Την επιβάρυνση των εισοδημάτων έναντι των επιχειρηματικών κερδών εξαιτίας του πληθωρισμού έρχεται να επισημάνει και ο ΟΟΣΑ, κάτι το οποίο αφορά και την Ελλάδα. Έτσι, μετά την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, είναι ο τρίτος διεθνής οργανισμός που θέτει το θέμα του «πληθωρισμού της απληστίας». Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά 3,8 το πρώτο τρίμηνο του 2023 σε ετήσια βάση και στην Ελλάδα κατά 1,2%.

Μάλιστα, σε αντίθεση με τα όσα υποστηρίζουν οι κεντρικές τράπεζες (και η ΕΚΤ), ο Οργανισμός υποστηρίζει πως οι εταιρείες μπορούν να προχωρήσουν σε αυξήσεις μισθών ώστε να μπορεί το εργατικό δυναμικό να αντεπεξέλθει στο υψηλό κόστος διαβίωσης καθώς έχουν αρκετά κέρδη. Παρόλο που οι αγορές εργασίας είναι στενές, οι εργοδότες δεν έχουν αυξήσει τους μισθούς σε ρυθμό που να συμβαδίζει με τον πληθωρισμό σε 31 από τις 34 χώρες που παρακολουθεί ο Οργανισμός, όπως αναφέρεται στην έκθεση.

Οι μισθοί μειώθηκαν κατά 3,8% σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο του 2023. Τα στοιχεία αφορούν τον πραγματικό μισθό, καθώς έχει αφαιρεθεί ο πληθωρισμός. Η μεγαλύτερη μείωση έχει σημειωθεί στην Ουγγαρία και είναι της τάξης του 15,6%. Στον αντίποδα, οι κάτοικοι του Βελγίου είδαν τους μισθούς τους να αυξάνονται κατά 2,9%. Στην Ελλάδα το ίδιο διάστημα οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά 1,2%, ενώ υπενθυμίζεται ότι σε προηγούμενη έκθεση ο Οργανισμός έκανε λόγο για μείωση του πραγματικού μισθού κατά 7,5% το 2022 στη χώρα μας.

Αυτόματη τιμαριθμική προσαρμογή

Στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού είναι αποτέλεσμα πολιτικής απόφασης που λαμβάνεται συνήθως το πολύ μία φορά τον χρόνο, ενώ σε έξι χώρες ο εθνικός νόμιμος κατώτατος μισθός αναπροσαρμόζεται αυτόματα με τον πληθωρισμό. Η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) συμβάλλει στη διασφάλιση της αγοραστικής δύναμης των μισθωτών που λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό και βελτιώνει την προβλεψιμότητα των μελλοντικών αυξήσεων. Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα η ΑΤΑ θεσπίστηκε το 1982 και καταργήθηκε το 1990, ενώ εφαρμόζεται στην Κύπρο. Ωστόσο, οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν ότι μειώνει επίσης τα περιθώρια των κυβερνήσεων, των κοινωνικών εταίρων ή των επιτροπών να κρίνουν τις μελλοντικές αυξήσεις και θα μπορούσε να οδηγήσει σε υπερβολική συμπίεση της κατανομής των μισθών αν δεν αυξηθούν άλλοι μισθοί, με συνέπειες τόσο για τις ατομικές σταδιοδρομίες όσο και για τον σχεδιασμό πολιτικών αναδιανομής.

Η σημασία των συλλογικών συμβάσεων

Οι μισθοί που διαπραγματεύονται σε συλλογικές συμβάσεις μεταξύ επιχειρήσεων και εργαζομένων έχουν μειωθεί σε πραγματικούς όρους, ενώ σημειώνονται μεγάλες καθυστερήσεις στις διαπραγματεύσεις. Διάφοροι παράγοντες μπορούν να εξηγήσουν γιατί οι μισθοί που αποτέλεσαν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, κατά μέσο όρο, δεν κατάφεραν να συμβαδίσουν με τον πληθωρισμό. Ο σημαντικότερος είναι, σύμφωνα με την έκθεση, ότι οι μισθολογικές διαπραγματεύσεις γίνονται κλιμακωτά και όχι συχνά, με αποτέλεσμα οι μισθοί που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σπάνια προσαρμόζονται άμεσα στις απρόσμενες πληθωριστικές πιέσεις. Ωστόσο, σε ορισμένες χώρες του ΟΟΣΑ τα συνδικάτα, οι εργοδοτικές οργανώσεις και οι κυβερνήσεις έχουν βρει καινοτόμους τρόπους να αμβλύνουν τις επιπτώσεις του πληθωρισμού, περιορίζοντας παράλληλα το κόστος για τις επιχειρήσεις, χρησιμοποιώντας αφορολόγητα εφάπαξ επιδόματα ή μη μισθολογικές παροχές.

Μείωση αγοραστικής δύναμης

Ενώ οι εργαζόμενοι είδαν τον υψηλό πληθωρισμό να μειώνει την αγοραστική τους δύναμη, σε όλες τις χώρες της έκθεσης τα κέρδη των επιχειρήσεων αυξήθηκαν ταχύτερα από τους μισθούς μετά την πανδημία. «Το κόστος της κρίσης διαβίωσης είναι ένα κόστος που πρέπει να μοιραστεί μεταξύ των όσων μπορούν να κάνουν οι κυβερνήσεις, των όσων πρέπει να κάνουν οι επιχειρήσεις και των όσων πρέπει να κάνουν οι εργαζόμενοι» δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ο επικεφαλής της εργατικής πολιτικής του ΟΟΣΑ Stefano Scarpetta.

«Υπάρχει κάποιο περιθώριο στα εταιρικά κέρδη να χωρέσουν την αύξηση των μισθών χωρίς απαραίτητα να δημιουργηθεί ένα σπιράλ μισθολογικών τιμών» πρόσθεσε.

πηγη: https://www.avgi.gr