Οι χώρες της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανακοίνωσαν την Τετάρτη (29 Νοεμβρίου) ότι κατέληξαν σε προκαταρκτική συμφωνία για τον περιορισμό των βιομηχανικών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από εντατικές πτηνοτροφικές και χοιροτροφικές μονάδες και από μεταλλεία μεταλλευμάτων.

Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε αργά την Τρίτη, θα «μειώσει τις επιβλαβείς εκπομπές από τη βιομηχανία και θα βελτιώσει την πρόσβαση του κοινού στις πληροφορίες», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Συμβούλιο της ΕΕ.

Ο στόχος είναι να μειωθεί η ρύπανση σε επίπεδα που να μην είναι πλέον επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία έως το 2050, δήλωσε η Teresa Ribera, η Ισπανίδα υπουργός οικολογικής μετάβασης που ηγείται προς το παρόν το Συμβούλίο της ΕΕ μιλώντας στην ολομέλεια.

«Οι νέοι κανόνες θα θέσουν όρια ρύπανσης σε πιο αποτελεσματικά επίπεδα και θα παρέχουν σαφείς οδηγίες στη βιομηχανία σχετικά με τις σωστές επενδύσεις για την αποτελεσματική μείωση των εκπομπών τους», δήλωσε η Ribera.

Ο εισηγητής του φακέλου, Radan Kanev, δήλωσε ότι θα μειώσει «σημαντικά» τις εκπομπές «χωρίς να δημιουργήσει περισσότερη γραφειοκρατία για τις βιομηχανίες και τους αγρότες», ενώ θα εφαρμόσει αυστηρά πρόστιμα για τις εταιρείες που τον παραβιάζουν.

Η συμφωνία, η οποία δεν έχει ακόμη εγκριθεί επίσημα, αποσκοπεί στη μείωση της ρύπανσης του αέρα, του εδάφους και των υδάτων από τις εταιρείες, μέσω της αναθεώρησης των υφιστάμενων κανόνων για τις εκπομπές και την υγειονομική ταφή των αποβλήτων. Επίσης, θα επικαιροποιήσει ένα ευρωπαϊκό μητρώο απελευθέρωσης και μεταφοράς ρύπων, γνωστό ως E-PRTR.

«Ρήτρα αμοιβαιότητας» για τους αγρότες της ΕΕ

Το κοινοβούλιο σημείωσε σε ανακοίνωσή του ότι οι εκπομπές από μεγάλες γεωργικές εταιρείες μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας «όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα και ο καρκίνος».

Οι επικαιροποιημένοι κανόνες θα ισχύουν από το 2030 για τις εντατικές χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις με περισσότερες από 350 ζωικές μονάδες – μια μονάδα αναφοράς που υπολογίζεται σε σύνολο άνω των 1.000 χοίρων, ανάλογα με την ηλικία και το μέγεθος. Θα ισχύουν επίσης για πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις με περισσότερες από 300 ζωικές μονάδες ωοπαραγωγών ορνίθων – ή περισσότερες από 21.400 κότες.

Οι αναθεωρημένοι κανόνες θα εφαρμόζονται επίσης στη βιομηχανική εξόρυξη μεταλλευμάτων όπως ο σίδηρος, ο χαλκός, ο χρυσός, το νικέλιο και η πλατίνα, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενδέχεται να καταλήξει να συμπεριλάβει την εξόρυξη βιομηχανικών ορυκτών σε μεταγενέστερο στάδιο.

Ωστόσο, μια «ρήτρα αμοιβαιότητας» θα διασφαλίζει ότι τα εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα θα συμμορφώνονται με απαιτήσεις συγκρίσιμες με εκείνες που ισχύουν για τους Ευρωπαίους αγρότες.

«Κρατήσαμε τα βοοειδή εκτός του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές», δήλωσε ο Kanev σε δήλωσή του. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει τώρα να προβεί σε νέα εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και να επικοινωνήσει δίκαια και με διαφάνεια με τους αγρότες πριν επανέλθει στο Κοινοβούλιο με νέα νομοθετική πρόταση για την ένταξη των βοοειδών», πρόσθεσε.

Άδειες και κυρώσεις

Κάθε χώρα της ΕΕ θα είναι υπεύθυνη για την έκδοση αδειών σε εταιρείες που επηρεάζονται από τους κανόνες, εφόσον μπορούν να αποδείξουν ότι πληρούν τα σχετικά πρότυπα.

Οι κυρώσεις για τους παραβάτες έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να αντικατοπτρίζουν τη σοβαρότητα της παράβασης και θα περιλαμβάνουν πρόστιμα που θα κυμαίνονται σε τουλάχιστον τρία τοις εκατό του ετήσιου κύκλου εργασιών μιας εταιρείας στην ΕΕ.

Μόλις οι χώρες μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπογράψουν επίσημα τη συμφωνία, αυτή θα τεθεί σε ισχύ τρεις εβδομάδες μετά τη δημοσίευσή της στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ.

Θα υπόκειται σε επανεξέταση από την Επιτροπή κάθε πέντε χρόνια, αρχής γενομένης από το 2028.