Loading...

Κατηγορίες

Τρίτη 16 Νοέ 2021
Χρήστος Καπράλος: Ένας από τους σημαντικότερους γλύπτες του 20ού αιώνα
Κλίκ για μεγέθυνση

20 Ιανουαρίου 2017
 

Ο Χρήστος Καπράλος (Παναιτώλιο ή Μουσταφούλι Αιτωλοακαρνανίας, 16 Νοεμβρίου 1909 – Αθήνα, 20 Ιανουαρίου 1993) ήταν ένας από τους σημαντικότερους γλύπτες του 20ού αιώνα, ιδίως σε ό,τι αφορά τον μοντερνισμό στην Ελλάδα.

 

Ήταν γιος αγροτικής οικογένειας. Με τη βοήθεια των Αγρινιωτών αδελφών Παπαστράτου, σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (1930 -1934) κοντά στον Ουμβέρτο Αργυρό (1882 – 1963) και συνέχισε σπουδάζοντας γλυπτική στο Παρίσι κοντά στο γλύπτη Μαρσέλ Ζιμόν (Marcel Gimond). Επέστρεψε στην Ελλάδα, στο Παναιτώλιο το 1940. Το 1946 μετακινήθηκε στην Αθήνα και μετέπειτα στην Αίγινα, όπου έστησε το 1963 δικό του εργαστήριο.

Αποκλεισμένος στο χωριό του, το Παναιτώλιο Αιτωλοακαρνανίας, δούλεψε στο γύψο, από το 1940 έως το 1945, την έκτη ενότητα της ανάγλυφης ζωφόρου για το Μνημείο της Μάχης της Πίνδου. Η ζωφόρος, εμβατήριο και μαζί ραψωδία της ιστορίας του νεότερου Ελληνισμού, μεταφέρθηκε από τον γλύπτη σε πωρόλιθο, στην Αίγινα, τα χρόνια 1952–1956. Σήμερα το έργο βρίσκεται στο περιστύλιο της Βουλής των Ελλήνων.

Το έργο του Καπράλου είναι έντονα ανθρωποκεντρικό με εμπνεύσεις και από την αρχαία ελληνική τέχνη και μυθολογία. Οι δημιουργίες του παρουσιάστηκαν σε πολλές εκθέσεις όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Στο Αγρίνιο, από το 1996 λειτουργεί μόνιμη έκθεση γλυπτών του στην «Αίθουσα Τέχνης Καπράλου», που βρίσκεται στο κτίριο της Παπαστρατείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Η συλλογή αυτή αποτελείται από 60 έργα μικρού και μεγάλου μεγέθους, τα οποία ο καλλιτέχνης φιλοτέχνησε από την αρχή της καριέρας του, το 1930, έως το 1956. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν τα έργα Φιγούρα (1951), Η αδελφή του Μελπομένη (1940&ndasτον945), Kazuo Kikuchi (ο Ιάπωνας συμμαθητής του στο Παρίσι, 1937) και Χριστόφορος (1940–1945).

  

Χάλκινα έργα που δημιούργησε στην Αθήνα από το 1960 έως το 1993, στο προσωπικό του χυτήριο, φυλάσσονται στο εργαστήριο του στην οδό Τρίπου 7 στο Κουκάκι. Επίσης, στην Αίγινα, όπου δούλευε τα καλοκαίρια, λειτουργεί το «Μουσείο Χρήστου Καπράλου» αποτελούμενο από έξι εργαστήρια, στα οποία εκτίθεται όλη η δουλειά του καλλιτέχνη που δημιούργησε στην Αίγινα τα καλοκαίρια από το 1963 μέχρι τον θάνατό του. Σε δημόσιους χώρους της Αθήνας υπάρχουν η μπρούτζινη προτομή του “Καρόλου Κουν” (1987, Στοά του Βιβλίου, Οδός Ι. Πεσμαζόγλου) και η “Σύνθεση”, με θέμα τη μορφή της Μάνας με τα δύο παιδιά της (1989, Πλατεία Ραλλούς Μάνου, Λεωφόρος Αμαλίας).

“Κάρολος Κουν”. Έργο του Χρήστου Καπράλου. Αθήνα – Στοά του Βιβλίου

Ειδικά για τον γλύπτη Καπράλο, ο ακαδημαϊκός Χρ. Χρήστου έγραψε:

«Σπουδές στη ζωγραφική και απασχόληση με τη γλυπτική, η αφομοίωση των κατακτήσεων του παρελθόντος και η ερμηνεία του παρόντος, ρεαλιστικές προσπάθειες, συνομιλία με την πραγματικότητα, το μνημείο της μάχης της Πίνδου, πέρασμα από το ατομικό στο συλλογικό, κεραμικά και αξιοποίηση του τυχαίου, με τις πέτρες της θάλασσας, εργασίες σε μολύβι και χαλκό, μετάβαση από το τοπικό στο πανανθρώπινο, τα ανθρωπόμορφα αντικείμενα, μνημειακές μορφές που δίνουν νέες διαστάσεις σε προαιώνιους μύθους και εκφράζουν σύγχρονες ανησυχίες.

»Ο Καπράλος είναι μία από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της πλαστικής του 20ου αιώνα. Ένας από τούς γλύπτες που κατορθώνουν να δώσουν μιά νέα ερμηνεία του ανθρώπου και του κόσμου.

»Τα χάλκινα έργα του Καπράλου μεταβάλλονται σε καθολικά σύμβολα και υποβάλλουν τις ίδιες τις δυνάμεις της ζωής, κοσμογονικές και καταστροφικές.»

Πηγές

  • Στέλιος Λυδάκης: «Οι Έλληνες Γλύπτες – Η νεοελληνική γλυπτική: ιστορία – τυπολογία – λεξικό γλυπτών», τόμ. 5ος, σελ. 346 – 351, Εκδοτικός οίκος «ΜΕΛΙΣΣΑ», Αθήνα, 1981.
  • Ζέττα Αντωνοπούλου: «Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια γλυπτική 1834 – 2004», σελ. 164, 193 & 203, α΄ έκδοση, Εκδόσεις «Ποταμός», Αθήνα, 2003.
  • Τώνια Γιαννουδάκη, Εθνική Γλυπτοθήκη. Μόνιμη συλλογή, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 2006
  • Αντωνία Γιαννουδάκη, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006 (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (http://ikee.lib.auth.gr/record/115849) (7/5/2015)
  • Παν. Γράβαλος, «Ο γλύπτης Χρήστος Καπράλος», Τέχνη και Πολιτισμός, τ. 9, Ιούλης, Αύγουστος, Σεπτέμβρης 1981, σ. 46-51
  • Χρήστος Καπράλος, έκδοση Παπαστράτος ΑΒΕΣ, Αθήνα 1981
  • Χρήστος Καπράλος. Αυτοβιογραφία, συμπληρωμένη από τη Σούλη Καπράλου, εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2001
  • Χρήστος Καπράλος. Αναφορά στην Ολυμπία. Γλυπτική σε ξύλο, Εθνική Γλυπτοθήκη, 26/7-31/10/2004
  • Χρήστος Καπράλος. Γλυπτά από χαλκό 1960-1980, Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 1981
  • Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα – Άρτεμις Ζερβού, Χρήστος Καπράλος. Ο ανυπότακτος γλύπτης, στη σειρά Σύγχρονοι Έλληνες Εικαστικοί, Τα Νέα, [2009]
  • Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι – Γλύπτες – Χαράκτες, 16ος-20ός αιώνας, επιστημονική επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, τόμ. 2, Μέλισσα, Αθήνα 1997-2000
  • Στέλιος Λυδάκης, Οι έλληνες γλύπτες. Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία-τυπολογία-λεξικό γλυπτών, τόμ. 5, Μέλισσα, Αθήνα 1981
  • Στέλιος Λυδάκης, Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία, τυπολογία, Μέλισσα, Αθήνα, 2011
  • Ελένη Μάργαρη, Η γυναίκα στη νεοελληνική γλυπτική, Ιωάννινα 2014
  • Ηλίας Μυκονιάτης, Νεοελληνική γλυπτική, στη σειρά Ελληνική τέχνη, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1996
  • Μιλτιάδης Μ. Παπανικολάου, Ιστορία της τέχνης στην Ελλάδα. Ζωγραφική και γλυπτική του 20ού αιώνα, εκδόσεις Αδάμ, 1999
  • Γ. Πετρής, «Χρήστος Καπράλος», Επιθεώρηση τέχνης, τ. 92, Αύγουστος 1962, σ. 158-166
  • Κώστας Σταυρόπουλος, «Η γλυπτική του Χρήστου Καπράλου», Εικαστικά, τ. 42, Ιούνιος 1985, σ. 14-22
  • Φραντζής Κ. Φραντζισκάκης, “Ο Χρήστος Καπράλος απαντά σε δέκα εάν”,
  • Χρύσανθος Χρήστου, «Χρήστος Καπράλος. Μια πλαστική της ανθρώπινης μορφής», Ζυγός, τ. 77, Απρίλιος 1962, σ. 5-23
  • Χρύσανθος Χρήστου – Μυρτώ Κουμβακάλη-Αναστασιάδη, Νεοελληνική γλυπτική 1800-1940, έκδοση Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος, Αθήνα 1982
  • Φραντζής Κ. Φραντζισκάκης, «Ο Χρήστος Καπράλος απαντά σε δέκα εάν», Ζυγός, τ. 45, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1981, σ. 30-45

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου