Ανακουφισμένοι από την αναπάντεχη υπόσχεση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι θα στείλει το ταχύτερο δυνατό στην τουρκική Βουλή για κύρωση το πρωτόκολλο προσχώρησης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, οι ηγέτες των «31», που θεωρητικά θα γίνουν τάχιστα «32», ασχολήθηκαν με το πιο δύσκολο ζήτημα της συνόδου κορυφής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Με το αν και πότε θα δεχτούν στους κόλπους του ΝΑΤΟ την Ουκρανία, η οποία εδώ και 500 ημέρες αποκρούει σθεναρά τη ρωσική επίθεση. Την ένταξη το ταχύτερο δυνατό απαιτεί ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που παρίσταται αυτοπροσώπως στη σύνοδο, αλλά και οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία, που ζουν με τον φόβο της «ρωσικής αρκούδας». Οι οποίες επιμένουν ότι αν το ΝΑΤΟ είχε φροντίσει το 2014 να ανοίξει τις φτερούγες προστασίας του πάνω από την Ουκρανία, δεν θα γινόταν η ρωσική εισβολή το 2022.
Πρόσκληση, όταν συμφωνήσουμε...
Στις πιέσεις για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ το ταχύτερο αντιστάθηκαν τόσο ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν όσο και αρκετοί Δυτικοευρωπαίοι ηγέτες. Και στο τέλος βγήκε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ να πει ότι η Ουκρανία θα λάβει την πρόσκληση «όταν οι σύμμαχοι συμφωνήσουν και πληρούνται οι προϋποθέσεις». Το πραγματικό παζάρι στο Βίλνιους ήταν το εύρος των εγγυήσεων που θα λάβει από τη Συμμαχία η Ουκρανία στο -άγνωστης διάρκειας- μεσοδιάστημα μεταξύ του τέλος του πολέμου και της ένταξής της στο ΝΑΤΟ. Στο παζάρι αυτό δεν είναι σαφής η θέση της ελληνικής κυβέρνησης. Ο πρωθυπουργός έχει ξεκαθαρίσει από την αρχή ότι η Ελλάδα στηρίζει την Ουκρανία έναντι της ρωσικής εισβολής, αλλά στο ζήτημα της ένταξης στο ΝΑΤΟ αναμένει πρωτίστως τις κινήσεις της Ουάσιγκτον. Άλλωστε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει ερωτηθεί σχετικά, το ενδιαφέρον των ελληνικών μέσων ενημέρωσης δεν είναι εστιασμένο στα της Ουκρανίας, αλλά στη σημερινή συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν. Για την οποία ο πρωθυπουργός κρατά τον πήχη χαμηλά, παρουσιάζοντάς την κυρίως ως μια συνάντηση με στόχο την αναθέρμανση μιας σχέσης που είχε κακοφορμίσει με το περιβόητο «Μητσοτάκης γιοκ» του Ερντογάν το 2022, για να εξομαλυνθεί χάρη στη διπλωματία των σεισμών το 2023.
«Πρώτο βήμα επανεκκίνησης»
Πριν από τη συνάντησή του με τον Ερντογάν ο Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο «θετικό κλίμα» που υπάρχει αυτή τη στιγμή στις διμερείς σχέσεις και στην ισχυρή λαϊκή εντολή που έχουν λάβει και οι δύο: «Μπορούμε να κάνουμε ένα πρώτο βήμα επανεκκίνησης των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας», είπε, «δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε σε ένα διαρκές κλίμα έντασης».
Ο Μητσοτάκης δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει τις «σημαντικές διαφορές» μεταξύ των δύο χωρών. «Μπορούμε όμως να συμφωνήσουμε ότι με γνώμονα τις σχέσεις καλής γειτονίας και τον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο θα χαράξουμε έναν οδικό χάρτη ώστε να μπορέσουμε να επιλύσουμε τη σημαντικότερη γεωπολιτική μας διαφορά, που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, δηλαδή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο» πρόσθεσε.
Από τις δηλώσεις Μητσοτάκη δεν προκύπτει η προσδοκία για την έναρξη ενός διαλόγου επί της ουσίας με την Τουρκία. Προκύπτει, ωστόσο, η ελπίδα για διατήρηση της ηρεμίας στα ελληνοτουρκικά. Παράλληλα, το επικοινωνιακό επιτελείο της κυβέρνησης κάνει ό,τι μπορεί ώστε να διασκεδάσει τις ανησυχίες της κοινής γνώμης, ότι οι σύμμαχοι υποχωρούν στις πιέσεις της Τουρκίας, αγνοώντας τις αγωνίες της Ελλάδας.
Η Τουρκία και τα F-16
Υπενθυμίζεται ότι το επιτελείο του Μητσοτάκη πλάσαρε ως προσωπική επιτυχία του πρωθυπουργού την άρνηση του αμερικανικού Κογκρέσου στην Τουρκία για τα F-16. Ωστόσο, ο Πρόεδρος Μπάιντεν, όπως είπε χθες το πρωί ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν, θα προχωρήσει στη μεταφορά των F-16 στην Τουρκία, «σε συνεννόηση με το Κογκρέσο». Βέβαια, ο Ερντογάν δεν φαίνεται να αρκείται σε αυτή τη διαβεβαίωση – άλλωστε, από καιρό η κυβέρνηση Μπάιντεν λέει ότι θα του δώσει τα μαχητικά. Γι’ αυτό και άφησε ένα παράθυρο ανοιχτό στη δική του διαβεβαίωση για το «ναι» στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Είπε ότι αρμόδιο για την κύρωση είναι το Κοινοβούλιο: «Χωρίς απόφαση του Κοινοβουλίου δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε» είπε, προκαλώντας τουλάχιστον την απορία για την όψιμη σημασία που δίνει στην τουρκική Εθνοσυνέλευση. Ακριβώς όπως αρμόδιο για το «ναι» στα F-16 είναι το Κογκρέσο. Με δυο λόγια, τίποτε δεν έχει κριθεί οριστικά. Ούτε για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ούτε για τη μεταφορά των F-16 στην Τουρκία. Και ατύπως τα δύο ζητήματα παραμένουν συνδεμένα. Κάτι που προφανώς βάρυνε στο χθεσινό τετ α τετ Μπάιντεν-Ερντογάν, το οποίο, σύμφωνα με τον Τούρκο Πρόεδρο, ήταν «ένα πρώτο βήμα» στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ. Μάλιστα, ο νεοεκλεγείς Ερντογάν φρόντισε να ευχηθεί στον Μπάιντεν «καλή τύχη» στις αμερικανικές εκλογές.
Ο Μητσοτάκης, ο Ράμα και ο φυλακισμένος Μπελέρη
Στο περιθώριο της συνόδου ο Μητσοτάκης είχε χθες κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον πρωθυπουργό της Αλβανίας Έντι Ράμα. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός έθεσε το ζήτημα του εκλεγμένου -και προφυλακισμένου- δημάρχου Χειμάρρας Φρέντι Μπελέρη και ζήτησε να επιλυθεί άμεσα, τονίζοντας ότι τίθεται ζήτημα Κράτους Δικαίου στην Αλβανία. Να σημειωθεί ότι η επίκληση του Κράτους Δικαίου είναι ο βασικός μοχλός πίεσης προς την Αλβανία, η οποία ως υποψήφιο κράτος μέλος της Ε.Ε. θα πρέπει να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Σχετική τροπολογία κατέθεσε χθες στην Ευρωβουλή το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα -η πολιτική οικογένεια της Ν.Δ.- με αίτημα την άμεση απελευθέρωση του δημάρχου Χειμάρρας και την προστασία των περιουσιών της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας.
πηγη: https://www.avgi.gr