Η Κύπρος βιώνει τις γεωπολιτικές συμπληγάδες που ταλανίζουν τον κόσμο. Ο ορατός πλέον κίνδυνος κλιμάκωσης της σύρραξης στη Μέση Ανατολή, ο παρατεταμένος πόλεμος στην Ουκρανία, προκαλούν βαθιές μετατοπίσεις που απειλούν την ασφάλεια της Ευρώπης. Πίσω από την ηρεμία στο νησί γεννώνται πολλά ερωτήματα: Πόσο πατά σε στέρεο έδαφος η Κύπρος; Τι καταλαβαίνει να συντελείται γύρω της;

Ευτυχώς Ευρώπη

Στο τελευταίο Ευρωβαρόμετρο πριν από τις ευρωεκλογές οι Κύπριοι δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον (80%) για προσέλευση στις κάλπες υπό το βάρος της γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Οι έρευνες καταδεικνύουν εδώ και καιρό την ανακούφιση των Κυπρίων. Εχουν εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς της Ε.Ε. πολύ πιο πάνω από θεσμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με όσα συμβαίνουν γύρω τους έπαψαν να αμφιβάλλουν ποια θα ήταν η τύχη τους αν ήταν μόνη η Κύπρος, εκτός Ε.Ε. Πολλοί τρέφουν ελάχιστη εμπιστοσύνη στο ντόπιο πολιτικό προσωπικό για την ικανότητά του να προβλέψει τους νέους κινδύνους χωρίς να παρασύρουν το νησί σε περιπέτειες.

Αυτό συμβαίνει σήμερα καθώς η κρίση Ισραήλ - Ιράν βαθαίνει επικίνδυνα. Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη εμφανίζεται η πλέον «επισπεύδουσα» να πάρει θέση για να εξυπηρετήσει την τυχοδιωκτική συμπεριφορά του Μπενιαμίν Νετανιάχου. Ποιος εξετάζει τις επιπτώσεις αυτής της στάσης για το Κυπριακό στις ελάχιστες πιθανότητες να ξαναδημιουργηθεί προοπτική επίλυσης; Κανείς!

Ο κίνδυνος ανάφλεξης

Την ημέρα που το Ιράν εξαπέλυσε την επίθεση εναντίον του Ισραήλ ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης συγκάλεσε (14/4) το νεοσύστατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (ΣΕΑ). Εξέδωσε μισή γραμμή ανακοίνωση για την εξαιρετικά τεταμένη κατάσταση και μετά ασχολήθηκε κατά κόρον με τις αυξημένες ροές προσφύγων από τον Λίβανο. Με απροσχημάτιστο τρόπο ο Χριστοδουλίδης τροφοδοτεί την Ακροδεξιά και βυθίζει στην απόγνωση την κοινή γνώμη. Δεν έφτανε ο διεθνής πανικός, ο Χριστοδουλίδης συνόδευσε τη συνεδρίαση με τη βαρύγδουπη δήλωση για λήψη «δυσάρεστων μέτρων». Βρήκε ακόμα έναν λόγο να συγκαλεί συνεδριάσεις προετοιμάζοντας την επόμενη επικοινωνιακή κίνησή του. Τόσο επιφανειακά, τόσο πρόχειρα κραδαίνοντας την προεκλογική ατζέντα του ΕΛΑΜ.

Μεταναστευτικό

Η Κύπρος όντως βρίσκεται κάτω από την πίεση συνεχών αφίξεων προσφύγων που ξεκινούν από τις ακτές του Λιβάνου και της Συρίας. Το πρόβλημα είναι υπαρκτό, αλλά ποια σοβαρή κυβέρνηση το χειρίζεται έτσι; Εδώ και 8 χρόνια το μεταναστευτικό προβάλλεται στην κοινή γνώμη ως απειλή αλλοίωσης της δημογραφικής σύνθεσης του πληθυσμού στη μισή Κύπρο –από μουσουλμάνους, όχι Ρώσους, Ουκρανούς και Ισραηλινούς. Τη θεωρία αυτή έστησε ο τέως πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης συνεπικουρούμενος από τον Αρχιεπίσκοπο, αποδίδοντας στην Τουρκία μεθοδευμένο σχέδιο. Ομως οι μαζικές ροές από την Τουρκία μέσω της Πράσινης Γραμμής σταμάτησαν. Πώς εξηγείται το γεγονός αυτό; Μήπως η Τουρκία είναι η μόνη οργανωμένη χώρα της περιοχής που πραγματικά μπορεί να λειτουργεί ως ανάχωμα στην ανεξέλεγκτη μετανάστευση; H E.E. -και ιδίως η Ελλάδα- σίγουρα συμφωνεί!

Οι διά θαλάσσης αφίξεις στην Κύπρο αυξήθηκαν δραματικά. Δεν μπορούν να αποδοθούν σε σχέδια του Λιβάνου ή της Συρίας σε βάρος της Κύπρου. Για την Κύπρο υπάρχει μόνο η ωμή αλήθεια: ο Λίβανος έχει καταρρεύσει ως κράτος, δεν μπορεί να ανταποκριθεί με 1,5 εκατ. Σύρους πρόσφυγες ήδη στο έδαφός του και τώρα βρίσκεται στη μέγκενη νέας σύρραξης με το Ισραήλ. Για τη δε Συρία, που μετρά 14 χρόνια εμφυλίου, 12 εκατομμύρια είναι πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες κυρίως και 8 εκατομμύρια είναι εκτοπισμένοι στην ίδια την ερειπωμένη χώρα. Μόνο 25 χιλιάδες έχουν επιστρέψει τα τελευταία χρόνια (στοιχεία UNHCR).

Ο Χριστοδουλίδης κάνει «εκστρατεία» στον Λίβανο για να τον πείσει να… ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και να σταματήσει τις βάρκες των εξαθλιωμένων προσφύγων. Ομως υπογράφει και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τον Λίβανο (17/4) που έχουν εντελώς διαφορετικές προτεραιότητες: «αποφυγή κλιμάκωσης, αναγνώριση της δυσχερούς κατάστασης της χώρας, στήριξη του λιβανέζικου κράτους για να φτιάξει ένοπλες δυνάμεις». Γιατί όμως ο Χριστοδουλίδης δημιουργεί τόσες μέρες την εντύπωση στους Κυπρίους ότι ο Λίβανος μπορεί να ανταποκριθεί;

Η κυπριακή κυβέρνηση διατείνεται ότι πήρε «δυσάρεστα μέτρα» για να ανακόψει τις προσφυγικές ροές από τη Συρία και τον Λίβανο. Με αναστολή εξέτασης αιτήσεων ασύλου από Σύρους πρόσφυγες το μόνο που επιτυγχάνει είναι να στοιβάζονται ακόμα περισσότεροι φάκελοι. Με έξοδο του κυπριακού «στόλου» –3-4 σκάφη ανοιχτής θαλάσσης για να παρεμποδίσουν τις βάρκες. Δεν πρόκειται για δυσάρεστα μέτρα, αλλά για μέτρα-μαϊμού.

Ποιον κοροϊδεύουν;

Είναι άξιον απορίας να ισχυρίζεται ο Χριστοδουλίδης ότι κινείται νομότυπα με την άδεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μόλις πριν από μία εβδομάδα η Ε.Ε. ψήφισε το νέο Σύμφωνο για το Ασυλο και τη Μετανάστευση που προβλέπει ενιαίους κανόνες εξέτασης. Το καταστρατηγεί προσπερνώντας και τον… Βίκτορ Ορμπαν. Λέγεται ότι η Επιτροπή δέχτηκε την προσωρινή αναστολή εξέτασης αιτήσεων μέχρι να κηρυχθούν ασφαλείς ορισμένες περιοχές της Συρίας. Ο Χριστοδουλίδης όμως υπογράφει στα συμπεράσματα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (17/4) το ακριβώς αντίθετο: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει την ανάγκη επίτευξης των απαραίτητων συνθηκών για επιστροφές των Σύρων προσφύγων υπό ασφαλείς και αξιοπρεπείς όρους και σε εθελοντική βάση, όπως ορίζει η UNHCR».

Η Κύπρος έχει ευρωπαϊκά εργαλεία για να διαχειριστεί τη δύσκολη κατάσταση χωρίς λαϊκισμούς. Αυξημένη οικονομική βοήθεια, υποδομές, γρήγορη εξέταση, ταχύ προγραμματισμό και αναζήτηση χωρών για εθελούσια μετεγκατάσταση στον ευρωπαϊκό Βορρά. Ή ακόμα θα μπορούσε να ζητήσει τη συμβολή της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής (Frontex). Βέβαια θα έχει ευρωπαϊκό έλεγχο για τις γνωστές βρόμικες πρακτικές (pushbacks). Καλά θα κάνει να φέρει τη Frontex, προτού διασυρθεί και σε αυτό το ζήτημα διεθνώς.

Ευρωτουρκικά

Με βαριά ατζέντα τη Μέση Ανατολή (17/4) το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (Ε.Σ.) αναγνώρισε την ανάγκη για «ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαίως επωφελούς σχέσης» με την Τουρκία. Αλλά την παραπέμπει στα τεχνοκρατικά σώματα (COREPER), σημάδι ότι θα αργήσουν να ωριμάσουν αποφάσεις. Ο Χριστοδουλίδης διατείνεται ότι κατήγαγε διπλωματική νίκη γιατί το Ε.Σ. «αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλιών για τη διευθέτηση του ζητήματος της Κύπρου με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας Ε.Ε. - Τουρκίας». Είναι πολύ δύσκολο να παραχθεί έτσι οποιαδήποτε εξέλιξη. Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες -και οι ΗΠΑ- στρέφονται προς την Τουρκία για να δουν τι θα κάνουν με τον Πούτιν και το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν. Η Τουρκία δεν έχει λόγο να συμπράξει, εξ ου και η απάντηση του υπουργείου Εξωτερικών. Ο δε ΟΗΕ δεν βλέπει διάθεση στους Χριστοδουλίδη και Τατάρ να κάνουν κάτι εκτός από παιχνίδι ευθυνών. Γι’ αυτό όλα μένουν στο μηδέν!

*Το άρθρο αναδημοσιεύεται στην εφημερίδα «Πολίτης» της Κύπρου

από:  https://www.efsyn.gr