Χωρίς λιγνίτη για να κάψει μένει μια από τις μεγαλύτερες και η πιο σύγχρονη από πλευράς περιβαλλοντικών όρων μονάδα παραγωγής, ο Ατμοηλεκτρικός Σταθμός (ΑΗΣ) Μελίτης στη Φλώρινα. Η κυβέρνηση αποφάσισε τώρα να λύσει τη σύμβαση με τον ιδιώτη που εκμεταλλεύεται το λιγνιτωρυχείο Αχλάδας, το οποίο τροφοδοτεί τον ΑΗΣ, παρά το γεγονός ότι η συνεργασία μαζί του είναι εδώ και χρόνια προβληματική και την ώρα που υποτίθεται πως γίνονται «οργανωμένες» προσπάθειες για τη συνολική αύξηση της παραγωγής ενέργειας από το μοναδικό ορυκτό καύσιμο που παράγεται εντός Ελλάδας.
Η απόφαση για τη λύση της σύμβασης μίσθωσης του λιγνιτωρυχείου Αχλάδας υπεγράφη από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκα στις 11 Ιουλίου 2022, στο ίδιο διάστημα δηλαδή που ο ίδιος συμμετείχε κάθε τρεις και λίγο σε συσκέψεις «διαχείρισης κρίσεων». Οι συσκέψεις αυτές των τελευταίων ημερών, είτε στο υπουργείο είτε στο Μαξίμου, κατέληγαν σε καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις της επιτελικής διακυβέρνησης ότι η Ελλάδα είναι «θωρακισμένη» και κινδυνεύει λιγότερο να μείνει από ηλεκτρική ενέργεια σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Συνοδεύονταν όμως και από διαρροές και δημοσιεύματα ότι η κυβέρνηση έχει δώσει εντολή στη ΔΕΗ να αυξήσει την παραγωγή ρεύματος με την καύση του λιγνίτη και επίσης ότι οι λιγνιτικές μονάδες δουλεύουν «στο φουλ».
Υπενθυμίζεται ότι η συζήτηση για επανενεργοποίηση των λιγνιτικών εργοστασίων είχε ξεκινήσει πολύ πριν ξεσπάσει η ουκρανική κρίση. Το ράλι των τιμών στο εισαγόμενο φυσικό αέριο είχε αρχίσει από το καλοκαίρι του 2021 και σε συνδυασμό με τον τρόπο λειτουργίας της ελληνικής αγοράς ενέργειας, η Ελλάδα έβγαινε επί μήνες πρωταθλήτρια με την ακριβότερη χονδρική τιμή ρεύματος – ψηλότερα και από την Ιταλία. Τον Νοέμβριο βγήκε σε διαβούλευση ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος που ωθούσε τη διακοπή λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων αργότερα, στο τέλος του 2028, ενώ υπήρχαν μέρες που η συμμετοχή τους στο ενεργειακό μείγμα τριπλασιαζόταν (από το σύνηθες 4,3% στο 13,1%) για να μην εκτοξευτούν τελείως οι τιμές παραγωγής.
Την ίδια εποχή, η ΔΕΗ ενημέρωνε ότι τα αποθέματα λιγνίτη είναι πολύ χαμηλά ειδικά στη Μελίτη και τη Μεγαλόπολη. Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, ειδικά το λιγνιτωρυχείο Μελίτης υπολειτουργούσε σε έκταση 1.000 στρεμμάτων (με διαθέσιμα 19.500 στρέμματα) και η κυβέρνηση κατέθεσε τροπολογία για να διευκολύνει τον μισθωτή που δυσκολευόταν να τροποποιήσει την Περιβαλλοντική Μελέτη με την ανάλογη εγγυητική επιστολή.
Εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται ότι τίποτε δεν άλλαξε έκτοτε. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η παραγωγή από λιγνίτη στο πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2022 έμεινε στο 10,65% έναντι 10,96% στο δωδεκάμηνο του 2021 ενώ ειδικότερα ο ΑΗΣ Μελίτης έμεινε σε Συντελεστή Χρησιμοποίησης 13,46%. Αντί η κυβέρνηση να βρει έγκαιρα μια λύση, με ανεύρεση άλλου εκμεταλλευτή εδώ και μήνες, άφησε τον χρόνο να περάσει εγκλωβισμένη στη λογική του «βρόμικου λιγνίτη» έναντι του «καθαρού αερίου» αλλά και του «πράσινου δανεισμού» της ΔΕΗ που αποκάλυψε η «Εφ.Συν.» τον περασμένο Φεβρουάριο που περιλάμβανε ρήτρες σε περίπτωση αύξησης της παραγωγής από λιγνίτη.
Η πρόσφατη απόφαση Σκρέκα για τη λύση της σύμβασης επικαλείται πλήθος στοιχείων για τη μειωμένη στο 1/3 παραγωγή του λιγνιτωρυχείου Αχλάδας ήδη από το έτος 2020 και τις μειωμένες καταβολές μισθωμάτων εδώ και πέντε χρόνια. Ποιος όμως να ασχοληθεί με τον σχεδιασμό της παραγωγής όταν ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης είχε ανακοινώσει την εσπευσμένη «απολιγνιτοποίηση» ήδη από το φθινόπωρο του 2019;
πηγη: https://www.efsyn.gr