Loading...

Κατηγορίες

Τετάρτη 01 Δεκ 2021
Δεκέμβριος
Κλίκ για μεγέθυνση

 

 
 
 

 

 

 

Πίνακας του Γιάννη Τσαρούχη




Ο Δεκέμβριος είναι ο δωδέκατος μήνας και τελευταίος του Γρηγοριανού Ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημερών. Η ονομασία του ετυμολογείται από τη λατινική λέξη December, η οποία προέρχεται από το αριθμητικό decem (δέκα), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ο Δεκέμβριος ήταν ο δέκατος κατά σειρά μήνας.

Στη συνέχεια, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, το ρωμαϊκό ημερολόγιο έγινε δωδεκάμηνο. Ο Δεκέμβριος μετακινήθηκε στη δωδέκατη θέση, αλλά διατήρησε την παλιά του ονομασία, παρότι τον 2ο αιώνα μ.Χ. ο ρωμαίος αυτοκράτορας Κόμμοδος θέλησε να τη μετονομάσει σε Αμαζόνιο, προς τιμήν της σύζυγό του Βρουτίας, που ήταν όμορφη σαν Αμαζόνα.

Στην αρχαία Αθήνα ο Δεκέμβριος ισοδυναμούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Μαιμακτηριώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Ποσειδεώνα, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στον θεό Ποσειδώνα. Οι κυρίαρχες γιορτές ήταν τα Πομπαία και τα Βραυρώνα.

Πομπαία



Γιορτή της αρχαίας Αθήνας προς τιμή του Μειλίχιου Δία. Λάμβανε χώρα το τρίτο δεκαήμερο του μήνα Μαιμακτηριώνα (μέσα Δεκεμβρίου), με απώτερο σκοπό την κάθαρση και την παράκληση για εξιλέωση και εξαγνισμό. Ονομάστηκε «Πομπαία» από την πομπή με την περιφορά του ζώου που ακολουθούσε τη θυσία. Ο επικεφαλής της πομπής κρατούσε το κηρύκειο, έμβλημα του Ερμή.

Σύμφωνα με το τελετουργικό, περιφερόταν στην Αθήνα ένα δέρμα τράγου που είχε θυσιαστεί στο Δία (Δίον κώδιον) και όσοι ήθελαν να καθαρθούν έπρεπε να σταθούν πάνω στην προβιά, πατώντας μόνο με το αριστερό τους πόδι. Το δέρμα υποτίθεται ότι απορροφούσε το μίασμα και είχε εξαγνιστικές ιδιότητες.

Η όλη ιεροτελεστία θυμίζει μαγικές πρακτικές, που στόχο είχαν τον εξευμενισμό των απρόσωπων δυνάμεων της φύσης, τον εξορκισμό του κακού και την προστασία της πόλης. Στα πλαίσια της γιορτής διοργανώνονταν και χοροί, με τους άνδρες να μεταμφιέζονται σε Βάκχες, Νύμφες και Ώρες, και να γιορτάζουν χορεύοντας την άφιξη του χειμώνα.

 

Βραυρώνια


Η πομπή των μικρών άρκτων
Η πομπή των μικρών άρκτων

Στα Βόρεια του σημερινού Πόρτο Ράφτη βρίσκεται η περιοχή της Βραυρώνας. Εκεί τελούνταν στα αρχαία χρόνια η σημαντικότερη σε όλη την Αττική γιορτή προς τιμήν της θεάς Αρτέμιδας.

Στο ιερό αυτό λατρευόταν και η γνωστή μας Ιφιγένεια, που κατά το μύθο, έφερε το ξόανο της θεάς από την Ταυρίδα στη Βραυρώνα, με τη βοήθεια του αδερφού της Ορέστη.

Στα επόμενα χρόνια, η συγκεκριμένη λατρεία της Βραυρωνίας Αρτέμιδος μεταφέρθηκε στην Αθήνα, με τέμενος της θεάς πάνω στην Ακρόπολη.

Κορίτσια ηλικίας 5-10 ετών έμεναν στο Βραυρώνιο πάνω στην Ακρόπολη, για κάποιο χρονικό διάστημα, υπηρετώντας τη θεά κι έχοντας την επονομασία «άρκτοι» (αρκούδες). Αυτό γινόταν μία και πολλές έγκυες γυναίκες έταζαν το παιδί τους στην Αρτέμιδα, προκειμένου αυτό να γεννηθεί υγιές.

Οι γυναίκες που είχαν θητεύσει ως «άρκτοι» σε μικρή ηλικία πίστευαν ότι λόγω αυτού του γεγονότος θα κέρδιζαν την εύνοια της θεάς και στο συζυγικό τους βίο.

Η σχέση της Αρτέμιδος με την αρκούδα εξηγείται από το γεγονός ότι μάλλον η θεά αυτή είχε αρχικά τη μορφή αρκούδας (προτού ακόμη οι θεοί πάρουν ανθρώ­πινη μορφή και εγκατασταθούν στον Όλυμπο) και στη συνέχεια ταυτίστηκε με τη θεά Άρτεμη.

 

Στο λαϊκό καλεντάρι ο Δεκέμβριος ονομάζεται Ασπρομηνάς και Χιονιάς για το πυκνό του χιόνι.

Οι Ρωμαίοι είχαν δύο σημαντικές γιορτές τον Δεκέμβριο:

Ο εορτασμός της 25ης Δεκεμβρίου από τους αρχαίους είχε μία σπουδαία αστρονομική σημασία. Στην εποχή μας, ο Ήλιος βρίσκεται στο νοτιότερο ύψος του στις 21 Δεκεμβρίου. Επί έξι μήνες, κάθε μέρα χαμηλώνει όλο και περισσότερο στον ουρανό ανατέλλοντας όλο και πιο αργά και δύοντας καθημερινά νωρίτερα. Μετά τις 21 Δεκεμβρίου όμως, ο Ήλιος αρχίζει σιγά-σιγά να αναρριχάται και πάλι στον ουρανό, και οι μέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν. Έτσι, τα μεσημέρια ο Ήλιος φαίνεται όλο και πιο ψηλά στον ουρανό. Ονομάζουμε την 21η Δεκεμβρίου ημέρα της «χειμερινής τροπής του Ηλίου», οπότε ο Ήλιος σταματάει την προς Νότο κίνησή του και τρέπεται στην αντίθετη φορά, προς Βορρά. Επειδή μάλιστα για μερικές ημέρες πριν και μετά τη «χειμερινή τροπή» ο Ήλιος φαίνεται να αργοστέκεται πάνω στην εκλειπτική σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, η χειμερινή τροπή ονομάζεται επίσης και «χειμερινό ηλιοστάσιο». Η ημέρα αυτή επισημαίνει επίσης την αρχή της εποχής του Χειμώνα.

Χριστούγεννα και Ρώμη

 
 
Η Γέννηση του Ιησού σε πίνακα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου
 
 

Ο Δεκέμβριος, πάντως, όπως κι αν το δει κάποιος, είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος με τον εορτασμό των Χριστουγέννων στις 25 του μήνα. Ο κύριος, μάλιστα, λόγος που έκανε την Εκκλησία να προσδιορίσει τον εορτασμό των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είναι η προσπάθεια των Πατέρων, όπως αναφέρει ο Πάπας Γρηγόριος Α΄ «να μετατραπούν βαθμιαίως αι εορταί των εθνικών εις Χριστιανικάς», αφού η 25η Δεκεμβρίου ήταν για τη Ρώμη η κεντρική εορτή των Σατουρναλίων και της γέννησης του «αήττητου ηλίου», η γνωστή ως Dies Natalis Invicti Solis. Παράλληλα οι αρχαίοι Έλληνες γιόρταζαν τα Κρόνια (αφιερωμένα στον Κρόνο) και τα Διονύσια, καθώς επίσης και τα θεοφάνια ή επιφάνεια του ηλιακού θεού Φοίβου-Απόλλωνα.

 
Ρωμύλος και Ρέμος.



Τα Σατουρνάλια ήταν η αρχαιότερη γιορτή των Ρωμαίων και την απέδιδαν στον Ρωμύλο ή στους Πελασγούς. Ξεχώρισε όμως από τις άλλες αγροτικές γιορτές τους το 217 π.Χ. Οι γιορτές αυτές έπαιρναν πανηγυρικό χαρακτήρα και είχαν κατακτήσει ολόκληρο τον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Άρχιζαν με τα Βρουμάλια από τις 24 Νοεμβρίου έως τις 17 Δεκεμβρίου και ακολουθούσαν τα Σατουρνάλια από τις 18 έως τις 24 Δεκεμβρίου. Κατά την κεντρική ημέρα της γιορτής του «αήττητου ηλίου» στις 25 Δεκεμβρίου, εορταζόταν το γεγονός της τροπής του ηλίου, που άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό, να μεγαλώνουν οι ημέρες, και μαζί τους οι ζωογόνες ακτίνες του ήλιου ξανάκαναν τη Γη να καρποφορήσει.

 

 
Λιτανεία στις κατακόμβες του Αγίου Καλλίστου στη Ρώμη.



Επειδή, λοιπόν, οι πρώτοι χριστιανοί ήσαν εκτός νόμου στη Ρώμη, και δεν τους επιτρεπόταν να συναντιούνται ή να εκκλησιάζονται μαζί, οι συναντήσεις τους γίνονταν κρυφά και σε μικρές ομάδες στις κατακόμβες τους, όπου και τελούσαν τις θρησκευτικές τους εορτές. Για να αποφύγουν λοιπόν τους διωγμούς αποφάσισαν να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ήσαν απασχολημένοι με τις δικές τους γιορτές των Σατουρναλίων. Μ’ αυτόν τον τρόπο έλπιζαν να μην ανακαλυφθούν από τους εορτάζοντες Ρωμαίους.

Έτσι η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων, καθιερώθηκε για πρώτη φορά στη Ρώμη κατά τα μέσα περίπου του 4ου μ.Χ. αιώνα, ενώ κατά τη διάρκεια της αυτοκρατορίας του Ιουστινιανού, τον 6ο αιώνα, ο εορτασμός των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου εξαπλώθηκε σ’ ολόκληρη την Ανατολή εκτός από την Αρμενία όπου διατηρήθηκε ο συνεορτασμός στις 6 Ιανουαρίου.

Ο εορτασμός όμως των Χριστουγέννων την ίδια ημέρα που οι εθνικοί γιόρταζαν τα δικά τους Σατουρνάλια ή Κρόνια είχε και τις δυσμενείς του επιπτώσεις. Γιατί, σιγά-σιγά, και ιδιαίτερα μεταξύ του 5ου και 8ου αιώνα, πολλά από τα απαράδεκτα για την εκκλησία έθιμα των αρχαίων εορτασμών πέρασαν και στην Χριστιανική εορτή και ιδιαίτερα στο Βυζάντιο «όπου ο λαός τα ακολουθούσε με υπερβολή και γι’ αυτό οι Πατέρες της Εκκλησίας ή οι Κανόνες των Συνόδων τα πολεμούσαν». Το 729 μ.Χ. μάλιστα ο Πάπας Ζαχαρίας αναγκάστηκε να απαγορεύσει με αυστηρότητα τους εορτασμούς των Χριστουγέννων του τύπου των αρχαίων Καλενδών.

Εντούτοις πολλά από τα έθιμα αυτά των Σατουρναλίων και των Καλενδών, που διαρκούσαν 12 συνολικά ημέρες, διατηρούνται ακόμη και σήμερα στους εορτασμούς του «Δωδεκαημέρου» του χρονικού δηλαδή διαστήματος μεταξύ των δυο μεγάλων ακινήτων εορτών της Χριστιανοσύνης των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου, και των Θεοφανίων στις 6 Ιανουαρίου.


 

Χειμερινό Ηλιοστάσιο



Ο εορτασμός της 25ης Δεκεμβρίου από τους αρχαίους είχε μία σπουδαία αστρονομική σημασία. Στην εποχή μας, ο Ήλιος βρίσκεται στο νοτιότερο ύψος του στις 21 Δεκεμβρίου. Επί έξι μήνες, κάθε μέρα χαμηλώνει όλο και περισσότερο στον ουρανό ανατέλλοντας όλο και πιο αργά και δύοντας καθημερινά νωρίτερα. Μετά τις 21 Δεκεμβρίου όμως, ο Ήλιος αρχίζει σιγά-σιγά να αναρριχάται και πάλι στον ουρανό, και οι μέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν. Έτσι, τα μεσημέρια ο Ήλιος φαίνεται όλο και πιο ψηλά στον ουρανό. Ονομάζουμε την 21η Δεκεμβρίου ημέρα της «χειμερινής τροπής του Ηλίου», οπότε ο Ήλιος σταματάει την προς Νότο κίνησή του και τρέπεται στην αντίθετη φορά, προς Βορρά. Επειδή μάλιστα για μερικές ημέρες πριν και μετά τη «χειμερινή τροπή» ο Ήλιος φαίνεται να αργοστέκεται πάνω στην εκλειπτική σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, η χειμερινή τροπή ονομάζεται επίσης και «χειμερινό ηλιοστάσιο». Η ημέρα αυτή επισημαίνει επίσης την αρχή της εποχής του Χειμώνα.


Η τροχιά του Ήλιου στα δύο ηλιοστάσια.

Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο (Winter Solstice στα αγγλικά) είναι όρος της αστρονομίας που χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει μια συγκεκριμένη στιγμή του έτους, όταν ο ήλιος βρίσκεται στη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση νοτίως του ισημερινού. Ο ίδιος όρος χρησιμοποιείται και για να χαρακτηρίσει το αντίστοιχο σημείο από τη μεγαλύτερη δυνατή απόκλιση της εκλειπτικής (εκλειπτική= ο μεγάλος κύκλος που γράφει η Γη κατά την περιφορα της γύρω από τον Ήλιο) από τον ουράνιο ισημερινό.


Φωτισμός της Γης από τον Ήλιο κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο.


Το χειμερινό ηλιοστάσιο συμβαίνει κάθε χρόνο στο Βόρειο Ημισφαίριο της Γης στις 21 ή 22 Δεκεμβρίου (21 Δεκεμβρίου 2020), οπότε παρατηρείται η μικρότερη ημέρα του χρόνου και ορίζεται ως η επίσημη έναρξη του χειμώνα. Αντίστροφα, στο Νότιο Ημισφαίριο παρατηρείται η μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου και ορίζεται ως η επίσημη έναρξη του καλοκαιριού.

Σατουρνάλια




Ρωμαϊκή εορτή προς τιμήν του θεού Σατούρνου (Saturnus), ο οποίος ταυτίζεται με τον ελληνικό θεό Κρόνο και αντιστοιχεί με την ελληνική γιορτή των Κρονίων. Ο Κρόνος ήταν ο θεός της σποράς και τον τιμούσαν μετά τη λήξη της περιόδου της σποράς του σίτου. Ο εορτασμός άρχιζε κάθε χρόνο στις 17 Δεκεμβρίου και διαρκούσε επτά ημέρες. Πολλά από τα έθιμα των Σατουρναλίων επιζούν μέχρι σήμερα.

Οι εορταστικές εκδηλώσεις των Σατουρναλίων ξεκινούσαν με θυσία που ο δήμος προσέφερε στον θεό και τελούσε μπροστά στο ναό του. Μετά τη θυσία ακολουθούσε κοινό γεύμα για όλους τους πολίτες, με δημόσια δαπάνη. Κατά την ημέρα αυτή, αλλά και τις τρεις επόμενες, τα δικαστήρια και τα σχολεία παρέμεναν κλειστά.

Για να μνημονευθεί, μάλιστα, η εποχή του χρυσού αιώνα της βασιλείας του Κρόνου (προτού τον εκθρονίσει ο γιος του Ζευς), κατά την οποία μεταξύ των ανθρώπων επικρατούσαν ευδαιμονία και ελευθερία, επέτρεπαν στους δούλους να συμπεριφέρονται ως ελεύθεροι. Οι ρωμαίοι οικοδεσπότες αντάλλασσαν τους ρόλους με τους δούλους τους και προσέφεραν σ’ αυτούς κάθε εξυπηρέτηση.

Κατά τις ημέρες των Σατουρναλίων αναστελλόταν η απαγόρευση των τυχερών παιχνιδιών. Οργανώνονταν πλούσια συμπόσια, σε καθένα από τα οποία εκλεγόταν από τους συνδαιτημόνες ένας βασιλιάς (saturnalicius princeps), στα προστάγματα του οποίου όφειλαν να υπακούουν όλοι οι συμπότες.

Κατά την 21η και την 22α Δεκεμβρίου γινόταν αγορά, στην οποία πωλούσαν αγαλματίδια που ονομάζονταν σιγιλάρια (sigillaria). Σύμφωνα με το έθιμο, οι εορτάζοντες έπρεπε να αγοράζουν τέτοια αγαλματάκια και να τα προσφέρουν στους γνωστούς και φίλους τους, ευχόμενοι «Bona Saturnalia». Οι πλούσιοι μοίραζαν στους φτωχούς γενναία χρηματικά βοηθήματα. Μεταξύ των δώρων ήταν και λαμπάδες, επειδή, όπως πίστευαν, το φως τους ενίσχυε το φως τού ηλίου, το οποίο ελαττωνόταν την εποχή αυτή.

Τα Σατουρνάλια διατηρήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων, μέχρι τον 5ο μ.Χ. αιώνα, οπότε καταργήθηκαν υπό την επίδραση του Χριστιανισμού. Ωστόσο, πολλά από τα έθιμά τους (ανταλλαγή δώρων, γλέντια, χαρτοπαιξία κ.ο.κ.) διατηρήθηκαν και μεταβιβάστηκαν στον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς.

Τις περισσότερες πληροφορίες για τις τελετές των Σατουρναλίων μνημονεύει ο Λατίνος συγγραφέας του 5ου μΧ αιώνα Μακρόβιος στο έργο του «Saturnalia».

 

  • Ακολουθούσαν στις 25 Δεκεμβρίου τα Βρουμάλια, γιορτή του χειμερινού ηλιοστασίου, όπου τιμούσαν τον Ήλιο, που ως θεότητα του φωτός ταυτιζόταν με τον Μίθρα των Περσών. Και στις δύο γιορτές θυσίαζαν χοίρους, τους οποίους στη συνέχεια κατανάλωναν.

 

 

Οι παγανιστικές αυτές γιορτές ήταν αρκετά δημοφιλείς και επέζησαν έως το 12ο αιώνα, παρά τις απαγορεύσεις, κληροδοτώντας σε μας τις δοξασίες και τους θρύλους για τους καλικάντζαρους και τα άλλα δαιμόνια. Η Χριστιανική Εκκλησία προσπάθησε να επωφεληθεί από τη δημοφιλία των δύο αυτών εορτών και να τις καταπολεμήσει ως ειδωλολατρικές, τοποθετώντας τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με μία θεωρία. Η άλλη θεωρία στηρίζεται σε ημερολογιακούς υπολογισμούς για να απαντήσει στο ερώτημα πώς επιλέχθηκε η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων.

Ο εορτασμός των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου έλαβε καθολική μορφή στα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ, πρώτα στη Δύση και μετά στην Ανατολή. Μέχρι τότε η Γέννηση του Ιησού εορταζόταν στις 6 Ιανουαρίου μαζί με τη Βάπτιση κατά την εορτή των Θεοφανείων. Η Αρμενική Εκκλησία δεν δέχθηκε την αλλαγή και διατήρησε την παλαιότερη παράδοση, την οποία ακολουθούν σήμερα όσες Εκκλησίες ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο (Ιουλιανό). Για πρώτη φορά τα Χριστούγεννα καθιερώθηκαν ως αργία με τον Ιουστινιάνειο Κώδικα (529/534).

Εκτός από τα Χριστούγεννα, που κυριαρχούν τον Δεκέμβριο, με τα θρησκευτικά και κοσμικά τους συμφραζόμενα, ξεχωριστή θέση έχουν από θρησκευτικής πλευράς και τα λεγόμενα Νικολοβάρβαρα, που περιλαμβάνουν τις εορτές της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου), Αγίου Σάββα (5 Δεκεμβρίου) και Αγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου).

Λαογραφία

  • Οι Ρωμαίοι στις 25 Δεκεμβρίου γιόρταζαν τα Βρουμάλια (Brumalia < bruma = η τροπή του Ηλίου), που ήταν αφιερωμένα στη μικρότερη ημέρα του χρόνου και στα γενέθλια του Μίθρα, του ανίκητου Ήλιου (Dies Natalis Solis Invicti), που είχε καθιερωθεί επί αυτοκράτορα Αυρηλιανού το 275. Νωρίτερα, οι Ρωμαίοι γιόρταζαν τα Σατουρνάλια (17-23 Δεκεμβρίου), όπου επικρατούσε κλίμα γενικής ευφορίας και ανταλλάσσονταν δώρα. Και οι δύο αυτές γιορτές είχαν αναφορές στα αρχαιοελληνικά Κρόνια. Στα βυζαντινά χρόνια τα Βρουμάλια διαρκούσαν από τις 24 Δεκεμβρίου έως τις 17 Ιανουαρίου. Τις ημέρες αυτές οι αυτοκράτορες προσέφεραν δώρα στους συγγενείς τους φίλους και στο προσωπικό των ανακτόρων. Η Σύνοδος της Ρώμης το 743 κατάργησε τις γιορτές, θεωρώντας τες ειδωλολατρικές. Οι Χριστιανοί ήδη από τον έκτο αιώνα γιόρταζαν στις 25 Δεκεμβρίου αντί του Μίθρα τον «Ήλιο της Δικαιοσύνης» Ιησού Χριστό και τη γέννησή του.
  • Οι αγγλοσαξωνικοί λαοί τιμούσαν τo χειμερινό ηλιοστάσιο με παγανιστικές ηλιολατρικές γιορτές, όπως το άναμμα φωτιάς (Yule Log), για να χαιρετίσουν την επάνοδο του ήλιου στο βόρειο ημισφαίριο.
  • Ένα ενδιαφέρον εθιμικό δρώμενο του χειμερινού ηλιοστασίου τηρείται μέχρι σήμερα στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας. Οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε δύο ομάδες, στους Καθαρούς και τους Ακάθαρτους. Οι Καθαροί, ντυμένοι με την τοπική ενδυμασία -σκουροπράσινο σακάκι και μαύρο δερμάτινο παντελόνι- φορούν στο κεφάλι ένα είδος ψεύτικης κόμμωσης σε διάφορα σχήματα, που πολλές φορές φτάνει σε ύψος τα τρία μέτρα και σε βάρος τα είκοσι πέντε κιλά! Οι Ακάθαρτοι φορούν προβιές και στα πρόσωπά έχουν άγριες μάσκες. Η γιορτή αυτή, κατά την παράδοση, έλκει την καταγωγή της από τη λατρεία της τευτονικής θεάς της γονιμότητας Πέρτχα ή Πέρχθα.
  • Στην Κίνα γιορτάζουν την μικρότερη μέρα του χρόνου με οικογενειακές συγκεντρώσεις και μνημόσυνα στους προγόνους (Dongzhi). Το πιάτο που κυριαρχεί είναι το τανγκγιάν ένα είδος κεφτέ από ρύζι.
  • Στο Ιράν γιορτάζουν την μεγαλύτερη και πιο σκοτεινή νύχτα του χρόνου με οικογενειακές συνάξεις και συγκεντρώσεις σε φιλικά σπίτια, όπου κυριαρχεί το φαγητό, το ποτό και η απαγγελία ποίησης (Shab-e Yalda). Το έθιμο με ζωροαστρική προέλευση, γιορτάζεται επίσης από την Ιρανική διασπορά. Τα φρούτα που έχουν την τιμητική τους στο γιορτινό τραπέζι είναι το ρόδι και το καρπούζι, που συμβολίζουν την επερχόμενη αυγή μετά την μακριά σκοτεινή νύχτα και την απαρχή μιας νέας ζωής.
  • Παλαιότερα στην Ελλάδα συνηθιζόταν την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου να τοποθετείται στο αναμμένο τζάκι ένα αρκετά μεγάλο ξύλο, που ονομαζόταν μαμμή ή μπάμπω.

 

Παροιμίες για τον Δεκέμβριο

 

Άγια Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας αποκρίθη: «Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί ο Αι-Νικόλας έρχεται με χιόνια φορτωμένος».
Ελλάδα

Αν πρωιμίσει η μυγδαλιά κι ανθίσει το Δεκέμβρη,
βαρύς χειμώνας κι όψιμος θε νά \'ρθει να μας εύρει.
Ελλάδα

Δεκέμβρη με τα κρύα σου και πώς θα ξεκρυώσω.
Ελλάδα

Δεκέμβρη μου, με πάγωσες
και πώς να ξεπαγώσω;
Μήνα μου σαρακοστιανέ
καλέ, Χριστουγεννιάτη!
Ελλάδα

Δεκέμβρης και δεν έσπειρες, λίγο σιτάρι θα ’χεις.
Ελλάδα

Δεκέμβρης μας επλάκωσε, το κρύο μας φαρμάκωσε.
Ελλάδα

Δεκέμβρης με γιορτές, Χριστουγέννων διακοπές.
Ελλάδα

Δεκέμβρης Χριστού γέννηση κι ο καλός μας χρόνος.
Ελλάδα

Μπήκε ο Δεκέμβρης; Δίκαιος όποιος έσπειρε.
Αραβία

Το τραγούδι με τον τρύγο το Δεκέμβρη παραμύθι.
Ελλάδα

Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού. (ή χρυσάφι τ’ Αλωνάρη)
Ελλάδα

Ως τ’ Αγίου Νικόλαου οι τοίχοι βράζουνε κι ύστερα ξυλιάζουνε.



 

Εορτολόγιο Δεκεμβρίου

 

Ημερομηνία

Εορτάζοντες

1 Δεκεμβρίου

Ναούμ, Ναούμα, Φιλάρετος, Φιλαρέτη

2 Δεκεμβρίου

Μερόπη, Μυρόπη

4 Δεκεμβρίου

Βαρβάρα, Δαμασκηνός, Δαμασκηνή

5 Δεκεμβρίου

Διογένης, Διογενία, Σάββας, Σαββούλα

6 Δεκεμβρίου

Νικόλαος, Νικολία, Νικολέτα

7 Δεκεμβρίου

Αθηνόδωρος, Αθηνοδώρα, Αμβρόσιος, Αμβροσία

8 Δεκεμβρίου

Καίσαρ, Καισαριανή, Πατάπιος, Παταπία, Σωσθένης

9 Δεκεμβρίου

Άννα

10 Δεκεμβρίου

Μαριανός, Μαριανή

12 Δεκεμβρίου

Ρεβέκκα, Σπυρίδων, Σπυριδούλα

13 Δεκεμβρίου

Αυξέντιος, Αυξεντία, Ευγένιος, Ευστράτιος, Ευστρατία, Λουκία, Μαρδάριος, Μαρδαρία, Ορέστης, Ορεστιάς

14 Δεκεμβρίου

Θύρσος, Λεύκιος, Λευκία, Λευκή

15 Δεκεμβρίου

Ανθίας, Ανθία, Ανθή, Ελευθέριος, Ελευθερία, Σωσάννα, Σουζάνα

16 Δεκεμβρίου

Μόδεστος, Μοδεστία

17 Δεκεμβρίου

Αζαρίας, Ανανίας, Ανανούλα, Δανιήλ, Δανιηλία, Διονύσιος, Διονυσία, Μισαήλ

18 Δεκεμβρίου

Αβραάμ, Σεβαστιανός, Σεβαστιανή, Σεβαστός, Σεβαστή, Φλώρος, Φλώρα

19 Δεκεμβρίου

Ααρών, Αγλαΐα, Αδάμ, Βενιαμίν, Βονιφάτιος, Δαβίδ, Δαβιδία, Δεββώρα, Εύα, Ισαάκ, Ισαακία, Μελχισεδέκ, Ραχήλ, Σολομών, Σολομώνη

20 Δεκεμβρίου

Ιγνάτιος

21 Δεκεμβρίου

Θέμις, Θεμιστοκλής, Θεμιστόκλεια, Ιουλιανός, Ιουλιανή

22 Δεκεμβρίου

Αναστασία, Χρυσόγονος, Χρυσόγονη

24 Δεκεμβρίου

Ευγενία

25 Δεκεμβρίου

Βηθλεέμ, Εμμανουήλ, Εμμανουηλία, Εμμανουέλλα, Ιησούς, Μανούσος, Μανουσία, Χρήστος, Χρίστος, Χριστίνα

26 Δεκεμβρίου

Δέσποινα, Εμμανουήλ, Εμμανουηλία, Εμμανουέλλα, Ιωσήφ, Ιωσηφίνα, Μανούσος, Μανουσία, Μαρία, Μάριος, Παναγιώτης, Παναγιώτα

27 Δεκεμβρίου

Μαυρίκιος, Μαυρικία, Στέφανος, Στεφανία

28 Δεκεμβρίου

Δόμνα

30 Δεκεμβρίου

Ανυσία

31 Δεκεμβρίου

Ζωτικός, Ζωτική, Μελάνη, Μελανία

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου