Ο Αλέξιος Β’ Μέγας Κομνηνός (Σεπτέμβριος/Δεκέμβριος 1282 – 3 Μαΐου 1330) ήταν αυτοκράτορας της Τραπεζούντας από το 1297 ως το 1330. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Ιωάννη Β’ και της Ευδοκίας Παλαιολογίνας. Θεωρήθηκε από τους χρονικογράφους του ως μεγάλος αυτοκράτορας (αναφέρονταν και με την προσωνυμία Μέγας), λόγω των επιτυχών χειρισμών του στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Αυτοκρατορίας.
Ανέλαβε τον θρόνο του βασιλείου του σε ηλικία 12 ετών. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας, Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, θέλησε να τον προσεγγίσει και να συναφθεί γάμος με κάποια κόρη Κωνσταντινοπολίτη αξιωματούχου. Ο Αλέξιος Β’ όμως αρνήθηκε επειδή αυτή η ενέργεια θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στους αντιβυζαντινόυς κύκλους της Τραπεζούντας και συνεπώς στην εσωτερική ειρήνη του βασιλείου του.
Ο Αλέξιος Β’ στράφηκε κατά των Τουρκομάνων, που είχαν καταλάβει την περιοχή της Χαλυβίας και την Κερασούντα. Τελικά, σε ένοπλη σύγκρουση μαζί τους κατάφερε και τους νίκησε και αιχμαλώτισε τον αρχηγό τους. Ο Αλέξιος Β’ πήρε αποτελεσματικά μέτρα για την άμυνα της ευρύτερης περιοχής της Τραπεζούντας, κτίζοντας ένα κάστρο σε στρατηγικό παραλιακό σημείο και ενισχύοντας τα τείχη της πρωτεύουσάς του.
Με τους Γενουάτες, οι οποίοι μέχρι τότε είχαν εκτεταμένα εμπορικά προνόμια, ο Αλέξιος Β’ κράτησε ανυποχώρητη στάση. Οι Γενουάτες ζητώντας επί πλέον προνόμια απείλησαν ότι θα σταματήσουν πλήρως τις εμπορικές συναλλαγές με την Αυτοκρατορία. Μετά από μια σειρά αψιμαχιών οι μεταξύ τους σχέσεις ήλθαν σε ανοικτή ρήξη. Στα πλαίσια της πολιτικής αυτής ο Αλέξιος Β’ συνήψε συμμαχία με τον Τούρκο εμίρη της Σινώπης για μια κοινή εκστρατεία εναντίον των γενουατικών εγκαταστάσεων στη Χερσώνα της Ταυρίδας. Η υπεροχή όμως του γενουατικού στόλου τον υποχρέωσε να συνάψει συνθήκη ειρήνης μαζί τους το 1314 και το 1316. Για αντιπερισπασμό, ο Αλέξιος έδωσε προνόμια και στους Βενετούς εμπόρους.
Στην λαϊκή παράδοση το όνομά του είχε πάρει μυθικές διαστάσεις: έγινε ο ήρωας που σκότωσε τον δράκοντα ο οποίος μάστιζε την περιοχή του Αχάντακα, στον Άγιο Κήρυκο.
- Νομίσματα μαζί με τον πατέρα του (π.1297)
- Έκοψαν αργυρά άσπρα και χάλκινα 19 & 23 χιλ.
- Στη μία όψη ο πατέρας του Ιωάννης Β’ και ο Αλέξιος Β’ κρατούν σκήπτρο που στην κορυφή του σχηματίζει λάβαρο και σφαίρα. Επιγραφή ΙΩ. Ο ΜΕΓΑC ΚOMNHNOC. ΑΛΕΞΙΟC O MEΓΑC ΚOMNHNOC.
- Στην άλλη όψη ο άγ. Ευγένιος κρατεί μακρύ σταυρό. Επιγραφή: Ο ΑΓ. ΕVΓΕΝΙ.
- Νομίσματα μόνος του (1297-1330)
- Έκοψε αργυρά άσπρα. Στη μία όψη ο Αλέξιος Β’ έφιππος. Επιγραφή AΛΕΞΙΟC KOMN.
- Στην άλλη ο άγ. Ευγένιος έφιππος. Επιγραφή Ο ΑΓ. ΕVΓΕΝ.
Με την σύζυγό του, κόρη Γεωργιανού ευγενή, είχε έξι παιδιά τους:
- Ανδρόνικο Γ’, που τον διαδέχτηκε στον θρόνο.
- Βασίλειο, αυτοκράτορα το 1332-1340.
- Μιχαήλ, που δολοφονήθηκε από τον αδελφό του Ανδρόνικο το 1330.
- Γεώργιο, που επίσης δολοφονήθηκε από τον αδελφό του Ανδρόνικο το 1330.
- Άννα η επονομαζόμενη Αναχουτλού, αυτοκράτειρα το 1341-1342.
- Ευδοκία.
Πηγές
- Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Εκδοτική Αθηνών. Τόμος Θ’. Οι Αυτοκράτορες της Τραπεζούντας, σελ. 333. ISBN 960-213-105-5.
- The Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, 1991 (Αγγλικά).