Loading...

Κατηγορίες

Κυριακή 25 Ιούλ 2021
«Οι λευκές δομές εξουσίας έχουν δολοφονήσει εκατομμύρια ανθρώπους»
Κλίκ για μεγέθυνση




Tόνγκο Αϊζεν-Μάρτιν



25.07.2021, 17:10

 

 
Το ταχύτατα ανερχόμενο αστέρι της μαύρης αμερικανικής ποίησης συμμετέχει στις εκδηλώσεις του 7ου Διεθνούς Λογοτεχνικού Φεστιβάλ Τήνου και, με αυτή την αφορμή, μιλά για τη σύγχρονη δυτική κοινωνία και τον ρόλο της ποίησης.

O Τόνγκο Αϊζεν-Μάρτιν είναι ο όγδοος Poet Laureate (Δαφνοστεφής Ποιητής) του Σαν Φρανσίσκο και το ταχύτατα ανερχόμενο αστέρι της μαύρης αμερικανικής ποίησης. Ουδεμία σχέση με την 20χρονη μαύρη Αμάντα Γκόρμαν. Η ποίησή του καταγγέλλει με πρωτότυπο, αλλά όχι τόσο λυρικό τρόπο, την αστυνομική βία κατά των μαύρων και την εν γένει αυταρχική εξουσία απ’ όπου κι αν προέρχεται. Είναι δάσκαλος και συνδικαλιστής. Προσπαθεί με την ποίησή του να κάνει τον κόσμο να ξυπνήσει.

Η συλλογή του «Heaven Is All Goodbyes», που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις City Lights Pocket Poets, ήταν υποψήφια για το Griffins Poetry Prize, ενώ κέρδισε τα βραβεία California Book Award και το Αmerican Book Award. Η τρίτη συλλογή του, «Blood On The Fog», μόλις κυκλοφόρησε.

Οσοι θα βρίσκονται στην Τήνο το βράδυ της 29ης Ιουλίου θα τον γνωρίσουν από κοντά όταν θα διαβάσει ποιήματά του, σε εκδήλωση ενταγμένη στο 7ο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου, στον αύλειο χώρο του 1ου Δημοτικού Σχολείου στη Χώρα.

• Ποια είναι τα κυρίαρχα θέματα της ποίησής σου, της ποίησης ενός ανθρώπου ταγμένου στην κοινωνική καταγγελία;

Τα κυρίαρχα θέματα της ποίησής μου αντλούνται από τις διάφορες, διασταυρούμενες εκφάνσεις του όψιμου ιμπεριαλισμού. Τα διαγράμματα Βεν της προσωπικής και της πολιτικής συνθήκης που φανερώνονται στη ζωή κάθε ανθρώπου και που μπορεί ν’ αδράξει η φαντασία μου. Θέματα των άνομων δολοφονιών μαύρων, της δυστοπίας που δημιουργείται από την αποβιομηχάνιση, των ΗΠΑ ως δημιουργήματος του λευκού: δυστυχώς, όλα με κρατούν όμηρο εντός και εκτός χαρτιού – και ζητούν δράση, εντός και εκτός χαρτιού.

• Το Σαν Φρανσίσκο διατηρεί μια ισχυρή παράδοση που ακόμη και οι μη Αμερικανοί αναγνωρίζουν ως τομή στην ιστορία της σύγχρονης ποίησης. Πώς βιώνεις την πόλη σου και την πολιτισμική ιστορία της;

Εχω βιώσει τόσο την αντιδραστική βία μιας πόλης του απαρτχάιντ όσο και τον φουτουρισμό των ανθρώπων, αυτά που αποτελούν τις δυο όψεις του Σαν Φρανσίσκο. Δεν υπάρχει πόλη στις ΗΠΑ δίχως ιμπεριαλιστικό DNA, ενώ η αντίθεση ανάμεσα στον καταπιεστή και στον καταπιεζόμενο υφίσταται στο Σαν Φρανσίσκο με τρόπο πιο επικίνδυνο από κάθε άλλη πόλη. Αλλά, στον αντίποδα, το Σαν Φρανσίσκο είναι ένας τόπος όπου η λευκή υπεροχή, τουλάχιστον ως ένα πολιτισμικό πακέτο, είναι συγκριτικά η πιο αδύναμη. Εχουμε λοιπόν ένα σύνολο ανθρώπων που επινοούν νέους κοινωνικούς ορισμούς για τον εαυτό τους.

Οι νέοι κοινωνικοί ορισμοί που επιβίωσαν από την κρατική καταστολή δεν διέκοψαν τις διαδικασίες και τiς κοινωνικές σχέσεις της παραγωγής, αλλά κάποια περίοδο, ανάμεσα σε αυτές και σε πιο επαναστατικές ιδέες, υπήρξε μια ενέργεια που έκανε σπίτι της το Σαν Φρανσίσκο, μια ενέργεια που εμπνέει διαρκώς τη ριζοσπαστική φαντασία. Το να μεγαλώνω σε μια πόλη όπου οι άνθρωποι έμοιαζαν να έχουν τα ηνία συνέβαλε τα μάλα στη φαντασία μου.

• Πώς αντιλαμβάνεσαι τον ρόλο της ποίησης ως όπλου ενάντια στην καταπίεση;

Οπως υποστήριζε και ο Αμίλκαρ Καμπράλ, η πολιτική αντίσταση πηγάζει από την πολιτισμική αντίσταση· η ποίηση είναι ζωτική κατά τη διαδικασία της ανάπτυξης της ευαισθητοποίησης στους ανθρώπους μέχρι τον βαθμό της πολιτικής ενεργοποίησης. Επιπλέον, πάλι αντλώντας από τον Καμπράλ, η πολιτική κυριάρχησή μας πηγάζει από την πολιτισμική κυριάρχηση.

Ενα από τα πρώτα βήματα προς την ευαισθητοποίηση είναι επίσης η εργασία του ποιητή στην επισήμανση όσων εκτιμούμε, όσων φοβόμαστε, όσων προσδοκούμε κ.λπ. Και η αποτελεσματικότητα της ποίησης δεν αφορά μια μορφή επικοινωνίας κρυμμένης κάτω από εξουσιαστικούς υπαινιγμούς όσο ο λόγος ενός πολιτικού ή οι εντολές ενός αστυνομικού. Αφορά μια μορφή επικοινωνίας που δεν απαιτεί από τον ακροατή να υποτάξει την αυτονομία του· και, ως εκ τούτου, σε ένα σημαντικό εναρκτήριο λάκτισμα για τη διερώτηση περί πραγματικότητας και περί της σχέσης του ανθρώπου με αυτήν.

• Πώς βλέπεις το μέλλον –τόσο από κοινωνική όσο και από πολιτισμική άποψη– τώρα που η εποχή του Τραμπ έλαβε τέλος (εάν υποθέσουμε πως πράγματι έλαβε τέλος);

Αυτό που εκμεταλλεύτηκε ο Τραμπ ήταν μια νεο-συνομοσπονδιακή τάση που οργανώθηκε από όλα τα στρώματα της λευκής κοινωνίας. Ή, καλύτερα, ήταν ακριβώς αυτή η νεο-συνομοσπονδιακή τάση εκείνη που εκμεταλλεύτηκε τον Τραμπ. Βρισκόμαστε τώρα σε μια περίοδο όπου οι κλασικές νεοφιλελεύθερες δυνάμεις προάγουν την επιστροφή σε μια ιμπεριαλιστική κανονικότητα με λιγότερες αποχρώσεις λευκού εθνικισμού, ωστόσο, ουσιαστικά, οι κοινωνικές αντιθέσεις που άνθησαν την περίοδο 2016-2020 στις ΗΠΑ παραμένουν ουσιαστικά αμετάβλητες.

Πιστεύω ότι, δίχως ένα στ’ αλήθεια μαζικό κίνημα κοινωνικού μετασχηματισμού, ο Τραμπ δεν θα είναι καν ο χειρότερος που θα πιάσει στα χέρια του ένα μικρόφωνο, ενώ οι πολιτικές που θέσπισε υπ’ αυτόν η άρχουσα τάξη δεν θα είναι καν οι χειρότερες που θ’ αποτελέσουν διαταγές πορείας.

• Η ανομία του νόμου και οι νόμοι της φύσης: βρισκόμαστε αντιμέτωποι με δυο παράλληλες πανδημίες, αυτήν του Covid και αυτήν της αστυνομικής βίας, καταδικασμένες εξίσου να χαθούν εάν αποφασίσουμε σοβαρά να τις διαχειριστούμε, ή μήπως μόλις που αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε τον εντελώς μη βιώσιμο και ίσως αναπόδραστο κόσμο στον οποίον μας οδηγεί ο καπιταλισμός;

Βρισκόμαστε εν μέσω δεκάδων πανδημιών και πολλές θα εντείνονται όσο συμμορφωνόμαστε με αυτόν τον γενοκτονικό (ακόμη και βιοκτονικό) τρόπο παραγωγής. Το μόνο ερώτημα είναι πόσα εκατομμύρια νοήμονα όντα θα επιτρέψουμε να υποφέρουν ακόμη, μέχρι να στραφούμε στον πλήρη κοινωνικό μετασχηματισμό.

• Το κίνημα Black Lives Matter (BLM) γίνεται ολοένα και ισχυρότερο. Πέρα από το προφανές, ποιο είναι το νόημά του για τον κόσμο;

Δεν ανήκω στο BLM, αλλά γενικά, όσον αφορά την απελευθέρωση των μαύρων, ήρθε η ώρα για περισσότερη ιδεολογική σαφήνεια αναφορικά με την έννοια της επανάστασης και του επαναστατικού προγράμματος. Δυστυχώς, πολλές από τις τρέχουσες οργανωτικές προσπάθειες είναι απορροφήσιμες από το σύστημα. Και μακροπρόθεσμα ενισχύουν το σύστημα. Πρέπει να εξελίξουμε τις ξεπερασμένες απαιτήσεις για μεταρρύθμιση.

• Ο παρακάτω όρος είναι μάλλον ανοίκειος στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες: η λευκή ενοχή. Τι θα έπρεπε να γνωρίζουν επ’ αυτής οι Ευρωπαίοι;

Κι εγώ δεν είμαι σίγουρος τι ακριβώς είναι η λευκή ενοχή, αλλά αυτό με το οποίο θα πρέπει να εξοικειωθούν οι απανταχού Ευρωπαίοι είναι το γεγονός πως η λευκότητα δεν είναι απλώς συνθήκη προνομίου, αλλά και συνθήκη στρατολόγησης. Δεν πρόκειται απλώς για ένα φαινόμενο της οικονομικής διαδικασίας, αλλά για την οργάνωση μιας μιλιταριστικής πραγματικότητας. Οι λευκές δομές εξουσίας έχουν δολοφονήσει εκατομμύρια και εκατομμύρια ανθρώπους. Και έτσι, η συνειδητοποίηση σύνολης της πραγματικότητας της λευκότητας είναι ζωτικής σημασίας εάν οι Ευρωπαίοι θέλουν να συμμετάσχουν στην επαναστατική διαδικασία με αποτελεσματικό, ή, μάλλον, με ανθρώπινο τρόπο.

• Αν είχες να διαλέξεις μέχρι πέντε λέξεις για τον λόγο για τον οποίον κάθεσαι και γράφεις ένα ποίημα, ποιες θα ήταν;

Ειρήνη, Κολτρέιν, Αφρική, Οικογένεια, Επανάσταση.

* Η Αγγελική Κορρέ είναι ποιήτρια και, μαζί με τους Τίτο Πατρίκιο, Μαριγώ Αλεξοπούλου και τη Μεξικάνα Νατάλια Τολέδο, θα συνομιλήσει με τον Τόνγκο Αϊζεν-Μάρτιν στην εκδήλωση της 29ης Ιουλίου, στην Τήνο

πηγη: https://www.efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου