Loading...

Κατηγορίες

Τρίτη 08 Νοέ 2022
Γιατί πάμε στη Σμύρνη
Κλίκ για μεγέθυνση

 

Κανείς δεν αρνείται ότι η εξομάλυνση και ειρηνική εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων απαιτεί διάλογο ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις, ενδεχομένως και παραπομπή των διαφορών στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Στην περίπτωση όμως που διάλογος δεν διεξάγεται, όπως συμβαίνει τον τελευταίο καιρό, οφείλουν να παρέμβουν οι δύο κοινωνίες μέσω κινημάτων ειρήνης και ελληνοτουρκικής φιλίας. Υπενθυμίζω ότι ιστορικά έχει αποδειχθεί πως η αξία της άτυπης διπλωματίας, που φέρνει αποτελέσματα και ανοίγει δρόμους, τους οποίους η κρατική διπλωματία κρατά κλειστούς. Η «Διπλωματία των Λαών» καθιερώθηκε ως όρος στο διεθνές πολιτικό λεξιλόγιο από τη δεκαετία του 1980, όταν η αντιπυρηνική κινητοποίηση κατά των πυραύλων μέσου βεληνεκούς και υπέρ μιας Ευρώπης ελεύθερης από πυρηνικά όπλα πήρε διαστάσεις λαϊκής παλίρροιας, με ισχυρότατη επίδραση στα κέντρα λήψης αποφάσεων, ακόμα και στις συναντήσεις κορυφής ΗΠΑ-ΕΣΣΔ, με αποτέλεσμα σημαντικές συμφωνίες για τα πυρηνικά και συμβατικά όπλα. Για παράδειγμα, τα χρόνια εκείνα το ελληνικό κίνημα ειρήνης είχε εκπονήσει σχέδιο συμφωνίας για αποπυρηνικοποιημένα Βαλκάνια, που είχε καταθέσει στις κυβερνήσεις της περιοχής.

Λαϊκή παρέμβαση στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας

Μετά το 1974 και την κυπριακή τραγωδία, σημειώθηκε σοβαρή όξυνση στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας και δυνάμεις μέσα στις δύο χώρες όχι μόνο δεν ήθελαν, αλλά και αντιδρούσαν στο ενδεχόμενο διαλόγου για την επίλυση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων. Τότε προέκυψε η ανάγκη ενεργοποίησης των κοινωνιών των δύο χωρών υπέρ της ειρήνης και φιλίας των λαών, χαλάρωσης της έντασης και έναρξης διαλόγου στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Στη διαδικασία αυτή πρωτοστάτησαν εξαρχής οι Επιτροπές Ειρήνης των δύο χωρών, καθώς και ενώσεις συγγραφέων, συνδικάτα και ομάδες επιχειρηματιών. Σημαντικό βήμα, η ίδρυση τη δεκαετία 1980 της Επιτροπής Ελληνοτουρκικής Φιλίας, με πρόεδρο τον Μίκη Θεοδωράκη και ιδρυτικό μέλος τον υπογράφοντα. Αντίστοιχο βήμα έγινε και στην Τουρκία.

Ορόσημο στις συναντήσεις ειρήνης και φιλίας Ελλήνων και Τούρκων πολιτών αποτέλεσε το Φεστιβάλ του Δικελί, το οποίο το 1990 έγινε κοινό φεστιβάλ ειρήνης και δημοκρατίας του Δικελί και της Μυτιλήνης, με κεντρικό θέμα την ειρήνη στα Βαλκάνια. Παράλληλα, καθιερώθηκε το Βραβείο Ιπεκτσί. Ορόσημο και η «Διπλωματία των Σεισμών», το 1999, που συνέβαλε και στις αποφάσεις στο Ελσίνκι, με τις οποίες η Τουρκία έγινε υποψήφιο μέλος της Ε.Ε., με την υποστήριξη και της Ελλάδας, ενώ οριστικοποιήθηκε η ένταξη της Κύπρου. Η «Διπλωματία των Σεισμών» έφερε εξαρχής στο προσκήνιο το αίτημα αμοιβαίας και ισόρροπης μείωσης των στρατιωτικών δαπανών και εξοπλισμών Ελλάδας και Τουρκίας, προς όφελος της ειρήνης και της επίλυσης κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων στις δύο χώρες.

Προσωπικά, είχα εμπλακεί ως υπεύθυνος διεθνών σχέσεων του Συνασπισμού στη διατύπωση σχετικής πρότασης με την μορφή σχεδίου διμερούς συμφωνίας Ελλάδας- Τουρκίας, το οποίο είχε κατατεθεί επίσημα στις δύο κυβερνήσεις, με άμεση επίδοσή του στον Πρόεδρο Ντεμιρέλ στην Άγκυρα. Οφείλω να αναφέρω και τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στην υπόθεση της ειρήνης και ελληνοτουρκικής φιλίας.

Ειρήνη, η μόνη επιλογή

Την παράδοση αυτή, εξαιρετικά επίκαιρη στη σημερινή συγκυρία, συνεχίζουμε συμμετέχοντας σε συμπόσιο ειρήνης στη Σμύρνη, που συνδιοργανώνουν η τουρκική Ένωση για την Ειρήνη και Επικοινωνία στο Αιγαίο (ΑPCA) -αντίστοιχη υπάρχει στη Λέσβο- και ο Δήμος Σμύρνης, ο οποίος έχει προσκαλέσει ελληνικές κινήσεις ειρήνης, καθώς και τους δημάρχους Βύρωνα Γρηγόρη Κατωπόδη και Καισαριανής Χρήστο Βοσκόπουλο.

Ανταποκριθήκαμε στην πρόσκληση και θα βρεθούμε στη Σμύρνη, ενδεχομένως και σε άλλες τουρκικές πόλεις τις επόμενες μέρες, για τους εξής λόγους:

1. Η Ελλάδα και η Τουρκία, χώρες γειτονικές, δεν έχουν άλλη επιλογή από την ειρήνη και την συνεργασία, καθώς οι αλληλεξαρτήσεις των δύο χωρών είναι πολλές και πολλά τα κοινά προβλήματα. Ο σεβασμός των διεθνών συνόρων αποτελεί θεμέλιο της διεθνούς ειρήνης, σύμφωνα με τον Χάρτη του ΟΗΕ. Ωστόσο, υπάρχουν προβλήματα που δεν γνωρίζουν σύνορα.

2. Κάποιοι θεωρούν ότι η διεθνής ασφάλεια κατοχυρώνεται με όλο και περισσότερους εξοπλισμούς, κυνηγώντας ανέφικτες στρατιωτικές ισορροπίες, επιλογή που πλήρωσε ακριβά και η Σοβιετική Ένωση. Όμως, παγκόσμιας εμβέλειας πολιτικός, που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, είχε πει στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ότι η ειρήνη δεν μπορεί να βασιστεί στην ισορροπία στρατιωτικών δυνάμεων, αλλά στην ισορροπία συμφερόντων.

Προτείνουμε, λοιπόν, αυτή την ισορροπία να αναζητήσουμε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τότε ο δρόμος της ειρήνης και συνεργασίας θα είναι βέβαιος.

3. Δεν είναι μόνο οι δύο λαοί και οι δύο χώρες που θα ωφεληθούν πολλαπλά από την εξομάλυνση και ειρηνική εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Θα ωφεληθεί και η ειρήνη στα πολύπαθα Βαλκάνια και στην ταραγμένη Μεσόγειο, γενικότερα η διεθνής ειρήνη.

4. Όσο για το Κυπριακό, που αποτελεί πολύχρονη πληγή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η επίλυσή του, με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ, θα τις βοηθήσει τα μέγιστα.

5. Δεν παραγνωρίζουμε τις δυσκολίες, όμως σε όσους/όσες τις υπερτονίζουν υπενθυμίζουμε το Σύμφωνο Φιλίας Ελλάδας-Τουρκίας που υπέγραψαν οι Ατατούρκ και Βενιζέλος το 1930, μόλις οκτώ χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου στη Μικρά Ασία, με προφανές το δίδαγμα ότι η ειρήνη χρειάζεται τόλμη εκ μέρους των πολιτικών ηγεσιών εκατέρωθεν.

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης - ΠΑΔΟΠ

πηγη: https://www.avgi.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου