Η Ελλάδα του 1934, βιώνει «συνθήκες καταστροφικής όξυνσης της βιομηχανικής, αγροτικής, εμπορικής και δημοσιονομικής κρίσης», που έχει ξεκινήσει από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας. Η δεξιά κυβέρνηση Τσαλδάρη βάζει τη χώρα σε μια μορφή μνημονίων καθώς «αποδέχεται το σχέδιο της Δημοσιονομικής Επιτροπής της Κοινωνίας των Εθνών (σ.σ. του πρόδρομου του ΟΗΕ) που προβλέπει μια ολόκληρη σειρά “σωτηρίων μέτρων”, ελάττωση των κρατικών δαπανών, επιβολή νέων φόρων ποσού 464 εκατομμυρίων δραχμών κ.λπ.»¹.

Ετσι, η κατάσταση των εργαζομένων χειροτερεύει, δραματικά, καθημερινά, καθώς η ανεργία αυξάνει, τα μεροκάματα μειώνονται και τα ωράρια εργασίας καταστρατηγούνται.

Η ενέργεια και το νερό με ληστρικές συμβάσεις ήταν και παλιά στα χέρια ξένων ιδιωτικών εταιρειών

Μέσα σε αυτό το κλίμα, η αγγλική εταιρεία Πάουερ (Power and Traction Finance Company Ltd), που είχε αναλάβει, από τον Οκτώβριο του 1925, την ηλεκτροδότηση της Αθήνας και του Πειραιά και την εκμετάλλευση του δικτύου του τραμ, αποφασίζει ν’ αυξήσει, από την 1η Ιανουαρίου 1934, κατά 70 λεπτά της δραχμής την τιμή της κιλοβατώρας και κατά 10 δραχμές το ενοίκιο του μετρητή ενέργειας!

Να σημειωθεί ότι η σύμβαση της εταιρείας είχε υπογραφεί με τη δικτατορική κυβέρνηση Πάγκαλου και παρότι πολλές φορές καταγγέλθηκαν οι όροι της ως «ληστρικοί» σε βάρος του Δημοσίου δεν άλλαξε, καθώς η Πάουερ είχε τη στήριξη όχι μόνο της Αγγλίας αλλά και της πανίσχυρης τότε Εθνικής Τράπεζας.

«(…) προασπιστής της εταιρείας ταύτης, πιέζων παντοιοτρόπως και την εκάστοτε Κυβέρνησιν, παρουσιάζεται η Εθνική Τράπεζα, το μεγαλύτερον τραπεζιτικόν ίδρυμα», έγραφε, χαρακτηριστικά, στις 2 Ιουλίου 1932, η εφημερίδα «Ακρόπολις».

Ωστόσο, οι νέες αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα, που επιδεινώνουν την κατάσταση των νοικοκυριών, προκαλούν αντιδράσεις.

Η αρχή γίνεται τις πρώτες μέρες της χρονιάς από μια «Ενωση Χρεωμένων Μικροϊδιοκτητών», όπως ονομάζεται, η οποία καλούσε διάφορες οργανώσεις σε σύσκεψη στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών για «σύντονον αγώνα κατά της Πάουερ».

Η σύσκεψη πραγματοποιείται την Κυριακή 7 Ιανουαρίου και συμμετέχουν, όπως διαβάζουμε, αντιπρόσωποι της Ενωτικής Γενικής Συνομοσπονδίας των Εργατών (σ.σ. λειτούργησε, από το 1929 μέχρι το 1936, από συνδικαλιστικές δυνάμεις που επηρεάζονταν από το ΚΚΕ) και μιας σειράς Ομοσπονδιών, όπως του Ηλεκτρισμού και Μεταφορών, Επισιτισμού, Δέρματος κ.ά., διαφόρων συνδικάτων κ.ο.κ.

Εκεί εγκρίθηκε ψήφισμα στο οποίο εκφραζόταν «η διαμαρτυρία κατά των νέων αυξήσεων του ηλεκτρικού ρεύματος και του ενοικίου των γνωμόνων (μετρητών) και των παραχωρούμενων δικαιωμάτων στην Πάουερ άτινα μεταβάλλουν τον εργαζόμενο λαό σε σκλάβο της Εταιρίας» και απορρίπτονταν «οι προβαλλόμενες δικαιολογίες εκ μέρους των αρμοδίων, ότι υποχρεούνται να συμβάλουν εις την ανόρθωσιν της Εταιρίας» με δεδομένη την «οικτράν κατάστασιν ευρισκομένου, λόγω της κρίσεως, ελληνικού Λαού» ².

Ακόμα, συστήθηκε επιτροπή με εκπροσώπους όλων των συμμετεχόντων, στην οποία τις επόμενες μέρες εντάχθηκαν εκπρόσωποι των εμπόρων, των επαγγελματιών και άλλων 20 ενώσεων.

Λίγες μέρες αργότερα, το Σάββατο 14 Ιανουαρίου η επιτροπή κάνει συνάντηση με τον πρωθυπουργό Π. Τσαλδάρη. Την ώρα της συνάντησης (11 το πρωί) γίνεται δίωρη στάση εργασίας των συγκοινωνιακών μέσων και κλείνουν καταστήματα.

Ομως, οι πρωθυπουργικές απαντήσεις δεν κρίνονται ικανοποιητικές και την επομένη γίνεται νέα μεγαλύτερη σύσκεψη, όπου αποφασίζονται η πραγματοποίηση 24ωρης απεργίας, η διοργάνωση συγκεντρώσεων σε συνοικίες και μεγάλο συλλαλητήριο κατά της Πάουερ.

Η κατάσταση θύμιζε έντονα τις μεγάλες κινητοποιήσεις που είχαν γίνει προ διετίας (Ιούλιο και Δεκέμβριο του 1932) ενάντια στην Πάουερ αλλά και σε άλλες

ξένες εταιρείες, που θησαύριζαν σε βάρος του Δημοσίου, όπως ήταν η Ούλεν (ULEN), στην οποία είχε ανατεθεί η υδροδότηση της Αθήνας και του Πειραιά ³.

Ομως, λόγω των επικείμενων δημοτικών εκλογών του Φεβρουαρίου, που είχαν έντονο πολιτικό χρώμα, δεν έγιναν μαζικά συλλαλητήρια.

Πάντως, το Σάββατο 27 Ιανουαρίου έγινε 4ωρη στάση εργασίας σε τραμ και λεωφορεία μέχρι τις 10 το πρωί, που σημαδεύτηκε από μικρής έκτασης επεισόδια μεταξύ απεργών και απεργοσπαστών σε αμαξοστάσιο λεωφορείων.

Οι κινητοποιήσεις δεν ακύρωσαν τις αυξήσεις στο ρεύμα, αλλά τουλάχιστον οδήγησαν στο «πάγωμα» μιας αύξησης της τιμής του εισιτηρίου του τραμ, που σχεδίαζε να επιβάλει η Πάουερ.

Πηγές:
(1) ΚΚΕ, «Απόφαση για την κατάσταση της Ελλάδας και τα καθήκοντα του Κόμματος», Επίσημα Κείμενα, τόμος τέταρτος, Σύγχρονη Εποχή (1975), σελ. 13-34. Από δημοσίευση στον «Νέο Ριζοσπάστη» της 21ης Γενάρη 1934.
(2) εφημερίδα «Ακρόπολις» φ. 8.1.1934.

πηγη: https://www.efsyn.gr