«Ζωγράφος δεν γίνεσαι. Γεννιέσαι», είχε πει η εικαστικός Όπυ Ζούνη στους δύο γιους της, Πέτρο και Γιάννη, όταν είχε έρθει η κουβέντα κάποτε στο γεγονός ότι κανένας από τους δύο δεν ακολούθησε το δικό της καλλιτεχνικό δρόμο.

Έχοντας διπλή πολιτιστική κληρονομιά (ελληνική και αιγυπτιακή), με έντονη κλασική παιδεία, η Όπυ Ζούνη υιοθέτησε ταυτόχρονα τη γεωμετρική δομή, την αφηρημένη μαθηματική σκέψη αλλά και τις μοντέρνες αντιλήψεις για την τέχνη που γνώρισε στα πολυάριθμα ταξίδια της στο εξωτερικό.

Η Όπυ Ζούνη, που γεννήθηκε ως Καλλιόπη Σαρπάκη, ήταν Ελληνίδα ζωγράφος και εικαστικός.

Είδε το φως της ζωής στο Κάιρο της Αιγύπτου στις 4 Φεβρουαρίου του 1941, ενώ το 1963 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Η οικογένειά της καταγόταν από την Κρήτη και τη Σαντορίνη.

Στο Κάιρο σπούδασε ζωγραφική, κεραμική στο Αμερικανικό Κολέγιο καθώς και φωτογραφία. Στην Ελλάδα συνέχισε τις σπουδές της στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, εμπλουτίζοντας τις με τη σκηνογραφία και τη διακόσμηση. Μεταξύ των καθηγητών της συγκαταλέγονται ο Γιάννης Μόραλης, ο Γιώργος Μαυροϊδής και ο Βασίλης Βασιλειάδης.

Πραγματοποίησε την πρώτη της έκθεση στο Κάιρο το 1962. Συνολικά πραγματοποίησε πάνω από 70 ατομικές εκθέσεις και 450 συμμετοχές σε ομαδικές εκθέσεις. Είχε συμμετάσχει, επίσης, σε διεθνείς Μπιενάλε και Τριενάλε. Στο τέλος του 2006 και αρχές του 2007 πραγματοποίησε μία μεγάλη αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Η έκθεση αυτή είχε τίτλο: «Το παρόν και η πρόσφατη εικοσαετία».

Ήταν εκπρόσωπος της γεωμετρικής τέχνης στην Ελλάδα. Οι δημιουργίες της ήταν επηρεασμένες από τον αραβικό πολιτισμό αλλά ενσωμάτωναν και ελληνικά στοιχεία. Ήταν παντρεμένη από το 1965 με τον Αλέκο Ζούνη, με τον οποίο απέκτησε δύο γιους, και κατοικούσαν στην Πεντέλη Αττικής.

Υπήρξε διεθνώς καταξιωμένη εκπρόσωπος της γεωμετρικής τέχνης με περισσότερες από 70 ατομικές εκθέσεις και 450 συμμετοχές σε ομαδικές.

Πέθανε από τον καρκίνο, τον οποίο αντιμετώπιζε για δώδεκα χρόνια, στις 5 Δεκεμβρίου του 2008 σε νοσοκομείο της Αθήνας, όπου νοσηλευόταν από τις 25 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους.

Το στήσιμο μιας έκθεσης είναι ένα γλέντι.

— Όπυ Ζούνη, με αφορμή την έκθεσή της στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

Η τέχνη είναι τόλμη, ένας διαρκής αγώνας για να ξεπερνάς τα όρια του εαυτού σου.

— Όπυ Ζούνη

Η Όπυ Ζούνη υπήρξε μια από τις σπουδαιότερες εκπροσώπους της μεταπολεμικής γεωμετρικής αφαιρετικής τέχνης και της νεο-κονστρουκτιβιστικής λογικής του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα.

Προερχόμενη από το κοσμοπολίτικο Κάιρο με την αρχαία βυζαντινή και αραβική παράδοση, υιοθετεί το στυλ Art Déco στην πλειονότητα των έργων της αλλά και το στυλ Art Nouveau σε πιο πρώιμα έργα της, με τα αραβουργήματα που χαρακτηρίζουν τα ιερά τεμένη του αραβικού πολιτισμού. Επίκεντρο της έρευνάς της υπήρξε ο νοητικός και ταυτόχρονα συναισθηματικός χώρος, ο γνωστός μας φυσικός χώρος. Εκφράζεται εικαστικά με ποικίλους τρόπους, αφού συνδυάζει διαφορετικά υλικά στα έργα της, ενώ η θεματολογία της προέρχεται από φανταστικά τρισδιάστατα περιβάλλοντα, τετράγωνα ανοίγματα, ναούς και κατοικίες, πύλες, στοές και πυραμίδες, βέλη, σημάνσεις, αναβάσεις και δρόμους, εσωτερικούς χώρους διπλούς και συμμετρικούς, κίονες με ραβδώσεις, κύβους και ορθογώνια, περάσματα, ορίζοντες, αδιέξοδα και σκακιέρες-δάπεδα.

Στο έργο της Όπυς Ζούνη η τέχνη και η επιστήμη είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Η επιστήμη σημαίνει γι’ αυτήν την έρευνα της πραγματικότητας, ενώ η τέχνη την έκφραση της ομορφιάς. Χρησιμοποιεί τη γεωμετρία σαν την πόρτα από τον υλικό κόσμο στον πνευματικό και δημιουργεί μια εικονική πραγματικότητα, χρησιμοποιώντας την Αναγεννησιακή προοπτική ελεύθερα, με ένα ή περισσότερα σημεία φυγής. Ακροβατεί ανάμεσα στο όνειρο, τη φαντασία και την πραγματικότητα, τη λογική και την ευαισθησία, την επιστημονική μαθηματική προσέγγιση και τον αυθορμητισμό.

Όπως σημειώνει η επιμελήτρια Ελένη Αθανασίου «(…) ασπάζεται τις θεωρίες του William Morris που ενοποιούσε την καλλιτεχνική έκφραση με τη δημιουργία πρακτικών κατασκευών, υιοθετεί τις αρμονικές σχέσεις που δομούσε ο Piet Mondrian με τα στατικά στοιχεία (διασταυρώσεις των οριζόντιων και καθέτων), τα διαγώνια κινητικά και επεκτατικά του Theo van Doesburg και συνδυάζει τη ζωγραφική, τη γλυπτική και την αρχιτεκτονική σε μία ενιαία φόρμα, μία ενότητα, (…) σέβεται τους άδειους χώρους, αγαπάει το κενό (love of voids) και την καθαρή ομορφιά της γραμμής και προτείνει νοητικά τοπία. Εξαλείφει το περιττό, τη λεπτομέρεια και τις συμβατικές αναπαραστάσεις προκειμένου να εισχωρήσει στην ουσία της ύλης, (…)».

Ο Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας Τέχνης, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Εμμανουήλ Μαυρομμάτης γράφει τα εξής:

«Η εργασία της Όπυς Ζούνη ακολούθησε, από τα τέλη της δεκαετίας Ι960, την ανάπτυξη ενός συστήµατος που περιέγραφε, µέσω γεωµετρικών και χρωματικών οργανώσεων, τις διαδοχικές φάσεις των τρόπων µε τους οποίους σχηµατίζεται οπτικά και ψευδαισθητικά το βάθος, σε µια επίπεδη επιφάνεια.

Η έννοια αυτής της εκπαιδευτικής ανάλυσης ήταν η προετοιµασία του βλέµµατος και η εξοικείωση του βλέµµατος µε το προοπτικό σύστηµα, ως την κατάλληλη τεχνική µέθοδο διατύπωσης των σταδίων της δηµιουργίας της εικόνας.

Η γυµνή αντιπαράθεση µε εικόνες που δεν διηγούνται περιστατικά, διευκολύνει να αναγνωριστεί το καθεαυτό σύστηµα της οργάνωσης ως ένα σχήµα, ανεξάρτητο από εξωτερικές παραπομπές.

Μια επόµενη περίοδος του έργου της, περιέλαβε εργασίες που δεν αρκέστηκαν να αναπτύσσονται στην επίπεδη επιφάνεια, αλλά περιελάμβαναν προεξοχές οι οποίες διαµέλιζαν το ενιαίο προοπτικό σύστηµα των σχέσεων ενός µοναδικού βλέµµατος µε ένα µοναδικό αντικείµενο, χάρη στην πολλαπλότητα των διαδοχικών, αντιθετικών μεταξύ τους ή περιστρεφόμενων ή υπέργειων ή αναδυόμενων, αλληλοπαρεμβαλλόμενων ή παράλληλων, οπτικών προσεγγίσεων: αυτές υποχρέωναν τη µετακίνηση του βλέµµατος και τη διάσπαση της ενιαίας πρόσληψης του έργου.

Τα περίοπτα γλυπτά που κατασκεύασε, συνιστούσαν σταθερά σηµεία ενός βλέµµατος μετακινούμενου ανάµεσα σε αντιθετικές προοπτικές, ως προς τις οποίες όμως η εργασία συντηρούσε τη δική της σύσταση. Ανάμεσα στη σταθερότητα και στην αυτάρκεια του αντικειμένου ως ζωγραφική διευθέτηση χώρων κατασκευασμένων προοπτικά και την ασταθή, μετακινούμενη πρόσληψη του βλέμματος, περιγράφεται στην εργασία το πώς το βλέμμα αναδιοργανώνει, εμπλουτίζει και ανακατασκευάζει σε συνεχώς νέες σχέσεις, τις εμπειρίες του».

• Έργα της συναντάμε στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, στη Δημοτική Πινακοθήκη της Αθήνας, στο υπουργείο Πολιτισμού, στο Μακεδονικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Θεσσαλονίκης, στη Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου, στην Πινακοθήκη Ευάγγελου Αβέρωφ Μετσόβου και στο Μουσείο Βορρέ.