Loading...

Κατηγορίες

Κυριακή 06 Μάρ 2016
Όχι άλλες άστοχες παρεμβάσεις για τον Κορινθιακό Κόλπο
Κλίκ για μεγέθυνση
Όχι άλλες άστοχες παρεμβάσεις για τον Κορινθιακό ΚόλποΌχι άλλες άστοχες παρεμβάσεις για τον Κορινθιακό ΚόλποΌχι άλλες άστοχες παρεμβάσεις για τον Κορινθιακό ΚόλποΌχι άλλες άστοχες παρεμβάσεις για τον Κορινθιακό ΚόλποΌχι άλλες άστοχες παρεμβάσεις για τον Κορινθιακό Κόλπο

 

 

Ρεπορτάζ Β. Αντωνίου

 

Ο καθηγητής του πανεπιστημίου Πατρών στο τμήμα γεωλογίας κ. Γεώργιος Παπαθεοδώρου ως προσκεκλημένος και κύριος ομιλητής σε ημερίδα που οργανώθηκε από την Ομοσπονδία Οικολογικών Οργανώσεων Κορινθιακού Κόλπου «ΑΛΚΥΩΝ» και τον πολιτιστικό σύλλογο Δερβενίου Κορινθίας «ΕΥ ΖΗΝ» στις 30 Ιανουαρίου 2016 και αφορά τις συνεχείς έρευνες στο φυσικό περιβάλλον του Κορινθιακού Κόλπου αλλά και τις άστοχες ανθρώπινες παρεμβάσεις για τη διάβρωση των ακτών, μεταξύ άλλων επισήμανε:

 

«Ότι έχουμε να οικοδομήσουμε το οικοδομήσαμε. Ας αρχίσουμε την ανοικοδόμηση από τις παραλίες. Ας αφήσουμε τις παραλίες ελεύθερες. Όχι άλλες άστοχες παρεμβάσεις και για τον Κορινθιακό Κόλπο. Δεν έχω αντιληφθεί ούτε μια σοβαρή προσέγγιση για τον Κορινθιακό. Ο Κ. Κ. είναι το φυσικό εργαστήριο όπου μπορείς να μελετήσεις, τις πιο σημαντικές γεωλογικές και ωκεανογραφικές διεργασίες. Ο Κ.Κ. έχει γίνει το μεγαλύτερο εργαστήριο για να δεις τις πιο άστοχες παρεμβάσεις του ανθρώπου στο παράκτιο περιβάλλον. Δεν χρειάζεται να πας πουθενά αλλού στον κόσμο, παρά να κάνεις τον περίπλου του Κ.Κ. και θα δεις όλη την ποικιλία των άστοχων παρεμβάσεων στο παράκτιο περιβάλλον. Σ’ αυτό έχουμε μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Δεν σημαίνει ότι το κάνουμε επίτηδες. Το κάνουμε γιατί νομίζουμε ότι δεν έχουμε αποκτήσει ποτέ κουλτούρα περιβαλλοντική. Δεν την αποκτήσαμε ποτέ. Θεωρούσαμε ότι αυτό το υπέροχο περιβάλλον μας δόθηκε πάρα πολύ εύκολα, οπότε μπορούμε να το κάνουμε πάρα πολύ εύκολα ότι θέλουμε. Οι πανεπιστημιακοί έχουν μεγάλη ευθύνη για να εκπαιδεύσουν την καινούργια γενιά να αποκτήσουν περιβαλλοντική εκπαίδευση για να σεβόμαστε το φυσικό περιβάλλον.

 

Γιατί γίνεται όλος αυτός ο πανικός για τις ακτές; Διότι το 2025 το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού θα κατοικεί στις ακτές. Αντιλαμβάνεσθε ότι αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι του πλανήτη μας. Και κάθε εκατοστό που χάνεται από τις ακτές είναι ένα τεράστιο πρόβλημα πλέον. Η συσσώρευση στην παράκτια ζώνη είναι δραματική. Εγκαταλείπονται οι ενδοχώρες και κατοικούμε στις ακτές.

Όλα τα πράγματα τα αντιλαμβανόμαστε ανθρωποκεντρικά. Κατοικούμε στην ξηρά αλλά βλέπουμε τα πράγματα από την ξηρά. Η παράκτια ζώνη είναι ένα μωσαϊκό οικοσυστημάτων με πάρα πολλά σημαντικά οικοσυστήματα κάτω από το νερό. Άρα είναι ένα κρίσιμο όριο, ένα κρίσιμο σύνολο το οποίο δεν είναι σταθερό, είναι μεταβαλλόμενο. Δεν μπορείς να το προβλέψεις σε μεγάλο βαθμό προς τα που μπορεί να κινηθεί. Υπάρχουν έντονες διεργασίες δυναμικές στη φύση και υπάρχουν και άστοχες ανθρώπινες ενέργειες και δράσεις. Ακόμα και να κάνουμε εμπλουτισμό στις ακτές, να ρίξουμε επί πλέον άμμο, είναι μια άστοχη παρέμβαση.

Σε ένα σημείο διαφωνώ με την παρουσίασή σας. Ότι η ακτή θα χαλάσει. Οι παραλίες δεν χαλάνε ποτέ. Οι παραλίες είναι έτσι όπως είναι. Χαλάει η δικιά μας βολή (βόλεμα). Χαλάει το δικό μας μπάνιο, η δική μας διασκέδαση. Η παραλία δεν χαλάει ποτέ. Είναι πάντα σε ισορροπία. Η έκφραση που συνήθως χρησιμοποιούμε «χάλασε η παραλία», είναι λάθος.

Τα ευρωπαϊκά στοιχεία από το «Eurison 2004» αποκαλύπτουν ότι το 1/5 των ακτών της Ευρώπης υποχωρεί από 0,5μ μέχρι 2μ το εύρος( άρα, αυτό είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα). Πάνω από 15.000τμ ακτών χάνονται κάθε χρόνο ή επηρεάζονται από τις ακτές, που σημαίνει ότι το 2025 που θα ζούμε στις πυκνοκατοικημένες ακτές, θα έχουμε τεράστια προβλήματα κοινωνικά και οικονομικά.

Ανακοινώνουμε επισήμως ότι η Ελλάδα είναι η 4η χώρα σε κατάταξη με τα υψηλότερα επίπεδα διάβρωσης των ακτών , έχουμε φτάσει στο 28,6%, γιατί είμαστε μια χώρα με το υψηλότερο μάλλον βαθμό πραγματικότητας στην παράκτια ζώνη και γι΄ αυτόν το λόγο έχουμε καταλάβει την 4η θέση.

 

Τα φυσικά αίτια έχουν μια διαχρονική δράση, ενώ η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει έναν ορίζοντα μερικών δεκαετιών ή και 100 ετών. Χιλιετιών ορίζοντα οι ανθρώπινες δράσεις δεν έχουν ακόμα.

 

Τι ενώνει τη διάβρωση των ακτών με τις παράκτιες κατολισθήσεις;

Υπάρχει η κυματική δράση η οποία συνεχίζει δεν σταματά ποτέ. Και βεβαίως έχει μια συνεχή διάβρωση ή πρόσχωση των ακτών. Υπάρχει η άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω το φαινομένου του θερμοκηπίου η οποία είναι συνεχής και αυτή και έχουμε συνεχή και αργή προέλαση της θάλασσας πάνω στην ακτή. Έχουμε το παγκόσμιο φαινόμενο εδώ στον Κ.Κ., όπου έχουμε παράκτιες κατολισθήσεις και τσουνάμι που είναι παλαιοσεισμικά απότομα και έχουμε στιγμιαία επέλαση της θάλασσας και πολλές φορές η θάλασσα παραμένει χωρίς να επιστρέφει. Άρα με κατεπείγοντες ρυθμούς και αργούς ρυθμούς που μπορούμε να προβλέψουμε τι μπορούμε να κάνουμε και γρήγορους παρασεισμικούς ρυθμούς που δυστυχώς δεν μπορούμε να τους προβλέψουμε. Το ειδικό εργαστήριο δουλεύει στον Κ.Κ. , είμαστε ωκεανογράφοι 25 χρόνια. Στις ακτές έχουμε κάνει έρευνες.

 

Το πρόβλημα των παραλιακών δρόμων και των προβόλων

 

Δεν υπάρχει λόγος να κάνουμε παράλληλους δρόμους πάνω στις ακτές. Αυτή την πρωτοτυπία την οποία έχουμε κατοχυρώσει ως «πατέντα» Ελληνική, δεν την αντιλαμβάνομαι. Όλοι οι δρόμοι πρέπει να καταλήγουν κάθετα στις ακτές.

Άρα όταν με καλούν οι δήμαρχοι φωνάζοντας ότι «μου πήρε η θάλασσα το δρόμο» δεν υπάρχει εκ μέρους μου απάντηση για τον κάθε δήμαρχο. Το ίδιο ισχύει και για τους προβόλους που δημιουργούν προβλήματα στις ακτές, δεν κατανοώ γιατί με καλούν οι δήμαρχοι για το πρόβλημα και δεν με καλούν πριν κατασκευάσουν τους προβόλους.

 

Δεν πρέπει να έχουμε την έκφραση στην Ελλάδα «πραγματικά σκάει στο σπίτι μου το κύμα» και να είμαστε περήφανοι γι αυτό.

Δεν πρέπει να σκάει το κύμα στο σπίτι.

 

Υποθαλάσσιες κατολισθήσεις στον Κορινθιακό Κόλπο

 

Δυστυχώς ο Κ.Κ. εκτός από τη διάβρωση, που είναι αποτέλεσμα των κυματικών δράσεων και των παράλογων ανθρώπινων παρεμβάσεων, έχουμε και κατολισθήσεις που οφείλονται στη σεισμική δραστηριότητα αλλά και μη σεισμικής δραστηριότητας (ασεισμικές κατολισθήσεις).

Στον Κ.Κ. έχουμε πάρα πολλές ασεισμικές κατολισθήσεις. Στην αρχαία Ελίκη και στην περιοχή του Αιγίου μέχρι το 1995 υπάρχουν πολλές κατολισθήσεις.

 

Για την έρευνα του τμήματος Γεωλογίας Παν/μίου Πατρών που αφορά την Αρχαία Ελίκη που ολοκληρώθηκε και δημοσιεύτηκε το 2015, ο καθηγητής κ. Γ. Παπαθεοδώρου αναφέρει:

«Μια παράκτια εντυπωσιακή κατολίσθηση κατέστρεψε την Αρχαία Ελίκη προφανώς δεν ήταν τσουνάμι. Αυτό κάποια στιγμή πρέπει να αποφασίσουμε να το λέμε, είναι μια παράκτια κατολίσθηση εντυπωσιακή ( προκλήθηκε από σεισμό), που επαναλαμβάνεται στις χιλιάδες χρόνια αρκετές φορές.

Ανακαλύψαμε γιατί ήταν από κατολίσθηση. Κάναμε την ίδια έρευνα, όταν έγινε άλλη κατολίσθηση από τον σεισμού του Αιγίου το 1995. Ο μηχανισμός είναι ο ίδιος σχετικά με τα κατολισθητικά στρώματα.

Σ’ αυτή τη χώρα κάποτε πρέπει να πιστεύουμε λιγότερο τους αρχαίους… και περισσότερο την επιστήμη.

Η κατολίσθηση που έγινε το 1963 στην Τ.Κ. Καμάρών Αιγιάλειας, δημιούργησε ένα σημαντικό τσουνάμι όπου καταγράφηκαν καταστροφές σπιτιών και ένας ή δυο νεκροί. Ένα μεγάλο κομμάτι του δέλτα κατολίσθησε στη θάλασσα. Αν αυτό γινόταν σήμερα στην παράκτια ζώνη της Άκολης θα είχαμε χιλιάδες νεκρούς και θα είχε καταστραφεί μεγάλος μέρος της παράκτιας ζώνης , διότι το 1963 η παράκτια ζώνη δεν ήταν πυκνοκατοικημένη.

 

Το τσουνάμι στον Κορινθιακό κόλπο

Ευτυχώς ο Κ.Κ. δεν έχει μεγάλα ρήγματα. Άρα δεν κάνει μεγάλους σεισμούς και κατά συνέπεια μεγάλα τσουνάμι.

Έχουμε χαρτογραφήσει τις περισσότερες υποθαλάσσιες κατολισθήσεις του Κ.Κ. Ξέρουμε όλη τη γεωμετρία τους . Άρα ξέρουμε τι τσουνάμι μπορεί να προκαλέσουν. Έτσι κάνουμε ένα μοντέλο. Λέμε ότι τα μεγάλα τσουνάμι μπορούν να φτάσουν από αυτή την Ανατολική Περιοχή του Κ.Κ. και μπορεί να είναι ύψους κύματος 4 μ. Το τσουνάμι δεν είναι κύμα. Το τσουνάμι σηκώνει τη στάθμη της θάλασσας και ξαναπέφτει γρήγορα. Στο τσουνάμι σηκώνεται όλη η θάλασσα. Ένας υδάτινος τοίχος έρχεται πάνω σου. Στον υπολογισμό του χρόνου δράσης, βλέπουμε ότι το τσουνάμι σε 4λεπτά θα φτάσει στο Ξυλόκαστρο. Ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι σε τέσσερα λεπτά δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Δεν χρειάζεται να αναπτύξει κανένα σύστημα προειδοποίησης, διότι δεν θα λειτουργήσει, δεν θα προλάβει. Στα 12λ θα φτάσει στο Διακοπτό. Πάλι σε 12 λ δεν προλαβαίνεις να κάνεις κάτι όταν έχεις οικοδομήσει τις πόλεις σου, έτσι ώστε να μην έχουν περιοχές που θα υποδέχονται τέτοιους κινδύνους.

Στο μοντέλο προσομοίωσης για τσουνάμι ύψους 4μ μια μεγάλη παράκτια ζώνη στο Ξυλόκαστρο θα καταστραφεί. Δεν πιθανολογούμε για τις κατολισθήσεις. Τις έχουμε μετρήσει. Δεν πιθανολογούμε στο πόσο το τσουνάμι θα μπει στις παράκτιες περιοχές, γνωρίζουμε ακριβώς μέχρι που μπορεί να μπει στην παράκτια ζώνη.

Άρα έχουμε αυτόν το σημαντικό κίνδυνο στον Κ.Κ.

 

Γ. Παπαθεοδώρου:Τι θα πρότεινα να γίνει στις ακτές του κορινθιακού κόλπου

 

Δεν αντέχω να κάνω προτάσεις και να μην εφαρμόζονται. Θα παρουσιάσω κάτι που κάναμε στο πανεπιστήμιο φέτος στην Πάτρα και είχα τη χαρά να συνεργαστώ με μιαν πολιτικό μηχανικό την κα Αθηνά Αντζουλάτου που έκανε το «μάστερ» της στο δικό μου εργαστήριο.

Για να παρέμβεις στο θαλάσσιο περιβάλλον πρέπει να γνωρίζεις πάρα πολύ καλά, να έχεις ανατροφοδοτηθεί με γνώσεις από το παρελθόν, να ξέρεις τι έχει συμβεί τα τελευταία 100 χρόνια ώστε να μπορέσεις να παρέμβεις. Αν δεν ξέρω, δεν παρεμβαίνω. Όλα τα προβλήματα που βλέπετε, είναι διότι παρεμβαίνουμε χωρίς να ξέρουμε!

Το πρώτο βήμα είναι να γνωρίσουμε σοβαρά τους μηχανισμούς, για να δούμε το αν μπορούμε να παρέμβουμε. Να παρέμβουμε στον ελάχιστο βαθμό πιλοτικά, ώστε να δούμε τα αποτελέσματα της παρέμβασής μας. Μετά να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα. Να παρεμβαίνουμε χωρίς να γνωρίζουμε, είναι άστοχο και δημιουργεί τεράστια προβλήματα.

Αποφασίσαμε με την Αθηνά να μελετήσουμε όλη την παράκτια ζώνη, από τα Καμίνια μέχρι τη Ροδινή ( κομμάτι μεγάλο του Πατραϊκού κόλπου και κομμάτι του Κορινθιακού κόλπου), θέλοντας να δούμε πως αυτές οι ακτές έχουν συμπεριφερθεί με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις από το 1945 μέχρι σήμερα. Η επιστήμη, φοβάμαι ότι είναι ο μοναδικός δρόμος να πας πίσω στο παρελθόν αλλά και στο μέλλον. Αποφασίσαμε να μελετήσουμε όλη αυτή την ακτογραμμή με έναν τρόπο που δεν έχει ποτέ μέχρι τώρα. Μαζέψαμε όλα τα ιστορικά στοιχεία. Παρατηρήσαμε πως εξελίχθηκε το θαλάσσιο μέτωπο της Πάτρας διαχρονικά και πως αναπτύχθηκε οικιστικά η πόλη από το 1864 μέχρι σήμερα. Στη συνέχεια αναζητήσαμε και πήραμε αεροφωτογραφίες του 1945 και του 2008 και πέντε ενδιάμεσες αεροφωτογραφίες του 60. 79, 87,94 και 2002. Έτσι είχαμε στα χέρια μας ένα τεράστιο υλικό από το 1945 έως το 2008, δηλαδή δεδομένα 60 ετών!

Επεξεργαστήκαμε όλες τις πληροφορίες, διορθώσαμε τις όποιες στρεβλώσεις πάνω στις αεροφωτογραφίες, αφού η παράκτια ζώνη δεν είχε πάρα πολύ μεγάλες μεταβολές, με αποτέλεσμα να έχουμε ένα ορθοδιορθωμένο σύνολο αεροφωτογραφιών από το 1954 έως το 2008. Ακολούθως έγινε η αυτόματη ψηφιοποίηση και μετρήσαμε τις μεταβολές με ακρίβεια εκατοστόμετρου στις ακτογραμμές. Παρατηρήσαμε ότι από το 2005 έως το 2008 για κάθε μέτρο της ακτογραμμής του Νομού Αχαΐας τι μετατόπιση και τι διάβρωση είχαμε! Γνωρίζουμε ποιες περιοχές διαβρώνονται, ποιες προσχώνονται, για ποιο λόγο διαβρώνονται και για ποιο λόγο προσχώνονται. Έχουμε κατακτήσει μια γνώση για όλη την ακτή σχεδόν του μισού νομού Αχαΐας. Υποθέτω ότι θα προχωρήσουμε και για το υπόλοιπο κομμάτι του νομού. Όπου βλέπουμε πρόσχωση και διάβρωση, αυτό σημαίνει ανθρώπινη παρέμβαση! Ξέρουμε για πρώτη φορά, το τι συμβαίνει σε όλες τις ακτές του Νομού Αχαΐας. Δεν είμαστε έτοιμε να πούμε για παρεμβάσεις. Ξέρουμε μετά από τόση συστηματική δουλειά στον Κορινθιασκό πως συμπεριφέρεται η ακτή με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις. Είμαστε πάρα πολύ επιφυλακτικοί στο να προτείνουμε κάτι. Αν προτείνουμε κάτι θα είναι κάτι το πολύ μικρό και πιλοτικά. Θα το δούμε στο χρόνο πως εξελίσσεται και έτσι θα προχωράμε πλέον.

 

Ο κ. Παπαθεοδώρου τόνισε ότι η μελέτη με την κα Αθηνά Ατζουλάτου για τις ακτές της Αχαΐας είναι δωρεάν και δεν κόστισε τίποτα και δήλωσε με νόημα… «Είμαι απολύτως βέβαιος ότι θα τη σκυλεύσουν οι επόμενες μελέτες, δεδομένου ότι εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ έχουν δαπανηθεί για το ίδιο αντικείμενο».

 

 

 

 

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου