"Όταν αφήνεις τον πολιτισμό στην τύχη του, είναι σαν να αφήνεις ανυπεράσπιστη όλη την κοινωνία, να στερείς την ελπίδα για ζωή, την ανάγκη των ανθρώπων να ονειρεύονται" λέει ο Γιάννης Στάνκογλου. Μπορεί να θεωρεί τον εαυτό του "τυχερό" που η πανδημία δεν του στέρησε τη δυνατότητα να εργάζεται, ωστόσο βλέποντας όσα συμβαίνουν στον κόσμο του πολιτισμού αυτή την περίοδο δεν διστάζει να παραδεχτεί ότι "η Πολιτεία θα έπρεπε να αντιμετωπίσει τον πολιτισμό πιο ουσιαστικά, να μην τον έχει αφήσει σαν την τελευταία τρύπα του ζουρνά".
Τον πετύχαμε στην Καστοριά, όπου βρέθηκε για τα γυρίσματα της τηλεταινίας για τη ζωή του Αγίου Παΐσιου, στην οποία ερμηνεύει έναν βοσκό. Μόλις είχε πέσει η αυλαία του "Γιούγκερμαν", που ερμήνευσε για τρεις χρονιές στο Θέατρο "Πορεία", και μόλις έχει αποχωρήσει από τις "Άγριες Μέλισσες" του ΑΝΤ1. Όμως οι ρόλοι "κυνηγούν" έναν ηθοποιό της ποιότητάς του. Έτσι ετοιμάζεται για την πρεμιέρα τού "Σχεδόν ενήλικες" στο Μega.
Από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της γενιάς του, ερμηνευτικό πολυεργαλείο και πρωταγωνιστής που δεν διστάζει να "τσαλακωθεί" για χάρη του ρόλου, ο Γιάννης Στάνκογλου ομολογεί ότι "θέλει κουράγιο να είσαι πρωταγωνιστής", ωστόσο δεν σταματάει να ονειρεύεται. "Ονειρεύομαι ανοιχτά θέατρα και συναυλίες, ονειρεύομαι αγκαλιές" λέει. Και δεν κρύβει τη χαρά του που οι ναζί βρίσκονται πια στη φυλακή. Όμως εξακολουθεί να εκπλήσσεται όταν η αστυνομία συλλαμβάνει 14χρονους μαθητές και δεν κουράζεται να παίζει και να λέει παραμύθια στα παιδιά του.
Θεωρείτε τον εαυτό σας τυχερό που έχετε δουλειά μέσα σ' αυτό το αβέβαιο τοπίο που έχει διαμορφωθεί από την πανδημία και με τους καλλιτέχνες χωρίς στήριξη από την πολιτεία;
Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που βρίσκομαι εντός της δουλειάς μου, αλλά την ίδια στιγμή η ικανοποίηση, η χαρά που θα μπορούσα να πάρω δεν είναι ίδια, με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας.
Γιατί; Θέλετε να μας εξηγήσετε;
Γιατί έχω φίλους και συναδέλφους που αυτή τη στιγμή δεν έχουν δουλειά και τα επιδόματα που δίνει η κυβέρνηση δεν είναι ικανά να καλύψουν τις ανάγκες τους. Για έναν καλλιτέχνη τα χρήματα συνήθως δεν είναι το πρωτεύον. Ωστόσο αυτή τη στιγμή ο κόσμος του πολιτισμού δεν έχει ούτε αυτά τα λίγα. Υπάρχουν συνάδελφοί μου αυτή τη στιγμή που αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης. Αρκετοί φίλοι μου αναγκάζονται να επιστρέψουν στο σπίτι των γονιών τους για τα βγάλουν πέρα.
Τι θεωρείτε ότι θα έπρεπε να γίνει;
Θα έπρεπε η Πολιτεία να αντιμετωπίσει τον πολιτισμό πιο ουσιαστικά, να μην τον έχει αφήσει σαν την τελευταία τρύπα του ζουρνά. Γιατί όταν αφήνεις τον πολιτισμό στην τύχη του, είναι σαν να αφήνεις ανυπεράσπιστη όλη την κοινωνία, να στερείς την ελπίδα για ζωή, την ανάγκη των ανθρώπων να ονειρεύονται.
Μέσα σ' αυτή τη συνθήκη, όπως έχει διαμορφωθεί, εσείς τι ονειρεύεστε;
Ονειρεύομαι ανοιχτά θέατρα, ονειρεύομαι συναυλίες, αγκαλιές που μας έχουν λείψει, ονειρεύομαι μια ολοκληρωμένη δημιουργία και όχι μια δημιουργία που ξεκινάει από τον φόβο.
Τι εννοείτε;
Εννοώ ότι, αυτή τη στιγμή, οτιδήποτε θελήσεις να κάνεις σε καλλιτεχνικό επίπεδο είναι ένα ρίσκο. Ξεκινάς με περικοπές και η τέχνη και τα όνειρα δεν μπορούν να χωρέσουν σε περιορισμούς.
Εσάς τι σας έμαθε η καραντίνα και γενικότερα η πανδημία;
Με διδάσκει να βλέπω τον εαυτό μου απογυμνωμένο. Η αλήθεια είναι ότι όταν δουλεύεις πολύ, θέλεις να ξεχνιέσαι. Στην παύση αυτή της καραντίνας όλοι ήρθαμε αντιμέτωποι με τις αδυναμίες και τις ανασφάλειές μας και ο καθένας προσωπικά φαντάζομαι ότι έδωσε τον αγώνα του να συντηρήσει τον εαυτό του και ταυτόχρονα να τον εξελίξει. Στην αρχή της καραντίνας αιφνιδιάστηκα, γιατί ξαφνικά βρέθηκα να έχω προσωπικό χρόνο. Μετά, αυτός ο προσωπικός χρόνος έδωσε τη θέση σε δημιουργία, σε καινούργια ερεθίσματα και καινούργιες ανακαλύψεις, όπως το διάβασμα κάποιων βιβλίων. Ξαφνικά άρχισα πάλι να ζωγραφίζω.
Είστε και ζωγράφος;
Όχι, καθόλου, δεν έχω καμία σχέση με τη ζωγραφική, αλλά για να εκτονωθώ στην καραντίνα αγόρασα καμβάδες, πινέλα, μπογιές και μπήκα σε μια περιπέτεια που δεν είχα ξαναμπεί. Και προσπαθώ να τη συνεχίσω. Από τη στιγμή που τελείωσε ο "Γιούγκερμαν" στο θέατρο, τελείωσαν και οι "Άγριες Μέλισσες", θέλω να μην σταματήσω να ζωγραφίζω. Έχω τον χρόνο πια.
Οι παραστάσεις του "Γιούγκερμαν" ήταν και διαδικτυακές. Πώς είναι, σε μια τέχνη που είναι απόλυτα σωματική όπως είναι το θέατρο, να παρεμβάλλεται ανάμεσα στον ηθοποιό και τον θεατή το Διαδίκτυο;
Στην πρώτη διαδικτυακή παράσταση, δουλεύαμε σε ένα άδειο θέατρο, μπροστά σε έξι κάμερες. Αυτό ο ηθοποιός μπορεί να το διαχειριστεί, μοιάζει πολύ με την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Όταν όμως μπήκε το κοινό στην αίθουσα, ένα 30% όπως ορίζουν τα μέτρα προστασίας, συν τις κάμερες, η αίσθηση ήταν τελείως διαφορετική. Το θέατρο είναι παραστατική τέχνη, έχει ανάγκη την αναπνοή, τον ιδρώτα, το βλέμμα του θεατή, την ενέργεια του ηθοποιού και του αποδέκτη του. Το θέατρο θέλει ζωντανό το κοινό του, αυτή η αίσθηση, αυτό το δούναι και λαβείν, δεν μπορεί να αντικατασταθεί. Το Διαδίκτυο υπήρχε και θα υπάρχει, δεν είναι όμως θέατρο.
Πάντα θέλατε να κάνετε θέατρο;
Όχι, μπήκα στη Δραματική Σχολή, περισσότερο από περιέργεια. Με εξίταραν οι αφηγήσεις κάποιων φίλων που μόλις είχαν τελειώσει τη Δραματική Σχολή. Μικρός ήθελα να γίνω γεωπόνος, μεγαλώνοντας χάθηκε το όνειρο αυτό, άρχισα να κάνω πολλές δουλειές, από οικοδομή μέχρι ντελίβερι, μονώσεις στο μετρό, ώσπου ρίσκαρα, έδωσα εξετάσεις στη Δραματική Σχολή κι άρχισα να σπουδάζω με δάσκαλο τον Κιμούλη, που μου άνοιξε αυτόν τον μαγικό κόσμο.
Θέλει κουράγιο να είσαι πρωταγωνιστής;
Θέλει κουράγιο οπωσδήποτε, όπως θέλει και δύναμη, πολλές αντοχές και γερό στομάχι. Το θέατρο στην καθημερινότητά του δεν είναι εύκολο, απαιτεί εγρήγορση ανά πάσα στιγμή, όπως και αφοσίωση. Είναι ζόρικο, πρέπει να το χειριστείς σαν να είσαι πρωταθλητής στον στίβο, κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να ανακαλύπτεις διαρκώς πράγματα, να μην επαναπαύεσαι στην τεχνική σου και κυρίως να μην βαλτώνεις στις ευκολίες σου. Η μανιέρα είναι ο εχθρός του ποιητή.
Αισθάνεστε ποιητής;
Είναι στιγμές που αισθάνομαι ποιητής όντας ηθοποιός. Όταν ανακαλύπτω στοιχεία που δεν υπάρχουν στο κείμενο ή μια αίσθηση του χαρακτήρα που υποδύομαι κι αυτές οι ανακαλύψεις γίνονται μέρος του συνόλου. Ένας πρωταγωνιστής πρέπει να είναι πολύ ανοιχτός και στην τέχνη του και στους συναδέλφους και στη ζωή του, γιατί το θέατρο είναι πάνω απ' όλα ομαδική δουλειά, δουλειά συνόλου.
Υπάρχουν ρόλοι που ονειρεύεστε να παίξετε;
Πολλοί. Ο Άμλετ, ο Μάκμπεθ του Σαίξπηρ, ο Αίαντας του Σοφοκλή, που είναι ρόλοι κλασσικοί, τους ονειρεύομαι χρόνια
Πώς διαφυλάσσει κανείς την ιδιωτικότητα, αλλά και μια σεμνότητα απέναντι στα πράγματα, όταν είναι τόσο αναγνωρίσιμος;
Πιστεύω ότι αφορά πολύ στον τρόπο που έχει μεγαλώσει κανείς, στο πόσο δουλεύει με τον εαυτό του, αν έχει ανακαλύψει την πραγματική ανάγκη που τον οδηγεί στη δουλειά του. Έχει κι αυτό τη δυσκολία του, η ζωή άλλωστε έχει πολλές δυσκολίες. Το να ανακαλύπτεις διαρκώς τον εαυτό σου είναι μέρος της ζωής.
Γιατί φύγατε από τις "Άγριες Μέλισσες";
Γιατί έληξε το συμβόλαιό μου. Ήταν να κάνω τον "Προμηθέα Δεσμώτη" του Αισχύλου το περασμένο καλοκαίρι στην Επίδαυρο, σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη, και περιοδεία, όμως η Covid ανέτρεψε όλους τους χρόνους και όλα τα σχέδια. Πιστεύω πάντως πως ο χαρακτήρας του Θωμά Κυπραίου ολοκληρώθηκε, έκλεισε ο κύκλος του και πάμε για άλλα, με κωμωδία στο Mega, σε σενάριο Μυρτώς Κοντοβά. Το "Σχεδόν ενήλικες" είναι μια σύγχρονη κωμωδία καταστάσεων, που θα αρχίσει να προβάλλεται στο τέλος Οκτωβρίου.
Είναι πρόκληση για έναν ηθοποιό ένας αρνητικός χαρακτήρας;
Σίγουρα οι αρνητικοί χαρακτήρες έχουν τεράστιο ενδιαφέρον υποκριτικά. Όταν εντάσσονται και σε ένα πλαίσιο που υποστηρίζει την πλοκή, είναι η χαρά του ηθοποιού.
Η ζωή, τα παιδιά σας, επηρεάζουν την τέχνη σας;
Σίγουρα με επηρεάζουν. Κυρίως όμως τα παιδιά μου με κάνουν πιο φωτεινό. Γιατί μέσα απ' αυτά ανακαλύπτω ευαισθησίες που χωρίς αυτά δεν θα ανακάλυπτα ενδεχομένως ποτέ.
Τους λέτε παραμύθια;
Και παραμύθια τους λέω και τους διαβάζω, πάμε θέατρο μαζί, δεν βλέπουν μόνο παιδικό θέατρο, παίζουμε πολύ και μου λείπουν ακόμα πιο πολύ όταν η δουλειά δεν μου επιτρέπει να είμαι κοντά τους.
Αναρωτιέμαι πώς θα νιώθατε αν συλλαμβάνανε το παιδί σας επειδή συμμετείχε σε μαθητικό συλλαλητήριο και το κρατούσαν πέντε μέρες στη ΓΑΔΑ χωρίς να μπορείτε να το δείτε;
Θα θύμωνα πάρα πολύ. Με εξέπληξε πολύ όταν διάβασα για τους μαθητές που συνέλαβαν, για τον 14χρονο που φυλακίστηκε χωρίς ουσιαστικά να ξέρει γιατί. Αν δεν προσέξεις την Παιδεία και τον πολιτισμό σου, δεν μπορείς να αναπτυχτείς ως άνθρωπος. Η Πολιτεία οφείλει να προστατεύει τους νέους και να τους δίνει τη δυνατότητα της εξέλιξης, να τους αφήνει ελεύθερους να ονειρεύονται και να μην φοβούνται.
Οι ναζί στη φυλακή, τι σκέπτεστε;
Ευτυχώς, έληξε ο φόβος που είχε ενσταλάξει στις ζωές μας αυτό το ναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής. Όμως το αυγό του φιδιού, επειδή έχει πολλά κεφάλια, οφείλουμε να μην επιτρέψουμε να μπαίνει στις ζωές και τη σκέψη μας, να μη μολύνει την καθημερινότητα και τα όνειρά μας.
πηγη:https://twitter.com/AvgiOnline