Loading...

Κατηγορίες

Τρίτη 02 Μάρ 2021
Γεγονότα: 2  Μαρτίου σαν σήμερα…
Κλίκ για μεγέθυνση
  • Η απελευθέρωση της Σάμου από τον ελληνικό στρατό - Φωτο Ντοκουμέντο

    Στις 2 Μαρτίου 1913 γιορτάζεται η απελευθέρωση της Σάμου. Εκείνη την ημέρα, oι Σαμιώτες, βλέποντας στον ορίζοντα ελληνικά πλοία να πλέουν προς το νησί τους, άρχισαν να πανηγυρίζουν ενθουσιασμένοι. Τα πλοία που κατευθύνονταν προς τη Σάμο ήταν το θωρηκτό πλοίο «Σπέτσαι», ένα εμπορικό και δύο αντιτορπιλικά το «Νίκη» και το «Βέλος», ενώ παρόν ήταν και το μεταγωγικό «Θεσσαλία».

    Η αποβίβαση των ελληνικών πλοίων στη Σάμο

    Ο υποπλοίαρχος Πλατσούκας και οι άνδρες του με βάρκες αποβιβάστηκαν στην ξηρά από το «Σπέτσαι». Ο πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του νησιού, Θεοτόκης, τον υποδέχθηκε θερμά. Κατευθύνθηκαν στο Διοικητήριο. Εκεί βγήκαν μαζί στον εξώστη και διάβασαν δημόσια το έγγραφο της κατάληψης του νησιού της Σάμου.

    Η κατάληψη έγινε εξ ονόματος του πλοιάρχου Γκίνη του θωρηκτού «Σπέτσαι» ύστερα από διαταγή του Υποναύαρχου, Παύλου Κουντουριώτη.

     

    Ο ιδιότυπο καθεστώς στο νησί πριν την απελευθέρωση

    Η Υψηλή Πύλη από το 1832 είχε αναγνωρίσει ένα ιδιότυπο καθεστώς για το νησί της Σάμου. Κηρύχθηκε σε Ηγεμονία με δικό του ηγεμόνα, αλλά συνέχισε να είναι υποτελές στην Πύλη. Ο ηγεμόνας ήταν κάθε φορά χριστιανός ορθόδοξος και διοριζόταν από τον Σουλτάνο.

    Η Σάμος από τον Απρίλιο του 1821 που κηρύχθηκε η επανάσταση στο Βαθύ και για 13 χρόνια, με τον Κωνσταντίνο Λαχανά αλλά κι αργότερα με επικεφαλής τον Λυκούργο Λογοθέτη κι άλλους οπλαρχηγούς στο Καρλόβασι, κρατήθηκε ελεύθερη με εξαίρεση τον Κάβο Φονιά.

    Οι Σαμιώτες κρυμμένοι στα ακρογιάλια του νησιού μάχονταν, για να μην επιτρέψουν στους Τούρκους να πατήσουν στο νησί. Σε κρίσιμες στιγμές πολύτιμη βοήθεια παρείχε το Ελληνικό Ναυτικό, ώστε να μην καταστραφεί το νησί.

    Το 1834 οι τρεις μεγάλες δυνάμεις Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία σε συμφωνία με το Σουλτάνο διαμόρφωσαν το νέο καθεστώς στο νησί. Η Σάμος με την προστασία των Μεγάλων Δυνάμεων θα είχε από εδώ και στο εξής από Χριστιανό Ηγεμόνα, διορισμένο από τον Σουλτάνο, με περιορισμένα προνόμια και καθεστώς υποτέλειας για το λαό.

    Οι κάτοικοι όμως δε συμβιβάστηκαν. Όλοι οι προύχοντες (εξήντα σε αριθμό) μαζί με τον Μητροπολίτη Κύριλλο πήραν το δρόμο της προσφυγιάς. Οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στην Εύβοια, κυρίως, και στη Χαλκιδική. Αυτούς ακολούθησαν και περισσότεροι από 4.000 κάτοικοι του νησιού. Το καθεστώς αυτό διήρκεσε 78 χρόνια και πέρασαν 18 ηγεμόνες, εν συνόλω, από τη Σάμο.

    Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα οι Σαμιώτες πάλευαν για τα δικαιώματά τους και την ελευθερία τους. Πολλούς από τους ηγεμόνες με τον αυταρχισμό τους κατάφεραν να τους στείλουν οι Σαμιώτες πίσω στην Τουρκία, διότι δε δέχονταν την καταπίεση που οι ηγεμόνες ασκούσαν.

    Έτσι, λίγο πριν την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων του 1912, ηγεμόνας ήταν ο Ανδρέας Κοπάσης. Τουρκόφιλος, αυταρχικός, είχε καταπατήσει σχεδόν όλα δικαιώματα των Σαμιωτών. Είχε φέρει μάλιστα και αρκετό Τουρκικό στρατό με τη δικαιολογία να διατηρήσει την τάξη στο νησί. Για αυτές του τις ενέργειες δολοφονήθηκε στις 9 Μαρτίου στην παραλία του Βαθιού της Σάμου, από τον Σταύρο Δημητρίου Μπαρέτη που καταγόταν από το χωριό Μπαλάφτσα της Μακεδονίας.

    Ηγεμόνας τότε διορίζεται ο Βεγλερής και ο Τουρκικός στρατός παραμένει στην Σάμο ενισχυμένος και με νέες δυνάμεις που καταφθάνουν από τη Μικρασιατική ακτή. Έτσι καταλύεται κάθε έννοια νομιμότητας και δημοκρατίας.

    Ο δρόμος προς την απελευθέρωση

    Στις 7 Σεπτεμβρίου όμως, μια ομάδα ενόπλων Σαμιωτών με επικεφαλής το Θεμιστοκλή Σοφούλη, αποβιβάζεται στο Μαραθόκαμπο. Η είδηση γίνεται αμέσως γνωστή σε ολόκληρο το νησί και την ίδια ημέρα στο Καρλόβασι συγκεντρώνονται πολλές εκατοντάδες ένοπλων κατοίκων του νησιού μαζί και οι κάτοικοι του Καρλοβασίου και προβαίνουν σε συλλαλητήριο. Ακολούθως, μετά από τις ομιλίες, του Θεμιστοκλή Σοφούλη και του Εμμανουήλ Βλιάμου, δια βοής, εγκρίνουν το ακόλουθο ψήφισμα:

    ΨΗΦΙΣΜΑ

    1. Να εφαρμοσθεί εν τη πλήρει και αληθή αυτού έννοια ο προνομιακός χάρτης του 1832.
    2. Nα αποσυρθεί ολοτελώς εκ τη νήσου ημών ο παρά τας ρητάς διατάξεις του προνομιακού χάρτου παραμένων τουρκικός στρατός.
    3. Να δοθώσιν οι προσήκουσαι εγγυήσεις περί της τηρήσεως και εφαρμογής των τω μέλλοντι των προνομίων ημών, καθισταμένου νομίμου και ανεπηρεάστου πάσης επεμβάσεως του ηγεμονικού θεσμού.
    4. Δηλοί ότι έχει αμετάτρεπτον απόφασιν όπως εαν και νυν δεν εισακουσθώσι τα δίκαια αιτήματά του διεκδικήσει τα καταπατούμενα δίκαιά του δια παντός μέσου και πάσης θυσίας.
    5. Παρέχει πλήρη πληρεξουσιότητα εις τον κ. Θεμιστοκλήν Σοφούλην όπως ενεργήσει προς εκπλήρωσιν των αιτημάτων του.
    6. Εκλέγει επιτροπείαν τους υπογεγραμμένους εις ους αναθέτει την εντολήν να υποβάλωσι το παρόν εις την έντιμον Βουλήν των Σαμίων και προς τους κ.κ. Προξένους των εν τη Σάμω προστάτιδων δυνάμεων.

    Η επιτροπή του λαού
    Ι.Χατζηγιάννης, Αλεξ. Κεντούρης, Ν. Νικολάου, Γ. Ιππ. Αποστόλου, Εμ. Π. Νικολάου, Β. Αναγνώστου, Γ. Κ. Νικολάου, Ν. Κ. Χατζιδάκης, Δ. Κατεβαίνης, Ν. Σαράντου, Σ. Διακοσταμάτης, Στ. Ιγγλέσης, Εμ. Βλιάμος, Δ.Σ. Πανέρης, Κ.Δ. Μουρμούρης, Π. Γιανής, Γ.Δ. Νικολαϊδης, Αρ. Ιωαννίδης, Στ. Κατεβαίνης.
    Το Σεπτέμβριο του 1912 ο Θεμιστοκλής Σοφούλης με ομάδα ένοπλων οπαδών του αποβιβάστηκε στη Σάμο και κήρυξε επανάσταση εναντίον του τοπικού ηγεμόνα και της υποτέλειας στην Τουρκία.
    Ακολούθως, ο Θεμιστοκλής Σοφούλης συντάσσει προκήρυξη με πατριωτικό περιεχόμενο, προς τον λαό της Σάμου κι εκατοντάδες ένοπλοι πηγαίνουν στους Μυτιληνιούς να καταταγούν, όπου ο Σοφούλης είχε το αρχηγείο του.

    Οι εξελίξεις πλέον είναι ραγδαίες. Αρχίζουν οι συγκρούσεις με τους Τούρκους που εν τω μεταξύ είχαν ενισχυθεί με πυροβολικό στην περιοχή Παλαιοκάστρου και στη θέση Μπαϊρακτάρη. Ο Θ. Σοφούλης μεταφέρει το αρχηγείο του στη Βρύση του Ζερβού, ώστε εύκολα να επιβλέπει τις επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων.

    Η μάχη στον Μπαϊρακτάρη κράτησε ολόκληρη ημέρα με αρκετούς νεκρούς και τραυματίες. Όμως μετά από παρέμβαση του Προξένου της Αγγλίας, Λούη Μάρκ , έγινε πενθήμερη ανακωχή (από 13 έως 18 Σεπτέμβρη).

    Έλληνες κάτοικοι της ανατολικής και δυτικής Σάμου πηγαίνουν τότε για προστασία στο Βαθύ. Στην περιοχή Παλαιοκάστρου και Μεσόκαμπου οι Τούρκοι καίνε τις οικίες, τις σοδειές, τα καπνά και όλα τα υπάρχοντα των κατοίκων. Οι κάτοικοι από το Πάνω Βαθύ μαθαίνουν τι έγινε και κατεβαίνουν στο Κάτω Βαθύ για μεγαλύτερη ασφάλεια.

     

    Μετά την ανακωχή ακολούθησαν διαπραγματεύσεις και συμφωνήθηκε να εγγυηθούν οι αρχές του νησιού με τις Προστάτιδες δυνάμεις την ασφαλή μεταφορά του Τουρκικού στρατού στην απέναντι ακτή. Έτσι, στις 18 Σεπτεμβρίου / 10 Οκτωβρίου 1912 ο Τουρκικός στρατός κι ηγεμόνας Βεγλερής εγκατέλειψαν τη Σάμο.

    Με παρέμβαση του Σοφούλη οι Τούρκοι στρατιώτες μεταφέρονται στη Μικρασιατική ακτή με Σαμιώτικα καΐκια που φέρουν τη σημαία της ηγεμονίας. Με την αποχώρηση του Τουρκικού στρατού ο λαός πανηγυρίζει.

 
 

1969 – Η πρώτη πτήση του «Κονκόρντ» (το F-WTSS). Το Κονκόρντ (Concorde) ήταν το ένα από τους δυο τύπους υπερηχητικών επιβατηγών αεροπλάνων που έχουν κατασκευαστεί μέχρι σήμερα, (το άλλο ήταν το Tupolev Tu-144), αλλά και το μόνο που εντάχθηκε σε δρομολογημένες πτήσεις. Το Κονκόρντ αποτέλεσε για περίπου μισό αιώνα το καύχημα της αγγλο-γαλλικής αεροναυπηγικής συνεργασίας, πετούσε με ταχύτητα Μαχ 2,02 (= 2,02 φορές την ταχύτητα του ήχου) σε μέγιστο ύψος 60.000 πόδια. Η πτήση που πραγματοποίησε το κονκόρντ έγινε στις 2 Μαρτίου 1969 και έλαβε μέρος στην πρώτη του παρουσίαση στις 21 Ιανουαρίου 1976. Αποσύρθηκε μόνιμα στις 26 Νοεμβρίου 2003.

 

Kolokotronis01.jpg

  • 1919 – Ιδρύεται από τον Λένιν η Γ’ Κομμουνιστική Διεθνής, γνωστή και ως Κόμιντερν, η οποία συσπειρώνει όλα τα κομμουνιστικά κόμματα που ακολουθούν τη γραμμή της Μόσχας.

  • 1933 – Ορόσημο στις ταινίες τρόμου. Ο γιγαντιαίος γορίλας «Κινγκ Κονγκ» κάνει την εμφάνισή του στις κινηματογραφικές αίθουσες της Νέας Υόρκης.
  • 1939 – Ενθρόνιση του Πάπα Πίου ΙΒ’.
  • 1962 – Απορρίπτεται με ψήφους 189 έναντι 88 η πρόταση παραπομπής σε ειδικό δικαστήριο του υπηρεσιακού πρωθυπουργού στρατηγού Κωνσταντίνου Δόβα και στελεχών της κυβέρνησής του για τις εκλογές του 1961. Ο Γεώργιος Παπανδρέου ανακοινώνει ότι θα συνεχίσει τον ανένδοτο αγώνα μέχρι να προκηρυχθούν νέες εκλογές.
  • 1965 – Τη νομιμοποίηση του Κ.Κ.Ε. και την άρση των υπολειπόμενων εκτάκτων μέτρων της περιόδου του εμφυλίου θέτει ως άμεσους στόχους της η διοικούσα επιτροπή της Ε.Δ.Α. στην όγδοη σύνοδό της. Παράλληλα υιοθετεί ως στόχους την αποχώρηση της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ και την προσχώρησή της στο Κίνημα των Αδεσμεύτων.
  • 1966 – Εκτεταμένα επεισόδια ξεσπούν στη Θεσσαλονίκη μεταξύ απεργών οδηγών αστικών συγκοινωνιών και αστυνομίας, όταν 2.000 απεργοί επιτίθενται κατά λεωφορείων που οδηγούν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες τους.
  • 1967 – Σοβαρότατα επεισόδια με συμπλοκές μεταξύ αστυνομίας και φοιτητών της Παντείου και της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. σημειώνονται στην οδό Πατησίων και τη λεωφόρο Ανδρέα Συγγρού μετά την απόφαση της κυβέρνησης να δημιουργήσει Σχολή Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μεγάλη πολιτική ένταση προκαλεί η υπερβολική βιαιότητα των αστυνομικών.
  • 1969 – Πραγματοποιείται στην Τουλούζη της Γαλλίας η πρώτη δοκιμαστική πτήση του αγγλο-γαλλικού Κονκόρντ.
  • 1970 – Ανακοινώνεται ότι εξετάζεται η προσθήκη φθορίου στο νερό της Λίμνης του Μαραθώνα ώστε να βελτιωθεί η στοματική υγιεινή των Αθηναίων.

  • 1972 – Οι μητροπολίτες Κιτίου Άνθιμος, Πάφου Γεννάδιος και Κυρήνειας Κυπριανός ζητούν την παραίτηση του αρχιεπισκόπου Μακάριου από την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Άμεση κινητοποίηση των υποστηρικτών του Μακάριου, οι οποίοι διαδηλώνουν υπέρ του αρχιεπισκόπου.
  • 1986 – Διαγράφεται από το ΠΑΣΟΚ ο Γεράσιμος Αρσένης, εξαιτίας της διαφωνίας του με τα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης. Θα επανέλθει στο ΠΑΣΟΚ το 1989.

  • 1992 – Ο Βασίλης Λεβέντης ιδρύει το κόμμα «Ένωση Κεντρώων».
 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου