Loading...

Κατηγορίες

Τρίτη 09 Μάρ 2021
Miniera, το ορυχείο του νόστου: Συνέντευξη με τη γλύπτρια Ντορέιντα Τζόγκου
Κλίκ για μεγέθυνση

 

 
 

Επιμέλεια: Δήμητρα Μπέη 

Η συζήτηση μπορεί να πραγματοποιήθηκε σε ένα εργαστήριο στον Κολωνό, αλλά οι αφηγήσεις της μας ταξίδεψαν σε ένα χωριό της Αλβανίας, τη Σελενίτσα από την οποία κατάγεται, ζώντας εκεί μέχρι τα δώδεκα της χρόνια. Η πρώτη ατομική έκθεση της Ντορέιντα είχε τον τίτλο Miniera που σημαίνει ορυχείο και πραγματοποιήθηκε πέρυσι στο Ρομάντσο. Η έκθεση πήρε το όνομα Miniera λόγο της σύνδεσης που έχει με τον τόπο καταγωγής της. Το χωριό της έχει καθοριστεί από το ορυχείο. Αυτό είναι η ψυχή του χωριού. Όπως μας είπε και η ίδια για την έκθεσή της στο Ρομάντσο: «O χώρος φιλοξένησε τα στοιχεία που βίωσα από μικρό παιδί, τον τόπο της μνήμης, απλώνοντας θραύσματα και σκηνές από το ορυχείο. Η διαδρομή Αθήνα-Σελενίτσα είναι μια γέφυρα που ενώνει τον τόπο που γεννήθηκα με τον τόπο που μεγάλωσα».

Βάση των έργων σου στο συγκεκριμένο πρότζεκτ είναι η πίσσα, το άχυρο, το μαλλί προβάτων και άλλα φυσικά υλικά. Γιατί επιλέγεις να χρησιμοποιήσεις τέτοια υλικά; Τι συμβολίζει ο τόπος προέλευσής τους; 

Γιατί πριν σκεφτώ, αυτά τα στοιχεία μου επιβλήθηκαν. Με αυτές τις εικόνες έχω μεγαλώσει. Σε ένα περιβάλλον δύσκολο, τραχύ και ταυτόχρονα οικείο, ήταν ο χώρος με τον οποίο ζούσα, είμαι δεμένη με αυτά τα στοιχεία. Είναι τα βασικά πράγματα που με έχουν επηρεάσει συναισθηματικά. Πρέπει να κατανοήσω τα στοιχεία που με έχουν διαμορφώσει. Δεν δημιουργώ κάτι αν δεν δένομαι με το έργο. Δηλαδή κάτι που μπορεί να αντιλαμβάνομαι νοητικά, αλλά συναισθηματικά να μου είναι ξένο. Είναι τα στοιχεία αυτά που διαμορφώνουν τον κόσμο μου, τον τρόπο που σκέφτομαι συνειδητά και ασυνείδητα. Μόλις προκύπτουν κάποια νεότερα στοιχεία, νέα πράγματα εμπεδώνονται μέσα μου και γίνονται βίωμα. Ενδέχεται να χρησιμοποιήσω και άλλα στοιχεία, που δεν μπορώ να ξέρω. Αν δεν γίνει συναισθηματικά κτήμα μου δεν μπορώ να ξέρω, ή να γίνω εγώ συναισθηματικά κτήμα των νέων στοιχείων. Στην τέχνη αποφασίζουμε και ακολουθούμε. 

Ο τόπος προέλευσης τους δεν συμβολίζει κάτι. Είμαι εγώ η ίδια μέσα σε αυτά. Ο τόπος που γεννήθηκα, ήταν οι πρώτες μου εικόνες, οικείες εικόνες. Είναι ένα πράγμα που με κρατάει σε επαφή με το παρελθόν. Αν είχα γεννηθεί σε άλλη χώρα προφανώς με άλλα πράγματα θα είχα δεθεί συναισθηματικά. Θα με είχαν διαμορφώσει άλλα πράγματα. Η χρήση αυτών των στοιχείων είναι μια δικαίωση, σημαίνει αποδοχή της προέλευσης μου. 

Έκθεση Miniera: Ρομάντσο 2020 / Φωτογραφία: Γιώργος Βιτσαρόπουλος

Εργάτες του ορυχείου και κάτοικοι του χωριού συμμετείχαν ενεργά στη δημιουργία των έργων σου. Τι ρόλο παίζει στην τέχνη σου η συνεργασία και η ομαδικότητα; 

Η τέχνη είναι συλλογικό πράγμα, τα έργα φτιάχνονται από το περιβάλλον, τον χώρο και τους ανθρώπους γύρω μας. Αποδομώ και επανασυνθέτω τον εαυτό μου μέσα από την αλληλεπίδραση που έχω με αυτούς τους ανθρώπους. Δεν θα υπήρχα χωρίς το χωριό μου. Τώρα που μεγάλωσα γνωρίζω συνειδητά αυτό που συναισθηματικά με έχει διαμορφώσει. Θεωρώ ότι οφείλω να το γνωρίζω συνειδητά. Η συμμετοχή των κατοίκων και των εργατών του ορυχείου στη διαδικασία της δημιουργίας, είναι ζωτικής σημασίας. Αυτοί φτιάχνουν το έργο μου και εγώ εκτελώ. Ο καλλιτέχνης είναι απολύτως εξαρτημένος από αυτούς. Είναι συλλογικό ούτως η άλλως. 

Δύο από τα έργα σου στο συγκεκριμένο πρότζεκτ είναι οι «πλάκες» και η «φιγούρα». Θέλεις να μας μιλήσεις για τη σύνδεση αυτών των δύο; 

Έχασα τον πατέρα μου χωρίς να το καταλάβω. Δυσκολευόμουν να καταλάβω τι είχε συμβεί δεν ήξερα πώς να το διαχειριστώ. Ήθελα να καταλάβω τον θάνατο του, έπρεπε να το ελέγξω πια. Αποφάσισα όσα αρνιόμουνα να τα αντιμετωπίσω, κάνοντας αναπαράσταση τον θάνατο του, είχα την ανάγκη να καταλάβω συνειδητά ότι είχε φύγει. Για να το «χωνέψω» λοιπόν έφτιαξα στο ορυχείο μια φιγούρα από άχυρο και πίσσα. Αφού την έφτιαξα την κοίμισα ένα βράδυ στο σπίτι και το επόμενο βράδυ την ξαναπήγα πάλι στο ορυχείο και εκεί την έκαψα. Οπότε σκηνοθέτησα την κηδεία του πατέρα μου για να βιώσω αυτό που είχε συμβεί. Αυτή η διαδρομή ήταν οδυνηρή αλλά ταυτόχρονα και λυτρωτική, λειτούργησε σαν κάθαρση για μένα. Ολοκλήρωσα την τελετή μέσα στο ορυχείο στον χώρο που δούλευε. Ήταν πολύ δεμένος και παθιασμένος με την δουλειά του, το μυαλό του ήταν εκεί. Οπότε οι πλάκες και η φιγούρα είναι ένα πράγμα με το ορυχείο. Ένα συνονθύλευμα αναμνήσεων. Θυμάμαι χαρακτηριστικά από μικρή την έντονη μυρωδιά της πίσσας που σκέπαζε κάθε μέρα το χωριό. Είναι βασικό στοιχείο η πίσσα, όλα γυρνάνε πίσω στο ορυχείο αυτό. 

 

Έκθεση Miniera: Ρομάντσο 2020 / Φωτογραφία: Γιώργος Βιτσαρόπουλος

Θεωρείς αυτό το πρότζεκτ ολοκληρωμένο; 

Ένα έργο δεν τελειώνει ποτέ. Στην διάρκεια παραγωγής του έργου προκύπτουν νέες ιδέες, οι οποίες θα βγούνε στο επόμενο έργο και στο επόμενο το ίδιο. Ξέρεις, είναι όπως όταν γράφεις ένα γράμμα στον άντρα που σε εγκατέλειψε και όταν το ολοκληρώνεις συνειδητοποιείς ότι έχεις γράψει τα μισά και μετά ξανά και ξανά. 

Ετοιμάζεις κάποιο νέο πρότζεκτ αυτή την περίοδο; 

Βεβαίως, το «Mama Klorin». Είναι ένα πολυεπίπεδο πρότζεκτ με γυναίκες καθαρίστριες από διαφορετικές χώρες. Η συμβολή των γυναικών στο «Mama Klorin» θα είναι καθοριστική. Όλες οι συμμετέχουσες θα είναι οι δημιουργοί του έργου. Με ενδιαφέρει να αφήσουν το αποτύπωμα τους στα γλυπτά. 

Πορτραίτο: Θοδωρής Τέμπος

Η Ντορέιντα Τζόγκου γεννήθηκε στην Σελενίτσα της Αλβανίας και σπούδασε γλυπτική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στο εργαστήριο της Αφροδίτης Λίτη. Έχει εκθέσει τη δουλειά της μεταξύ άλλων στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών (Σταθμός ΑΣΚΤ Δελφοί, 2017), στην Ιταλική Πρεσβεία στην Αθήνα σε συνεργασία με το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο (Ο κήπος των γλυπτών, 2017 και 2019), στο Νομισματικό Μουσείο Αθηνών (Αστραφτερό – Blank, Γλυπτική και Νόμισμα στο Πνεύμα του Ολυμπισμού, 2019), στο MOMus – Πειραματικό Κέντρο Τεχνών/Experimental Center for the Arts στην Θεσσαλονίκη (Together, So far so close, 2020). Τον Φεβρουάριο του 2020 πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Γεράνη με τίτλο Miniera (Ρομάντσο, Αθήνα). 

 

πηγη: https://info-war.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου