Του Άρη Χατζηστεφάνου
Τον Μάιο του 2020 ο Τραμπ επιχείρησε να υπερασπιστεί την καταστροφική αντιμετώπιση της πανδημίας από την κυβέρνησή του συγκρίνοντας τον αριθμό των θυμάτων με αυτόν του Βελγίου. Ακριβώς δηλαδή ότι έκανε πρόσφατα και ο Άδωνις Γεωργιάδης «πανηγυρίζοντας» την ημέρα που είχαν χάσει τη ζωή τους 108 συνάνθρωποί μας στην Ελλάδα.
Ο Τραμπ είχε παρουσιάσει ένα γράφημα που παρουσίαζε τον αριθμό των θυμάτων ως ποσοστό του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Σύμφωνα με αυτό, το Βέλγιο βρισκόταν στην πρώτη θέση και οι ΗΠΑ στην έβδομη.
Το γράφημα, δεν είχε από μόνο του κάποιο επιστημονικό σφάλμα. Όπως εξηγούσε όμως τότε στο BBC o επιδημιολόγος και εκπρόσωπος της βελγικής κυβέρνησης Steven Van Gucht, «υπήρξε κατάχρηση των συγκεκριμένων στοιχείων» τα οποία οδηγούσαν σε «προβληματική σύγκριση». Γι’ αυτό, εξηγούσε ο ίδιος «η επιστήμη της δημόσιας υγείας διαφέρει από τις επιδιώξεις των πολιτικών».
Τι είχε συμβεί λοιπόν;
Σύμφωνα με το BBC, το Βέλγιο χρησιμοποιούσε μια εντελώς διαφορετική μέθοδο καταμέτρησης των θυμάτων από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. Η βασική διαφορά είναι ότι η καταμέτρηση νεκρών σε κέντρα φροντίδας ηλικιωμένων συμπεριλαμβάνει και όσους πιστεύεται ότι πέθαναν από Covid-19, ακόμη και αν αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί με τεστ.
Η διαφορά μπορεί να είναι τεράστια καθώς τον Μάιο, όταν έγινε το σχόλιο του Ντόναλντ Τραμπ, το 53% των θυμάτων προερχόταν από κέντρα φροντίδας ηλικιωμένων. Για την ακρίβεια μόλις το 16% των θυμάτων σε αυτά τα κέντρα είχε πεθάνει επιβεβαιωμένα από κορονοϊό. Για τα υπόλοιπα θύματα, δηλαδή περίπου 8 στους δέκα νεκρούς που καταγράφονταν, υπήρχαν απλώς υποψίες αλλά όχι αποδείξεις.
Η βελγική κυβέρνηση υποστήριζε τότε ότι ενδέχεται να παρουσιάζουν περισσότερα θύματα από όσα πραγματικά υπάρχουν. Επιδημιολόγοι όμως εξηγούσαν ότι ακόμη και με αυτή τη μεθοδολογία μέτρησης ο αριθμός των θυμάτων ήταν σίγουρα μεγαλύτερος.
Όπως εξηγούσε η Ντόιτσε Βέλε, ο Steven Van Gucht (δηλαδή ο Τσιόδρας του Βελγίου) δεχόταν ασφυκτικές πιέσεις από τον κλάδο του τουρισμού αλλά και απευθείας από το πρωθυπουργικό μέγαρο να αλλάξει την ακολουθούμενη μεθοδολογία μέτρησης των θυμάτων αλλά αρνήθηκε να το κάνει.
Ο ίδιος υποστήριζε ότι η καλύτερη μέθοδος είναι να συγκρίνουμε την αύξηση θνησιμότητας κάθε μήνα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά (δηλαδή πριν από την εμφάνιση της πανδημίας). Ακολουθώντας αυτή τη μέθοδο το Βέλγιο βρισκόταν πολύ κοντά με άλλες χώρες της Ευρώπης.
Ο Βέλγος Τσιόδρας δηλαδή έμεινε πιστός σε αυτό που πρόσταζε η επιστήμη του αδιαφορώντας για τις πολιτικές πιέσεις ή την εύνοια των πολιτικών.
Προφανώς η κατάσταση στο Βέλγιο είναι πολύ κακή και πιθανότατα πολύ χειρότερη από αυτή της Ελλάδας. Ένας από τους λόγους είναι ότι σε αντίθεση με την Ελλάδα, που δέχεται επισκέψεις από το εξωτερικό κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες, το Βέλγιο αποτελεί κέντρο διέλευσης επιχειρηματιών, πολιτικών, φοιτητών αλλά και εμπορευμάτων που μετακινούνται σε όλη την Ευρώπη. Το Βέλγιο λοιπόν, όπως και πολλές χώρες της περιοχής, βίωσαν την πρώτη φάση με πολύ χειρότερο τρόπο, γεγονός που δημιούργησε στην Ελλάδα την ψευδαίσθηση ότι εμείς είμαστε άτρωτοι χάρη στα μέτρα προστασίας που έλαβε η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αντίθετα στη δεύτερη φάση, όπου η χώρα μας λειτουργούσε λόγω του τουρισμού σε αντίστοιχες συνθήκες με αυτές του Βελγίου, θρηνούμε εκατόμβες νεκρών. Η κυβέρνηση σε αυτή τη διαδικασία δεν έκανε τίποτα εκτός από το να αφήσει τον πληθυσμό ολοκληρωτικά απροστάτευτο στρέφοντας τις δημόσιες δαπάνες προς την αγορά περιπολικών και πολεμικών αεροσκαφών και πλοίων.
Και μια ακόμη σημείωση: ακόμη και ο Τραμπ, ίσως ο πιο χυδαίος πολιτικός που έχουμε γνωρίσει τις τελευταίες δεκαετιες, δεν τόλμησε να πανηγυρίσει, όταν συνέκρινε τους νεκρούς της χώρας του με αυτούς του Βελγίου, με τον τρόπο που το έκανε ο Άδωνις Γεωργιάδης. Γιατί όταν πανηγυρίζεις για το θάνατο δεκάδων συνανθρώπων σου, όταν ζητάς να σου δώσουν τα εύσημα για το κλείσιμο νοσοκομείων και την απόλυση γιατρών δεν είσαι απλώς χυδαίος – είσαι ένα ανθρωπόμορφο κτήνος που βρήκε καταφύγιο στην οικογένεια των αρίστων.