Αν το σκεφτεί κανείς, είναι παράδοξο. Αυτή την εποχή, κάποιοι παρακολουθούν στην τηλεόραση reality, τα περισσότερα εκ των οποίων (αν όχι όλα, τελικά) προϋποθέτουν ένα σχεδόν αναγκαστικό, αλλά εκούσιο βαθμό αυτοεξευτελισμού, προκειμένου να κατακτηθεί η γνωστή 15λεπτη φήμη, αλλά κυρίως το οικονομικό έπαθλο.

Αλλοι πάλι, απ' όσους -νεότερους κυρίως- θεατές έχουν, τα τελευταία χρόνια, απαρνηθεί οριστικά τους τηλεοπτικούς δέκτες για τις πλατφόρμες, βλέπουν στο Νέτφλιξ την κορεατική σειρά του Χουάνγκ Ντονγκ-χιουκ (Hwang Dong-hyuk) το «Παιχνίδι του καλαμαριού».

Η σειρά είναι μία σπλάτερ, αλληγορική δυστοπία, μία επιστημονική φαντασία (λίγο στα πρότυπα του «Hunger Games», αλλά με ξεκάθαρα πιο πολιτικό υπόβαθρο), με πλοκή που παραπέμπει στους όρους των ριάλιτι κατ' αρχάς, απλώς με τη ματιά μιας πιο προωθημένης και ακραίας «συνταγής»: Μετά τον αυτοεξευτελισμό έναντι χρημάτων, τι θα έχει σειρά; Μήπως η ίδια η ανθρώπινη ζωή;

Αυτό σ΄ένα πρώτο επίπεδο. Γιατί, βαθύτερα, πολλοί είναι όσοι ανιχνεύουν στο «Παιχνίδι του καλαμαριού» α) προθέσεις αν όχι αντικαπιταλιστικού μανιφέστου, πάντως καταγγελίας της ξέφρενης σημερινής πορείας του καπιταλισμού που, «κηρύσσοντας» την ανηλεή φτωχοποίηση όλων όσοι δεν μπορούν να υπερβούν τον όλο και…ακριβότερο πήχη που ανεβάζει η καθημερινότητα, οδηγεί στην απόγνωση κι εκείνη με τη σειρά της στις απονενοημένες επιλογές και β) συγγένειες με τη «σχολή» και τα θέματα που απασχολούν μία από τις πιο ενδιαφέρουσες κινηματογραφίες του κόσμου σήμερα, την κορεατική, σε ταινίες όπως το αριστουργηματικό «Oldboy» (2003) του εικονοκλάστη Παρκ Τσαν-Γουκ (που από το κλίμα του στιλιζαρισμένου εφιάλτη μέχρι το μοτίβο του κακφικού εγκλεισμού «δάνεισε» πολλά στην τωρινή σειρά) μέχρι τα εκπληκτικά «Παράσιτα» του Μπονγκ-Τζουν-χο που σάρωσαν στα Οσκαρ του 2020.

Η υπόθεση του «Παιχνιδιού του καλαμαριού» εκτυλίσσεται στη Νότια Κορέα, σε μια εποχή που θα μπορούσε άνετα να είναι η σημερινή: ό,τι περιγράφεται στο πρώτο επεισόδιο δεν είναι επιστημονική φαντασία. Η ζωή σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, με κομμένο ρεύμα και νερό, είναι μια θλιβερή «κανονικότητα» για αρκετούς πολίτες της Νότιας Κορέας. Μέχρι πού θα ήταν διατεθειμένοι να φτάσουν για να επιβιώσουν -αν επιβιώσουν; Μια τόσο απλή και κοφτερή «επόμενη» ερώτηση γέννησε το σενάριο.

Βασικός ήρωας είναι ο φτωχοδιάβολος «Σέονγκ Τζι-Ζουν» (Λι Τζονγκ-τζε) που ζει με όρους απόλυτης οικονομικής εξαθλίωσης: Τζογαδόρος, χρωστάει μερικά εκατομμύρια γουόν σε τοκογλύφους που τον αναγκάζουν να υπογράψει πως, αν δεν τους ξεχρεώσει, θα τους παραχωρήσει ζωτικά του όργανα. Αναγκάζεται να ζει με τη μάνα του που διατηρεί έναν νοικιασμένο πάγκο στην αγορά και αισθάνεται ένοχος που διαψεύδει μονίμως τις προσδοκίες της ανήλικης κόρης του, που μένει πια με τη μητέρα της και τον (ευκατάστατο) νέο φίλο της.

Ενα δύσκολο βράδυ, ένας άγνωστος τον προσεγγίζει στο μετρό και του προτείνει να παίξουν ένα παιχνίδι που καταλήγει σε ταπεινωτικά χαστούκια για τον ήρωα. Κι όμως, όταν ο ίδιος ύποπτος τύπος τον μυεί σ' ένα ακόμα πιο παράξενο παιχνίδι, ο νικητής του οποίου θα κερδίσει έως και 1,5 δισ. γουόν, ο απελπισμένος Σέονγκ σπεύδει...

Οδηγείται σε μια απομονωμένη τοποθεσία, για να βρεθεί ανάμεσα σε 455 άλλους παίκτες. Μεταξύ τους βρίσκονται εξαθλιωμένοι εκπρόσωποι της εργατικής τάξης, νεαροί άνεργοι, μορφωμένοι μεσοαστοί που εξέπεσαν. Εχουν όλοι ένα κοινό: αναζητούν απεγνωσμένα χρήματα, είτε για να ξανασταθούν στα πόδια τους είτε, όπως η πρωταγωνίστρια «Sae-byeok» (το μοντέλο Jung Ho-yeon), για να βοηθήσουν τους δικούς τους.

Οι παίκτες εφοδιάζονται με πανομοιότυπες πράσινες φόρμες και μ' έναν αριθμό που τους συνοδεύει εφεξής (όπως στα στρατόπεδα συγκέντρωσης) ως αναγνωριστικό και παρακολουθούνται από μασκοφόρους φύλακες με κόκκινες φόρμες και πολεμικό εξοπλισμό, ενώ τα παιχνίδια -όλα σαδιστικές παραλλαγές παιδικών παιχνιδιών- επιβλέπονται από έναν βασικό, επίσης μασκοφόρο επικεφαλής.

Από την πρώτη φάση του «διαγωνισμού», οι παίκτες ανακαλύπτουν πως η ήττα σε καθένα από αυτά τα παιχνίδια οδηγεί σε ακαριαία δημόσια εκτέλεση του ηττημένου. Κάθε νεκρός προσθέτει 100 εκατομμύρια γουόν στο τελικό μεγάλο τζακπότ των 45,6 δισεκατομμυρίων γουόν, που κρέμεται σε μία γιγαντιαία φούσκα πάνω απ’ το κεφάλι των επιζώντων.

Μετά την πρώτη σφαγή, όσοι παίκτες επέζησαν, αποφασίζουν να φύγουν από το παιχνίδι. Να πάνε, όμως, πού; Εδώ, η διαστροφική παράφραση της φράσης του Μαρξ «Καλύτερα ένα άθλιο τέλος, παρά μια αθλιότητα χωρίς τέλος», δεν έχει επαναστατική βάση, αλλά ζοφερό συμβιβασμό. Ολοι, τελικά, παραμένουν και μάχονται σε παιχνίδια που τους σκοτώνουν και που έχουν αθέατο κοινό: Μία σειρά από επιφανείς πολίτες που παρακολουθούν φορώντας χρυσές μάσκες, σχολιάζοντας τα αιματοβαμμένα στιγμιότυπα.

Υπάρχει ελπίδα; Ναι. Γιατί, το σενάριο του Χουάνγκ Ντονγκ-χιουκ εξελίσσεται βάζοντας μπροστά στα μάτια μας ηθικά διλήμματα που, από την ασφάλεια του καναπέ, μας μοιάζει πιο εύκολο ν' απαντηθούν θετικά... Καθώς οι ήρωες επιστρατεύουν ακραίους ψυχολογικούς μηχανισμούς για να επιβιώσουν ξεδιπλώνοντας τον χαρακτήρα τους -αρκετοί φανερώνοντας κυνισμό, χυδαιότητα, απληστία και αδιαφορία... Κάπου πέρα από τη σταδιακή αποκτήνωση, αχνοφέγγει, κάποια στιγμή, μια υποτυπώδης ανθρωπιά, αλληλεγγύ, ή αυτονόητη ηθική...

Ο Χουάνγκ Ντονγκ-Χιου έχει παραδεχτεί πως σχεδίασε την ιστορία ως κριτική στον καπιταλισμό και σε μια κοινωνία που αποδέχεται όλο και περισσότερο την εκμετάλλευση, την εξαθλίωση, την ταπείνωση και την ωμή επιβολή εξουσίας ως απαραίτητο πλέον modus vivendi. Εχει, επίσης, παραδεχτεί πως πηγή έμπνευσης ήταν η δική του καθημερινότητα, οι προσωπικές του οικονομικές δυσκολίες αλλά και οι ταξικές ανισότητες που βαθαίνουν στη Νότια Κορέα (ή μήπως σε όλο τον κόσμο;).

Ο ίδιος είχε έτοιμο το σενάριο ήδη απ’ το 2008, αλλά κανένας παραγωγός δεν ενδιαφέρθηκε γι' αυτό. Το 2019, το Νέτφλιξ είπε το «ναι», όμως, στο πλαίσιο της επέκτασης της πλατφόρμας στις μη αγγλόφωνες κινηματογραφίες. Ετσι, η σειρά κυκλοφόρησε επισήμως στις 17 Σεπτεμβρίου και έκτοτε εκτινάχθηκε στην κορυφή -σταθερά- των πιο δημοφιλών προτάσεων της πλατφόρμας.

Για την ακρίβεια, μιλάμε για μια παγκόσμια υστερία: το «Παιχνίδι του καλαμαριού» είναι εδώ και καιρό η πιο δημοφιλής σειρά σε 94 χώρες από το Πακιστάν, τη Χιλή και τη Βραζιλία, έως τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και τη Βρετανία, ενώ μέχρι σήμερα το έχουν παρακολουθήσει συνολικά 111 εκατ. θεατές. Το συμπέρασμα είναι άμεσο: η σειρά γνωρίζει κολοσσιαία επιτυχία σε εντελώς διαφορετικές κοινωνικές και οικονομικές κλίμακες ανάπτυξης. Πού «τέμνονται» τα γούστα όλων αυτών των θεατών; Είναι θέμα κινηματογραφικής αρτιότητας; Αγωνιώδους πλοκής; Βίας; Ή μήπως είναι οι κοινωνικές ανισότητες που, μετά τις οικονομικές κρίσεις και την επέλαση της πανδημίας, αγριεύουν παντού;

Και αφού παρακολουθήσαμε πώς μπορεί οι καπιταλιστές να μας πουλήσουν και το σκοινί που θα κρεμαστούμε, να και τι απέγινε το σχοινί με το οποίο θα τους κρεμούσαμε... Ο Χουάνγκ Ντονγκ-χιουκ ετοιμάζεται, όπως γράφτηκε, για την επόμενη «σεζόν» της σειράς, που τα πρώτα της επεισόδια στοίχισαν συνολικά μόλις 21,4 εκατ. δολάρια, υπολογίζεται όμως ότι θα αποφέρουν στην πλατφόρμα έσοδα 900 εκατ. δολαρίων.

Η καλλονή πρωταγωνίστρια Jung Ho-yeon, ηθοποιός, μοντέλο διάσημων οίκων μόδας εκτίναξε το κασέ της. Οι πράσινες φόρμες των «παικτών» έγιναν ενδυματολογική τάση. Στα «μπάτσελορ» του κόσμου συνέχισαν να αυτοταπεινώνονται για τα μάτια ενός αρσενικού παίκτη και για μερικές χιλιάδες ευρώ. Και οι «Σέονγκ Τζι-Ζουν», όπου κι αν ζουν, συνέχισαν να ξυπνούν με την αγωνία πώς θα τη βγάλουν και σήμερα.
πηγη: https://www.efsyn.gr