Ας μου επιτρέψει ο αναγνώστης από τα πρακτικά συζητήσεων της ιστορικής εκείνης συνεδρίασης να επισημάνω κάποια αποσπάσματα από τις ομιλίες των Ανδρέα Παπανδρέου, Χαρίλαου Φλωράκη (γ.γ. του ΚΚΕ) και Παναγιώτη Κανελλόπουλου (πρώην πρωθυπουργού και ανεξάρτητου βουλευτή), συνοδευόμενα από κάποιες σύντομες επισημάνσεις.
Ανδρέας Παπανδρέου: «Δεν ήρθαμε εδώ σήμερα για να δικάσουμε, πολύ περισσότερο δεν ήρθαμε για να διχάσουμε. Ο κύριος στόχος του νομοσχεδίου είναι η εθνική ενότητα... Δεν θα ακολουθήσουμε μια εγκληματική διασπαστική τακτική, όταν μπορούμε σήμερα –επιτέλους– να θυμόμαστε με σεβασμό, τιμή και συγκίνηση το ΕΑΜ, το οποίο η συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνικού Λαού είχε ακολουθήσει, την ΕΠΟΝ και τον ΕΛΑΣ. Οταν μπορούμε να θυμόμαστε αυτά, δεν σημαίνει ότι υποβαθμίζουμε τον ρόλο του ΕΔΕΣ, της ΕΚΚΑ, του 5/42, της ΠΕΑΝ, μα και κάθε ανοργάνωτου και αυθόρμητου πολίτη».
Είναι η πρώτη φορά, μετά τον εμφύλιο πόλεμο, που πρωθυπουργός αναφέρεται στη Βουλή με λόγους τιμητικούς για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ.
«Πολλοί θα πουν ότι η ενιαία Αντίσταση δεν υπήρξε, γιατί μεσολάβησαν συγκρούσεις ανάμεσα σε οργανώσεις και κατά την περίοδο της Αντίστασης... Η ιστορία των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων στη χώρα μας, αλλά και σε όλη την Ευρώπη, είναι γεμάτη από συγκρούσεις, που δεν αναίρεσαν όμως ποτέ τους στόχους και την προσφορά. Τα βουνά της Ελλάδας, που θα μπορούσαν να ιστορήσουν αυτές τις συγκρούσεις, είδαν ανάλογες περιπτώσεις στον μεγάλο ξεσηκωμό του Γένους, το 1821. Μήπως άραγε και τότε δεν ακολούθησαν διχασμοί και διαστρεβλώσεις;... Ηλθε τώρα η ώρα, δίπλα στους ήρωες του 1821, να τοποθετήσουμε στην εθνική μας μνήμη ενωμένους αυτούς που έπεσαν στο 1940-1944».
Αντιθέτως, σήμερα, όσοι ανέλαβαν να οργανώσουν τις μνήμες και τον εορτασμό για τα διακόσια χρόνια από την εθνικοαπελευθερωτική Επανάσταση όχι μόνο δεν αναφέρονται παραλλήλως στο έπος της Εθνικής Αντίστασης, αλλά το καλύπτουν με πέπλο απόλυτης σιωπής. Ο σκοταδισμός σαν γέφυρα του 1821 με το 2021, μέσω του 1940-1944.
Χαρίλαος Φλωράκης: «Η επίσημη αποκατάσταση από την Πολιτεία της Εθνικής Αντίστασης θεωρούμε ότι αποτελεί πράξη ύψιστης εθνικής σημασίας. Αποτελεί, θα έλεγα, μια ηθική αμυντική θωράκιση της χώρας, που περικλείνει τεράστια υλική δύναμη. Και νομίζω πολύ πετυχημένα υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Κυβέρνησης την πλευρά αυτή».
Ποιος είπε ότι η Αριστερά δεν ενώνεται μπροστά στα μεγάλα και υπερήφανα;
«Στη χώρα μας οι ηθικές αυτές αξίες και έννοιες ανατράπηκαν. Η αντίσταση βαφτίστηκε προδοσία και έγκλημα. Η συνεργασία και ο δωσιλογισμός, πατριωτισμός».
Κάτι που ακύρωσε και ανέτρεψε η «ιδεολογική ηγεμονία» της μεταπολίτευσης του 1974 και επιδιώκει να επαναθεμελιώσει, εδώ και κάποια χρόνια, ο ιστορικός αναθεωρητισμός.
«Γιατί η άρχουσα τάξη, τα συμφέροντα της οποίας πολιτικά εκφράζει το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, που αποχώρησε από την κοινοβουλευτική συζήτηση, ήταν απούσα από την Εθνική Αντίσταση και ένα σημαντικό της τμήμα συνεργάστηκε με τον κατακτητή».
Χωρίς σχόλια, εδώ, τα ιστορικά και αληθή λόγια του μεγάλου ηγέτη του ΚΚΕ.
Παναγιώτης Κανελλόπουλος: «Δεν είναι νοητό να έχουν αναγνωρισθεί οι άλλες οργανώσεις και να μην αναγνωρίζεται το ΕΑΜ, που ήταν η μεγαλύτερη και πιο μαζική, και που σαν πιο μαζική είχε και τα πιο πολλά θύματα, τις πιο πολλές απώλειες».
Η πλήρης αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας από έναν μεγάλο συντηρητικό πολιτικό ηγέτη και διανοούμενο.
«Λένε μερικοί ότι ο αγώνας έπρεπε να είναι μόνον απελευθερωτικός. Δεν ήταν για κανένα Ελληνα μόνον απελευθερωτικός».
Ως συνέχεια της ιστορικής αποκατάστασης.
«Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος συνυφάνθηκε με μια μεγάλη καμπή στην παγκόσμια ιστορία. Οι πολυκομματικές δυτικές δημοκρατίες συμμάχησαν με τη Σοβιετική Ενωση, τη μητρόπολη του Κομμουνισμού, στην αντιμετώπιση του φασισμού και του ναζισμού... Δεν θέλω να κρίνω την ιδεολογία τους (την κομμουνιστική). Είναι μια ιδεολογία η οποία έχει ένα τόσο βαθύ και στέρεο βάθρο –Μαρξ και Εγκελς– ώστε δεν μπορούμε να μιλήσουμε για τον Κομμουνισμό, όπως μιλάμε για τον φασισμό ή για τον ναζισμό. Πρόκειται για ιστορικό γεγονός, το οποίο έχει βαθιές ρίζες, ενώ τα άλλα ήσαν επιφανειακά ολοκληρωτικά συστήματα, που απέβλεπαν σε πρόσκαιρους φοβερούς σκοπούς».
Οταν ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ανατρέπει πανηγυρικά, με επιστημονική ευρυμάθεια, τη θεωρία των δύο άκρων.
Η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης δεν υπήρξε μόνο η καλύτερη ιστορική στιγμή του πλειοψηφικού και κυβερνητικού ΠΑΣΟΚ. Συγκρότησε το σύγχρονο κοινοβουλευτικό έπος. Από την ανεξαρτησία της χώρας το 1821, και όχι μόνο από τη δημοκρατική αποκατάσταση το 1974. Ουδείς δικαιούται και έχει τη δύναμη να το αναθεωρήσει. Ακόμα και σήμερα, τη θλιβερή στιγμή της αυταρχικής άρνησης και της ιστορικής αμφισβήτησης.
* O Κώστας Ζώρας είναι ομότιμος καθηγητής, πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου
πηγη: https://left.gr