Πρόλογος του βιβλίου Resist Everything Except Temptation: The Anarchist Philosophy of Oscar Wilde (AK Press, 2020).
Ο Alan Moore είναι αναρχικός και συγγραφέας graphic novels, έργα του είναι τα V for Vendetta, Watchmen, From Hell, Lost Girls, The League of Extraordinary Gentlemen κλπ.
Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας.
Εδώ υπάρχει μια σύγκρουση ιδεών, με μια ανεπαίσθητη ευωδιά αψίνθιού: ο Oscar Wilde και η αναρχία. Πως μπορούμε να συμβιβάσουμε τον προνομιούχο ωραιολάτρη – που υποτίθεται πως μετέτρεπε τα πάντα σε επιγράμματα και που για τον οποίο η σοβαρότητα ήταν προφανώς ένα ανάθεμα – με τα μεταβλητά, απαιτητικά και απολύτως σοβαρά δόγματα των Bakunin, Proudhon, Godwin, ή του Kropotkin; Που μπορούμε να σχηματίσουμε μια σύνδεση μεταξύ του ιδανικού του κάθε ανθρώπινου όντος ως ηγέτη του εαυτού του, και το εκφυλισμένο είδωλο που η εμπειρία του ήταν πολύ απομακρυσμένη από εκείνη της εργατικής νεολαίας που αγαπούσε, αν και προφανώς όχι αρκετά μακριά; Σίγουρα, πέρα από κάποιο απίθανο ομαδικό παιχνίδι, δεν υπάρχει λόγος ως προς το γιατί ο πρόμαχος του τεχνητού θα μπορούσε να μοιραστεί ακόμη και μια πρόταση με την αρχαιότερη και ίσως πιο συκοφαντημένη μορφή πολιτικής.
Μόνο που αυτή είναι μια πολύ περιορισμένη ανάγνωση, τόσο του Wilde όσο και της αναρχίας. Αποστερεί από τον Wilde το ριζοσπαστισμό του και την φλογερή εναντίωση του προς την εξουσία, που υπάρχει σε όλα όσα έγραψε, και αποστερεί από την αναρχία τον γενικά παραγνωρισμένο μαχητικό ρομαντισμό που βρίσκεται στη καρδιά του. Αγνοεί το παθιασμένο μανιφέστο του Wilde, «Η Ψυχή του Ανθρώπου Υπό το Σοσιαλισμό» και τις εκπληκτικά οξείες επιθέσεις στα βικτωριανά ήθη που ήταν οι κωμωδίες του, και αρνείται να δει την εμφάνιση της σύγχρονης αναρχίας μέσω του William Godwin, από ένα σύνολο του 18ου αιώνα που αποτελούνταν από επαναστάτες καλλιτέχνες, πρωτοφεμινίστριες, και συγγραφείς που περιλάμβαναν του υπέροχο Ρομαντικό οραματιστή William Blake. Μια τέτοια περιοριστική ματιά, της σοβαρής πολιτικής εναντίον της επιπόλαιας τέχνης, αφήνει την αναρχία ως ένα απόλυτα ωφελιμιστικό δόγμα, ενώ αφήνει την ποίηση ως τίποτα παραπάνω από ένα λυρικό φάντασμα δίχως οργή, ζωογόνα φλόγα, ή σκοπό.
Το ότι ο Wilde γεννήθηκε στην αριστοκρατία, δίχως να είναι δικό του φταίξιμο, αμβλύνεται ιδιαίτερα από το γεγονός πως συνεχώς προσπαθούσε να δαγκώσει το χέρι που τον τάιζε. Τα προνόμια του ήταν πολλά, η θέση του στο κύκλο εγγυημένη, και όμως κατασκεύασε τον εαυτό του ως αμετανόητα, υπερβολικό άλλο. Ως Ιρλανδό, ως κοινωνικό κριτικό, ως γκέι άνδρα, και τελικά ως καταδικασμένο εγκληματία και εξόριστο, ο Wilde τοποθέτησε τον εαυτό του στα άκρα του κόσμου και του χρόνου του. Εσκεμμένα αυτό-περιθωριοποιημένος αναζητούσε την εξωχώρα της εμπειρίας, και σε αυτό τουλάχιστον μοιάζει με τον Blake, γεννημένος στη μεσαία τάξη στη Γκόλντεν Σκουέαρ, αλλά ακολουθώντας την τέχνη και τη συνείδηση του στην ανέχεια, και την αναρχία και στο Λάμπεθ. Ίσως είναι πως ο Ρομαντικός εκ πεποιθήσεως πρέπει να τοποθετείται έξω και πέρα από τα ελεγχόμενα όρια του λόγου του πολιτισμού· πρέπει να αναζητά εκείνη την πλούσια ερημιά των ιδεών που στέκεται πέρα από το πιθανό, ώστε να μπορέσει να δει το πράγμα που είναι το αντικείμενο της, για να μην είναι ρομαντισμός τίποτα πέρα από ένα αποκύημα της φαντασίας δίχως καμιά αξία στη πραγματική ζωή. Αν αυτή η αφτιασίδωτη Αρκαδία έξω από την κοινωνία είναι το φυσικό περιβάλλον του αφοσιωμένου ποιητή, τότε η αναρχία είναι αναμφίβολα το έμφυτο ήθος αυτής της γόνιμης, γεμάτης ζωής, αποκαλυπτική περιοχή.
Πρέπει επίσης να αναφερθεί πως η προτίμηση του Wilde για τις κατώτερες τάξεις ήταν κάτι σημαντικά περισσότερο από ένα απλό σεξουαλικό πταίσμα, μια ανιαρή φετιχοποίηση του άλλου, από την θέληση για λίγη σκληράδα. Κάποιος δεν μπορεί να σκεφτεί εύκολα κάποιο ικανό λόγο γιατί, μετά τις μοχθηρές σκληρότητές και προδοσίες της, ο Oscar Wilde θα έπρεπε να αισθάνεται την παραμικρή συγγένεια για την προνομιούχα τάξη που ήταν η κληρονομιά του. Αντίθετά, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει την ειλικρινή συντροφικότητα και συμπάθεια που βρήκε ανάμεσα στις άλλες άθλιες υπάρξεις στη φυλακή του Ρήντινγκ, ούτε και πως στην ταπείνωση του – ακόμη και όταν πρώην αδερφικές ψυχές όπως ο Aubrey Beardsley φοβόντουσαν την κηλίδα που έφερε η γνωριμία τους – ήταν ο Leonard Smithers, ο επαίσχυντος ανεπιθύμητος πορνογράφος, που έσπευσε να βοηθήσει τον Wilde με τη δημοσίευση του έργου του συγγραφέα στο αξιόλογο The Savoy του Smithers, ένα φιλόξενο καταφύγιο όταν οι κυματισμοί από την δίκη του Wilde είχαν μεγεθυνθεί σε θύελλα επικρίσεων που είχαν βυθίσει το Κίτρινο Βιβλίο. Μπορεί ίσως όταν ρίχτηκε στα βάθη, στο σωφρονιστικό βόθρο της ύπαρξης, που ο Wilde ανακάλυψε πως ήταν γεμάτα με άστρα.
Στη σημερινή μας εποχή, σε αυτή την καταιγίδα που έμεινε πίσω μετά από την κατάρρευση μιας έστω προσποιητής τάξης, με την ιδέα μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από ιδιοτελείς, ψυχοπαθείς ηγέτες να μοιάζει όλο και πιο ελκυστική, οι ιδέες που προσφέρει η αναρχία μοιάζουν πολύ πιο χρήσιμες και πολύ πιο αναγκαίες από ότι ήταν ποτέ, αλλά σε αυτούς τους φτωχούς καιρούς δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε αυτές οι ζωτικές αρχές να χρωματιστούν από την ένδεια: αφήστε την αναρχία να είναι πλούσια στη φαντασία της και δίχως αναστολές στην ομορφιά της. Αν αντιμετωπίζει αυτό που είναι το πιο άσχημο στο σημερινό μας κυβερνο-φεουδαλισμό μας, στις κοινωνικές μας δομές και την απουσία ανθρωπιάς τους, τότε αφήστε την να έχει μια ηθική αισθητική που αντικατοπτρίζει την φλογερή της αύρα και τις γοητευτικές της ιδεολογίες. Τώρα που οι μαύρες βόμβες με τα φυτίλια της δεν έχουν δουλέψει μπορούμε να παραδεχτούμε πως πάντοτε ήταν η μουσική, η συγγραφή, η τέχνη και το πνεύμα της αναρχίας που ήταν τα πιο αποτελεσματικά της εργαλεία, τα πιο αιχμηρά της όπλα; Και αν αυτό ισχύει, μπορεί η αναρχία να απορρίπτει την συστοιχία πυραύλων της ρητορείας και του μεγαλείου που είναι ο Oscar Wilde; Ακόμα καλύτερα, θα σκέφτονταν κανείς, να είναι στη σκηνή του και να καταγγέλλει. Ακόμη καλύτερα, και για την αναρχία και για την τέχνη, τα δυο εκρηκτικά πνεύματα θα πρέπει να παραμερίσουν τι διαφορές τους.
Στο Resist Everything Except Temptation, ο Kristian Williams υποστηρίζει αυτή την συμφιλίωση με ένα λόγο φορτωμένο από χρόνια υπομονετικής μελέτης και όμως βυθισμένη σε απόλυτη συμπόνοια. Εύστοχα αιτιολογημένη και δίχως μια υπόθεση που να είναι αστήρικτη. Η ισχυρή υπόθεση του Williams ψάχνει κάτω από το άρωμα και τη πούδρα της ιδιαίτερα αποπροσανατολιστικής δημόσιας εικόνας του Wilde – η περίτεχνη περσόνα που κατασκεύασε ο ίδιος, κάτω από το σκέπασμα της επακόλουθης γνώμης – για να αποκαλύψει έναν εκ πεποιθήσεως αντιφρονούντα και ριζοσπάστη ανθρωπιστή· έναν αναρχικό που μοιράζει σφαίρες-λέξεις από το εντυπωσιακό λεξιλόγιο-φυσιγγιοθήκη, των οποίων οι προσεκτικά προετοιμασμένες εκρηκτικές ύλες ήταν ο στίχος, η πρόταση.
Αυτό τοπ διαφωτιστικό έργο επιβραβεύει εξίσου τους κριτές και τους θαυμαστές του Wilde, παρουσιάζοντας όπως κάνει μια ακόρεστη δίψα για δικαιοσύνη στο πυρήνα της υπερβολικής επιτέλεσης και προσφέροντας σοβαρό κίνητρο για εκείνες τις ποτέ σοβαρές παρατηρήσεις, εκείνη τη προσποιητή ηθική νωθρότητα. Ταυτόχρονα προσκαλεί το σύγχρονο αναρχικό να κάνει αγκαλιά – πιθανώς αμήχανα στην αρχή – με μια αισθησιακή και συγκλονιστική ποιητική ψυχή που θα μπορούσε να κάνει περισσότερα στο να μετατοπίσει αυτό το πλανήτη από τον άξονά του από ότι χίλες σηκωμένες γροθιές.
Είτε ματαιόδοξος, είτε εμπρηστικός, θα πρέπει να κάνετε αυτό το εκπληκτικό βιβλίο προτεραιότητα σας.
Δημοσιεύθηκε την 27 Αυγούστου, 2022
πηγη: https://geniusloci2017.wordpress.com