Loading...

Κατηγορίες

Τετάρτη 31 Ιαν 2018
ΕΠΑΙΝΟΣ  ΔΟΚΙΜΙΟΥ  2017  ΣΤΟΝ  ΦΙΛΟΛΟΓΟ  ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ  ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ  ΑΠΟ  ΤΗΝ  ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ  ΕΝΩΣΗ  ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ.
Κλίκ για μεγέθυνση
ΕΠΑΙΝΟΣ  ΔΟΚΙΜΙΟΥ  2017  ΣΤΟΝ  ΦΙΛΟΛΟΓΟ  ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ  ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ  ΑΠΟ  ΤΗΝ  ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ  ΕΝΩΣΗ  ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ.

 

Έγινε  στην  ασφυκτικά  γεμάτη αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Αθηναίων στις 21 Ιανουαρίου 2018 , υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού και με την υποστήριξη του Δήμου Αθηναίων,  η απονομή των βραβείων της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών του 36ου Πανελλήνιου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού για το 2017.

Στον  φιλόλογο  Παναγιώτη  Κουμπούρα  απονεμήθηκε  ΕΠΑΙΝΟΣ  ΔΟΚΙΜΙΟΥ  2017  για  το  δοκίμιό  του  : ΑΡΙΑΓΝΗ  ΤΟΥ  ΤΣΙΡΚΑ .« ΟΜ »  ΣΗΜΑΙΝΕΙ : ΜΑΝΑ  ΤΟΥ  ΑΝΘΡΩΠΟΥ.

       Αξίζει  να  σημειωθεί  ότι  το  βραβείο  αυτό  είναι  για  τον  Πάνο  Κουμπούρα  το  26ο  Λογοτεχνικό  έως  τώρα , αλλά  το  1ο  μη  ποιητικό , καθώς  ανήκει  στο  είδος  του  Δοκιμίου . Μαζί  με  τις  10  επιπλέον  τιμητικές  διακρίσεις , το  σύνολο  των  βραβεύσεών του μέχρι  τώρα  ανάγεται  στις  36.

  Το  θέμα  του  Δοκιμίου  αναφέρεται  στο  ιερό  -  οικουμενικό  σύμβολο  της  Μάνας  του  Ανθρώπου . Απόσπασμα  του  δοκιμίου  δημοσιεύεται  πιο  κάτω , αφιερωμένο  σε  όλες  τις  Μάνες  του  Κόσμου : 

                                                                                                         Ίωνας      

ΑΡΙΑΓΝΗ  ΤΟΥ  ΤΣΙΡΚΑ .« ΟΜ »  ΣΗΜΑΙΝΕΙ : ΜΑΝΑ  ΤΟΥ  ΑΝΘΡΩΠΟΥ .

               Η  ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ  ΣΥΝΕΝΩΝΕΙ  ΚΑΙ  ΑΝΑΤΙΚΤΕΙ 

         « ΤΑ ΧΙΛΙΑ ΚΟΜΜΑΤΑΚΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥ » .

                                                                        Πού  να  μαζεύεις 

                                                                        τα  χίλια  κομματάκια

                                                                        του  κάθε  ανθρώπου .                                                                         

                                      ΓΙΩΡΓΟΣ  ΣΕΦΕΡΗΣ : ΔΕΚΑΕΞΙ  ΧΑΪΚΟΥ   

 

      Γέννημα – θρέμμα  της  λογοτεχνικής  έμπνευσης  και  δημιουργικότητας  η  « Αριάγνη »  του  Στρατή  Τσίρκα  αναδεικνύεται  σε  ένα  από  τα  πλέον  δυναμικά  πρόσωπα  που  εμφανίζονται  στα  Κείμενα  Νεοελληνικής  Λογοτεχνίας  της  Γ΄ Λυκείου .  Στο  απόσπασμα  από  το  Β΄ βιβλίο  ( « ΑΡΙΑΓΝΗ » ) του  έργου  « ΑΚΥΒΕΡΝΗΤΕΣ  ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ »  ( Α΄ « ΛΕΣΧΗ » ,  Γ΄ « Η  ΝΥΧΤΕΡΙΔΑ » ) και  ιδίως  στον  εκπληκτικό  μονόλογο  της  ηρωίδας , η  μάνα – Αριάγνη  εξυψώνεται  σε  ελληνικό  και  πανανθρώπινο  σύμβολο  ανθρωπισμού . 

       Αριάγνη  της  Νάξος , η  πιο  αγνή  δηλαδή .  Αριάγνη  Διονύση  Σαρίδου , γυναίκα  του  άντρα  της  και  μάνα  των  έξι  παιδιών  του .  Μιχάλης , Σταμάτης , Κωστής , Νίκος  και  δύο  δίδυμα  κορίτσια  με  ονόματα  μουσών  Ουρανίτσα  και  Καλλιοπάκι .  Μάνα – Αριάδνη , να  ξετυλίγει  τον  μίτο  της  δύσκολης  επιβίωσης  στον Λαβύρινθο  μιας  διαπολιτισμικής  φτωχογειτονιάς  στη  μακρινή  Αίγυπτο .  Μάνα – Αριάγνη , νοικοκυρά  και  δέσποινα  του  σπιτικού  της , κυρά  κι  αφέντρα  του  κύρη  της  και  των  παιδιών  τους .  «  -  Εσύ ,  Κυρά ,  τι  λες ; την  πείραξε  ο  Διονύσης .  Η  Αριάγνη  τον  κοιτούσε  με  τα  μαύρα  μάτια  της  και  δεν  έλεγε  τίποτα .   Μάτια  που  σε  κοιτούνε  και  δε  σαλεύουνε . Μάτια  που  μαλώνουνε . » .  Αυτή  η  βουβή  κραυγή  των  οργισμένων  ματιών  της  Αριάγνης , προφητική  καταγγελία  του  κατακερματισμού  του  ανθρώπου  και  συνάμα  κήρυγμα  ουμανιστικής  ενότητας , μας  βοηθάει  να  προβούμε  σε  σκέψεις  και  προβληματισμούς  πάνω  στο  πιο  ιερό  σύμβολο  Ανθρωπισμού , στη  Μάνα .

       Αναζητώντας  τους  συσχετισμούς  των  εννοιών :  μάνα – μητρότητα – πατέρας – άνδρας – γυναίκα – άνθρωπος , επισημαίνουμε , με  αφορμή  το  απόσπασμα  του  Τσίρκα , πως  μολονότι  η  ανδροκρατική  ιδεολογία  επέβαλε  από  την  αρχαιότητα  ακόμη , η  λέξη  ανήρ  να  σημαίνει  άνθρωπος  και  η  γυναίκα  να  θεωρείται  απλά  το  χωράφι  που  το  σπέρνει  ο  άνδρας  για  να  του  δώσει  παιδιά , η  φυσική  αλήθεια  της  δυναμικής  της  μητρότητας  ανατρέπει  αυτή  την  ψευδή  αντίληψη  και  βλέπουμε  στην  « Αριάγνη »  του  Στρατή  Τσίρκα  ο  « αράπης »  Γιούνες  να  αποκαλεί  τη  μάνα – Αριάγνη  « Ομ  Μεχάλη » , δηλαδή  μάνα  του  Μιχάλη ,  που  σημαίνει  ότι  η  λέξη  h-om-o  - άνθρωπος – ανθρωπισμός  γίνεται  ταυτόσημη  με  την  έννοια  της  Μάνας !  Μόνον  η  μητρότητα  είναι  οικουμενικό  σύμβολο  ανθρωπισμού . Μόνον  η  μητρότητα  είναι  ικανή  να  συνενώνει  διαχρονικά  και  να  ανατίκτει  καθημερινά  « τα  χίλια  κομματάκια  του  κάθε  ανθρώπου  » .

       Χιλιάδες  αίτια (  ανταγωνισμοί , έριδες , συμφέροντα , ρατσιστικές  προκαταλήψεις , υπεροψία , βία κ.λ.π. )  διαλύουν  και  αποσυνθέτουν  τον  κοινωνικό  δεσμό  των  ανθρώπων , τόσο  στον  εξωτερικό  περιβαλλοντικό  τους  χώρο , όσο  και  στον  εσωτερικό  τους  ψυχοπνευματικό  κόσμο .  Ο  πατέρας – Διονύσης , γυρίζοντας  σπίτι  ξημερώματα  απ’ το  χαρτοπαίγνιο , όταν  η  Αριάγνη  του  λέει : «  Το  γουμάρι , ο  ξυπόλητος  που  λες  καμιά  φορά , έσωσε  το  παιδί  μας  απόψε . » το  μόνο  που  βρίσκει  να  πει  είναι : « Κι  άφησες  αυτόν  το  βρωμάραπα  να  πάρει  στην  αγκαλιά  του  το  κορίτσι  μας ; ».  Αυτός  ο  « βρωμάραπας » δεν  είναι  άλλος  από  τον  ιθαγενή  Γιούνες , στην  πατρίδα  του  οποίου  ο  κύρης – Διονύσης  ζει  και  εμπορεύεται .  Η  μάνα – Αριάγνη , όμως , τα  αισθάνεται  με  το  μητρικό  της  ένστικτο  τα  κομμάτια  και  θρύψαλα  του  ιερού  δεσμού  των  ανθρώπων , των  πλασμάτων  της  μάνας  γης . Με  τη  βουβή  κραυγή  της  διαλαλεί : «  Εκεί  που  είναι  ο  πόνος  κι  ο  ιδρώτας  και  τα  δάκρυα  εκεί  δεν  είναι ο  άνθρωπος ; Γιατί , λοιπόν , σκάβετε  ένα  χαντάκι  και  χωρίζεστε ; » .

       Η  μάνα  ως  οικουμενικό  σύμβολο  είναι  η  δύναμη  που  συνενώνει  τα  υλικοπνευματικά  ζωτικά  συστατικά  του  επί  γης  Ανθρώπου : το  αίμα , το  δάκρυ , τον  ιδρώτα  και  το  σπέρμα .  Είναι  η  δύναμη  που  εμφυσά , ακόμη  και  στα  άψυχα  (  όπως  μια  ξεγδαρματιασμένη  λεκάνη  γεμάτη  με  το  αίμα  της  μικρής  της  μούσας  Ουρανίτσας , που  την  έσωσε  ο  « βρωμάραπας » Γιούνες )  πνοή  ζώσα  κοινής  μνήμης : «  Αυτά  όλα  θα  μείνουν  πίσω , δεν  κλείνονται  σε  βαγόνια . Και  δίχως  αυτά  τι  παίρνετε  μαζί  σας ;  Τίποτα ! » .  Η  μάνα – Αριάγνη , κυρά  και  δέσποινα , φύλακας  άγγελος  όχι  μόνον  των  έξι  δικών  της  παιδιών , που  της  βλάστησε  το  σπέρμα  του  κύρη  της  Διονύση , αλλά  και  ενός  έβδομου , ξένου , του  μικρού  αραπάκου  Ναμπουλιόν - σπέρμα  του  αράπη  Γιούνες - , που  θα  θρηνήσει  τον  άδικο  χαμό  του  σαν  αληθινή  του  μάνα , συνενώνει  και  ανατίκτει  τα  ενοποιά  συστατικά  του  Ανθρώπου , που  χαρακτηρίζουν  τον  ατέρμονο  κύκλο  της  επιβίωσης και  αληθινής  ύπαρξής  μας .  Η  μάνα – Αριάγνη  γίνεται  καθαρτήρια  πηγή  των  βρωμερών  ρύπων  κατά  του  Ανθρώπου .  Καθαρίζει  τον  ιδρώτα .  Όχι  αυτόν  απ’ την  κραιπάλη  της  μάσας  και  του  οινοπνεύματος .  Αυτός  καθαρίζεται  με  ματσάκια  πετσετάκια  από  αδούλευτα  ευρωχαρτονομίσματα . Καθαρίζει  τον  ιδρώτα  του  μόχθου , της  δημιουργίας , της  αγωνίας  για  τον  Άνθρωπο .  Καθαρίζει  το  δάκρυ . Όχι  αυτό  του  φαρισαϊσμού . Αυτό  το  στραγγίζει  η  Δακρυρροϊκή  Α.Ε.  στη  χοάνη  της υποκρισίας  και  το  αποστάζει  σε  τσίπουρο  κερδοσκοπίας  χαλαρών  συναισθημάτων .  Καθαρίζει  το  δάκρυ  του  πόνου , το  τετράφυλλο  δάκρυ  της  ψυχής , που  αναζητά  ο  ποιητής .  Καθαρίζει  το  αίμα .  Όχι  αυτό  των  κουνουπιών , των  μοσχαριών  που  άγονται « κουρμπάνι » - σφάγια  θυσίας -  στον  άμπακο  βωμό  του  κοιλιόδουλου  Φαταούλα . Αυτό  το  καθαρίζει  η  καλλυντική , αρωματισμένη , καθωσπρεπισμένη  υψηλή  κοινωνία . Καθαρίζει  το  αίμα  της  καρδιάς , το  αίμα  του  ήθους  που  κυλάει  στις  αφίλητες  φλέβες  της  αρτηρίας  Ζωής .  Καθαρίζει  το  σπέρμα .  Όχι  αυτό  της  εκπόρνευσης . Αυτό  το  σφουγγίζει  η  Πελαγία  πόρνη  στα  χρηματιστήρια  της  ηδονής . Καθαρίζει  το  σπέρμα  της  σποράς , της  αναβίωσης , της  ερωτικής  συνουσίας  σώματος  και  πνεύματος  ψυχών  ανθρωπίνων .

        Αυτή  η  διάσταση  της  μητρότητας  ως  οικουμενικού  συμβόλου  μας  επιτρέπει  να  προσεγγίσουμε  συνοπτικά  την  πολύπλευρη  σημασία  της  έννοιας  « Μάνα »  σε  κάθε  εποχή  και  κοινωνική  πραγματικότητα .  Τη  μάνα  ως  ιδέα , τη  μάνα  ως  γυναίκα , τη  φυσική  μάνα  με τους  πόνους  της  γέννας , αλλά  και  την  θετή  μάνα  με  τους  πόνους  της  ανατροφής  και ακόμη  την  γυναίκα  εν  δυνάμει  μάνα  χωρίς  δικά  της  παιδιά , με  τους  πόνους  της  αγωνίας  και  της  απλόχερης  αγάπης  προς  την  ιδέα – παιδί  που  μεγαλώνει  καθημερινά  μέσα  της  και  γύρω  της .         (  απόσπασμα  )

                        Παναγιώτης  Κουμπούρας  - Φιλόλογος

   ΕΠΑΙΝΟΣ  ΔΟΚΙΜΙΟΥ  36ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ  ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ  2017

                  ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ  ΕΝΩΣΗΣ  ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ

 

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου