Ενα πολύ ενδιαφέρον και άκρως επίκαιρο βιβλίο, από τις εκδόσεις Θεμέλιο, θα βρίσκεται τις επόμενες μέρες στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Πρόκειται για το νέο βιβλίο του Νίκου Παππά «Μ.Μ.Ε. ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ ΣΑΣ», θέμα του οποίου είναι η ιδιωτική τηλεόραση και η διαπλοκή, πώς αυτό το πρόβλημα επιχειρήθηκε κατά καιρούς να λυθεί από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και πώς το αντιμετώπισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Η εξιστόρηση καλύπτει την παραπομπή του συγγραφέα και πρώην υπουργού στο Ειδικό Δικαστήριο από την κυβέρνηση Μητσοτάκη και ολοκληρώνεται με τη δικαστική απόφαση, η οποία και σχολιάζεται.
Τα θέματα με τα οποία ασχολείται ο Νίκος Παππάς δεν συνιστούν παρελθόν, αλλά μια ζωντανή πολιτική πραγματικότητα που θα απασχολήσει εξ αντικειμένου την προεκλογική πολιτική αντιπαράθεση μετά την καταδικαστική απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου, την οποία έσπευσε από την πρώτη στιγμή να αξιοποιήσει η κυβέρνηση. Το βιβλίο προλογίζει ο Αλέξης Τσίπρας. Η «Εφ.Συν.» προδημοσιεύει ορισμένα αποσπάσματα από το βιβλίο, ενδεικτικά του περιεχομένου του αλλά και άκρως δηλωτικά της θεματολογίας του.
Για ιδιωτική τηλεόραση και διαπλοκή
Το ξεκίνημα της ιδιωτικής τηλεόρασης γίνεται με διαδικασίες αντισυνταγματικές, με αλλεπάλληλες νομοθετήσεις, οι οποίες όπως αποδεικνύεται αφήνουν -όχι από απρονοησία- μεγάλα περιθώρια πολιτικής δοσοληψίας και αλληλεξάρτησης μεταξύ των ιδιοκτητών τηλεοπτικών σταθμών και του πολιτικού προσωπικού. Στην πραγματικότητα, οι κυβερνήσεις εκείνης της περιόδου ακολούθησαν διπλή τακτική. Δεν διεκδίκησαν αντίτιμο για συχνότητες, όπως έγινε για παράδειγμα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ αρνήθηκαν να φτιάξουν συμπαγές και συνεκτικό θεσμικό πλαίσιο για την ιδιωτική τηλεόραση, όπως όριζαν οι ανάγκες και οι συνταγματικές προβλέψεις για πολυφωνία και πλουραλισμό.
Ταυτόχρονα έκλειναν το μάτι σε όσους ήθελαν να δημιουργήσουν ένα κανάλι, χαρίζοντάς τους τις συχνότητες, ένα δημόσιο αγαθό. Ενώ, όμως, χάριζαν συχνότητες με το ένα χέρι, με το άλλο κρατούσαν δέσμιους τους ιδιοκτήτες των καναλιών σ’ ένα θολό νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο οποιαδήποτε στιγμή θα μπορούσε να μεταβληθεί και να ανακληθεί. Αυτή υπήρξε η συλλογική πλάνη του πολιτικού συστήματος. Θεώρησε προφανώς πως οι γκρίζες ζώνες στο νομικό και συνταγματικό φάσμα θα έδιναν περιθώρια χειραγώγησης και ελέγχου των Μέσων Ενημέρωσης από την πολιτική εξουσία. Η εξέλιξη της ιστορίας ωστόσο, έδειξε ότι η νομική και συνταγματική ασάφεια απέβη εις βάρος του πολιτικού συστήματος, εις βάρος της διαφάνειας, εις βάρος της λειτουργίας της δημοκρατίας και της υπεράσπισης του δημοσίου συμφέροντος.
Για τις προσπάθειες ρύθμισης του τηλεοπτικού τοπίου
Για την κυβέρνησή μας, η τήρηση του Συντάγματος, η προστασία της εργασίας για τους λειτουργούς της ενημέρωσης και η ισονομία απέναντι στις φορολογικές υποχρεώσεις ήταν αρχές απαράβατες. Πολύ γρήγορα, όμως, συνειδητοποιήσαμε ότι για να τα καταφέρουμε, έπρεπε όχι μόνο να εισέλθουμε σε μια σφοδρή σύγκρουση με πολιτικά και οικονομικά κέντρα, αλλά και να λύσουμε μία πάρα πολύ δύσκολη νομική, ρυθμιστική και συνταγματική εξίσωση: δεν θα ήταν δυνατό να αγνοήσουμε το εκκωφαντικό, νομικό, συνταγματικό και ρυθμιστικό κενό.
Αλλωστε, είχαμε χρόνια πριν διατυπώσει την άποψη ότι η ρύθμιση του τηλεοπτικού τοπίου, ο τερματισμός της δωρεάν χρήσης του δημόσιου αγαθού των συχνοτήτων και η τήρηση του Συντάγματος ήταν για μας ένα δομικό ζήτημα δημοκρατίας. Δεν είχαμε καμία αμφιβολία ότι αυτό θα ξεσήκωνε θύελλα αντιδράσεων. Σε ό,τι με αφορά, δεν πίστεψα ούτε στιγμή ότι θα κάναμε υγιεινό περίπατο. Περιμέναμε και τις αντιδράσεις αλλά και τις αντιθεσμικές συμπεριφορές και τις σφοδρές επιθέσεις εναντίον μας. Στην πολιτική κάθε εκατοστό κερδίζεται με μάχη. Αυτό ήμασταν αποφασισμένοι να κάνουμε και αυτό κάναμε.
(…) Οταν η υπόθεση του βασικού μετόχου ναυάγησε, ο Κώστας Καραμανλής ανέθεσε στον αρμόδιο υπουργό, Θεόδωρο Ρουσόπουλο, να φτιάξει νέο νόμο, το 2007. Ο νόμος Ρουσσόπουλου είναι ο νόμος, ο οποίος κατέστη de facto η βασική συνταγματική και νομική εκκρεμότητα του πεδίου των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Μεταξύ άλλων, προέβλεπε νέα διαγωνιστική διαδικασία χορήγησης αδειών λειτουργίας ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών επίγειου σήματος, και άλλη διαδικασία για παροχή αδειών ψηφιακής εκπομπής. Και οι δύο διαδικασίες θα έπρεπε να διεξαχθούν από το ΕΣΡ.
Ακόμη, όριζε πως με απόφαση του υπουργού θα καθορίζονταν ο αριθμός των αδειών για τις οποίες θα προκηρύσσονταν διαγωνισμός, όπως και η εμβέλειά τους και το είδος του προγράμματός τους. Ο νόμος αυτός δηλαδή, εκτός του ότι παρέτεινε την προθεσμία για την έκδοση προκήρυξης με αντικείμενο τη χορήγηση τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών έως το τέλος του 2007, ήρθε να επαναλάβει ότι θεωρείται νόμιμη η λειτουργία των ιδιωτικών σταθμών που είχαν λάβει άδεια λειτουργίας με τις διαδικασίες των προηγούμενων νόμων. Αξίζει να προσεχθεί ιδιαίτερα ότι ο αριθμός των αδειών ορίζεται ως υπουργική αρμοδιότητα.
(…) Στην πράξη, μέχρι το 2016, ούτε όσα όριζαν οι αλλεπάλληλες νομοθεσίες, ούτε εκείνα που προέβλεπε το πολυβασανισμένο άρθρο 15 του Συντάγματος, εφαρμόστηκαν ποτέ. Αυτή η διαχρονική στρέβλωση διεκόπη από τη βούληση της κυβέρνησης Σύριζα. Αυτή η στρέβλωση είχε στοιχίσει και στη λειτουργία της δημοκρατίας και βεβαίως στα δημόσια έσοδα. Ειδικά σε σχέση με τα δημόσια έσοδα, αξίζει να υπογραμμίσει κανείς ότι, σύμφωνα με τον νόμο Βενιζέλου, προβλεπόταν καταβολή τελών χρήσης συχνοτήτων. Ω του πολιτικού και νομικού θαύματος όμως, ο Βενιζέλος εκτοπίστηκε από το υπουργείο, και η καταβολή αυτών των τελών, όπως θα αναφέρουμε αναλυτικά και παρακάτω, μονίμως αναβαλλόταν! Μαζί με την καταβολή των τελών αναβάλλονταν και η είσπραξη του νομοθετημένου από το 2010 φόρου διαφήμισης. Τελικά τα προβλεπόμενα τέλη εισπράχθηκαν κατά τα έτη 2016 και 2017. Δηλαδή, ούτε ένα ούτε δύο, αλλά εικοσιένα χρόνια μετά την ψήφιση και νομοθέτησή τους.
Για τον διαγωνισμό των αδειών
Το συνολικό τίμημα ανήλθε στα 246 εκ. ευρώ –ένα πραγματικά εντυπωσιακό αποτέλεσμα! Και για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος και του δικού μας εντυπωσιασμού, αρκεί να αναφέρω ένα «παρασκήνιο» της διαδικασίας. Παραμονές του διαγωνισμού ήμουν στο γραφείο μου με τον υφυπουργό και εκ των οργανωτών της δημοπρασίας, Λευτέρη Κρέτσο, και τον συνεργάτη μου, Γιώργο Χριστοφορίδη. Με αγωνία για την πορεία του διαγωνισμού, συζητούσαμε και προσπαθούσαμε να μαντέψουμε το ύψος του τιμήματος που θα εισπράξει το δημόσιο από τη δημοπράτηση των αδειών. Το να αξιολογηθούν οι τηλεοπτικές άδειες σε χρήμα ήταν, βλέπετε, κάτι πρωτόγνωρο, αφού τα όσα όριζε το Σύνταγμα δεν είχαν έως τότε εφαρμοστεί, και καμία άδεια δεν είχε κανονικά δοθεί.
Ετσι κι εμείς ήμασταν στο σκοτάδι. Αποφασίσαμε να βάλουμε ένα στοίχημα: να σημειώσει κρυφά ο καθένας από τους τρεις μας ένα ποσό, και να κερδίσει όποιος πέσει πιο κοντά. Τα χαρτάκια γράφτηκαν και σφραγίστηκαν σε ένα άδειο πλαστικό κουτί από βιταμίνες που βρισκόταν στο γραφείο μου. Οταν, μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, το κουτάκι ξεσφραγίστηκε, αποδείχθηκε ότι η πραγματικότητα είχε ξεπεράσει και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες μας: ο Λευτέρης Κρέτσος, που στο σημείωμα αναφέρεται ως… Κρετσώφ, είχε προβλέψει τίμημα 45 εκατομμυρίων, ο Γιώργος Χριστοφορίδης 120, ενώ εγώ μάντευα ότι το τίμημα δεν θα ξεπερνούσε τα 35 εκατομμύρια!
(…) Στις αρχές Ιουλίου του 2017, λίγες μέρες μετά, απευθύναμε νέο ερώτημα προς το ΕΣΡ σχετικά με τη διατύπωση γνώμης εκ μέρους της Αρχής, όσον αφορούσε την τιμή εκκίνησης των επτά δημοπρατούμενων αδειών. Αντίστοιχο ερώτημα απεστάλη και από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Γιώργο Χουλιαράκη. Τα μέλη του ΕΣΡ συγκεντρώθηκαν προκειμένου να αποφασίσουν για την τιμή εκκίνησης των αδειών. Εθεταν ως μείζονος σημασίας προϋπόθεση η απόφαση που θα πάρουν να είναι ομόφωνη. Ο Γιώργος Πλειός θεώρησε πως το ποσό της τιμής εκκίνησης θα έπρεπε να ανέρχεται στα 43 εκατομμύρια ευρώ, όσα δηλαδή είχαν πληρωθεί κατά τον πρώτο διαγωνισμό για την άδεια με τη χαμηλότερη τιμή.
Τα υπόλοιπα μέλη του ΕΣΡ διαφώνησαν. Προτάθηκε μάλιστα η τιμή εκκίνησης να είναι αρκετά χαμηλότερη, προκειμένου να μην ξοδέψουν πολλά χρήματα οι ιδιοκτήτες των καναλιών. Ο Γιώργος Πλειός επέμεινε μέχρι τέλους ότι θα διαχωρίσει τη θέση του και δεν θα υπάρξει ομόφωνη απόφαση σε περίπτωση που η τιμή εκκίνησης θα έπεφτε κάτω από τα 38 εκατομμύρια ευρώ. Με άλλα λόγια, έβαζε ως προϋπόθεση το αυτονόητο, δηλαδή το ποσό που θα εισέπραττε το δημόσιο από το «δεύτερο» διαγωνισμό να μην είναι σε καμία περίπτωση μικρότερο από αυτό που είχε εισπραχθεί από τον πρώτο διαγωνισμό. Χάρη στην επιμονή και την αποφασιστικότητά του είχαμε τα θετικά αποτελέσματα. Την Παρασκευή 28 Ιουλίου το ΕΣΡ διατύπωσε ομόφωνα τη γνώμη πως ως τιμή εκκίνησης για κάθε μία από τις επτά προς δημοπράτηση άδειες έπρεπε να οριστεί το χρηματικό ποσό των 35 εκ. ευρώ.
(…) Από τις αλλεπάλληλες συναντήσεις που είχα με υποψηφίους του διαγωνισμού έχω συγκρατήσει ορισμένες απόψεις που διατύπωσαν. Θα αναφέρω αυτές τις απόψεις χωρίς να ονοματίσω εκείνους που τις εξέφεραν, γιατί αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι οι νοοτροπίες με τις οποίες αναμετρηθήκαμε και όχι κάποιου είδους ονοματολαγνεία. Ενας υποψήφιος λοιπόν, μου εξομολογήθηκε ότι θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να «πέσει» ο διαγωνισμός στο ΣτΕ.
Φαντάζομαι εννοούσε ότι θα δώσει τη νόμιμη, νομική μάχη ενώπιον του συνταγματικού δικαστηρίου –τι άλλο; Ενας άλλος υποψήφιος μου παρουσίασε επιχειρηματικό πλάνο στο οποίο υπολογιζόταν ότι το μέγιστο ποσό που θα μπορούσε να προσφέρει για την άδεια διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα του σταθμού, ήταν 3,5 εκ. ευρώ! Ενας τρίτος, ειλικρινής υποψήφιος μου είπε ότι το να ζητάει το κράτος 250 εκατομμύρια ευρώ για μία δεκαετία από μία αγορά η οποία προβλέπεται να έχει τζίρο 2,5 δισεκατομμύρια είναι απολύτως λογικό –«decent» είναι η αγγλική λέξη που χρησιμοποίησε.
Για την προανακριτική και τις κατηγορίες στο Ειδικό Δικαστήριο
Παρέμεινε η κατηγορία σε βαθμό πλημμελήματος, για παράβαση καθήκοντος. Κατηγορήθηκα ότι είχα προβεί στον σχεδιασμό, στον καθορισμό των όρων και στη νοµοθέτηση ενός διαγωνισµού, στον οποίο επεδίωκα, όπως κατηγορούμουν, να λάβει άδεια ο κ. Καλογρίτσας, αν και γνώριζα εξαρχής ότι δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις συµµετοχής στον διαγωνισµό. Στο πόρισμα της Ν.Δ., προκειμένου να στηριχθεί η κατηγορία, αναφερόταν ότι [ο Νίκος Παππάς] «ήλθε σε επαφή με τον κ. Καλογρίτσα και του ζήτησε να συμμετάσχει ως παρένθετο δικό του πρόσωπο “μπροστινός” στον διαγωνισμό, προκειμένου να λάβει άδεια καναλιού, ενώ δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις».
Ας επισημάνω το προφανές: πρόκειται για προϋποθέσεις, τις οποίες εµείς οι ίδιοι θέσαμε. Αναφερόμαστε σε έναν διαγωνισµό, του οποίου τους όρους ορίσαµε εμείς και τους οποίους µετά επιχείρησα να παραβιάσω, ούτως ώστε ο Καλογρίτσας να πάρει άδεια. Μόνο που τελικά δεν τους παραβίασα και ο Καλογρίτσας δεν πήρε άδεια. Δηλαδή, ξέραμε τις οικονομικές δυνατότητες του κ. Καλογρίτσα, φτιάξαμε κανόνες στους οποίους δεν μπορούσε να ανταποκριθεί, ώστε να παραβούμε αυτούς τους κανόνες, τους οποίους τελικά δεν παραβήκαμε, αφού ο κ. Καλογρίτσας αποκλείστηκε επειδή δεν τήρησε τους κανόνες, τις προβλέψεις και τις απαιτήσεις του διαγωνισμού που εμείς θεσπίσαμε! Δεν χρειάζεται να έχει κανείς ιδιαίτερες νομικές γνώσεις για να καταλάβει τον παραλογισμό.
πηγη: https://www.efsyn.gr