Η υπόθεση πίσω από μια συμφωνία «γη αντί κατάπαυσης του πυρός» είναι ότι θα ενισχύσει την ασφάλεια της Ουκρανίας και της Ευρώπης. Ο Τραμπ τη βλέπει ως το πρώτο βήμα για να φέρει τον Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για μια ευρύτερη ειρηνευτική συμφωνία, καθώς και για να απελευθερώσει ευκαιρίες για ανοικοδόμηση. Στην πραγματικότητα, μια τέτοια συμφωνία δεν θα έκανε πολλά για να μειώσει τη μακροπρόθεσμη ρωσική απειλή.

Οι προσπάθειες της Μόσχας να ενισχύσει και να εκσυγχρονίσει τις αμυντικές της δυνατότητες και τις νεοϊμπεριαλιστικές της φιλοδοξίες θα παρέμεναν άθικτες. Οι υβριδικές επιθέσεις της στην Ευρώπη θα συνεχίζονταν επίσης και η ικανότητα της Ουκρανίας να εξασφαλίσει ουσιαστική ανοικοδόμηση θα αποδυναμωνόταν.

 

Είτε η Ρωσία επιλέξει ποτέ μια άμεση στρατιωτική επίθεση σε ένα ευρωπαϊκό κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ είτε όχι, δεν χρειάζεται να το κάνει για να αποδυναμώσει την ήπειρο. Οι υβριδικές επιχειρήσεις της, οι οποίες εκτείνονται πολύ πέρα από το πεδίο της μάχης, είναι παραπάνω από αρκετές για να διαβρώσουν την ευρωπαϊκή ανθεκτικότητα με την πάροδο του χρόνου.

Οι εκστρατείες παραπληροφόρησης και η δολιοφθορά των υποδομών της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων των σιδηροδρόμων στην Πολωνία και τη Γερμανία και των υποθαλάσσιων καλωδίων στον Κόλπο της Φινλανδίας και τη Βαλτική Θάλασσα, είναι καλά τεκμηριωμένες . Οι στρατηγικοί της στόχοι επικεντρώνονται στην αποτροπή δράσης στην Ουκρανία και στην καλλιέργεια διαφωνίας μεταξύ των συμμάχων της, καθώς και στην προσπάθεια υπονόμευσης των δημοκρατικών αξιών στη Δύση.

Η Ευρώπη δέχεται πιέσεις σε πολλαπλά μέτωπα: στην επίτευξη των νέων στόχων για τις αμυντικές δαπάνες ύψους 5% του ΑΕΠ, ενώ η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται, στη μείωση της εξάρτησης των αλυσίδων εφοδιασμού της από την Κίνα και στη διαχείριση των δημογραφικών προκλήσεων.

Αυτά τα τρωτά σημεία το καθιστούν ευάλωτο στην παραπληροφόρηση και έχουν εμβαθύνει τις διαιρέσεις κατά μήκος πολιτικών και κοινωνικοοικονομικών ορίων – τα οποία η Μόσχα έχει επανειλημμένα εκμεταλλευτεί. Μια συμφωνία εκεχειρίας εδάφους δεν θα αντιμετώπιζε αυτές τις απειλές.

Για την Ουκρανία, ο κίνδυνος μιας τέτοιας συμφωνίας είναι σαφής. Η Ρωσία θα μπορούσε να σταματήσει τον μεγάλης κλίμακας φυσικό πόλεμο στην Ουκρανία βάσει μιας συμφωνίας, αλλά σχεδόν σίγουρα θα συνέχιζε να αποσταθεροποιεί τη χώρα εκ των έσω.

Έχοντας ποτέ τιμωρηθεί για παραβίαση προηγούμενων συμφωνιών για τον σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, όπως όταν προσάρτησε την Κριμαία το 2014, η Μόσχα θα είχε ελάχιστα κίνητρα να τιμήσει νέες. Η κυβέρνηση στο Κίεβο, και η ουκρανική κοινωνία γενικότερα, θα θεωρούσαν οποιεσδήποτε συνοδευτικές εγγυήσεις ασφαλείας ως εύθραυστες στην καλύτερη περίπτωση και προσωρινές στη χειρότερη.

Το αποτέλεσμα πιθανότατα θα ήταν η επιδείνωση των τρωτών σημείων της Ουκρανίας. Ορισμένοι Ουκρανοί θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τον διπλασιασμό της στρατιωτικοποίησης και των επενδύσεων σε αμυντικές τεχνολογίες. Άλλοι, χάνοντας την πίστη τους στην εθνική ασφάλεια και την ανοικοδόμηση, θα μπορούσαν να αποσυρθούν ή να εγκαταλείψουν τη χώρα. Σε κάθε περίπτωση, ελλείψει εθνικής ενότητας, η ανοικοδόμηση θα γινόταν πολύ πιο δύσκολη.

Κάνοντας την ανοικοδόμηση πιο δύσκολη

Η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα είναι δαπανηρή, ύψους 524 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ (387 δισεκατομμύρια λίρες) σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Θα απαιτήσει επίσης τη διαχείριση ενός πλέγματος διασυνδεδεμένων κινδύνων ασφαλείας, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών κινδύνων.

Αυτά περιλαμβάνουν τον εκτοπισμό και τις οικονομικές προκλήσεις που προκάλεσε ο πόλεμος, καθώς και την ανάγκη διασφάλισης των ροών κεφαλαίων σε διάφορες περιοχές. Θα πρέπει επίσης να συνεχίσει να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της διακυβέρνησης και της διαφθοράς .

Μια μόνιμη εδαφική παραχώρηση θα δυσκόλευε ακόμη περισσότερο την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων. Μια τέτοια συμφωνία είναι πιθανό να διχάσει την κοινή γνώμη στην Ουκρανία, με όσους εμπλέκονται έντονα στην πολεμική προσπάθεια να αναρωτιούνται: «Για τι ακριβώς πολεμάμε;»

Σχεδόν σίγουρα θα ακολουθήσουν αντεγκλήσεις κατά τη διάρκεια των επόμενων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών, επιδεινώνοντας τις διαιρέσεις και υπονομεύοντας την ικανότητα της Ουκρανίας να ακολουθήσει την συστημική προσέγγιση που απαιτείται για την ανοικοδόμηση.

Οι συνεχιζόμενες ανησυχίες για την ασφάλεια στις παραμεθόριες περιοχές, ιδίως κοντά στη Ρωσία, είναι πιθανό να προκαλέσουν περαιτέρω φυγή πληθυσμού. Και πόσοι από τους πάνω από 5 εκατομμύρια Ουκρανούς που ζουν σήμερα στο εξωτερικό θα επέστρεφαν για να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της χώρας υπό αυτές τις συνθήκες δεν είναι καθόλου βέβαιο.

Η χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης θα ήταν επίσης πιο δύσκολη. Τα δημόσια κεφάλαια από δωρητές και διεθνείς οργανισμούς έχουν βοηθήσει στη διατήρηση των επειγόντων επισκευών στον τομέα της ενέργειας και των υποδομών μεταφορών βραχυπρόθεσμα και θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν κάποιο ρόλο. Ωστόσο, οι ιδιωτικές επενδύσεις θα είναι κρίσιμες στο μέλλον.

Οι επενδυτές θα εξετάσουν όχι μόνο το γεωπολιτικό προφίλ κινδύνου της Ουκρανίας, αλλά και την πολιτική της σταθερότητα και την κοινωνική της συνοχή. Λίγοι επενδυτές θα ήταν πρόθυμοι να επενδύσουν κεφάλαια σε μια χώρα που δεν μπορεί να εγγυηθεί ένα σταθερό περιβάλλον ασφάλειας και πολιτικού περιβάλλοντος. Συνολικά, αυτοί οι παράγοντες θα καθιστούσαν σχεδόν αδύνατη την μεγάλης κλίμακας ανοικοδόμηση στην Ουκρανία.

Πέρα από τα θεμελιώδη ζητήματα της λογοδοσίας και της δίκαιης ειρήνης, μια συμφωνία εκεχειρίας εδάφους αντί πυρός θα ήταν απλώς μια κακή συμφωνία. Σχεδόν σίγουρα θα προκαλέσει βαθύτερα, πιο δυσεπίλυτα προβλήματα για την Ουκρανία, την Ευρώπη και τη Δύση.

Θα υπονόμευε την ασφάλεια, θα καθυστερούσε την ανοικοδόμηση και θα έδινε στη Μόσχα τόσο χρόνο όσο και στρατηγικό πλεονέκτημα για να ανακάμψει ισχυρότερη απέναντι σε μια Ουκρανία που μπορεί να είναι κακώς προετοιμασμένη να απαντήσει. Ο Τραμπ θα έκανε καλά να αποφύγει να δεσμεύσει την Ουκρανία σε μια τέτοια συμφωνία σε περαιτέρω συνομιλίες με τον Πούτιν τους επόμενους μήνες.