνίας.

Προς αναζήτηση σταθερότητας

Σύμφωνα με την πολιτική επιστήμονα Ηλέκτρα Νησίδου και τη σχετική ανάλυσή της στο Ινστιτούτο ΕΝΑ, η παραπάνω συμφωνία αντανακλά την γενικότερη προσπάθεια των κρατών για σύναψη συμφωνιών ή προσχώρηση σε περιφερειακές συμμαχίες, σε ένα διεθνές τοπίο που χαρακτηρίζεται από μια γενικευμένη ανισορροπία, ιδιαίτερα λόγω της ουκρανικής κρίσης και των επιπτώσεών της.

Ο Λίβανος πρόσφατα αντιμετώπισε μια τεράστια εσωτερική κρίση, σε πολιτικό, οικονομικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο, ενώ στη χώρα ξέσπασαν μεγάλες διαδηλώσεις. Η ανεργία αυξήθηκε ραγδαία, όπως και ο πληθωρισμός, με τον κρατικό μηχανισμό ουσιαστικά να παραλύει, σύμφωνα και με τη σχετική ανάλυση. Μετά από 13 δύσκολους μήνες, η χώρα κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση και να ξεπεράσει κάποια από τα προβλήματα.

Το Ισραήλ δεν αντιμετωπίζει τόσα προβλήματα, ωστόσο όπως τονίζει η κ. Νησίδου, αναζητά ενεργειακή διέξοδο και σταθερότητα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Έτσι, η πρόταση των ΗΠΑ για συνεκμετάλλευση κρίθηκε ικανοποιητική και από τις δυο μεριές.

Άλλωστε, η εξομάλυνση των μεταξύ τους σχέσεων συμβάλλει και στην περαιτέρω σταθερότητα και ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Αν το Ισραήλ αποφάσιζε αυθαίρετα να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα, «θα “έσπρωχνε” τον Λίβανο στην αγκαλιά του ενεργειακά ισχυρού Ιράν, με το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη η Χεζμπολάχ, και αυτό είναι κάτι που η Ουάσιγκτον δεν θα ήθελε», όπως επισημαίνεται.

Σύμφωνα με την Ηλέκτρα Νησίδου, αυτή η συμφωνία έχει οφέλη και για τη Δύση. «Καταρχάς, δύο φιλικά προσκείμενα προς εκείνη κράτη θα αποκτήσουν πρόσβαση στο αέριο και ενδέχεται να κάνουν το όνειρο του EastMed να αναβιώσει. Κατά δεύτερον, η εγγύτητα που θα προκύψει θα αποτελέσει εύφορο έδαφος για την περαιτέρω συνθηκολόγηση και διευθέτηση των διαφορών των δύο κρατών. Κατά τρίτον, θα απομακρυνθεί ο Λίβανος από το Ιράν, το οποίο λόγω εσωτερικής κρίσης δεν είναι σε θέση να αντιδράσει, και θα εισχωρήσει βαθύτερα στην αγκαλιά της Δύσης, ενισχύοντας έτσι και τη θέση της Γαλλίας στη Μεσόγειο, η οποία διατηρεί αρκετά στενές σχέσεις με τον Λίβανο ήδη από τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας του. Κατά τέταρτον, θα δοθεί το “καλό παράδειγμα” και για άλλες δυσλειτουργικές σχέσεις, όπως οι ελληνοτουρκικές λχ.».

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, μένει να φανεί στην πράξη τι ακριβώς θα υπογραφεί και κατά πόσο η συμφωνία αυτή θα παραγάγει τα επιθυμητά για τη Δύση αποτελέσματα.

πηγη: https://tvxs.gr