Οι μεγαλύτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις της Ευρώπης εξέφρασαν βαθιά ανησυχία για την έκταση που έχει πάρει η βιομηχανική ύφεση της ΕΕ, καθώς οι διαρθρωτικά υψηλές τιμές της ενέργειας συνεχίζουν να καταστρέφουν έναν κρίσιμο πυλώνα της οικονομίας του μπλοκ.

Οι φόβοι επιδεινώθηκαν μετά τη δημοσίευση μελέτης της Eurostat τη Δευτέρα (15 Ιανουαρίου), σύμφωνα με την οποία η βιομηχανική παραγωγή στην ΕΕ μειώθηκε κατά 0,2% τον περασμένο Νοέμβριο, καταγράφοντας την τρίτη συνεχόμενη μηνιαία μείωση. Σε ετήσια βάση, η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε επίσης κατά 5,8% τον Νοέμβριο, μετά από μείωση κατά 5,4% τον Οκτώβριο.

«Είμαστε αντιμέτωποι με μια πολύ ανησυχητική κατάσταση», δήλωσε στο Euractiv ο γραμματέας της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων Ludovic Voet. «Αυτά τα στοιχεία είναι μια σημαντική προειδοποίηση: το μεγαλύτερο πλήγμα είναι οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε κτίρια και εξοπλισμό».

Οι ανησυχίες του Voet σχετικά με την έλλειψη επενδύσεων σε βασικές υποδομές επιβεβαιώνονται επίσης από τα στοιχεία της Eurostat.

Η μηνιαία παραγωγή κεφαλαιουχικών αγαθών, όπως κτίρια, μηχανήματα και εξοπλισμός, μειώθηκε κατά 0,8% σε όλη την Ένωση τον Νοέμβριο, μετά από πτώση 0,7% τον Οκτώβριο. Η παραγωγή κεφαλαιουχικών αγαθών ήταν επίσης κατά 8,7% χαμηλότερη τον Νοέμβριο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2022.

«Η έλλειψη επενδύσεων που παρατηρούμε σήμερα έχει ήδη δραματικές επιπτώσεις στους κύκλους των εργαζομένων», προειδοποίησε ο Voet.

«Τα εργοστάσια κλείνουν και οι θέσεις εργασίας περικόπτονται στους ίδιους τους τομείς που ανέβασαν την Ευρώπη εκεί που βρίσκεται σήμερα». Σε αυτούς περιλαμβάνονται ιδιαίτερα οι ενεργοβόροι τομείς, όπως οι βιομηχανίες αλουμινίου, λιπασμάτων και χημικών προϊόντων.

Κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου

Η Judith Kirton-Darling, αναπληρώτρια γενική γραμματέας της industriALL Europe, δήλωσε ομοίως στο Euractiv ότι η οργάνωσή της, η οποία εκπροσωπεί περίπου επτά εκατομμύρια ευρωπαίους εργαζόμενους, «έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τη βιομηχανική παρακμή και την απειλή της αποβιομηχάνισης στην Ευρώπη εδώ και αρκετό καιρό».

Τόνισε ότι οι τρέχουσες πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων που συμφωνήθηκαν πρόσφατα από τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ, θα επιδεινώσουν τη βιομηχανική κατρακύληση της Ένωσης.

«Είναι ανησυχητικό ότι η δημοσιονομική λιτότητα και η επιστροφή σε πολιτικές λιτότητας παρεμποδίζουν περαιτέρω τη βιομηχανική ανάπτυξη, υπονομεύοντας ενδεχομένως την ανταγωνιστική θέση της Ευρώπης στην παγκόσμια αγορά», δήλωσε η Kirton-Darling.

Τόσο η Kirton-Darling όσο και ο Voet προέτρεψαν τους Ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να εισαγάγουν πιο «ευέλικτους» δημοσιονομικούς κανονισμούς για την ενθάρρυνση των επενδύσεων. Πρότειναν επίσης ότι οι μελλοντικές κρατικές βιομηχανικές επιδοτήσεις θα πρέπει να εξαρτώνται από την ενίσχυση των δικαιωμάτων συλλογικών διαπραγματεύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής ποιότητας.

«Αντί να επιβάλλουν άκαμπτους δημοσιονομικούς περιορισμούς, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να προωθήσουν ενεργά τις ανθεκτικές βιομηχανίες, τις καλές βιομηχανικές θέσεις εργασίας και την κοινωνική συνοχή», δήλωσε ο Kirton-Darling.

Ο Voet προειδοποίησε επιπλέον ότι η αποτυχία της ΕΕ να ανακόψει τη βιομηχανική της παρακμή προκαλεί «πικρία και απογοήτευση» μεταξύ των Ευρωπαίων εργαζομένων. Κι αυτό με τη σειρά του «γίνεται βορά στους λαϊκιστές ακροδεξιούς, οι οποίοι οδηγούν μόνο σε περαιτέρω διαίρεση και χάος».

«Για να επαναφέρουμε τους εργαζόμενους στο ευρωπαϊκό εγχείρημα, πρέπει η ΕΕ να δείξει ότι είναι με το μέρος τους», δήλωσε.

Σαφής και υπαρκτός κίνδυνος

Οι εμπειρογνώμονες με τους οποίους επικοινώνησε το Euractiv ήταν ομοίως θορυβημένοι από την τρέχουσα κατάσταση του βιομηχανικού τομέα της Ευρώπης.

«Η αποβιομηχάνιση είναι ένας σαφής και παρών κίνδυνος, ιδίως για τους ενεργοβόρους τομείς που είναι ζωτικής σημασίας για τα κατώτερα οικοσυστήματα», δήλωσε ο Tobias Gerhke, ανώτερος συνεργάτης πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.

Ο Gerhke απέδωσε τη βιομηχανική παρακμή της ΕΕ σε μεγάλο βαθμό στην ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Πρότεινε επίσης ότι τα βιομηχανικά δεινά του μπλοκ «επιδεινώνονται από συνεχιζόμενες προκλήσεις όπως η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και η ανεπαρκής υποδομή», καθώς και από τις «σπάταλες βιομηχανικές πολιτικές» της Κίνας και των ΗΠΑ.

Ο Ben McWilliams, αναλυτής ενεργειακής πολιτικής στη δεξαμενή σκέψης Bruegel, συμφώνησε ότι οι υψηλές τιμές της ενέργειας φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για τη βιομηχανική παρακμή της Ευρώπης.

Ωστόσο, πρότεινε ότι είναι απίθανο ο αντίκτυπος του αμερικανικού νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού – ο οποίος παρέχει έως και 369 δισεκατομμύρια δολάρια σε κρατικές επιδοτήσεις για την τόνωση των πράσινων επενδύσεων και της κατανάλωσης – «να φαίνεται ακόμη στα στοιχεία».

«[Οι τιμές της ενέργειας] είναι λιγότερο ευμετάβλητες, αλλά παραμένουν δύο έως τρεις φορές πάνω από τα προ της κρίσης επίπεδα», δήλωσε ο McWilliams. «Αυτές συνεχίζουν να μετακυλίονται κατά μήκος των αλυσίδων αξίας και τελικά μειώνουν τα οικονομικά κίνητρα για τη βαριά βιομηχανική παραγωγή στην ΕΕ».

Όπως και οι Kirton-Darling και Voet, ο McWilliams σημείωσε ότι οι μακροπρόθεσμες βιομηχανικές προοπτικές της Ευρώπης θα εξαρτηθούν από τις τρέχουσες και μελλοντικές εθνικές κυβερνητικές πολιτικές.

«Οι μακροπρόθεσμες προοπτικές για τη βιομηχανική θέση της ΕΕ δεν μπορούν να ερμηνευθούν από ένα βραχυπρόθεσμο φαινόμενο που καθοδηγείται από την τιμή του φυσικού αερίου», δήλωσε ο McWilliams.

«Το μέλλον της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης θα καθοριστεί αντίθετα από την ικανότητά της να αναπτύξει νέες πηγές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να δημιουργήσει ένα καλό επενδυτικό περιβάλλον για την καινοτομία και τις τεχνολογίες του αύριο».

Ο Gerhke συμφώνησε: «Χωρίς παρέμβαση, η αποβιομηχάνιση της Ευρώπης θα επιταχυνθεί».

www.euractiv.g