Ιστορία του καρότου [πηγή εικόνας: newscientist.com] Μια ταπεινή ρίζα, το καρότο δίνει χρώμα και γεύση σε φαγητά και σαλάτες. Με αφορμή τη διεθνή ημέρα καρότου (4 Απριλίου) ας ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία του καρότου.
Διεθνής Ημέρα Καρότου
Ο πορτοκαλής καρπός έχει τη δική του ημέρα εορτασμού κι αυτή είναι στις 4 Απριλίου. Η καθιέρωση της μέρας αυτής είναι όψιμη, αφού ορίστηκε μόλις το 2003. Mια μέρα που γιορτάζεται η ιστορία του καρότου και τα ευεργετικά του οφέλη για την υγεία. Όπως μας πληροφορεί ο επίσημος ιστότοπος εορτασμού, η Διεθνής Ημέρα Καρότου γιορτάζεται σε χώρες όπως η Γαλλία, η Αυστραλία, η Ρωσία, η Ιταλία, η Σουηδία, η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η δημοφιλία της ημέρας αυξάνει χρόνο το χρόνο και όλο και περισσότερες χώρες τιμούν το ταπεινό λαχανικό.
Διοργανώνονται, λοιπόν, πάρτι καρότου. Και τι τρώμε σε αυτά τα πάρτι; Τι άλλο, παρά καρότα ωμά αλλά και παρασκευές με πρωταγωνιστή το λαχανικό αυτό. Πίνουμε επίσης χυμό καρότου και ποτά με βάση αυτό. Τέλος, την τιμητική τους έχουν οι στολές καρότου. Και φυσικά δεν ξεχνάμε να διαβάσουμε λίγη ιστορία του καρότου.
πηγή εικόνας: carrotday.com
Από την κεντρική Ασία σε όλο τον κόσμο
Η ιστορία του καρότου αρχίζει ίσως εκατομμύρια χρόνια πριν. Βρέθηκε, λοιπόν, απολιθωμένη γύρη του γένους Apiaceae -στην οικογένεια του οποίου ανήκει το καρότο- που χρονολογείται στην Ηώκαινο περίοδο (55-34 εκατομμύρια χρόνια πριν).
Το καρότο καλλιεργείται στο Αφγανιστάν 5.000 χρόνια πριν. Έχει χρώμα, όμως, μοβ με κίτρινο εσωτερικό. Τοιχογραφίες σε αιγυπτιακούς ναούς εικονίζουν μοβ καρπούς που θυμίζουν καρότο, υποδηλώνοντας πιθανή παρουσία του καρότου στην Αίγυπτο ήδη από το 2.000 π.Χ. Οι παλαιοβοτανολόγοι πάντως δεν μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη καρότων στην περιοχή, αφού δε βρέθηκαν παλαιοβοτανικά κατάλοιπα.
Στην αρχαία Ελλάδα το καρότο είναι γνωστό με την ονομασία «δαύκος ο καρωτός» ή -αν πρόκειται για άγριο καρότο- «σταφυλίνος». Καλλιεργείται για τα φύλλα κι όχι τη ρίζα του. Και μάλιστα όχι ως τρόφιμο, αλλά κυρίως για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, αφού από τότε είχε συνδεθεί με ευεργετικά οφέλη στην όραση. Έχει όμως και μια άλλη χρήση. Κατατάσσεται στα αφροδισιακά, καθώς θεωρείται πως κάνει τους άντρες πιο φλογερούς εραστές και τις γυναίκες πιο πρόθυμες να ενδώσουν.
Η φήμη του ως αφροδισιακή τροφή έφτασε ως τους Ρωμαίους. Ο αυτοκράτορας Καλιγούλας λέγεται ότι υποχρέωνε όλη τη Σύγκλητο να καταναλώνει καρότα, για να τους βλέπει σε ερωτική έξαψη, σαν «άγρια θηρία». Οι Ρωμαίοι πάντως έδωσαν και το όνομα στο λαχανικό, με ρίζα από το αρχαιοελληνικό «καρωτός».
Η ιστορία του καρότου συνεχίζει στην Ευρώπη χάρη στην αραβική κατάκτηση. Έτσι, οι Άραβες φέρνουν τα μοβ, κίτρινα και μαύρα καρότα στην Ισπανία τον 8ο αιώνα μ.Χ. Ήδη τον 12ο αιώνα ο Άραβας βοτανολόγος Ibn al-‘Awwam κάνει λόγο για κόκκινα και κίτρινα καρότα που καλλιεργούνται στην Ανδαλουσία της Ισπανίας. Από εκεί η καλλιέργεια του διαδίδεται σε όλη την Ευρώπη. Αργότερα φτάνει στην Αμερική, την περίοδο των μεγάλων ανακαλύψεων.
Κόκκινα, κίτρινα, άσπρα, μαύρα
Το καρότο είναι γνωστό για το έντονο πορτοκαλί του χρώμα. Κι όμως τα πρώτα καρότα ήταν μοβ, ενώ αργότερα εμφανίστηκαν άλλες ποικιλίες με διάφορα χρώματα, όχι όμως πορτοκαλί. Το γνωστό πορτοκαλί χρώμα που επικράτησε και παραμέρισε τα υπόλοιπα το χρωστούμε στους Ολλανδούς.
Σύμφωνα με την παράδοση οι Ολλανδοί καλλιέργησαν πορτοκαλί καρότα τον 17ο αιώνα για να τιμήσουν τον William of Orange, που οδήγησε τους Ολλανδούς στην επανάσταση και στην απελευθέρωση από την Ισπανία. Ωστόσο, πιο κοντά στην αλήθεια είναι μάλλον η επιλεκτική καλλιέργεια μέχρι να προκύψει ένας καρπός γλυκύτερος από τους προϋπάρχοντες. Μετά την επίτευξη αυτού, ο οίκος των Orange ίσως επέλεξε ως βασιλικό λαχανικό το -πορτοκαλί-πλέον καρότο. Μέσω των εμπορικών δρόμων, το πορτοκαλί καρότο διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο.
Ιστορία του καρότου: μερικά ενδιαφέροντα trivia
- Τα λαγουδάκια δεν τρελαίνονται και τόσο για καρότα. Η σύνδεση αυτή οφείλεται στο διάσημο καρτούν Bugs Bunny και τις εικονικές σκηνές όπου μασουλάει το καρότο του. Η γένεση του δημοφιλούς καρτούν σχετίζεται με την ταινία Συνέβη μια νύχτα, με πρωταγωνιστή τον Κλαρκ Γκέημπλ (1934). Σε μια σκηνή ο Γκέημπλ μασουλά καρότα και μιλά με γεμάτο το στόμα. Η σκηνή κι ο χαρακτήρας άρεσαν τόσο πολύ στους δημιουργούς του Bugs Bunny (Tex Avery, Bob Givens & Mel Blanc) που ενσωμάτωσαν στον ήρωά τους μερικές από τις μανιέρες του ηθοποιού.
- Carrot cake (κέικ καρότου): Παρόλο που κανείς δεν ξέρει την ακριβή καταγωγή του κέικ καρότου, πιστεύεται ότι ανάγεται στους μεσαιωνικούς χρόνους, όταν υλικά όπως η ζάχαρη ήταν σε ένδεια. Η πρώτη επίσημη συνταγή εμφανίζεται το 1827 στο βιβλίο ατου A.B. Beauvilliers. Μοιάζοντας πιο πολύ με μπισκότο παρά με κέικ, η συνταγή περιλάμβανε πουρέ βραστών καρότων, ζάχαρη, αυγά, βούτυρο και αλεύρι.
- Υπάρχει ακόμη και μουσείο καρότου! Θα μπορούσε να μπει στα πιο περίεργα μουσεία του κόσμου, δεν πρόκειται όμως για φυσικό αλλά για διαδικτυακό χώρο. Είναι δηλαδή ένας ιστοχώρος αφιερωμένος στην ιστορία και τα οφέλη του καρότου. Διαχειριστής είναι ο John Stolarczyk και αποτελεί έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό.
Πέρα από την ενδιαφέρουσα ιστορία, το καρότο θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερτροφή. Κι αυτό γιατί είναι πλούσιο σε Β-καροτίνη, βιταμίνη Κ και C, αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες. Είναι, τέλος, ένας καρπός προσιτός για όλους, αφού είναι ένα λαχανικό φθηνό και παρόν σε όλες τις λαϊκές αγορές και τα σούπερ μάρκετ.
Πηγές:
Good, B. (n.d.). The Origin and History of the Carrot: How a Middle Eastern Root Vegetable Became a Baking Staple. Ανακτήθηκε από: cheryls.com (τελευταία πρόσβαση: 30/03/2024)
Teoh, H. (n.d.). The Multi-Colored History of Carrots. Ανακτήθηκε από: foodliteracycenter.org (τελευταία πρόσβαση: 30/03/2024)
A Brief History of Food: The Carrot (2020). Ανακτήθηκε από: tastesofhistory.co.uk (τελευταία πρόσβαση: 30/03/2024)
History of Carrots. Ανακτήθηκε από: britishcarrots.co.uk (τελευταία πρόσβαση: 30/03/2024)
