Ο Τραμπ κρατάει τις αποστάσεις του

Ο Νετανιάχου έχει στο παρελθόν προτρέψει την Ουάσινγκτον να τον ακολουθήσει σε μια στρατιωτική επιχείρηση εναντίον του Ιράν. Ωστόσο, διαδοχικοί ηγέτες των ΗΠΑ δεν έκριναν επιθυμητό να πυροδοτήσουν ή να εμπλακούν σε έναν ακόμη πόλεμο στη Μέση Ανατολή, ειδικά μετά το φιάσκο στο Ιράκ και την αποτυχημένη επέμβασή τους στο Αφγανιστάν.

Παρά την ισχυρή του δέσμευσή στην ασφάλεια και την περιφερειακή υπεροχή του Ισραήλ, ο Τραμπ ήταν πρόθυμος να ακολουθήσει αυτή τη στάση των ΗΠΑ, για δύο σημαντικούς λόγους.

Δεν έχει ξεχάσει τα θερμά συγχαρητήρια του Νετανιάχου στον Τζο Μπάιντεν όταν νίκησε τον Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2020.

Ούτε ο Τραμπ επιθυμούσε να είναι πολύ στενά συνδεδεμένος με τον Νετανιάχου εις βάρος των επικερδών σχέσεών του με τα πλούσια σε πετρέλαιο αραβικά κράτη. Πρόσφατα επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σε ένα ταξίδι στη Μέση Ανατολή, παρακάμπτοντας το Ισραήλ.

Πράγματι, αυτή την εβδομάδα, ο Τραμπ είχε προειδοποιήσει τον Νετανιάχου να μην κάνει τίποτα που θα μπορούσε να υπονομεύσει τις πυρηνικές συνομιλίες των ΗΠΑ με το Ιράν. Επιθυμούσε να εξασφαλίσει μια συμφωνία για να ενισχύσει την αυτοανακηρυγμένη φήμη του ως μεσολαβητή ειρήνης, παρά το γεγονός ότι δεν τα έχει πάει πολύ καλά μέχρι στιγμής σε αυτό το μέτωπο.

Αλλά καθώς οι πυρηνικές συνομιλίες φαινόταν να οδεύουν σε αδιέξοδο, ο Νετανιάχου αποφάσισε ότι τώρα ήταν η κατάλληλη στιγμή να δράσει.

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει κρατήσει αποστάσεις από την επίθεση, λέγοντας ότι δεν είχε καμία εμπλοκή. Μένει να δούμε αν οι ΗΠΑ θα εμπλακούν τώρα για να υπερασπιστούν το Ισραήλ εάν και όταν το Ιράν προβεί σε αντίποινα.

Τι θα μπορούσε να σημαίνει ένας ευρύτερος πόλεμος

Το Ισραήλ έχει δείξει ότι έχει την ικανότητα να εξαπολύσει συντριπτική ισχύ πυρός, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στις πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις και υποδομές του Ιράν. Αλλά το ιρανικό ισλαμικό καθεστώς έχει επίσης την ικανότητα να αντιδράσει, με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του.

Παρά το γεγονός ότι η ιρανική ηγεσία αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά ζητήματα σε πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά μέτωπα, εξακολουθεί να έχει την ικανότητα να στοχεύει ισραηλινά και αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία στην περιοχή με προηγμένους πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Έχει επίσης τη δυνατότητα να κλείσει το Στενό του Ορμούζ, μέσω του οποίου διέρχεται το 20-25% των παγκόσμιων αποστολών πετρελαίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου. Είναι σημαντικό ότι το Ιράν έχει στρατηγικές συνεργασίες τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Κίνα.

Ανάλογα με τη φύση και το εύρος της ιρανικής αντίδρασης, η τρέχουσα σύγκρουση θα μπορούσε εύκολα να εξελιχθεί σε έναν ανεξέλεγκτο περιφερειακό πόλεμο, χωρίς κανένα από τα μέρη να αναδειχθεί νικητής. Μια μεγάλη σύγκρουση θα μπορούσε όχι μόνο να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την ήδη ασταθή Μέση Ανατολή, αλλά και να ανατρέψει το εύθραυστο παγκόσμιο γεωπολιτικό και οικονομικό τοπίο.

Η Μέση Ανατολή δεν μπορεί να αντέξει έναν ακόμη πόλεμο. Ο Τραμπ είχε βάσιμους λόγους να περιορίσει την κυβέρνηση Νετανιάχου όσο διεξάγονταν οι διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά, για να δει αν μπορούσε να καταλήξει σε μια συμφωνία.

Το κατά πόσον αυτή η συμφωνία μπορεί να διασωθεί εν μέσω του χάους είναι ασαφές. Ο επόμενος γύρος διαπραγματεύσεων επρόκειτο να πραγματοποιηθεί την Κυριακή στο Ομάν, αλλά το Ιράν δήλωσε ότι δεν θα παραστεί και όλες οι συνομιλίες αναβλήθηκαν μέχρι νεωτέρας.

Το Ιράν και οι ΗΠΑ, υπό τον Μπαράκ Ομπάμα, είχαν συμφωνήσει σε μια πυρηνική συμφωνία στο παρελθόν - το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης. Αν και ο Νετανιάχου την χαρακτήρισε « τη χειρότερη συμφωνία του αιώνα », φαινόταν να ισχύει μέχρι που ο Τραμπ, με την παρότρυνση του Νετανιάχου, αποσύρθηκε μονομερώς από αυτήν το 2018.

Τώρα, ο Νετανιάχου έχει υιοθετήσει την στρατιωτική προσέγγιση για να ματαιώσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Και η περιοχή -και ο υπόλοιπος κόσμος- θα πρέπει να περιμένει και να δει αν ένας άλλος πόλεμος μπορεί να αποτραπεί πριν να είναι πολύ αργά.