Loading...

Κατηγορίες

Τρίτη 20 Απρ 2021
Φιλιπίνο Λίπι, ζωγράφος: Εξαιτίας της φήμης του Λίπι, την ημέρα της ταφής του όλα τα εργαστήρια στην πόλη έκλεισαν προς τιμή του!
Κλίκ για μεγέθυνση

 

 

Ο Φιλιπίνο Λίπι (Filippino Lippi, 1457 – 20 Απριλίου 1504) ήταν Ιταλός ζωγράφος που εργάσθηκε κατά την Αναγέννηση στη Φλωρεντία. Γεννημένος ως Φιλίπο Λίπι στο Πράτο της Τοσκάνης, ο νόθος γιος του ζωγράφου Φιλίπο Λίπι και της Λουκρητίας Μπούτι εκπαιδεύτηκε στη ζωγραφική πρώτα από τον πατέρα του. Μετακόμισαν στο Σπολέτο, όπου ο Φιλιπίνο εργάστηκε ως βοηθός στην κατασκευή του καθεδρικού ναού της πόλεως. Μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1469, ολοκλήρωσε τις τοιχογραφίες με τις «Ιστορίες της Παρθένου» στο εσωτερικό του ναού. Ο Φιλιπίνο Λίπι συμπλήρωσε τη μαθητεία του στο εργαστήρι του Σάντρο Μποτιτσέλι, ο οποίος είχε διατελέσει μαθητής του πατέρα του.

Τα πρώιμα έργα του Φιλιπίνο έχουν πράγματι μεγάλες ομοιότητες με τη ζωγραφική του Μποτιτσέλι, αλλά με λιγότερη ευαισθησία και λεπτότητα. Τα πρώτα (από το 1475 και μετά) αποδίδονταν αρχικώς σε έναν ανώνυμο «Amico di Sandro», δηλαδή «φίλο του Μποτιτσέλι». Τελικά το ύφος του Λίππι εξελίχθηκε σε πιο προσωπικό και αποτελεσματικό στα χρόνια 1480-1485. Τα πρώιμα έργα του Φιλιπίνο περιλαμβάνουν: τις Μαντόνες του Βερολίνου, του Λονδίνου και της Ουάσινγκτον, τα Ταξίδια του Τωβία στην Galleria Sabauda του Τορίνο, η Μαντόννα της Θάλασσας της Galleria dell’Accademia και οι Ιστορίες της Εσθήρ.
 
Μαζί με τους Περουτζίνο, Γκιρλαντάιο και Μποτιτσέλι, ο Φιλιπίνο Λίπι εργάσθηκε στη νωπογραφική διακόσμηση της βίλας του Λαυρεντίου των Μεδίκων στο Σπενταλέτο. Στις 31 Δεκεμβρίου 1482 ανατέθηκε στον Λίππι να ζωγραφίσει ένα τοίχο της Sala dell’Udienza του Παλάτσο Βέκιο στη Φλωρεντία, ένα έργο που δεν άρχισε ποτέ. Λίγο αργότερα (πιθανώς το 1483-1484) κλήθηκε να ολοκληρώσει τη διακόσμηση που είχε αρχίσει ο πρόωρα χαμένος Μαζάτσο στο Παρεκκλήσιο Brancacci της Σάντα Μαρία ντελ Κάρμινε. Εδώ δημιούργησε τις Ιστορίες του Αγίου Πέτρου, που περιλαμβάνουν τις εξής νωπογραφίες: Αντιδικία με τον Σίμωνα τον Μάγο ενώπιον του Νέρωνος, Η ανάσταση του υιού του Θεοφίλου, Ο Άγιος Πέτρος στη φυλακή, Απελευθέρωση και Η σταύρωση του Αγίου Πέτρου.
 
Ο Φιλιπίνο άρχισε να ζωγραφίζει τη Sala degli Otto di Pratica του Παλάτσο Βέκιο στις 20 Φεβρουαρίου 1486. Σήμερα το έργο του βρίσκεται στην Πινακοθήκη Ουφίτσι. Την ίδια εποχή ο Piero di Francesco del Pugliese του ζήτησε να ζωγραφίσει την Εμφάνιση της Παρθένου στον `Αγιο Βερνάρδο, που σήμερα βρίσκεται στη Μπαντία Φιορεντίνα, στο κέντρο της Φλωρεντίας. Αυτή είναι η πιο πολυσυζητημένη ζωγραφιά του Λίπι: μία σύνθεση απόκοσμων πραγμάτων, με επιμηκυσμένες μορφές, με φόντο ένα φαντασμαγορικό σκηνικό βράχων και σχεδόν ανθρωπομορφικών κορμών. Το έργο αυτό μπορεί να χρονολογηθεί στα έτη από το 1480 μέχρι το 1486.
Τελικά εργάστηκε για λογαριασμό του Tanai de’ Nerli στον ναό του Αγίου Πνεύματος.
 
Στις 21 Απριλίου 1487, ο Φιλίπο Στρότσι παρήγγειλε στον Λίπι να διακοσμήσει το οικογενειακό παρεκκλήσιο στη Βασιλική της Σάντα Μαρία Νοβέλα με τις Ιστορίες του Αγίου Ευαγγελιστή Ιωάννη και του Αγίου Φιλίππου. Εργάστηκε σε αυτή την παραγγελία με διακοπές και την ολοκλήρωσε το 1503, μετά τον θάνατο του πελάτη. Τα παράθυρα με μουσικά θέματα, που επίσης σχεδίασε ο Φιλιπίνο, τελείωσαν τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο του 1503. Αυτές οι απεικονίσεις μπορούν να θεωρηθούν ως καθρέφτης της πολιτικοθρησκευτικής κρίσεως στη Φλωρεντία της εποχής: το θέμα της νωπογραφίας, η σύγκρουση ανάμεσα στον Χριστιανισμό και στην ειδωλολατρία, ήταν θέμα θερμών συζητήσεων στη Φλωρεντία του Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα.
 
Ο Φιλιπίνο τοποθετούσε τις ανθρώπινες μορφές στα έργα του μέσα σε τοπία που αναδημιουργούσαν τον αρχαίο κόσμο ως τις λεπτομέρειές του, επηρεασμένος από το ύφος που είχε δει στο ταξίδι του στη Ρώμη. Με αυτό τον τρόπο δημιούργησε ένα ύφος μυστηρίου και φαντασίας. Στη σκηνή του έργου Ο Άγιος Φίλιππος εκδιώκει ένα τέρας από τον ναό, το άγαλμα-είδωλο του αρχαίου θεού είναι μία ζωντανή μορφή που φαίνεται να προκαλεί τον Χριστιανό άγιο.
 
Το 1488 ο Φιλιπίνο Λίππι μετακόμισε στη Ρώμη, όπου ο Λαυρέντιος των Μεδίκων είχε συμβουλεύσει τον καρδινάλιο Ολιβιέρο Καράφα να του εμπιστευθεί τον διάκοσμο του οικογενειακού παρεκκλησίου, στη Σάντα Μαρία σόπρα Μινέρβα. Οι τοιχογραφίες του Λίπι εκεί ανέδειξαν ένα νέο είδος εμπνεύσεως, αρκετά διαφορετικό από τα προγενέστερα έργα του, αλλά επιβεβαιώνουν τη συνεχιζόμενη έρευνά του πάνω στα θέματα από την αρχαιότητα. Ο Λίπι τελείωσε αυτόν τον κύκλο έργων το 1493.
 
Η επιστροφή του Λίππι στη Φλωρεντία τοποθετείται από διάφορες πηγές σε κάποιο από τα έτη μεταξύ του 1491 και του 1494. Σε αυτή την περίοδο δημιούργησε έργα όπως: Η εμφάνιση του Χριστού στην Παρθένο (περ. 1493, σήμερα στο Μόναχο), Η προσκύνηση των Μάγων (1496, για τον ναό του Αγίου Δονάτου στο Σκοπέτο, σήμερα στο Ουφίτσι), Η θυσία του Λαοκόοντος (τέλος του αιώνα, για την έπαυλη του Λαυρεντίου των Μεδίκων στο Poggio a Caiano), Ο Αγ. Ιωάννης ο Βαπτιστής και η Μαγδαληνή (παρεκκλήσιο Βαλόρι στο Σαν Πρόκολο της Φλωρεντίας, θυμίζει κάπως την τέχνη του Λούκα Σινιορέλλι). Ο Φιλιπίνο Λίπι εργάσθηκε και έξω από την επικράτεια της Φλωρεντίας, στην Certosa της Παβία και στο Πράτο, όπου το 1503 ολοκλήρωσε τη Σκηνή του άσματος των Χριστουγέννων, που σήμερα φυλάσσεται στο μουσείο της πόλεως. Το 1501 ζωγράφισε τον Μυστικό γάμο της Αγίας Αικατερίνης για τη Βασιλική του Αγίου Δομήνικου στη Μπολόνια.

Το τελευταίο έργο του Φιλιπίνο Λίπι είναι η Αποκαθήλωση για τον ναό του Ευαγγελισμού (Santissima Annunziata) στη Φλωρεντία, το οποίο παρέμεινε ημιτελές εξαιτίας του θανάτου του, που τον βρήκε στη Φλωρεντία σε ηλικία 45 ετών.

Εξαιτίας της φήμης του Λίπι, την ημέρα της ταφής του όλα τα εργαστήρια στην πόλη έκλεισαν προς τιμή του.

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου