Ο Τζορτζ Χόρτον (George Horton, 11 Οκτωβρίου 1859 – 1942) ή στην εξελληνισμένη μορφή του Γεώργιος Χόρτον ήταν Αμερικανός διπλωμάτης, ποιητής και φιλέλληνας.
Ο Χόρτον ήταν μέλος του διπλωματικού σώματος των ΗΠΑ, και υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις ως πρόξενος, πρωταρχικά στην Ελλάδα, στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού. Υπηρέτησε επίσης σε δύο διαφορετικές περιόδους και στη Σμύρνη, από 1911 μέχρι 1917 όταν οι ΗΠΑ άνοιξαν διπλωματικές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη περίοδο 1919-1922 στη διάρκεια της ελληνικής «κατοχής» της Σμύρνης στη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
Ο Τζωρτζ Χόρτον γεννήθηκε στις 11 Οκτωβρίου του 1859 στο Φαίρβιλ (Fairville) ή Φαίρβιου (Fairview) της Νέας Υόρκης. Το 1909 παντρεύτηκε την Ελληνοαμερικανίδα Αικατερίνη Σακοπούλου (Catherine Sacopoulo).
Σήμερα ο Χόρτον είναι περισσότερο γνωστός για το βιβλίο του που αναφέρεται στα γεγονότα που οδήγησαν στην πυρκαγιά και καταστροφή της Σμύρνης, και σ΄ εκείνα που συνέβησαν κατά τη διάρκειά της, το 1922, στα οποία και υπήρξε αυτόπτης μάρτυς. Το βιβλίο εκδόθηκε το 1926 και ο τίτλος του «Η Μάστιγα της Ασίας» (The Blight of Asia) αναφέρεται σ’ αυτό που ο Χόρτον θεωρούσε αποτρόπαιη συμπεριφορά των Τούρκων, και κατ’ επέκταση, ολόκληρου του Ισλάμ.
Ο Χόρτον ήταν άνθρωπος των γραμμάτων. Υπήρξε εμβριθής μελετητής τόσο της ελληνικής, όσο και της λατινικής γλώσσας. Μετέφρασε ποιήματα της Σαπφούς στην αγγλική. Έγραψε έναν οδηγό για την ερμηνεία της Αγίας Γραφής. Έγραψε διάφορα μυθιστορήματα κι ήταν γνωστός δημοσιογράφος στο Σικάγο, μέλος της «αναγέννησης του Σικάγο».
Ο Χόρτον άρχισε τη σταδιοδρομία του ως δημοσιογράφος ασχολούμενος με τη φιλολογία, πρώτα ως φιλολογικός επιμελητής της εφημερίδας Chicago Times-Herald (1899-1901) και μετά ως διευθυντής σύνταξης της λογοτεχνικής συμπληρωματικής έκδοσης της εφημερίδας Chicago American (1901-1903).
Ο Χόρτον ήταν επίσης επαγγελματίας διπλωμάτης και αγάπησε την Ελλάδα. Έγινε Αμερικανός πρόξενος στην Αθήνα το 1893, όπου προώθησε ενεργά την αναγέννηση των ολυμπιακών αγώνων και ενέπνευσε τη συμμετοχή της Αμερικάνικης ομάδας.
Έγραψε ένα λυρικό «οδηγό για τον επισκέπτη των Αθηνών» και συνέθεσε μια στοχαστική περιγραφή της παραμονής του στην Αργολίδα.
Ο Χόρτον υπηρέτησε δύο φορές ως Πρόξενος των ΗΠΑ στην Αθήνα, από το 1893-1898 και από το 1905-1906. Ήταν επίσης Πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη μεταξύ 1910-1911.
Μετά υπηρέτησε ως Πρόξενος των ΗΠΑ στη Σμύρνη, μέχρι τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων των ΗΠΑ με την Οθωμανική αυτοκρατορία (1911-1917) κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπηρέτησε ξανά ως Πρόξενος στη Σμύρνη μετά τον πόλεμο (1919-1922) και παρέμεινε εκεί μέχρι που ξέσπασε η μεγάλη φωτιά της Σμύρνης στις 13 Σεπτεμβρίου του 1922 (ν.η.), περνώντας τις τελευταίες ώρες πριν την εκκένωση υπογράφοντας άδειες γι’ αυτούς που είχαν δικαίωμα στην προστασία των ΗΠΑ και σε μεταφορά στον Πειραιά. Με δική του μάλιστα παρέμβαση ζητήθηκε η διάθεση δύο αμερικανικών αντιτορπιλικών προς βοήθεια του ελληνογενούς στοιχείου. Επίσης επέτρεψε σε ελληνικά ατμόπλοια ιστιοφόρα και αλιευτικά υπό αμερικανική σημαία να προσεγγίσουν και σε άλλες περιοχές των μικρασιατικών παραλίων για τη διάσωση και μεταφορά των Μικρασιατών σε παρακείμενα ελληνικά νησιά. Η συμβολή του αυτή, υπό τις επικρατούσες τότε συνθήκες υπήρξε αναμφίβολα σπουδαία και μεγάλη.
Ο Δήμος Νέας Σμύρνης σε αναγνώριση αυτής του της προσφοράς ανήγειρε μνημείο με την προτομή του στο προ της “Εστίας Νέας Σμύρνης” πάρκο και υπάρχει ονοματοθετημένη οδός προς τιμήν του στην διπλανή συνοικία του Νέου Κόσμου.
Η κατάρα της Ασίας
Σήμερα θυμόμαστε τον Χόρτον κυρίως για την αφήγησή του με τίτλο «Η κατάρα της Ασίας», που εκδόθηκε το 1926 και αναφέρει, μεταξύ ποικίλων άλλων θεμάτων, και τη μεγάλη φωτιά της Σμύρνης η οποία κατέστρεψε τη Σμύρνη, φωτιά που άρχισε στις 13 Σεπτεμβρίου 1922.
Σύμφωνα με τον James L. Marketos, ο Χόρτον ήθελε με το βιβλίο του να επισημάνει τέσσερα βασικά σημεία.
Πρώτα, ήθελε να δείξει με παραδείγματα ότι οι καταστροφές που έγιναν στη Σμύρνη ήταν απλά «η τελευταία πράξη σ’ ένα συνεπές πρόγραμμα εξόντωσης του Χριστιανισμού σε όλη την επικράτεια της παλιάς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας».
Δεύτερον, ήθελε να αποδείξει ότι η φωτιά της Σμύρνης ξεκίνησε από στρατεύματα του τακτικού Τουρκικού Στρατού, με, όπως το θέτει ο ίδιος, «σταθερή πρόθεση, σύστημα, και προσοχή σε μικρές λεπτομέρειες».
Τρίτον, ήθελε να τονίσει ότι οι Σύμμαχοι του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου τοποθέτησαν με αναίσχυντο τρόπο τα ιδιοτελή πολιτικά και οικονομικά συμφέροντά τους υπεράνω της δυσάρεστης θέσης των πολιορκημένων χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας, επιτρέποντας έτσι να εκτυλιχθεί η Καταστροφή της Σμύρνης χωρίς καμμιά αποτελεσματική αντίσταση, και, όπως είπε, «χωρίς ούτε καν μια λέξη διαμαρτυρίας από καμμιά πολιτισμένη κυβέρνηση».
Και τέταρτο, ήθελε να εξηγήσει ότι οι ευλαβείς Δυτικοί Χριστιανοί αυταπατώνταν, αν σκέπτονταν ότι έκαναν ιεραποστολική πρόοδο στον μουσουλμανικό κόσμο.
Τον καιρό που εκδόθηκε το βιβλίο ο Χόρτον είχε παραιτηθεί από τη διπλωματική αποστολή του κι έγραφε ως ιδιώτης, παραθέτοντας τις παρατηρήσεις τις δικές του και των ανθρώπων που αναφέρει. Η αφήγησή του θεωρείται από κάποιους αμφιλεγόμενη, όπως και η ίδια η φωτιά.
Συγγραφικό έργο
Στο συγγραφικό έργο του Γεωργίου Χόρτον περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:
- “Songs of the Lowly” (Tραγούδια των ταπεινών) 1891,
- “In Unkown Seas” (Σε άγνωστες θάλασσες) 1895,
- “Afroessa” 1897
- “Modern Athens” (Σύγχρονη Αθήνα) 1901
- “The Blight of Asia” (Η Μάστιγα της Ασίας) 1926
- “Poems of an exile” (Ποιήματα από μια εξορία) 1931 κ.ά.
Πηγές
- “Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα” τ.61ος, σ.216
- “Η Καταστροφή της Σμύρνης”, Αφιέρωμα της εφημερίδας “ΤΑ ΝΕΑ”, 2008
- http://politicalgraveyard.com/bio/horton.html – Βιογραφία
- wikipedia.org
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- «Η κατάρα της Ασίας» Online (το αγγλικό πρωτότυπο «Blight of Asia») με παραπομπές και πλοήγηση
- Η «Κατάρα της Ασίας» (το αγγλικό πρωτότυπο «Blight of Asia») online σε μορφή html.
- Η «Κατάρα της Ασίας» (το αγγλικό πρωτότυπο «Blight of Asia») online σε μορφή html
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΚΙ ΕΔΩ: