Η Αυστρία και άλλα έξι κράτη μέλη της ΕΕ επιδιώκουν να καθυστερήσουν την εφαρμογή του νέου κανονισμού κατά της αποψίλωσης  (EUDR) εντός του μπλοκ και να εξαιρέσουν τους αγρότες μικρής κλίμακας από τους κανόνες, σύμφωνα με σημείωμα που κυκλοφόρησε μεταξύ των κρατών μελών, το οποίο είδε το Euractiv, πριν από τη συνεδρίαση των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ την Τρίτη (26 Μαρτίου).

«Η εφαρμογή της EUDR θα επηρεάσει – αντίθετα με την αρχική της πρόθεση – αρνητικά τις βιώσιμες και μικρής κλίμακας γεωργικές και δασοκομικές πρακτικές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ οι τρίτες χώρες απαγορεύεται μόνο να εισάγουν στην ΕΕ», αναφέρεται στο κείμενο.

Οι προσπάθειες, των οποίων ηγείται η Αυστρία και τις οποίες υποστηρίζουν η Φινλανδία, η Ιταλία, η Πολωνία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Σουηδία, αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της εφαρμογής του κανονισμού της ΕΕ κατά της αποψίλωσης (EUDR) και στη χαλάρωση των απαιτήσεων για τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Ο EUDR επεκτείνεται στα βοοειδή, το κακάο, τον καφέ, το φοινικέλαιο, τη σόγια, το ξύλο και πολλά παράγωγα προϊόντα, όπως η σοκολάτα και το δέρμα, που παράγονται εκτός και εντός της ΕΕ.

Οι εταιρείες που επιθυμούν να διαθέσουν τα προϊόντα τους στην αγορά της Ένωσης πρέπει να αποδεικνύουν ότι αυτά δεν προέρχονται από αποψιλωμένες ή υποβαθμισμένες εκτάσεις μετά τον Δεκέμβριο του 2020, μέτρο που θα καταστεί υποχρεωτικό για τους μικρής κλίμακας αγρότες έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Η αυστριακή αντιπροσωπεία υποστηρίζει ότι οι νέες υποχρεώσεις θα επιφέρουν «δυσανάλογο διοικητικό βάρος» στον ευρωπαϊκό γεωργικό τομέα.

Προειδοποιεί επίσης ότι οι κανόνες θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη του βιολογικού τομέα της ΕΕ, επηρεάζοντας ιδιαίτερα τις συμβατικές εκμεταλλεύσεις βοοειδών που θέλουν να γίνουν βιολογικές, καθώς θα απαιτούν μεγαλύτερες εκτάσεις βόσκησης.

«Τέτοιες εκτάσεις που εμπίπτουν στον ορισμό των δασών του EUDR θα προκαλέσουν σχετικούς περιορισμούς και θα εμποδίσουν τη βιώσιμη διαχείριση των (αλπικών) βοσκοτόπων που προάγουν τη βιοποικιλότητα και την καλή διαβίωση των ζώων», προσθέτει το σημείωμα.

Επιπλέον, ο συνασπισμός επτά χωρών προειδοποίησε για «δραστική μείωση» της παραγωγής πρωτεϊνούχων καλλιεργειών λόγω της γραφειοκρατίας που δημιουργούν οι νέοι κανόνες, ιδίως για τη σόγια, τονίζοντας ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερες εισαγωγές από χώρες εκτός ΕΕ.

«Οι απαιτήσεις έρχονται σε αντίθεση με την προβλεπόμενη πρωτεϊνική πρωτοβουλία της ΕΕ για την ενίσχυση της καλλιέργειας πρωτεϊνούχων καλλιεργειών, ιδίως της σόγιας», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο.

Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων τα κράτη μέλη ζητούν να παραταθεί «σημαντικά» η περίοδος εφαρμογής των μέτρων και να εξαιρεθούν οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις της ΕΕ από τους νέους κανόνες δέουσας επιμέλειας, καθώς και οι παραγωγοί σε χώρες όπου ο κίνδυνος αποψίλωσης των δασών είναι χαμηλός.

«Δεδομένων των σημερινών προσπαθειών για τη μείωση του γραφειοκρατικού φόρτου σε ολόκληρη τη νομοθεσία της ΕΕ, είναι σημαντικό να επανεκτιμηθούν τα υφιστάμενα συστήματα πιστοποίησης και να απλουστευθούν όσο το δυνατόν περισσότερο», αναφέρεται.

Δεν αποτελεί «επίσημη» θέση

Όμως, η κίνηση για την αποδυνάμωση της εφαρμογής του EUDRs, με επικεφαλής το υπουργείο Γεωργίας της Αυστρίας, βρήκε αντίθετη την υπουργό Περιβάλλοντος της χώρας, Leonore Gewessler.

Σε επιστολή προς τον Επίτροπο Περιβάλλοντος της ΕΕ Virginijus Sinkevičius που περιήλθε στην κατοχή του Euractiv, η Gewessler δήλωσε ότι το σημείωμα «δεν αποτελεί επίσημη αυστριακή θέση», καθώς το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν συμμετείχε στην προετοιμασία του.

«Σας προτρέπουμε να παραμείνετε στην πορεία και να μην εξετάσετε στοχευμένες αναθεωρήσεις του συμφωνημένου συστήματος», έγραψε η Gewessler.

Σημείωσε ότι η αποψίλωση των δασών και η απώλεια της αποθήκευσης άνθρακα επηρεάζουν επίσης την Αυστρία και την αλπική περιοχή της, με τη γεωργία να αποτελεί έναν από τους πιο αρνητικά επηρεαζόμενους τομείς από αυτές τις προκλήσεις.

«Ως εκ τούτου, ο κανονισμός διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη συμβολή στην προστασία του κλίματος», πρόσθεσε.

Ο βιολογικός τομέας καταγγέλλει την κίνηση

Το αυστριακό σημείωμα καταγγέλθηκε επίσης από τον Eric Gall, αναπληρωτή διευθυντή της IFOAM Organics Europe, η οποία υπερασπίζεται τα συμφέροντα του βιολογικού τομέα στην Ευρώπη. Ο  Gall δήλωσε στη Euractiv ότι καμία από τις οργανώσεις μέλη της δεν είχε θέσει τις ανησυχίες που διατυπώνονται στο έγγραφο.

«Οι αρχές χρησιμοποιούν τη βιολογική γεωργία ως δικαιολογία για να αποδυναμώσουν την περιβαλλοντική νομοθεσία (…) τα επιχειρήματα δεν έχουν πραγματικά νόημα», τόνισε.

Ο Gail εξήγησε επίσης, ότι η βιολογική κτηνοτροφία δεν θα πρέπει να επηρεάζεται από τον νόμο κατά της αποψίλωσης, καθώς το μέγεθος του κοπαδιού θα πρέπει να είναι σύμφωνο με τη χωρητικότητα της γης.

«Όλοι γνωρίζουμε ότι πρέπει να μειώσουμε, σε κάποιο βαθμό, και την παραγωγή και την κατανάλωση ζωικών προϊόντων, οπότε, βασικά, αυτό το επιχείρημα δεν έχει νόημα», δήλωσε ο Gail.

Παρομοίως, η Nicole Polsterer, υπεύθυνη εκστρατείας στο FERN, μια ΜΚΟ που υπερασπίζεται τα δάση και τα δικαιώματα των δασικών πληθυσμών στην ΕΕ, υπογράμμισε ότι οποιαδήποτε αλλαγή στους ήδη εγκεκριμένους κανόνες θα υπονομεύσει την «επαναστατική» νομοθεσία.

«Το μήνυμα προς τον υπόλοιπο κόσμο θα είναι σαφές: η Ευρώπη χαίρεται να αναλαμβάνει αποφασιστική δράση για να τερματίσει την καταστροφή των δασών στο εξωτερικό, αλλά δεν είναι έτοιμη να το κάνει στο εσωτερικό της», δήλωσε η Polsterer.