Loading...

Κατηγορίες

Τρίτη 11 Δεκ 2018
Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2018
Κλίκ για μεγέθυνση
Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2018Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2018Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2018Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2018Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2018

Ανατολή Ήλιου: 07:29 – Δύση Ήλιου: 17:07
  • Παγκόσμια Ημέρα Βουνού

Σαν Σήμερα...

 

1997
  Στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, που διεξάγεται στο Κιότο της Ιαπωνίας, υπογράφεται συνθήκη, η οποία προβλέπει μείωση της εκπομπής ρύπων για τις ανεπτυγμένες χώρες κατά μέσο όρο 5,2% από τα επίπεδα του 1990, για τα χρόνια 2008 - 2012. (Το Πρωτόκολλο του Κιότο)

Το Πρωτόκολλο του Κιότο

Το Πρωτόκολο του Κιότο τέθηκε σε ισχύ στις 7 το πρωί της 16ης Φεβρουαρίου 2005. Πρόκειται για μία φιλόδοξη όσο και περίπλοκη συμφωνία 141 χωρών, με δεσμευτικό χαρακτήρα, που στοχεύει στην αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου και των κλιματικών αλλαγών. Πήρε το όνομά του από την παλιά πρωτεύουσα της Ιαπωνίας Κιότο, όπου υπογράφτηκε το 1997 και προέκυψε από τη Διεθνή Σύμβαση για τις κλιματικές αλλαγές, που είχε υπογραφεί στη Διάσκεψη του Ρίο το 1992.
 

Τι προβλέπει το Πρωτόκολλο και ποια τα καθήκοντα των χωρών που συμμετέχουν; Το βάρος πέφτει κυρίως στις βιομηχανικές χώρες, οι οποίες θα πρέπει να μειώσουν υποχρεωτικά τους 6 βασικούς ρύπους (διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, πρωτοξείδιο του αζώτου, υδροφθοράνθρακες, υπερφθοριωμένοι υδρογονάνθρακες και εξαφθοριούχο θείο), που συνθέτουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και κυρίως το διοξείδιο του άνθρακα κατά 5,2% ως το 2012, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Οι ρυπαντές αυτοί σχηματίζουν ένα είδος φράγματος που καλύπτει τη Γη και λειτουργεί σαν τη γυάλινη οροφή του θερμοκηπίου. Το φράγμα αυτό επιτρέπει την είσοδο της ηλιακής ακτινοβολίας, αλλά αποτρέπει τη διαφυγή θερμικής ακτινοβολίας προς το διάστημα, με αποτέλεσμα να συμβάλει στην αύξηση της μέσης ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας. Αυτό είναι με λίγα λόγια το «Φαινόμενο του Θερμοκηπίου», που τόσος λόγος γίνεται γι' αυτό τα τελευταία χρόνια.

Όσες χώρες δεν μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τους στόχους του Πρωτοκόλλου, έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σ' ένα ιδιότυπο «χρηματιστήριο ρύπων». Αντί να μειώσουν τις δικές τους εκπομπές, μπορεί να χρηματοδοτήσουν προγράμματα για τη μείωση των εκπομπών σε αναπτυσσόμενες χώρες ή εάν έχουν ξεπεράσει το όριο να «πουλήσουν» το επιπλέον δικαίωμα ρύπανσης σε άλλη χώρα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες λάμπουν δια της απουσίας τους από το Πρωτόκολλο του Κιότο. Ο μεγαλύτερος ρυπαντής του κόσμου αποχώρησε το 2001, όταν ο πρόεδρος Μπους αμφισβήτησε την επιστημονική βασιμότητα του Φαινομένου του Θερμοκηπίου, θεωρώντας τη συνθήκη, πολύ ακριβή για την αμερικανική οικονομία. Χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ, όμως, το Πρωτόκολλο του Κιότο, δεν έχει και πολλές ελπίδες επιβίωσης, ισχυρίζονται οι σκεπτικιστές.

Για την Ελλάδα, αντίθετα με τις βιομηχανικές χώρες, η συμφωνία προβλέπει αύξηση των ρύπων κατά 25%, ως το 2010. Όμως, η χώρα μας έχει ξεπεράσει το πλαφόν αυτό ήδη από το 2002 και σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου, η αύξηση ως 2010 θα προσεγγίσει το 39%. Αυτό σημαίνει ότι, αν δεν ληφθούν επείγοντα μέτρα, θα αντιμετωπίσει μια σειρά από κυρώσεις, όπως και οι ανεπτυγμένες χώρες που δεν θα πιάσουν τους στόχους τους.

Ο μεγαλύτερος ρυπαντής στην Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει η ΔΕΗ. Η ενεργειακή υπερδύναμη της χώρας εξαρτά ακόμη την παραγωγή της από τα ορυκτά καύσιμα που θεωρούνται ιδιαιτέρως ρυπογόνα.

Παγκόσμια Ημέρα Βουνού

Η 11η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε το 2003 από τα Ηνωμένα Έθνη ως Διεθνής Ημέρα Βουνού για να αναδείξει τον ζωτικό ρόλο που παίζει το βουνό στη ζωή των ανθρώπων και να υπενθυμίσει στη διεθνή κοινότητα την ευθύνη που έχει για τη διατήρησή του.

Τα βουνά καλύπτουν το 1/5 της ξηράς και παρέχουν ζωή στο 1/10 του παγκοσμίου πληθυσμού. Η δασική αποψίλωση συμβάλλει στην οικολογική υποβάθμιση και την απώλεια της βιοποικιλότητας.

ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΙΣΤΟΤΟΠΟΙ

 

Γεγονότα

 
μ.Χ.
 
1844
  Ο δρ. Τζον Ριγκς εφαρμόζει για πρώτη φορά αναισθησία για την εξαγωγή δοντιού του συναδέλφου του δρ. Χόρας Γουέλς, χρησιμοποιώντας νιτρικό οξείδιο.

Χόρας Γουέλς
1815 – 1848

Αμερικανός οδοντίατρος, πρωτοπόρος στην εφαρμογή της αναισθησίας στην Οδοντιατρική.

Ο Χόρας Γουέλς (Horace Wells) γεννήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 1815 στο Χάρτφορντ της πολιτείας Βερμόντ. Σπούδασε οδοντιατρική στη Βοστώνη και στη συνέχεια άνοιξε οδοντιατρείο στο Χάρτφορντ του Κονέκτικατ, μαζί με τον μαθητή του Γουίλιαμ Μόρτον (1819-1868), έναν άλλο από τους πρωτοπόρους της αναισθητικής στην οδοντιατρική.

Στα τέλη του 1844, ο Γουέλς, καθώς παρακολουθούσε ένα νούμερο σ' ένα τσίρκο, παρατήρησε τις αναλγητικές ιδιότητες του υποξειδίου του αζώτου, γνωστού και ως “ιλαρού αερίου” και σκέφτηκε να το χρησιμοποιήσει για να κάνει ανώδυνες επεμβάσεις στους πελάτες του. Πειραματίστηκε πρώτα πάνω στον εαυτό με καλά αποτελέσματα, όταν χρειάστηκε να βγάλει ένα χαλασμένο δόντι. Την εξαγωγή έκανε ο συνάδελφός του Τζον Ριγκς. Στη συνέχεια άρχισε να εφαρμόζει τη μέθοδό του στους ασθενείς του και σύντομα η φήμη του ξεπέρασε τα στενά όρια του Χάρτφορντ. Ο ίδιος δεν θέλησε να κατοχυρώσει την εφεύρεσή του με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, επειδή πίστευε ότι «η ανακούφιση από τον πόνο πρέπει να είναι ελεύθερη, όπως ο αέρας».

Το 1845 κλήθηκε στη Βοστώνη από το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης (το Νοσοκομείο της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ) να επιδείξει τη μέθοδό του ενώπιον καθηγητών και φοιτητών. Όμως, για κακή του τύχη, το υποξείδιο του αζώτου δεν επέδρασε στον ασθενή του, ο οποίος άρχισε να κραυγάζει από τους δυνατούς πόνους. Οι φοιτητές άρχισαν το ξεφωνητό και αυτός αποχώρησε γελοιοποιημένος από την αίθουσα, βγάζοντας άναρθρες κουβέντες.

O δρ. Γουέλς στην οδοντιατρική καρέκλα

Η απαξίωση ήταν άμεση από το ιατρικό σώμα, ώστε αναγκάσθηκε να κλείσει το οδοντιατρείο του και να αλλάξει επάγγελμα. Έγινε περιοδεύων πωλητής οικιακών ειδών για τα επόμενα δύο χρόνια. Μετά την επιτυχημένη επίδειξη αναισθησίας με αιθέρα από τον παλαιό συνεταίρο και μαθητή του Γουίλιαμ Μόρτον (16 Οκτωβρίου 1846), αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον του για τις αναισθητικές μεθόδους στην οδοντιατρική.

Άρχισε να αυτοπειραματίζεται με υποξείδιο του αζώτου, αιθέρα, χλωροφόρμιο και άλλες χημικές ουσίες, για να διαπιστώσει συγκριτικά τις αναισθητικές τους ιδιότητες. Από τις συχνές εισπνοές χημικών ατμών και τον εθισμό στο χλωροφόρμιο, η διανοητική κατάστασή του άρχισε να διαταράσσεται. Τις πρώτες μέρες του 1848 πέταξε θειικό οξύ σε δύο διερχόμενες πόρνες, συνελήφθη και προφυλακίστηκε στη διαβόητη φυλακή του Μανχάταν.

Πάσχοντας από στερητικό σύνδρομο, παρακάλεσε τους δεσμοφύλακές του να τον συνοδεύσουν μέχρι το σπίτι του για να πάρει τα ξυριστικά του είδη. Διέφυγε για λίγο της προσοχής τους και μ' ένα μεγάλο ξυράφι έκοψε την αορτή του ποδιού του, αφού πρώτα πήρε μια γερή δόση χλωροφόρμιου για να μην πονέσει. Άφησε σχεδόν αμέσως την τελευταία του πνοή, σε ηλικία  μόλις 33 ετών, στις 24 Ιανουαρίου 1848.

Η αναγνώριση για τον Χόρας Γουέλς ήλθε αρκετά χρόνια μετά τον θάνατό του. Το 1864 ο Αμερικανικός Οδοντιατρικός Σύλλογος τον ανακήρυξε πρωτοπόρο της σύγχρονης αναισθησίας, για να ακολουθήσουν ο Αμερικανικός Ιατρικός Σύλλογος και η Γαλλική Ιατρική Εταιρεία.

 
 
1886
Η Dial Square FC, μία ποδοσφαιρική ομάδα από το Γούλιτς, δίνει τον πρώτο αγώνα της και συντρίβει με 6-0 την Eastern Wanderers. Αργότερα θα γίνει πασίγνωστη ως Arsenal FC.
 
1946
 
Δημιουργείται η UNICEF, που θα βραβευτεί για την προσφορά της με το Νόμπελ Ειρήνης το 1965.

Η ιστορία της UNICEF

Η Γιούνισεφ (UNICEF) είναι μία οργάνωση του ΟΗΕ για τα παιδιά, τιμημένη το 1965 με βραβείο Νόμπελ για την προσφορά της. Ιδρύθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1946 από τη γενική συνέλευση του νεοσύστατου τότε διεθνούς οργανισμού για να βοηθήσει τα παιδιά της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Κίνας μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η ονομασία της προέρχεται από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων United Nations International Children's Emergency Fund (Διεθνές Έκτακτο Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά).

 

Το 1953 η UNICEF έγινε μόνιμο τμήμα του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, με κεντρικά γραφεία στη Νέα Υόρκη και αποστολή την κάλυψη των μακροπρόθεσμων αναγκών των φτωχών παιδιών και των μητέρων τους στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Το 1954, ο ηθοποιός Ντάνι Κέι ανακηρύσσεται πρώτος πρεσβευτής της UNICEF, με αρμοδιότητα την ευρεία δημοσιοποίηση των αναγκών των παιδιών όλου του κόσμου. Από τότε και μέχρι σήμερα, παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνες, αθλητές και συγγραφείς τάσσονται στην υπηρεσία της UNICEF ως «Πρεσβευτές Καλής Θέλησης» ή «Ειδικοί Εκπρόσωποι» της. Στην Ελλάδα, πρώτος πρεσβευτής καλής θέλησης υπήρξε ο συγγραφέας Αντώνης Σαμαράκης. Πρέσβειρα καλής θέλησης της UNICEF στην Ελλάδα είναι, επίσης, η ακαδημαϊκός Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ.

Στις 20 Νοεμβρίου 1989 υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ η «Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού», που αποτελεί το πλέον αποδεκτό κείμενο για τα ανθρώπινα δικαιώματα παγκοσμίως. Την έχουν επικυρώσει 191 κράτη, εκτός των ΗΠΑ και της Σομαλίας. Τα 54 άρθρα της καλύπτουν όλα τα δικαιώματα των παιδιών στους τομείς της Επιβίωσης, της Ανάπτυξης, της Προστασίας και της Συμμετοχής. Η 20η Νοεμβρίου εορτάζεται κάθε χρόνο ως Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

Η UNICEF βοήθησε ποικιλοτρόπως τη χώρα μας από το 1947 έως το 1969. Εφάρμοσε προγράμματα παστερίωσης του γάλακτος, ελέγχου της φυματίωσης και της σύφιλης, συνολικού ύψους 10 εκατομμυρίων δολαρίων. Το 1977 ιδρύθηκε η Ελληνική Επιτροπή της UNICEF, με σκοπό την πληροφόρηση των Ελλήνων για την κατάσταση των παιδιών και των μητέρων τους σε κάθε γωνιά του πλανήτη, την εκπαίδευση για την ανάπτυξη, ώστε να δημιουργηθεί ένα καλύτερο μέλλον από μια ευαισθητοποιημένη νέα γενιά.

Από την πώληση προϊόντων (κάρτες, τετράδια, παιχνίδια, είδη γραφείου κ.ά.) και τη συλλογή πόρων μέσω δωρεών, συμβάλλει στη χρηματοδότηση προγραμμάτων ανάπτυξης ή επείγουσας ανάγκης σε σχεδόν 160 χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου και της Ανατολικής Ευρώπης. Στην Ελλάδα, η γενέθλια μέρα της UNICEF γιορτάζεται ως Ημέρα του Παιδιού, με τη διοργάνωση του Ετήσιου Τηλεμαραθώνιου και πλήθους εκδηλώσεων σε όλη τη χώρα.

 
1999
Στο Ελσίνκι, στη διάσκεψη των ηγετών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποφασίζεται η προσέγγιση της Ευρώπης με την Τουρκία, αποσυνδέεται το Κυπριακό από την ένταξη της Κύπρου, καλείται η Τουρκία να εκδημοκρατιστεί και να παραπέμψει την επίλυση των τυχόν διαφορών της με την Ελλάδα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Γεννήσεις

μ.Χ.
 
1890
Κάρλος Γκαρντέλ, αργεντίνος τραγουδιστής, που ταυτίστηκε με το ταγκό. (Θαν. 24/6/1935)
 
 
1922
Γρηγόρης Μπιθικώτσης, έλληνας λαϊκός τραγουδιστής και συνθέτης. (Θαν. 7/4/2005)
 
 
1950
 
Χριστίνα Ωνάση, κόρη και κληρονόμος του έλληνα μεγιστάνα Αριστοτέλη Ωνάση. (Θαν. 19/11/1988)

Χριστίνα Ωνάση
1950 – 1988

Η Χριστίνα Ωνάση ήταν μοναχοκόρη του έλληνα κροίσου Αριστοτέλη Ωνάση, επιχειρηματίας και επίλεκτο μέλος του διεθνούς τζετ-σετ.

 

Γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1950 στη Νέα Υόρκη και ήταν το δεύτερο παιδί του Αριστοτέλη Ωνάση (1906-1975) και της πρώτης συζύγου του Τίνας Λιβανού (1929 - 1974), γόνου της γνωστής εφοπλιστικής οικογένειας. Είχε ένα μεγαλύτερο αδελφό, τον Αλέξανδρο, που σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα το 1973, σε ηλικία 25 ετών. Μεγάλωσε και σπούδασε στη Γαλλία, την Ελλάδα και την Αγγλία.

Έζησε μια ξένοιαστη ζωή μέχρι σχεδόν τα μέσα της δεκαετίας του ‘70, όταν η μοίρα τη χτύπησε αδυσώπητα, καθώς μέσα σε διάστημα 29 μηνών έχασε όλη της την οικογένεια. Το 1973 σκοτώθηκε ο αδελφός της Αλέξανδρος, ένα χρόνο αργότερα πέθανε η πολυαγαπημένη της μητέρα από υπερβολική δόση ναρκωτικών (είχε χωρίσει με τον Ωνάση το 1960 και ήταν παντρεμένη με τον μεγάλο του αντίπαλο Σταύρο Νιάρχο) και το 1975 ο πατέρας της από μία σπάνια αρρώστια.

Η Χριστίνα Ωνάση με τον πρώτο της σύζυγο Τζόζεφ Μπόλκερ το 1971

Η Χριστίνα μπήκε στον κόσμο των επιχειρήσεων αμέσως μετά το θάνατο του αδελφού της και ο πατέρας της την προετοίμαζε μεθοδικά για να της παραδώσει τα ηνία του ομίλου. Μετά το θάνατό του κληρονόμησε το 55% της περιουσίας του, αξίας 408 εκατομμυρίων δολαρίων. Το υπόλοιπο 45% διατέθηκε για τη δημιουργία του κοινωφελούς ιδρύματος «Αλέξανδρος Ωνάσης».

Η Χριστίνα στη σύντομη ζωή της απασχόλησε τα πρωτοσέλιδα των μεγαλύτερων εφημερίδων του κόσμου, όχι τόσο για τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες, αλλά για την περιπετειώδη προσωπική της ζωή. Παρά τη μεγάλη οικονομική της επιφάνεια, ήταν κατά βάθος μία δυστυχισμένη γυναίκα, που πάλευε με τα κιλά της και τον άστατο συναισθηματικό της κόσμο. Ήθελε να είναι ωραία και να αρέσει στους άνδρες, αλλά δεν τα κατάφερνε. Έκανε συχνά εξαντλητικές δίαιτες κι έχανε πολλά κιλά, για να τα ξαναπαίρνει εύκολα, εξαιτίας της κατάθλιψης, από την οποία έπασχε. Οι γιατροί τής έγραφαν σωρηδόν βαρβιτουρικά, αμφεταμίνες και ηρεμιστικά χάπια, που παρ’ ολίγο να της στοιχίσουν τη ζωή, όταν στα μέσα της δεκαετίας του ‘70 νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο από υπερκατανάλωση ηρεμιστικών.

Η Χριστίνα Ωνάση τέλεσε τέσσερις γάμους, που όλοι τους κατέληξαν σε διαζύγιο. Το 1971 παντρεύτηκε τον κατά 27 χρόνια μεγαλύτερό της Αμερικανό κτηματομεσίτη Τζόζεφ Μπόλκερ. Ο πατέρα της δεν είδε με καλό μάτι τον γάμο και την πίεζε να χωρίσει, πράγμα που συνέβη μετά από εννέα μήνες.

Με τον Τιερί Ρουσέλ και την κόρη τους Αθηνά

Το 1975 παντρεύτηκε με τον εφοπλιστή Αλέξανδρο Ανδρεάδη, γιο του καθηγητή και τραπεζίτη Στρατή Ανδρεάδη, με τον οποίο χώρισε μετά από 14 μήνες. Τρία χρόνια αργότερα παντρεύτηκε για τρίτη φορά με τον Ρώσο Σεργκέι Καούζοφ, στέλεχος σε κρατική εταιρεία της Σοβιετικής Ένωσης. Ένας γάμος αταίριαστος, που κράτησε ένα χρόνο.

Το 1984 στην καρδιά της μπήκε ο κατά τρία χρόνια μικρότερός της Γάλλος επιχειρηματίας Τιερί Ρουσέλ, κληρονόμος της ομώνυμης γαλλικής φαρμακοβιομηχανίας, με τον οποίο απέκτησε το μοναδικό της παιδί, την Αθηνά Ωνάση, που ήρθε στον κόσμο στις 29 Ιανουαρίου 1985. Το ζευγάρι θα χωρίσει τρία χρόνια αργότερα, όταν η Χριστίνα θα ανακαλύψει ότι ο Τιερί την απατούσε και είχε αποκτήσει παιδί με τη σουηδέζα μοντέλα Γκάμπι Λάντχαγκε.

Μετά το διαζύγιό της από τον Ρουσέλ εγκαταστάθηκε στο Μπουένος Άιρες (διατηρούσε και την αργεντινή υπηκοότητα, εκτός από την ελληνική) και ετοιμαζόταν για τον πέμπτο γάμο της με τον Χόρχε Τσολμεκτσόγλου, πρόεδρο της ελληνικής παροικίας του Μπουένος Άιρες. Όμως, η μοίρα τής έπαιξε ένα ακόμη άσχημο παιγνίδι. Στις 19 Νοεμβρίου 1988 βρέθηκε νεκρή στο μπάνιο τής πολυτελούς κατοικίας της στη συνοικία Τορτουγκίτας του Μπουένος Άιρες. Η νεκροψία έδειξε ότι πέθανε από καρδιακή προσβολή, που προκλήθηκε από οξύ πνευμονικό οίδημα. Η σορός της μεταφέρθηκε και τάφηκε στο Σκορπιό, το ιδιόκτητο νησί της οικογένειας Ωνάση, δίπλα στον αδελφό της και τον πατέρα της.

Σχετικά

  • Τα τραγούδια «Christina» της αμερικανίδας Πάτι Γκρίφιν (1998) και «Pobre Cristina» («Φτωχή Χριστίνα») του ισπανού Χοακίν Σαμπίνα (1990) είναι εμπνευσμένα από τη ζωή της Χριστίνας Ωνάση.
  • Το πολυτελές κότερο του Αριστοτέλη Ωνάση έφερε το όνομα της κόρης του («Christina O»).
 
 

Θάνατοι

 
μ.Χ.
 
969
 
Νικηφόρος Φωκάς, αυτοκράτορας του Βυζαντίου. (δολοφονήθηκε) (Γεν. 912)

Νικηφόρος B’ Φωκάς
912 – 969

Από τους σημαντικότερους αυτοκράτορες του Βυζαντίου, που ανήκε στη Μακεδονική Δυναστεία. Διακρίθηκε, κυρίως, για τις στρατιωτικές και λιγότερο για τις πολιτικές του ικανότητες. Έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Αράβων και είναι απορίας άξιον γιατί δεν ονομάσθηκε Αραβοκτόνος, κατά το Βουλγαροκτόνος. Δολοφονήθηκε από τον ανιψιό του Ιωάννη Κουρκούα (γνωστότερο με το παρανόμι Τσιμισκής), που συνωμότησε με τη θεία και ερωμένη του Θεοφανώ.

 

Γεννήθηκε περί το 912 στην Καππαδοκία και ήταν γόνος της οικογένειας των Φωκάδων, πολλά μέλη της οποίας κατέλαβαν υψηλά αξιώματα στην αυτοκρατορία. Εντάχθηκε από νεαρή ηλικία στο στρατό και το 945 ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Z' ο Πορφυρογέννητος του ανέθεσε τη διοίκηση του Ανατολικού Θέματος, που βρισκόταν υπό την απειλή των Αράβων. Αρχικά είχε αποτυχίες, αλλά στη συνέχεια τους κατατρόπωσε σε σειρά μαχών για να κερδίσει τον χαρακτηρισμό «Ο Ωχρός Θάνατος των Σαρακηνών». Η μεγαλύτερη στρατιωτική επιτυχία, που εκτόξευσε τη φήμη του και τον έκανε λαϊκό ήρωα, ήταν η ανακατάληψη της Κρήτης από τους Άραβες, έπειτα από εννιάμηνη σκληρή πολιορκία το 961.

Στις 15 Μαρτίου 963 πεθαίνει ξαφνικά ο αυτοκράτορας Ρωμανός Β', σε ηλικία μόλις 26 ετών, μάλλον από τις πολλές καταχρήσεις. Ήταν σεξομανής και μέθυσος, σύμφωνα με κάποιες ιστορικές πηγές (κυκλοφορεί και η εκδοχή ότι τον δηλητηρίασε η γυναίκα του). Αφήνει μια σύζυγο, την πανέμορφη Θεοφανώ σε ηλικία 20 ετών και δύο νήπια, τον Βασίλειο τον μετέπειτα Βουλγαροκτόνο και τον Κωνσταντίνο τον 8ο. Δημιουργείται κενό εξουσίας. Ο αρχιευνούχος του παλατιού Ιωσήφ Βρίγγας προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την κατάσταση και να αναδείξει δικό του αυτοκράτορα, που θα είναι υποχείριό του. Αντιδρά ο στρατός και ο πατριάρχης Πολύευκτος, με τη σύμφωνη γνώμη της Θεοφανούς, ανακηρύσσει αυτοκράτορα τον δημοφιλή Νικηφόρο στις 2 Ιουλίου 963.

Λίγες μέρες αργότερα, ο Νικηφόρος δημοσιοποιεί την πρόθεσή του να παντρευτεί τη Θεοφανώ. Ο Πατριάρχης δεν συναινεί, επειδή είναι νονός του ενός από τους δύο παιδιά της. Ο Νικηφόρος τον πείθει ότι ανάδοχος ήταν ο πατέρας του Βάρδας Φωκάς και όχι αυτός. Ο Πολύευκτος πείθεται (μάλλον έναντι ανταλλαγμάτων) και ο Νικηφόρος με τη Θεοφανώ ενώνονται με τα δεσμά του γάμου για δεύτερη φορά και οι δυο τους (20 Σεπτεμβρίου). Εκείνος είναι 52 ετών, κοντός, μελαψός, άσχημος και τραχύς στους τρόπους. Εκείνη μόλις 20 ετών, λάμπει από νιάτα και ομορφιά. Ο Νικηφόρος είχε παντρευτεί σε νεαρή ηλικία τη Στεφανώ, η οποία του χάρισε ένα παιδί, τον Βάρδα Φωκά. Μητέρα και γιος πέθαναν, πριν από την ανάρρησή του στο θρόνο και ο Νικηφόρος ορκίστηκε να παραμείνει αγνός για το υπόλοιπο της ζωής του.

Μετά την ανάρρησή του στο θρόνο, ο Νικηφόρος επανέλαβε τις επιχειρήσεις του κατά των Αράβων, οι οποίοι του είχαν γίνει έμμονη ιδέα. Βαθιά θρησκευόμενος άνθρωπος πίστευε ότι είχε θεϊκή εντολή να εξαφανίσει από προσώπου γης τους απίστους. Γι' αυτό πρότεινε στον Πατριάρχη να γίνονται αμέσως Άγιοι οι στρατιώτες που χάνονταν στις μάχες με τους Άραβες. Για να το θέσουμε με ισλαμικούς όρους, ο Νικηφόρος πίστευε σε μια χριστιανική τζιχάντ. Ο Πολύευκτος απέρριψε αυτή του την αξίωση και επέμεινε μέχρι τέλους. Στις επιτυχίες εκείνης της περιόδους περιλαμβάνονται οι καταλήψεις της Κιλικίας, της Συρίας, της Μεσοποταμίας και η ανακατάληψη της Κύπρου.

Στα βόρεια του Βυζαντίου συνήψε ειρήνη με τους Βουλγάρους και τον ηγεμόνα του Κιέβου, ενώ μεγάλα προβλήματα αντιμετώπισε στη Δύση. Ο στρατηγός του Νικηφόρος Χαλκούτσης απέτυχε να ανακαταλάβει τη Σικελία, ενώ ο γερμανός αυτοκράτορας Όθων Α' ο Μέγας απειλούσε τα συμφέροντα των Βυζαντινών στην Ιταλία. Τεταμένη ήταν η σχέση του Νικηφόρου με τον Πάπα Ιωάννη 13ο, εξαιτίας της σκαιάς συμπεριφοράς του αυτοκράτορα προς τον απεσταλμένο του, επίσκοπο Κρεμώνας, Λιουτπράνδο.

Στο εσωτερικό μέτωπο, οι συνεχείς εκστρατείες του αποστράγγισαν τα δημόσια ταμεία. Ο Νικηφόρος αύξησε τους φόρους, υποτίμησε το νόμισμα και περιέκοψε τις χορηγίες στους συγκλητικούς, την εκκλησία και τις μονές. Πάντως, ενίσχυσε τον φίλο και πνευματικό του, μοναχό Αθανάσιο για να ιδρύσει τη Μονή Μεγίστης Λαύρας στο Άγιο Όρος. Γρήγορα έγινε αντιδημοφιλής σε όλες τις κοινωνικές τάξεις.

Η ασκητική ζωή του και οι συχνές απουσίες του από την Κωνσταντινούπολη οδήγησαν τη Θεοφανώ στην αγκαλιά του 44χρονου ανιψιού του Ιωάννη Τσιμισκή. Ήταν αρμενικής καταγωγής, ξανθομάλλης, όμορφος, δυνατός, φιλήδονος και φίλαρχος. Οι δυο τους συνωμότησαν για να σκοτώσουν τον Νικηφόρο και να επαναφέρουν την τάξη και την ηρεμία στην αυτοκρατορία.

Τις πρώτες πρωινές ώρες τις 11ης Δεκεμβρίου 969 έξι άνδρες ντυμένοι γυναίκες εισχώρησαν στο παλάτι και κατευθύνθηκαν στον αυτοκρατορικό κοιτώνα. Με έκπληξη αντίκρισαν το κρεββάτι άδειο και τον Νικηφόρο να κοιμάται στο πάτωμα πάνω σε μία προβιά, όπως το συνήθιζε. Ξύπνησε από τον θόρυβο, αλλά ακαριαία χτυπήθηκε στο πρόσωπο από το ξίφος ενός συνωμότη. Πλημμυρισμένος από τα αίματα προσπάθησε να ζητήσει εξηγήσεις από τον Τσιμισκή. Αυτός άρχισε να τον κατηγορεί και να του τραβάει με μένος τα γένια. Ένας άλλος από τους συνωμότες κατάφερε εναντίον του το ξίφος και του έκοψε το κεφάλι. Το σώμα του πετάχτηκε από το παράθυρο και το κεφάλι του κρατήθηκε ως τρόπαιο.

Την επομένη μέρα (12 Δεκεμβρίου) ο Νικηφόρος Φωκάς τάφηκε με τιμές Αγίου στην Εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, την ίδια ώρα που η Κωνσταντινούπολη πανηγύριζε για τον νέο της αυτοκράτορα Ιωάννη Α' Τσιμισκή. Χαρακτηριστικό το επίγραμμα που χαράχθηκε στον τάφο του: «Κατέκτησες τα πάντα, εκτός από μία γυναίκα».

Το νεοελληνικό κράτος τίμησε και τιμά τον Νικηφόρο Φωκά. Πολλοί δρόμοι ανά την επικράτεια φέρουν το όνομά του, όπως και ένας Δήμος στο νομό Ρεθύμνης. Στις 19 Νοεμβρίου 2004, η φρεγάτα F-466 του Πολεμικού Ναυτικού ονομάσθηκε «Νικηφόρος Φωκάς».

Βιβλιογραφία

  • Λέων Διάκονος: «Ιστορίαι» («Κανάκης»)
  • Γουσταύου Σλουμπερζέ: «Ο αυτοκράτωρ Νικηφόρος Φωκάς» («Δημιουργία»)
 
 
 
1964
Σαμ Κουκ, αμερικανός σόουλμαν. Βρέθηκε δολοφονημένος σε μοτέλ από την ιδιοκτήτριά του, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. (Γεν. 22/1/1931)
 
 
2012
Ραβί Σανκάρ, ινδός συνθέτης και βιρτουόζος του σιτάρ. (Γεν. 7/4/1920)
 

 

πηγη: www.sansimera.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου