Loading...

Κατηγορίες

Δευτέρα 14 Δεκ 2015

 

 

Μέσα στην κρίσιμη επικαιρότητα που μας δημιουργεί το αίσθημα αιχμαλωσίας από τις οικονομικές δυνάμεις και την υπερδύναμη της Ευρώπης, της Γερμανίας, διέξοδος, έξοδος, φυγή και καταφυγή κάποιων ανθρώπων που δεν είναι εγκλωβισμένοι στην πολιτική, είναι η αναζήτηση ενός πιο ήρεμου ψυχολογικού κλίματος και αυτή την ηρεμία θα λέγαμε προσφέρουν οι αναμνήσεις, το παρελθόν που έχει λειάνει αιχμές και παράπονα, η μελέτη του πολιτισμού, η καλλιτεχνική δημιουργία, οι αποστάσεις που κρατάμε από την εμπόλεμη ζώνη των κυβερνητικών, των εσωτερικών και εξωτερικών συμφερόντων. Πάσαν την πολιτικήν ανησυχίαν αποθώμεθα.. Ανοίγουμε το σφαλιστό παράθυρο και χανόμαστε στο παρελθόν. Πώς το λέει ο Τέλλος Άγρας στη νοσταλγική «Άμαξά του», τη βιτόρια…πάμε όθε κίνησες να ρθεις, στα περασμένα. Χτύπησαν τα χρυσά κουδουνάκια στα λαιμά και στο στήθος του αλόγου και τριποδίζοντας, νιώθουμε τ’ ασημένια πέταλα να πετάνε σπίθες στο πλακόστρωτο. Μοναχικός επιβάτης ταξιδεύουμε στα δικά μας περασμένα. Καθένας με λίγη αυτοσυγκέντρωση μπορεί να κάμει το ίδιο ταξίδι. Μπορεί και να συναντηθούμε στην πρώτη στάση ,για να ξανασάνουν τ΄ άλογα!

 

Του σχολείου, του στρατού και του πολέμου

 

Συμβαίνει οι εντονότερες και πιο καλοδιατηρημένες αναμνήσεις να είναι εκείνες της μαθητείας στα διάφορα σχολεία και του στρατού αν μη του πολέμου. Ο Σεπτέμβρης ξυπνά μέσα μας αλλοτινούς καιρούς, περιστατικά και ανθρώπους. Μπαίνοντας στο χώρο του γυμνασίου, που πήγαμε να ψηφίσουμε, αναζητήσαμε τον ηρωικό επιστάτη,και επόπτη της καλής λειτουργίας του σχολείου, αρχές της δεκαετίας του 1950,τον Ανάργυρο το πρόσωπο που ήταν όλα, μετά το γυμνασιάρχη. Ο σχολικός συνδικαλισμός δεν υπήρχε τότε. Η σκιά του περιφερόταν και παντού «ακούγαμε» σε μια παραίσθηση του χρόνου, τη βραχνή-δυνατή φωνή του, να ξεχωρίζει ανάμεσα στο βουητό και τα ξεφωνητά τόσων παιδιών.

 

Μόνος και ανειδίκευτος, εκτελούσε πολλαπλά καθήκοντα ταυτόχρονα. Χτυπούσε την κουδούνα για έναρξη μαθημάτων, για διαλείμματα και σχόλασμα, σκούπιζε τις αίθουσες, κρατούσε καθαρούς τους διαδρόμους, τις σκάλες και το προαύλιο, υλοποιούσε τις εντολές της διεύθυνσης του σχολείου, αναρτούσε στον πίνακα ανακοινώσεων επίσημα έγγραφα που αφορούσαν τους μαθητές, γνώριζε σχεδόν όλα τα παιδιά και τα φώναζε με τα μικρά τους ονόματα, αστειευόταν μαζί τους χωρίς να επιτρέπει να τον χλευάσουν κάποια ανάγωγα.

 

Σαν υπομονετικό υποζύγιο

 

Επί γυμνασιαρχίας Κ. Παπαθανασίου (του σοφού μας γυμνασιάρχη και δασκάλου στην αίθουσα), ο Ανάργυρος Ντότσικας, ρουμελιώτικης καταγωγής, είχε «προαχθεί» σε σημαντικά πόστα. Γνώριζε τα βιβλία λειτουργίας της διοίκησης του γυμνασίου, εκείνα τα δύσχρηστα και βαριά μητρώα, που έπρεπε να είναι ενημερωμένα καθημερινά αλλά τα διδακτικά καθήκοντα του γυμνασιάρχη δεν του άφηναν ελεύθερο χρόνο να εργαστεί πάνω σ΄ αυτά στο γραφείο του. Ο φίλεργος γυμνασιάρχης, Κ. Παπαθανασίου, είχε μετατρέψει το σαλόνι του σπιτιού του, όπου το μεγάλο τραπέζι, σε γραφείο του σχολείου. Εκείνα, λοιπόν, τα βαριά, τα ασήκωτα βιβλία του αρχείου του σχολείου (μαθητολόγιο, Γενικό Έλεγχος, βιβλίο πρακτικών, σχολικής περιουσίας, γράφουμε τα κυριότερα ) έπρεπε να πηγαινοέρχονται από το γραφείο του γυμνασίου στο γραφείο του σπιτιού του γυμνασιάρχη, επειδή προέκυπταν ζητήματα παροχής πληροφοριών στους γονείς των μαθητών ή να συνταχτούν απαντήσεις σε έγγραφα των προϊστάμενων αρχών του σχολείου.

Τα φορτωνόταν, λοιπόν, σαν υπομονετικό υποζύγιο ο Ανάργυρος και τα κουβαλούσε από το σχολείο στο σπίτι του γυμνασιάρχη και την άλλη μέρα ξανά στο σχολείο χωρίς να διαμαρτύρεται για την επίμοχθη και πρόσθετη αυτή εργασία του. Στην πραγματικότητα σουρνόταν από το βάρος του φορτίου των βιβλίων τα οποία κουβαλούσε παραμάσχαλα. Και δεν ήταν και μικρός. Είχαν μπει τα χρονάκια του. Εκτιμούσε την προθυμία του, την εργατικότητα και την εντιμότητά του ο Γυμνασιάρχης κι αυτό το καταλάβαινε και ίσως και κολακευόταν ο Ανάργυρος.

 

Να τα βλέπουν οι σημερινοί

 

Είχε καλές, συνομωτικές, θα λέγαμε, σχέσεις με την κυρά Πηνιώ τη σύζυγο του γυμνασιάρχη, έξυπνη, υπομονετική και πονόψυχη γυναίκα. Επειδή ο γυμνασιάρχης (φαινομενικά) ήταν απλησίαστος στις επαφές του και αδέκαστος στην κρίση του, τα μαθητικά ρουσφέτια διεκπεραιώνονταν από την εξωτερική είσοδο του σπιτιού του εκεί στην Παναγιωτοπούλων 12, δίπλα από τα Φροντιστήρια Κωστάρα. Ο Ανάργυρος μετέφερε το αίτημα, η Πηνιώ το επεξεργαζόταν και στην κατάλληλη στιγμή το περνούσε από την απόφαση του γυμνασιάρχη, όταν τον έβρισκε προσβάσιμο. Ήταν το γραφείο εξωτερικών σχέσεων του σχολείου με τους γονείς και τους μαθητές. Ιδίως προβλήματα δημιουργούνταν όταν οι μαθητές έπρεπε να έχουν πληρώσει τα ετήσια τέλη, εκπαιδευτικά τα έλεγαν και ήταν σα χαρτόσημο που το επικολλούσαν στους τίτλους που εξέδιδε το σχολείο ή καταχωρίζονταν σε ειδική στήλη στο μαθητολόγιο και στο Γ. Έλεγχο. Ένα είδος μαθητικής φορολόγησης. Ήταν τόσο αυστηρό, γραφειοκρατικό και δαιδαλώδες το διοικητικό σύστημα των σχολικών μονάδων. Γραμματειακή υποστήριξη, ούτε καν μνημονευόταν. Όλα αυτά και άλλα, εκτός φυσικά της διδασκαλίας, τα επωμιζόταν ο διευθυντής του σχολείου. Να τα βλέπουν αυτά κάποιοι από τους σημερινούς που κυνηγάνε τον τίτλο και μόνο.

Στο σπίτι λοιπόν όλο το απόγευμα και όλη τη νύχτα ως εκεί που άντεχε ο οργανισμός, γινόταν η διοικητική δουλειά. Ο Ανάργυρος πρόθυμος και επί της γραμματείας είχε μπει στο πνεύμα της δουλειάς και πρόσφερε σημαντική βοήθεια. Ήταν ο πρώτος μετά τον ένα, μετά το διευθυντή του σχολείου ο Ανάργυρος. Από τους καθηγητές ελάχιστοι που φιλοδοξούσαν κάποια προαγωγή, επειδή ο γυμνασιάρχης στο τέλος του χρόνου συνέτασσε έκθεση επαγγελματικής ικανότητος για καθέναν, βοηθούσαν όσο είχαν ελεύθερο χρόνο αλλά δεν κλείνονταν και μέσα να διευθετήσουν ένα μέρος των υποθέσεων του σχολείου. Αυτοί είχαν την εκτίμηση αλλά και τη συμπάθεια του Κ. Παπαθανασίου. Μπορούσαν να ανοίγουν την πόρτα του γραφείου να μπαίνουν και να συνομιλούν μαζί του για όποια θέματα αναφύονταν Η αυστηρότητα κρατούσε τις αποστάσεις, το σεβασμό και την τάξη. Εκείνος που μπαινόβγαινε για το παραμικρό ήταν ο Ανάργυρος.

 

Το «πιστό σκυλί» του σχολείου

 

Δυστυχώς από τις τόσες φωτογραφίες που υπάρχουν, σε καμιά δε φαίνεται κάπου να τον τιμήσουμε μεταθανατίως. Ήταν το πιστό σκυλί του σχολείου και του γυμνασιάρχη. Καλόκαρδος και ψυχοπονιάρης, ήξερε από ανέχεια. Είχε (με τη μεσολάβηση της Πηνιώς άλλη μάνα όλων των παιδιών) να βοηθήσει φτωχά παιδιά να μην αποκλειστούν από τις προαγωγικές τους εξετάσεις επειδή όφειλαν εκπαιδευτικά τέλη ή εμποδίζονταν από άλλη αιτία. Ρουμελιωτάκια και παιδιά από τα Καλαβρυτοχώρια είχαν ανάγκη επίβλεψης, περισσότερης κατανόησης και φροντίδας. Μόνο ένας πολύτεκνος οικογενειάρχης και πατέρας μπορούσε να κατανοήσει. Τις εξωτερικές πληροφορίες έφερνε ο Ανάργυρος. Αυτές επεξεργάζονταν στο υπόγειο «γραφείο» της Πηνιώς, δίπλα στο πλυσταριό της αυλής και σχεδόν τακτοποιούνταν τα πάντα.

Ο γυμνασιάρχης μας, δίδασκε το μάθημα των ελληνικών στην τελευταία τάξη. Έμπαινε στην αίθουσα και με την καλημέρα, άρχιζε την από στήθους ανάλυση του αρχαίου ποιητικού κειμένου, κάτι που φούντωνε το θαυμασμό μας στο πρόσωπό του για την ευρυμάθεια του αλλά και τη μνήμη του. Αφοσιωμένος μέχρις εσχάτων στην εκπαίδευση κήρυττε περισσότερο, παρά δίδασκε με τη στενή έννοια. Τέτοιοι άνθρωποι μας έμαθαν γράμματα και μας ενέπνευσαν εργατικότητα. Όταν θέλαμε να του αλλάξουμε θέμα επικοινωνίας για διάφορους λόγους, του πιάναμε κουβέντα για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Είχε πολεμήσει ως έφεδρος λοχαγός πυροβολικού και άνοιγε η ψυχή του, όταν διηγούταν περιστατικά συμπολεμιστών του και του υποτυπώδους εφοδιασμού και ενός αλόγου που ίππευε ως αξιωματικός κι εκείνο ήταν γεμάτο ελαττώματα.

 

Από το μισάνοιχτο παράθυρο της μνήμης

 

Με φροντίδες του ιδρύθηκαν τα γυμνασιακά παραρτήματα Καμαρών, που σήμερα εξελίχτηκε σε πλήρες γυμνάσιο και λύκειο και της Ι. Μονής Ταξιαρχών, το οποίο δεν ευδοκίμησε. Δίδαξαν σ’ αυτά καθηγητές της επιλογής του, όπως και για ένα έτος στο ιδιωτικό τριτάξιο Γυμνάσιο Φλογερά (αγαπημένου μαθητή του). Καταγόταν από τη Μεσσηνία αλλά με το γάμο του, μεταφυτεύτηκε και έμεινε δια παντός στο Αίγιο. Δεν είχε το χάρισμα του προφορικού ρητορικού λόγου αλλ’ ότι έγραφε ήταν άψογο και ό,τι έλεγε, περιείχε σοφία.

Όσα είδαμε λοιπόν από το παράθυρο της μνήμης, όταν ξαφνικά και για λίγο το ανοίξαμε περπατώντας στο ίδιο προαύλιο της σχολικής μαθητείας μας, αναζητώντας το εκλογικό τμήμα που ανήκουμε και στεγαζόταν σε μια από τις αίθουσες της δεύτερης μονάδας κτιρίων, ήταν πολύ πιο γοητευτικά από το εκλογικό μας καθήκον. Ανταποδώσαμε την καλημέρα με συμπολίτες που πήγαιναν κι αυτοί να ψηφίσουν, σχεδόν τυπικά, αφηρημένοι εντελώς. Μέσα μας η ψυχή του παιδιού είχε αναστρέψει την ηλικία και σε μια στιγμή που χρειαστήκαμε μια πληροφορία, αναζητήσαμε τον αγαπητό μας Ανάργυρο. Το αποτύπωμα της πολύχρονης εργασίας του στο γυμνάσιο αρρένων, ήταν τόσο έντονο στα μάτια μας. Και τον αναμνηστήκαμε, τον αναζητήσαμε, τον αναστήσαμε από τα κατάβαθα της μνήμης, όπως συμβαίνει με πρόσωπα και γεγονότα που αγαπήσαμε. Εκείνο το πρωινό της Κυριακής, βλέπαμε παντού τον Ανάργυρο και μαζί του, ανακαλέσαμε τα εφηβικά μας χρόνια, παρ’ όλες τις στερήσεις και τις πίκρες εκείνης της εποχής. Οι λίγες αυτές γραμμές έστωσαν εις μνημόσυνο, για την ψυχή του.

 

Ανδρέας Φλογεράς

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου