Μετά τις «αδιαφανείς» ή έστω «προβληματικές» συμφωνίες της επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με την εταιρεία Pfizer για την προμήθεια τεράστιων ποσοτήτων εμβολίων κατά του κορονοϊού ένα νέο ερώτημα θέτει αυτή τη φορά μετά την εξέταση των σχετικών στοιχείων η ευρωπαϊκή ιστοσελίδα Politico:
Ποιες είναι οι σχέσεις της με Γερμανούς επιχειρηματίες, την ώρα που έχει ήδη ανακοινώσει την υποψηφιότητά της για μια δεύτερη θητεία ως επικεφαλής της Κομισιόν;
Το πρώτο ερώτημα που ποτέ δεν απαντήθηκε ουσιαστικά ήταν η συμφωνία της αγοράς εμβολίων κατά του κορονοϊού.
Αφορά την άρνηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δημοσιοποιήσει τα ηλεκτρονικά μηνύματα που αντάλλαξε επί του θέματος η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον πρόεδρο και διευθύνων σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά με το επιχείρημα είτε ότι σβήστηκαν, είτε για λόγους ασφαλείας, καθώς και η επαγγελματική σχέση εξ αποστάσεως που διατηρούσε ο δεύτερος με τον σύζυγο της πρώτης, Χάικο φον ντερ Λάιεν.
Τώρα το ερώτημα που τίθεται είναι αν η γερμανική βιομηχανία κυριαρχεί στο μικρό μαύρο βιβλίο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Στο βιβλίο με τα ραντεβού της.
«Οι αποκαλύψεις σχετικά με τις δραστηριότητες άσκησης πίεσης δείχνουν ότι ο ιδιωτικός τομέας -ιδίως οι γερμανικές εταιρείες- είχε πρωταρχική πρόσβαση στην πρόεδρο της Επιτροπής» αναφέρει το Politico μετά από μια ανάλυση της ατζέντας των συναντήσεών της από την ανάληψη των καθηκόντων της το 2019.
Η ιστοσελίδα σημειώνει μάλιστα πως η πρώτη θητεία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συγκλονίστηκε από την κρίση της πανδημίας αλλά και την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά και τον οικονομικό αντίκτυπο που εγκυμονούν και οι δύο.
Η σελίδα σημειώνει και την αλληλεπίδραση αυτό το διάστημα με τον ιδιωτικό τομέα, και τις εταιρείες που εδρεύουν στη γενέτειρά της, τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ, οι οποίες όπως φαίνεται –όπως και τα αντίστοιχα λόμπι- απολάμβαναν τη μεγαλύτερη πρόσβαση.
Σημειώνεται πως οι Ευρωπαίοι Επίτροποι -ιδίως ο πρόεδρος του εκτελεστικού οργάνου- υποτίθεται ότι αφήνουν τις εθνικές τους ευαισθησίες έξω από την πόρτα της Κομισιόν και δρουν υπερεθνικά.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε ότι αυτό ακριβώς έκανε η φον ντερ Λάιεν και ότι η δέσμευσή της με τη βιομηχανία αντανακλά τις πρωτοφανείς προκλήσεις που αντιμετωπίζει το μπλοκ από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά της το 2019, καθώς και την προσπάθειά της για ένα πιο πράσινο και ψηφιακό μέλλον.
Αλλά όπως δείχνουν τα στοιχεία, η πρόεδρος της Επιτροπής συναντάται όντως με πολλές εταιρείες που εδρεύουν στη Γερμανία.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται οι γερμανικές επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα κυρίαρχες, καθώς αποτελούν το ένα τέταρτο του συνόλου των εταιρειών που έχει συναντήσει η πρόεδρος της Επιτροπής μέχρι στιγμής στη θητεία της – ποσοστό που αντιστοιχεί περίπου στο μερίδιο της Γερμανίας στο ΑΕΠ της ΕΕ. Οι οργανισμοί που εδρεύουν στις ΗΠΑ κατέχουν επίσης εξέχουσα θέση – στο ίδιο επίπεδο ή και περισσότερο από τους γαλλικούς.
Πάνω από το 1/4 των οργανισμών που συναντήθηκαν με τη φον ντερ Λάιεν και το συμβούλιό της έχουν την έδρα τους στο Βέλγιο. Αυτό συμβαίνει επειδή ένα μεγάλο μέρος από αυτούς αποτελούν ομάδες λόμπινγκ που εκπροσωπούν πανευρωπαϊκά συμφέροντα, όπως οι ομάδες βιομηχανίας, οργανώσεις-ομπρέλα ή ΜΚΟ, επαγγελματίες λομπίστες που δρουν εξ ονόματος των πελατών τους, ή οντότητες εκτός ΕΕ που εγκαθίστανται στις Βρυξέλλες για να είναι πιο κοντά στην καρδιά της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Τι κάνει ο Γάλλος Επίτροπος εσωτερικής αγοράς
Η προτίμηση της φον ντερ Λάιεν σε συναντήσεις με οργανισμούς από τη χώρα της δεν είναι κάτι πρωτοφανές. Ο Τιερί Μπρετόν, ο Γάλλος Επίτροπος που έχει αναλάβει το χαρτοφυλάκιο της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, ήταν ελαφρώς πιο πιθανό να συναντήσει γαλλικές εταιρείες και ομάδες συμφερόντων – αλλά σε αντίθεση με τη φον ντερ Λάιεν, δεν ίσχυε το ίδιο με τις αμερικανικές εταιρείες.
Φον ντερ Λάιεν και Γιούνκερ
Παράλληλα, το Politico εξέτασε τις συναντήσεις του προηγούμενου προέδρου της Επιτροπής, του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ προκειμένου να προβεί σε συγκρίσεις.
Ο Λουξεμβούργιος Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ συγκράτησε περισσότερο τον εαυτό του, καθώς συναντήθηκε με μόλις 61 οργανώσεις μεταξύ 2014 και 2019, σε σύγκριση με τις 163 της φον ντερ Λάιεν από το 2019 έως τις 19 Φεβρουαρίου 2024. Από τις 13 εταιρείες με τις οποίες συναντήθηκε ο Γιούνκερ, οι πέντε είχαν την έδρα τους στη Γερμανία, πέντε στη Γαλλία, δύο στις ΗΠΑ – και μία στο Λουξεμβούργο.
«Οι συναντήσεις δεν καθορίζονται από την εθνικότητα»
Η εκπρόσωπος της Επιτροπής Αριάννα Ποντέστα, δήλωσε ότι οι συναντήσεις με τη φον ντερ Λάιεν και το υπουργικό της συμβούλιο «δεν καθορίζονται λαμβάνοντας υπόψη” τη χώρα στην οποία εδρεύουν. “Οι συναντήσεις της Προέδρου και του υπουργικού της συμβουλίου αντικατοπτρίζουν πλήρως τις πολιτικές προτεραιότητες της Επιτροπής», δήλωσε η ίδια. Η τεχνολογική μετάβαση της ΕΕ ήταν μία από αυτές τις προτεραιότητες, σημείωσε η Ποντέστα.
Πολλές από τις συνεδριάσεις της φον ντερ Λάιεν έλαβαν επίσης χώρα εν μέσω της επιδημίας του Κόβιντ, πρόσθεσε, όταν η «εθνικότητα των συμμετεχόντων δεν έπαιζε κανένα ρόλο, παρά μόνο η σημασία τους για τις δράσεις που θα αναλάμβανε η Επιτροπή».
Ο Τέρενς Ζάκκα, σύμβουλος επικοινωνίας του Τιερί Μπρετόν (Γάλλου επιτρόπου εσωτερικής αγοράς), ανέφερε σε δήλωσή του ότι «Ο Επίτροπος Μπρετόν ανταποκρίνεται θετικά στα αιτήματα των εταιρειών για συναντήσεις, όταν αυτό είναι σχετικό για έναν συγκεκριμένο φάκελο, ανεξάρτητα από την υποτιθέμενη εθνικότητά τους, και προκρίνει τις επισκέψεις επί τόπου αντί για συναντήσεις με λομπίστες».
Πρόσθεσε ότι ο Μπρετόν έχει «δρομολογήσει πολλές βιομηχανικές συμμαχίες» και έχει προωθήσει «μαζικές βιομηχανικές αναβαθμίσεις» σε εμβόλια και πυρομαχικά. Ο Ζάκκα σημείωσε ότι – εξαιρουμένων των συναντήσεων με αμερικανικές εταιρείες – η δέσμευση του Μπρετόν με γαλλικές και γερμανικές επιχειρήσεις είναι σύμφωνη με το μερίδιό τους στο ΑΕΠ της ΕΕ.