Loading...

Κατηγορίες

Τρίτη 27 Σεπ 2011
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ:ΝΗΣΙΔΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ  - 10 Νοεμβριού 2009 15:39
Κλίκ για μεγέθυνση

Ένα σύνολο κατοικιών δεν είναι πόλη. Χρειάζεται δίκτυο υπηρεσιών, δημόσιες επικοινωνίες, δημόσιους χώρους, όλ' αυτά τα στοιχεία που επιτρέπουν το σχηματισμό κοινωνικών σχέσεων, που κρατούν μαζί μια κοινότητα. Το Ξυλόκαστρο, όπως κι οι άλλες ’’πόλεις’’ ή ’’χωριά’’ της παραλιακής Κορινθίας χαρακτηρίζονται από συσσώρευση κατοικιών, ιδιαίτερα παραθεριστικών . Είναι ένας οικοδομικός σχηματισμός χωρίς συνέχεια με τις τοπικές κοινωνίες και ταυτότητες. Αυτές έχουν καταργηθεί από την ομοιογενή ζήτηση όσων θέλουν ν’ ’’απολαύσουν’’ τον Κορινθιακό και δεν θέλουν τίποτα παραπάνω.

Αυτός ο οικιστικός σχηματισμός δεν δημιουργεί κοινωνικό σχηματισμό. Ούτε και δημιουργείται από τον τοπικό κοινωνικό σχηματισμό. Γι’ αυτό και η τοπική αυτοδιοίκηση έχει την ευθύνη απόδοσης ταυτότητας, πολεοδομικών παρεμβάσεων ποιότητας. Έχει καθήκον να επαναπροσδιορίσει τη θέση και λειτουργία των υλικών κατάλοιπων του παρελθόντος παραγωγικού πολιτισμού με νέες ιδέες που να σέβονται και τη μνήμη και το μέλλον. Είμαστε ως λαός οπαδοί του μιμητισμού, του ξενισμού, των εισαγωγών πολιτισμικών αγαθών και ιδεών, γκρεμίσαμε τα ιστορικά κτίρια και τ' αντικαταστήσαμε με άλλα ενός επαρχιώτικου ’’μοντερνισμού’’. Είμαστε ταυτοχρόνως και νοσταλγοί ενός παρελθόντος που εξιδανικεύεται και το μετατρέπουμε σε φολκλόρ. Ανάμεσα στις δυο αντιλήψεις δυσκολευόμαστε αυτό που προέρχεται από την ιστορία να το εντάξουμε στις σημερινές συνθήκες. Ή να το χρησιμοποιούμε με όρους σημερινών αναγκών χωρίς ν' αρνούμαστε το παρελθόν του.

Στο Ξυλόκαστρο έχουν μείνει λίγα τα κτίρια που μας συνδέουν με το παρελθόν. Στην παραλία το κτίριο των αποθηκών Φραντζή, που σχετίζεται με την παραγωγική ακμή σταφίδας, έχει γίνει αντικείμενο συζητήσεων από πολλούς που θέλουν ν' ασχολούνται ή να ’’διοικούν’’ τα τοπικά πράγματα. Αυτό το κτίριο μπορεί να πάρει θέση στην τοπική χαρτογράφηση, ως έκφραση ενός παλιότερου τοπικού τρόπου παραγωγής και διάθεσης του αγροτικού πλεονάσματος. Ήταν έμβλημα του Ξυλοκάστρου, υπηρέτησε μια παραλία και ενδοχώρα εξωστρεφείς και ισχυρές. Εκεί έπαιρνε διαβατήριο για να ταξιδέψει η Κορινθιακή σταφίδα. Είχε δεσμούς με ισχυρές αντιλήψεις εργασίας, αγροτικής ζωής, καλλιέργειας, δημιουργίας, ανταλλαγών.

Στους αυτοδιοικητικούς κύκλους κυριαρχεί η αντίληψη της ’’στέγασης του πολιτισμού’’ σ' αυτό το κτίριο. Όμως ο πολιτισμός είναι η έκφραση, η συμπεριφορά, τα επιτεύγματα των ανθρώπων. Έτσι θεωρώ θεμελιώδη παρέκκλιση να προσπαθούν να ’’σπιτώσουν’’ τον πολιτισμό χωρίς να βλέπουν την ένταξη του κτιρίου στη δομή της πόλης, ότι αποτελεί μια ψυχή στο πολύψυχο σώμα της. Οι μεν επιμένουν στο κτίριο αυτό να στεγάσουν δυο αίθουσες εκδηλώσεων και ένα εστιατόριο. Σημαίνει μ' αυτό ότι ξοφλούν το πολιτιστικό τους χρέος. Είναι ο δήμαρχος που δεν ακούει αυτά που το κτίριο αφηγείται από την πρότερη ζωή του, δεν προτείνει με τα μάτια ανοιχτά στο σημερινό κι απώτερο περιβάλλον.

Αυτό συμβαίνει γιατί έχουν μια λάθος ερμηνεία του αρχαιολογικού χώρου. Οι πολιτικοί, οι αυτοδιοικητικοί δέχονται μια ερμηνεία του κτιρίου ως ’’απόλυτο’’, χωρίς δεσμούς και σχέσεις με την ιστορία, την κοινωνία της περιοχής, το ρόλο του στις τοπικές παραγωγικές σχέσεις. Δεν έχει σταμπαριστεί η θέση του στο τοπικό συνειδητό και επόμενα να γίνει ’’ομιλούν’’ μνημείο. Και να ξαναβρεί ένα εύκολα αναγνώσιμο νοηματικό πλαίσιο από τον επισκέπτη.

Μπορούν να μιλούν για πολιτιστικό κέντρο Ξυλοκάστρου και να μην υπάρχει μέσα σ' αυτό κάτι από Ξυλόκαστρο; Αφού αυτή η λειτουργικότητα που προτείνει η δημοτική αρχή μπορεί ν' αναπαραχθεί παντού, δηλαδή όλοι να κάνουν το ίδιο, γιατί αυτό να μην είναι των άλλων ή αυτό εδώ να είναι δικό μας; Νομίζω ότι έχει σημασία να' χει κάθε τόπος κτίρια και πολιτιστικά κέντρα ΑΠΟ τον τόπο του κι όχι απλά ΣΤΟΝ τόπο του.

Ακούσαμε άλλους που θέλουν να στεγάσουν στο κτίριο αυτά που πρέπει να δείξουμε σ' όσους έρχονται στο Ξυλόκαστρο. Θα τους έλεγα όσοι έρχονται, να τους πηγαίνουν να δουν την πόλη , που με μια πρόταση ποιοτικής αναβάθμισης θα ‘ναι άξια πρωτεύουσα του δήμου με την παλιά της αίγλη και κύρος. Ένα κτίριο ’’τοπικής κουλτούρας’’ σε περιβάλλον εστιατορίων - bar - σουβλατζίδικων είναι πολύ λίγο. Ο πολιτισμός έχει ανάγκη κτιρίων αλλά δεν παρέχεται σε κτιριακές συσκευασίες. Ο πολιτισμός έχει ανάγκη πόλεων. Από τις πόλεις φαινόταν ο πολιτισμός των Ελλήνων.

Η πολιτική, είναι μετοχή με προτάσεις για μια πιο πλούσια και δίκαιη κοινωνία, διαμόρφωση συσχετισμών για την βαθμιαία υλοποίηση αυτών των στόχων. Είναι σχέδιο, επένδυση σ' αυτό που παραλαμβάνεις. Όλο το απόθεμα κτιρίων που έρχεται από την σταφιδική ιστορία είναι ένας μεγάλος πόρος προς αξιοποίηση. Το 2002, στο εκλογικό πρόγραμμα, ως υποψήφιος δήμαρχος, πρότεινα την ανάδειξη πλεονεκτημάτων της πόλης που μέσα σ' αυτή εντασσόταν και το κτίριο των Αποθηκών Φραντζή. Αντίθετα τότε, ο σημερινός δήμαρχος και η κίνηση πολιτών δεν γνώριζε αυτό το κτίριο, τον συγχρονισμό του με την ιστορία και την γεωγραφία. Αλλά ούτε γνώριζε τις απόψεις των άλλων για αυτό. Έτσι είναι. Το πεδίο αντιπαράθεσης στις εκλογές είναι άλλο από το πεδίο αντιπαράθεσης ιδεών.

ΤΟ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ μπορεί να αναδειχθεί ως κέντρο ευρύτερης πνευματικής εμβέλειας στην παραλία. Ιδιαίτερα οι αποθήκες Φραντζή εκπέμπουν κύρος και αξιοπρέπεια, ιστορικότητα, βάσεις ικανές να στηρίζουν καλλιτεχνικές εκφράσεις, πυρήνες δημιουργίας. Το ίδιο αναδεικνύει το παρελθόν μέσω της αρχιτεκτονικής του. Μπορεί να γίνει ο χώρος Λόγου και Τέχνης, έρευνας, βιβλιοθήκη, εργαστήρια καλλιτεχνών, τοπικής ιστορίας, με υποτροφίες στην κατεύθυνση ναυπηγικής,(Αριστοναυτών) παραγωγικής σταφιδικής ιστορίας, έρευνας του βυθού του Κορινθιακού. Αυτή η πρόταση που είναι ένα ταξίδι στον κόσμο της γνώσης, εργασίας, παραγωγής, πολιτισμού διδάσκεται από την σκέψη (του παλιού κατοίκου της πόλης μας) Σικελιανού όταν προτείνει ίδρυση Δελφικού Κέντρου με την βοήθεια αγροτικών, βιοτεχνικών, βιομηχανικών καταναλωτικών και τουριστικών συνεταιρισμών. Μάλιστα στο πρόγραμμα του Δελφικού Πανεπιστημίου πλάι στην επιστήμη, την τέχνη τοποθετούσε και μια διαρκή έκθεση αγροτικών προϊόντων. Είναι η αντίληψη του ανθρώπου που (επανα)συμφιλιώνεται με την φύση και την παραγωγή, η ανάγκη τοπικής αυτογνωσίας. Το πνευματικό κέντρο, δεν είναι πλέον μια απομονωμένη νησίδα αλλά εντάσσεται ως ύλη και ιδέα, σε μια διαδρομή από τον πευκιά μέχρι(τον ποταμό) Σύθα που ως κέντρο της έχει πολλαπλή μορφωτική και ψυχαγωγική ωφελιμότητα.

Το παραπάνω παράθεμα από το 2002, ήταν και πρόταση οικονομίας από μια νέα ’’δημιουργική τάξη’’ ανθρώπων νέων. Και είναι μια πρόταση επεξεργασμένη, ευρύ χρονικού και πολιτισμικού ορίζοντα. Σχετίζεται με το ποιοτικούς πολεοδομικούς σχεδιασμούς, με ανάγκες αυτογνωσίας. Σχετίζεται με μια περιβαλλοντική αναβάθμιση, που δείχνει άλλες αξίες, τροφοδοτεί την κοινωνία με άλλα πρότυπα. Βοηθάει σε μια κοινωνική επαναδιάταξη. Το κτίριο των αποθηκών Φραντζή αποκτά στρατηγική λειτουργικότητα στο σύμπλεγμα, στον σχεδιασμό του water front της πόλης. Προσδίδει πολεοδομικό βάρος, οργανώνει την κοινωνική συνοχή με βάση στοιχεία - χώρους νοημάτων. Εάν δεν υπάρχουν νησίδες πολιτισμού σ' ένα άγριο αρχιπέλαγος πρέπει να τις ανακαλύψουμε, να τις επαναψυχώσουμε, δημιουργήσουμε τις αρτηρίες δικτύωσής τους.

 

 

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΛΑΔΟΥΧΟΣ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ

27.10.2009

 

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου