Loading...

Κατηγορίες

Κυριακή 16 Ιαν 2022
EastMed: πέντε ερωτήματα προς την ελληνική κυβέρνηση
Κλίκ για μεγέθυνση

Τελ Αβίβ, 20 Μαρτίου 2019: ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών
Μάικ Πομπέο εξέφραζε τη στήριξη των ΗΠΑ στη διακρατική συμφωνία για τον αγωγό EastMed που υπέγραφαν οι Ν. Αναστασιάδης, Μπ. Νετανιάχου και Αλ. Τσίπρας

Jim REUTERS/Jim Young/Pool
16.01.2022, 12:17

 

 
Η σημερινή αμερικανική άρση της υποστήριξης του έργου ως «μη βιώσιμου» και «πεδίου έντασης στην περιοχή» υιοθετεί τις πάγιες θέσεις της Τουρκίας και προκαλεί ανεπίγνωστη αμηχανία στην ελληνική κυβέρνηση.

Θέτω τα εξής ερωτήματα προς την ελληνική κυβέρνηση:

 Πίστεψε ποτέ πραγματικά στον αγωγό EastMed;

 Αν ναι, φρόντισε να τον υπερασπιστεί εγκαίρως θωρακίζοντας το πρότζεκτ και αποσπώντας ισχυρές δεσμεύσεις, π.χ. στο πλαίσιο διμερών συμφωνιών (πρόσφατη ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία κ.λπ.);

 Αν όχι, γιατί προχώρησε στην πανηγυρική υπογραφή με τυμπανοκρουσίες το 2020 τριμερούς διακρατικής συμφωνίας για τον EastMed, χαρακτηρίζοντας το έργο «ιστορικής σημασίας», καθιστώντας έτσι ενδεχόμενη ματαίωσή του πολύ πιο οδυνηρή και ταπεινωτική;

 Μετά την ολοκλήρωση της δρομολογούμενης ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ, που αποτελεί μαζί με την ιταλική Edison τους κύριους του έργου, ποιος (ιδιώτης) θεωρούσε ότι θα αναλάμβανε να χρηματοδοτήσει την κατασκευή ενός αγωγού εκτιμώμενου κόστους περί τα 6,86 δισ. δολάρια;

 Τέλος, ανεξάρτητα από τον εάν πίστεψε ή όχι στο έργο και το στήριξε ή όχι επαρκώς, φρόντισε τουλάχιστον να εξασφαλίσει ότι σε περίπτωση ματαίωσης, η Ελλάδα θα ελάμβανε κάποια ισχυρά ανταλλάγματα (π.χ. αμερικανική πίεση στην Τουρκία για συνυποσχετικό για τη Χάγη για υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ, άρση του casus belli, ευρωπαϊκές εγγυήσεις και ανταλλάγματα στο πλαίσιο μιας συνδιάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο);

Ας σταθούμε στα γεγονότα:

Ο EastMed σχεδιάστηκε για να φέρει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου υποθαλάσσια στην Ευρώπη διά μέσου της Ελλάδας σε συνδυασμό με τον υλοποιούμενο (ήδη εκτός αρχικού χρονοδιαγράμματος) διασυνδετήριο ελληνο-βουλγαρικό αγωγό (IGB) και έναν άλλο μελλοντικό ελληνο-ιταλικό αγωγό, τον Poseidon. Η εταιρεία που σχεδιάζει και χρηματοδοτεί την ανάπτυξη του Poseidon είναι επίσης η εταιρεία που σχεδιάζει και χρηματοδοτεί την κατασκευή του αγωγού EastMed: μια κοινή κατά 50%-50% επιχείρηση της ελληνικής εταιρείας ΔΕΠΑ και της ιταλικής Edison.

Ο ΕastMed έλαβε στο παρελθόν ισχυρή διακυβερνητική στήριξη, όσο και γενναιόδωρη χρηματοδότηση των προκαταρκτικών τεχνοοικονομικών μελετών του από την Ε.Ε. Το 2013 το έργο εντάχθηκε από την Ε.Ε. στα λεγόμενα Εργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος, ενώ την περίοδο 2015-2018 η Ε.Ε. προχώρησε σε γενναιόδωρη χρηματοδότηση τεχνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών μελετών ύψους πλέον των 49 εκατομμυρίων δολαρίων, οι οποίες χαρακτηρίζουν το έργο τεχνικά εφικτό και οικονομικά βιώσιμο.

Στις 20 Μαρτίου 2019 υπογράφτηκε στο Τελ Αβίβ διακρατική συμφωνία μεταξύ των τριών χωρών, παρουσία του Αμερικανού τότε υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, ο οποίος εξέφρασε την ισχυρή στήριξη των ΗΠΑ στο έργο αυτό, το οποίο θα διαφοροποιούσε τις πηγές ενέργειας και θα συνέβαλλε στην ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης. Σε συνέχεια της διακρατικής αυτής συμφωνίας, στις 2 Ιανουαρίου 2020 υπογράφτηκε πανηγυρικά στην Αθήνα η «Συμφωνία EastMed» μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, η οποία εγκρίθηκε από τα αρμόδια νομοθετικά όργανα των τριών χωρών με στόχο την ολοκλήρωση του έργου μέχρι το 2025 (στη συνέχεια μετατέθηκε για το 2027).

Οι ΗΠΑ στο ανώτατο επίπεδο του επικεφαλής της διπλωματικής αντιπροσωπίας Μάικ Πομπέο αλλά και διά χειλέων προέδρου Tραμπ είχαν εκφράσει την αμέριστη συμπαράστασή τους σε ένα πρότζεκτ που έφερνε τις τρεις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου ακόμη πιο κοντά και προωθούσε, όπως υποστήριζαν, την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού και τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας της Ευρώπης. Βέβαια, στο παρελθόν δεν είχαν λείψει επιφυλάξει και ενστάσεις από διάφορους παράγοντες. Ωστόσο, η επίσημη θέση των ΗΠΑ όπως είχε εκφραστεί όλα αυτά τα χρόνια και μέχρι χθες ήταν εξαιρετικά υποστηρικτική.

Η σημερινή αμερικανική άρση της υποστήριξης του έργου ως «μη βιώσιμου» και «πεδίου έντασης στην περιοχή» υιοθετεί τις πάγιες θέσεις της Τουρκίας και προκαλεί ανεπίγνωστη αμηχανία στην ελληνική κυβέρνηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το αμερικανικό non-paper κοινοποιήθηκε στις πρωτεύουσες όλων των εμπλεκόμενων χωρών της περιοχής: Αθήνα, Λευκωσία, Τελ Αβίβ.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι η δημοσιοποίηση της αντίθεσης των ΗΠΑ στο πρότζεκτ έρχεται κατόπιν της επ’ αόριστον ανανέωσης της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συμφωνίας του Οκτωβρίου, «στο υψηλότερο επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων», κατά τις διατυπώσεις της κυβέρνησης. Και έναν μήνα μετά το βεβιασμένο και εν πολλοίς άδοξο ταξίδι Μητσοτάκη στη Μόσχα για τις τιμές του ρωσικού φυσικού αερίου.

Στα αρχικά ερωτήματα προς την ελληνική κυβέρνηση, οι απαντήσεις ενδεχομένως προκύπτουν από την ίδια την αλληλουχία των γεγονότων, που επιβεβαιώνουν ότι η επικοινωνιακή διαχείριση της εξωτερικής και ενεργειακής πολιτικής, χωρίς διορατικότητα, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και ευρύτερες πολιτικές συναινέσεις είναι ο συντομότερος δρόμος για οδυνηρή και ταπεινωτική πτώση.

* Καθηγητής της Ευρωπαϊκής Εδρας Jean Monnet στο Δίκαιο Ενέργειας και Ανταγωνισμού και διευθυντής Μεταπτυχιακών στην Ενέργεια στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Διετέλεσε επί 10ετία διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών και νομικός σύμβουλος στη ΔΕΠΑ και πρόεδρος της Νομικής Επιτροπής του EUROGAS στις Βρυξέλλες. Είναι σύμβουλος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης και προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.

Αμηχανία και σιγή ασυρμάτου από αρμοδίους και εμπλεκομένους​​​​​

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Αμηχανία έχει προκαλέσει στις εμπλεκόμενες με τα projects των υδρογονανθράκων δημόσιες αρχές και δημόσιες (προς το παρόν) εταιρείες η αμερικανική τορπίλη στο κατασκευαστικό σκέλος του EastMed, μόλις δύο χρόνια μετά την πανηγυρική υπογραφή της συμφωνίας με την Κύπρο και το Ισραήλ. Αλλά πολύ μεγαλύτερη αμηχανία έχει προκαλέσει η εκκωφαντική επίσημη αφωνία της κυβέρνησης και των συναρμόδιων υπουργών.

Αν εξαιρέσει κανείς τη φευγαλέα αναφορά του κυβερνητικού εκπροσώπου περί «αγορών που κρίνουν τη βιωσιμότητα ενός έργου», που μάλλον αβαντάρει την προσχηματική αμερικανική επιχειρηματολογία, ούτε λέξη δεν έχει βγει από τα αρμόδια χείλη: υπουργών Περιβάλλοντος/Ενέργειας, Εξωτερικών, αλλά και ΔΕΠΑ, Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ).

Η ΔΕΠΑ Διεθνών Εργων, που έχει αποσχιστεί από την ήδη πωληθείσα (στην Italgas) ΔΕΠΑ Υποδομών και την υπό πώληση ΔΕΠΑ Εμπορίας, και η οποία μετέχει κατά το ήμισυ στην κοινοπραξία με την Edison για την ανάπτυξη των έργων EastMed και Ποσειδών (1.900 και 960 χλμ., αντίστοιχα), διοχέτευσε στα ΜΜΕ «διαβεβαιώσεις» ότι μένει προσηλωμένη στο έργο και ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει στον σχεδιασμό της. Ωστόσο, κανένα από τα στελέχη της κοινοπραξίας δεν βγαίνει δημόσια να πάρει θέση στην άβολη κατάσταση. Απευθύναμε συγκεκριμένα ερωτήματα στην ΕΔΕΥ, που τυπικά, μετά τη διάσπαση της ΔΕΠΑ, είναι ο βασικός μέτοχος της ΔΕΠΑ Διεθνών Εργων (65% ΕΔΕΥ και 35% ΕΛΠΕ) και εμμέσως μέτοχος του 50% στην κοινοπραξία με την Edison, για την αξιολόγηση και της συνέπειες του μάλλον οριστικού αμερικανικού πλήγματος στον αγωγό EastMed.

Η ΕΔΕΥ, ωστόσο, δήλωσε αναρμοδιότητα, καθώς «τα ερωτήματα υπερβαίνουν τους σκοπούς και το αντικείμενο δράσης της που είναι η εξερεύνηση και αξιοποίηση των υδρογονανθράκων της χώρας» και μας παρέπεμψε στο αρμόδιο υπουργείο. Το οποίο εκπέμπει… σιγή ασυρμάτου. Ωστόσο, ακόμη κι αν υποθέσει κανείς ότι στην ηγεσία της κυβέρνησης είχαν ήδη δοθεί σήματα για το επικείμενο ενεργειακό φιάσκο, το λιγότερο που οφείλει είναι ένας απολογισμός και καταλογισμός. Μπορεί να γλιτώσαμε τα 6-7 δισ. που απαιτεί το κατασκευαστικό σχέδιο, αλλά και τα δεκάδες εκατομμύρια που έχουν δαπανηθεί μέχρι τώρα για μελέτες και προβολή του φαραωνικού σχεδίου δεν μας περίσσευαν, σωστά;

πηγη: https://www.efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου