Ο Νικόλαος Καναβός εξελέγη Αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατά την διάρκεια της Δ΄ Σταυροφορίας, στις 25 ή 27 Ιανουαρίου 1204 από συνέλευση της Βυζαντινής Γερουσίας, ιερέων, καθώς και των κατοίκων της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι ήσαν σε ευθεία αντίθεση με τους συναυτοκράτορες Ισαάκιο Β΄ και Αλέξιο Δ΄.^[1] Ο Νικόλαος ήταν νεαρός ευγενής (πιθανώς συγγενής των Αγγέλων Αυτοκρατόρων^[2]) ο οποίος επελέγη έπειτα από τρεις ημέρες έρευνας μεταξύ αριθμού απρόθυμων υποψηφίων και αρνήθηκε να αποδεχθεί το ύψιστο αυτό αξίωμα. Παρά την επιλογή του από τον λαό, ουδέποτε αποδέχθηκε την ανάληψη αυτοκρατορικής εξουσίας, και αναζήτησε άσυλο εντός της Αγίας Σοφίας. Ο Αλέξιος Ε΄ "Μούρτζουφλος", ο οποίος είχε εκθρονίσει τους Αυτοκράτορες Ισαάκιο Β΄ και Αλέξιο Δ΄, του προσέφερε υψηλόβαθμη θέση εντός της δικής του διοίκησης, ωστόσο ο Νικόλαος απέρριψε με σθεναρότητα τους όρους αυτούς. Στις 8 Φεβρουαρίου, αφότου απέρριψε αυτοκρατορικό κάλεσμα, ο Αυτοκράτορας Νικόλαος Καναβός σύρθηκε εκτός της εκκλησίας, εντός της οποίας είχε βρει άσυλο, και στραγγαλίστηκε στα περίτεχνα μαρμάρινα σκαλοπάτια της Αγίας Σοφίας.^[3]

Ο ιστορικός Νικήτας Χωνιάτης περιγράφει τον Νικόλαο Καναβό ως έναν αγαθό, ευγενή και ευφυή άνθρωπο.

Παραπομπές