Loading...

Κατηγορίες

Σάββατο 24 Οκτ 2020
Κραχ της Γουόλ Στριτ (1929)
Κλίκ για μεγέθυνση

 

Το Κραχ της Γουόλ Στριτ του 1929 επίσης γνωστό ως Μαύρη Πέμπτη ή Χρηματιστηριακό κραχ του 1929 ξεκίνησε στις αρχές του Οκτωβρίου του 1929 και ήταν το πιο καταστρεπτικό χρηματιστηριακό κραχ στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής λαμβάνοντας υπόψιν την εξάπλωση και την διάρκεια του. Το κραχ σηματοδότησε την αρχή της δεκαετούς Παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης που επηρέασε πολλά βιομηχανικά δυτικά κράτη.

Χρονολόγιο

Η δεκαετία που ακολούθησε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και οδήγησε στο κραχ ήταν μια δεκαετία πλούτου και υπέρβασης. Οι Αμερικάνοι στις υπαίθριες περιοχές μετανάστευσαν στις αστικές περιοχές των μεγάλων πόλεων με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής ασχολούμενοι με τον συνεχώς αναπτυσσόμενο βιομηχανικό τομέα. Ενώ οι αμερικανικές πόλεις ευημερούσαν η τεράστια μετανάστευση από τις υπαίθριες περιοχές και η αμέλεια του γεωργικού τομέα των ΗΠΑ οδήγησε τους Αμερικάνους αγρότες σε οικονομική απελπισία κατά την διάρκεια της δεκαετίας παράγοντας που αργότερα θα θεωρούνταν ως ένας από τους παράγοντες κλειδιά της κρίσης.

Παρά τους κινδύνους των εικασιών πολλοί πίστευαν ότι το χρηματιστήριο θα συνέχιζε να αναπτύσσεται επ' αόριστον. Ωστόσο στις 25 Μαρτίου 1929 ένα μικρό κραχ προέκυψε αφού οι επενδυτές άρχισαν να πωλούν μετοχές σε γρήγορο και απότομο ρυθμό εκθέτοντας έτσι την ασταθή βάση του χρηματιστηρίου. Δύο μέρες αργότερα ο τραπεζίτης Τσαρλς Μίτσελ ανακοίνωσε ότι η τράπεζα του θα πρόσφερε 25 εκατομμύρια για να σταματήσει την πτώση του χρηματιστηρίου. Η κίνηση του Μίτσελ οδήγησε σε μία προσωρινή παύση της οικονομικής κρίσης. Ωστόσο η αμερικανική οικονομία είχε εμφανίσει δυσμενή σημάδια προβλημάτων. Η παραγωγή ατσαλιού παρήκμασε, οι κατασκευές ήταν αργοκίνητες,οι πωλήσεις αυτοκινήτων μειωμένες και οι καταναλωτές απέκτησαν πολλά χρέη λόγω του εύκολου χρήματος.

Ενώ το χρηματιστήριο βρισκόταν σε καλή κατάσταση η αισιοδοξία κατέρρευσε όταν στις 18 Σεπτεμβρίου 1929 οι τιμές των μετοχών στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης έπεσαν απότομα. Στις 20 Σεπτεμβρίου το χρηματιστήριο του Λονδίνου κατέρρευσε όταν ο Βρετανός επενδυτής Κλάρενς Χέιτρι και οι συνεργάτες του φυλακίστηκαν για απάτη και πλαστογραφία. Η κατάρρευση του χρηματιστηρίου του Λονδίνου εξασθένησε ακόμα περισσότερο την αισιοδοξία των Αμερικάνων επενδυτών σε ξένες αγορές. Τις ημέρες πριν το κραχ η χρηματιστηριακή αγορά ήταν πολύ ασταθής. Περίοδοι πωλήσεων και υψηλών εντάσεων στο εμπόριο ακολουθούνταν από περιόδους αύξησης των τιμών και ανάκαμψης.

Στις 24 Οκτωβρίου (Μαύρη Πέμπτη) η αγορά έχασε το 11% της αξίας της. Πολλοί τραπεζίτες της Γουόλ Στριτ συναντήθηκαν στο χάος και στον πανικό του ορόφου του εμπορίου για να βρουν μία λύση για το πρόβλημα.

Με τους τραπεζίτες και τα οικονομικά τους εφόδια ο Ρίτσαρντ Γουίτνει,αντιπρόεδρος συναλλαγών και εκλεγμένος υπεύθυνος της κατάστασης υπέβαλλε προσφορά για να αγοράσει κομμάτι μετοχών μίας εταιρία ατσαλιού σε τιμή απάνω από το φυσιολογικό. Το ίδιο επιχείρησε και σε άλλες επικερδής μετοχές. Αυτή η τακτική ήταν παρόμοια με εκείνη που εκτελέστηκε στον Πανικό του 1907. Η κίνηση πέτυχε και σταμάτησε την πτώση ωστόσο σε αντίθεση με τον πανικό του 1907 η ανάκαμψη ήταν προσωρινή.

Το σαββατοκύριακο τα γεγονότα αναφέρονταν σε όλες τις εφημερίδες σε όλη την χώρα. Στις 28 Οκτωβρίου,την Μαύρη Δευτέρα περισσότεροι επενδυτές αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την αγορά οδηγώντας έτσι σε μεγαλύτερες πτώσεις των μετοχών με την συνολική αξία της αγοράς να ανέρχεται το 13%.
---------------------------------------------------------------------------------

Το καλοκαίρι του 1929 η Αμερική ευημερούσε. Ο κόσμος δανειζόταν από τις τράπεζες για να «παίξει» στη Γουολ Στριτ. Ο δείκτης Ντόου Τζόουνς (DJIA) έφθασε στο υψηλότερο σημείο του, στις 381.17 μονάδες (3 Σεπτεμβρίου 1929). Οι χρηματιστηριακή αξία των μετοχών είχε αυξηθεί τόσο πολύ, που οι διορατικότεροι μιλούσαν για «φούσκα» έτοιμη να εκραγεί.

Οικονομικοί κύκλοι φοβούμενοι την κάμψη των τιμών των μετοχών άρχισαν να τις ρευστοποιούν. Στις 24 Οκτωβρίου 1929, 13 εκατομμύρια μετοχές άλλαξαν χέρια, αριθμός ρεκόρ για τα χρηματιστηριακά χρονικά («Μαύρη Πέμπτη»). Πανικός άρχισε να καταλαμβάνει τους επενδυτές και τους χρηματιστές. Οι μεγάλοι «παίκτες» της Γουόλ Στριτ άρχισαν να αγοράζουν μαζικά τα καλά χαρτιά (blue chips), σε μια προσπάθεια να συγκρατήσουν την πτώση. Η τακτική αυτή είχε αποδώσει στη χρηματιστηριακή κρίση του 1907, όχι όμως και τώρα.

Το Σαββατοκύριακο που μεσολάβησε η κατάσταση δραματοποιήθηκε ακόμη περισσότερο από τον Τύπο. Τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου οι τιμές συνέχισαν την κατηφορική τους πορεία, με τους επενδυτές να ξεφορτώνονται τα «χαρτιά» τους, με σκοπό να αναζητήσουν πιο πρόσφορες επενδυτικές ευκαιρίες. Ο δείκτης χάνει 12% της αξίας του και 16,4 εκατομμύρια μετοχές αλλάζουν χέρια.

Την επόμενη μέρα, η Γουόλ Στριτ καταρρέει («Μαύρη Τρίτη»). Πολλές τράπεζες που είχαν τοποθετήσει τα χρήματα των πελατών τους σε μετοχές για να αποκομίσουν μεγαλύτερα κέρδη, αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα προβλήματα και τις επόμενες μέρες κηρύσσουν πτώχευση.

Το χρηματιστηριακό κραχ χειροτέρευσε την ήδη εύθραυστη κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας και συνέβαλε στη Μεγάλη Οικονομική Ύφεση της δεκαετίας του '30, που έπληξε Ευρώπη και Αμερική, με πτωχεύσεις εταιρειών, μαζική ανεργία και μεγάλη κεφαλαιοκρατική συγκέντρωση.

Η Γουόλ Στριτ ανέκαμψε προσωρινά στις αρχές του 1930, για να κατρακυλήσει ξανά το επόμενο διάστημα και ο δείκτης Ντόου Τζόουνς να φθάσει στις 41.22 μονάδες στις 8 Ιουλίου 1932, στο χαμηλότερο σημείο όλων των εποχών. Το 1931 το Κογκρέσο συγκρότησε την Επιτροπή Πεκόρα για να μελετήσει τις αιτίες της χρηματιστηριακής κρίσης και βάσει των πορισμάτων της ψήφισε το νόμο Γκλας - Σίγκαλ του 1933, με τον οποίον διαχωρίστηκαν οι τράπεζες σε εμπορικές και επενδυτικές.

Τα επόμενα χρόνια, με βάση την εμπειρία της Γουόλ Στριτ, τα χρηματιστήρια όλου του κόσμου πήραν μέτρα για να αποτρέψουν ένα νέο κραχ. Το κυριότερο ήταν η διακοπή των συνεδριάσεων σε περιόδους ραγδαίων μεταβολών της χρηματιστηριακής αγοράς.

Οι επιπτώσεις του «Κραχ» στις ΗΠΑ σε αριθμούς

  • 12.000.000 έμειναν άνεργοι.
  • 12.000 έχαναν τη δουλειά τους κάθε μέρα.
  • 20.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση.
  • 1.616 τράπεζες πτώχευσαν.
  • 1 στους 20 γεωργούς ξεσπιτώθηκαν.
  • 23.000 αυτοκτονίες σημειώθηκαν σ' ένα χρόνο, αριθμός ρεκόρ.



 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου