Loading...

Κατηγορίες

Τρίτη 24 Ιαν 2023
Το αναρχικό κίνημα στην Ουκρανία στο απόγειο της Νέας Οικονομικής Πολιτικής, 1924-1925 (Μέρος Γ΄)
Κλίκ για μεγέθυνση

 


 

Το 1925, στο Κίεβο, οι πράκτορες της Τσε-Κα αναφέρουν την παρουσία αναρχικών φοιτητών σε δύο σχολές ανώτερης εκπαίδευσης: στο Ινστιτούτο Λαϊκής Εκπαίδευσης και στο Συνεργατικό Κολέγιο Ανώτερης Τεχνικής Εκπαίδευσης. Στην Οδησσό καταγράφουν μικρούς πυρήνες αναρχικών φοιτητών («πεντάδες») στο Ινστιτούτο Λαϊκής Εκπαίδευσης και στο Ινστιτούτο Ιατρικής Εκπαίδευσης, καθώς και συνωμοτικές «πεντάδες» στις εργατικές συνελεύσεις των λιμενεργατών, ραπτών, καπελάδων, σιδηροδρομικών εργατών, εργατών στις τοπικές συγκοινωνίες, αρτοποιών, όπως και σε μονάδες του Κόκκινου Στρατού και μεταξύ των ανέργων. Παράλληλα, αλλά χωρίς να συντονίζονται μεταξύ τους, δρουν ομάδες αναρχοατομικιστών, αναρχοσυνδικαλιστών και αναρχοθετικιστών.[1]

Οπλοπολυβόλου του Μαύρου Στρατού σε ιππήλατο άμαξα (Τατσάνκα)


Στην Οδησσό σχηματίζεται μία ομάδα από αναρχικούς Βεσσάραβες (από τη Μολδαβία) πολιτικούς πρόσφυγες.[2] Το 1924 φτάνουν στην Οδησσό, ως πολιτικοί πρόσφυγες με την υποστήριξη της Διεθνούς Κόκκινης Βοήθειας,[3] οι βούλγαροι αναρχικοί Zh. Hrozev, D. Kvachev, G. Nikolov και S. Dzhanzhulev.[4] Αυτό επιβεβαιώνεται από τη μαρτυρία του Hrozev, κατά τη διάρκεια ανάκρισης το 1936:

«Όταν έφτασα στην ΕΣΣΔ, υπήρχε ήδη μια παράνομη οργάνωση στην Οδησσό, στην οποία συμμετείχαν αποκλειστικά βούλγαροι πολιτικοί πρόσφυγες (…) η οργάνωση αναρχικών της Οδησσού είχε επαφές με ξένες αναρχικές ομοσπονδίες, συγκεκριμένα με τη γαλλική, τη σερβική και τη βουλγαρική ομοσπονδία (…) τους συμβουλεύονταν και λάμβαναν υλική υποστήριξη από το εξωτερικό για αναρχικούς της ΕΣΣΔ οι οποίοι εξέτιαν τις ποινές τους στην εξορία.»[5]

Οι πράκτορες της Τσε-Κα αναφέρουν ότι οι εκπατρισμένοι βούλγαροι αναρχικοί στην Οδησσό διατηρούσαν επαφές με εκπατρισμένους βούλγαρους αναρχικούς στη Γαλλία.

Οι «παράνομες» αναρχικές ομάδες της Οδησσού παίρνουν νέα πνοή με τη συμμετοχή κάποιων ημι-εκπατρισμένων από την Ιταλία – των G. Bucciarelli, R. Cavani, G. Evangelisti, Alboni, E. Herbovets (ο οποίος οργανώνει στην Οδησσό μια απόπειρα δολοφονίας του κυβερνήτη του ιταλικού πλοίου «Cobbe»), D. Serpo και A. Butiki.[6] Το 1923-26, κοντά στη Γιάλτα, ιταλοί και γάλλοι αναρχικοί οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει στην ΕΣΣΔ φτιάχνουν μια αγροτική κομμούνα. Ένα από τα μέλη της, ο Ιταλός F. Ghezzi, ήταν δραστήριος προπαγανδιστής του αναρχισμού.[7]

Οι πράκτορες της Τσε-Κα, επιβεβαιώνοντας την εξάπλωση του παράνομου δικτύου, αναφέρουν ότι οι αναρχικές ομάδες «αποτελούνται συχνά από 25 έως 60 ή και περισσότερο άτομα». Τον Απρίλιο του 1925, οι πράκτορες της Τσε-Κα αναφέρουν για τους αναρχικούς ότι: «σε πάρα πολλές περιπτώσεις, οι οργανώσεις τους έχουν αποκτήσει μαζικό χαρακτήρα» και «μολύνουν» «συγκεκριμένες κατηγορίες της εργατικής τάξης» («Sovershenno sekretno», 1925). Στο Πολίτμπιρο,[8] μια επιτροπή υπό την προεδρία του S. Lozovskii, Γενικού Γραμματέα της Προφιντέρν,[9] εκπονεί ένα σχέδιο για την υποχρεωτική απέλαση από την ΕΣΣΔ γνωστών σοσιαλιστών και αναρχικών που κρατούνται σε φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης (περίπου 1.500 άτομα).[10] Τον Ιούνιο του 1925, στην Οδησσό, η Γκε-Πε-Ου εξαπολύει ανθρωποκυνηγητό για τη σύλληψη και απέλαση αναρχικών. Κάποιοι από αυτούς εξορίζονται σε χωριά της περιοχής της Χερσώνας.[11]

Τον Ιούνιο του 1925, μετά από συλλήψεις αναρχικών στο Κίεβο, οι πράκτορες της Τσε-Κα δηλώνουν ότι, στην πόλη, «από τα μέσα του 1925 και μετά δεν υπάρχουν πλέον αναρχικές ομάδες». Παρ’ όλα αυτά, τον Οκτώβριο του 1925, μια μικρή ομάδα αναρχικών από το Κίεβο εμφανίζεται στην κηδεία μιας βετεράνου αναρχικής της ΕΣΣΔ, της A. Stepanova (Halaieva).[12]

Ένα εσωτερικό δελτίο, με ημερομηνία 15 Δεκεμβρίου 1925, αναφέρει «εντατικοποίηση της δράσης των αναρχικών ομάδων σε διάφορες περιοχές» και «εκτεταμένη δραστηριοποίηση των αναρχικών». Το δελτίο προειδοποιεί ότι «επανεμφανίζονται οι αναρχικοί που είχαν διαλυθεί» και συνενώνονται σε ομάδες, ότι «επαναδραστηριοποιούνται» στα χωριά και ότι οι αναρχικοί «ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την απόλυτη συγκεντροποίηση των δράσεών τους και τη δημιουργία ενός μόνο κέντρου στην Ουκρανία (…) Στην Ουκρανία βρισκόμαστε αντιμέτωποι με προσπάθειες συγχώνευσης μικρών ομάδων σε ένα ενιαίο ουκρανικό κόμμα (…) Αυτού του είδους οι προσπάθειες έχουν ήδη επισημανθεί σε πολλές αναφορές παρακολούθησης».[13] Η Γκε-Πε-Ου διαπιστώνει ότι «το αναρχικό κίνημα εξακολουθεί να αναζωπυρώνεται, ιδίως στη Μόσχα και την Κεντρική Περιφέρεια, στα Βορειοδυτικά και την Ουκρανία» και, τον Οκτώβριο του 1925, αναφέρει ότι «οι παράνομες δραστηριότητες των αναρχικών εξαπλώνονται. Υπάρχουν ομάδες και κύκλοι αναρχικών σε πολλές περιοχές της ΕΣΣΔ» («Sovershenno sekretno», 1925).

Οι κατασταλτικές ενέργειες και προκλήσεις της Γκε-Πε-Ου αναγκάζουν τους αναρχικούς να περιορίσουν τις νόμιμες δραστηριότητές τους και να μπουν σε «βαθιά» παρανομία, χρησιμοποιώντας την εμπειρία τους από τους αγώνες τους ενάντια στο τσαρικό καθεστώς. Η Γκε-Πε-Ου διαθέτει σημαντικά κονδύλια για την παρακολούθηση «παλαιών» αναρχικών, οι οποίοι ήταν γνωστοί από τις δραστηριότητές τους κατά την περίοδο 1917-1921. Ωστόσο, οι αναρχικοί αυτοί χρησιμεύουν σαν «παραπέτασμα» για την κάλυψη των παράνομων αναρχικών, οι οποίοι λειτουργούν με βάση τις «συνωμοτικές πεντάδες» (δυσκολεύοντας έτσι τη Γκε-Πε-Ου να φυτέψει προβοκάτορες) και τις «ανεξέλεγκτες» αυτόνομες ομάδες νέων. Για τις αναρχικές συνωμοτικές ομάδες ήταν σημαντικό οι διωκτικές αρχές να επικεντρώνονται στις δραστηριότητες των «παλαιών» αναρχικών της ΕΣΣΔ, ηλικίας 30-50 ετών, ώστε να περνούν απαρατήρητες οι «ανεξέλεγκτες» ομάδες στις οποίες δεν είχαν διεισδύσει ακόμη μυστικοί πληροφοριοδότες της Γκε-Πε-Ου. Αυτή τη στρατηγική είναι πιθανό να την ενθάρρυνε το Ταμείο Αρωγής των διωκόμενων αναρχικών –ο «Αναρχικός Μαύρος Σταυρός» (Βερολίνο)[14]– που συνεργαζόταν μόνο με «παλαιούς» αναρχικούς, αλληλογραφώντας μαζί τους επίσημα μέσω των κρατικών ταχυδρομικών υπηρεσιών και τραβώντας έτσι την προσοχή των πρακτόρων της Τσε-Κα αποκλειστικά σε αυτούς. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920, κι ενώ συνεχίζει την υποστήριξή του στους διωκόμενους αναρχικούς, το Ταμείο Αρωγής αναφέρει ότι υπήρχαν 130 έως 150 αναρχικοί σε φυλακές και τόπους εξορίας στην ΕΣΣΔ. Αυτοί, όμως, αποτελούσαν μόνο το ένα πέμπτο περίπου του συνόλου των διωκόμενων αναρχικών· οι περισσότεροι αναρχικοί τους οποίους ενίσχυε οικονομικά το Ταμείο ήταν «παλιοί, επώνυμοι αναρχικοί» (Α. Baron, L. Gutman, Ι. Charin, κ.λπ.). Σύμφωνα με τις αναφορές της Γκε-Πε-Ου, η αλληλογραφία των αναρχικών της ΕΣΣΔ με το Ταμείο Αρωγής «σταδιακά περιορίζεται».[15]

Οι πράκτορες της Τσε-Κα επισημαίνουν ότι η μεγαλύτερη απειλή για την κυβέρνηση είναι τα «επαναστατικά στοιχεία που στρέφονται στην τρομοκρατία και τις απαλλοτριώσεις», οι «πιο αδιάλλακτοι», οι οποίοι «περνούν στην παρανομία και προσπαθούν να συντονιστούν με άλλα αντισοβιετικά κόμματα».[16] Έχοντας κατά νου πόσο μάχιμοι είναι οι αναρχικοί (κρίνοντας από τις πολυάριθμες τρομοκρατικές δράσεις τους το 1905-08 και το 1917-19), οι μπολσεβίκοι φοβούνται μήπως οι αναρχικοί που βρίσκονται στην παρανομία αλλάξουν τακτική και εξαπολύσουν μια εκστρατεία ολικής τρομοκρατίας ενάντια στους εκπροσώπους της σοβιετικής εξουσίας. Αυτό το ζήτημα είναι πιθανό να είχε αναχθεί σε ζήτημα ύψιστης ανησυχίας λόγω μιας αναφοράς του μυστικού πράκτορα Μ. Spektor, το 1924, στην οποία περιγράφει τις μυστικές συναντήσεις στην Πολωνία μεταξύ ρώσων, πολωνών, ιταλών και γερμανών αναρχικών, όπου συζητείται και το θέμα μιας εκστρατείας τρόμου. Ο ιταλός, ο γερμανός και κάποιοι ρώσοι αναρχικοί (οι M. Τσερνιάκ και Μιχαήλοφ) υποστηρίζουν την εκστρατεία τρόμου ενάντια στους σοβιετικούς ηγέτες, ενώ οι Ν. Μάχνο, Β. Βολίν και Π. Αρσίνοφ διαφωνούν με την τρομοκρατία, θεωρώντας αναγκαία τη «συγκέντρωση των δυνάμεών μας για οργανωτική και προπαγανδιστική δουλειά».[17] Οι αναρχικοί δεν είχαν ούτε τις δυνάμεις, ούτε τα μέσα, ούτε τον ενθουσιασμό, ούτε και συγκεκριμένους στόχους κατά νου για μια εκστρατεία ευρείας πολιτικής τρομοκρατίας. Θεωρούσαν, επί πλέον, ότι το πρόβλημα ήταν το ίδιο το πολιτικό σύστημα όπως είχε εξελιχθεί στις σοβιετικές δημοκρατίες, και όχι τα άτομα που διαχειρίζονταν αυτό το σύστημα.

Έχοντας την παραπάνω πληροφόρηση, οι πράκτορες της Τσε-Κα ενημερώνουν το Κρεμλίνο: «Στην Ουκρανία, κάποιοι αναρχικοί σκέφτονται να ξεκινήσουν μια τρομοκρατική εκστρατεία εναντίον επιφανών στελεχών της σοβιετικής κυβέρνησης και του Πανρωσικού Κομμουνιστικού Κόμματος» («Sovershenno sekretno», 1925). Όσο για τους αναρχικούς της Πολτάβα, αυτούς τους κατηγορούν απλώς επειδή «σκέφτονται την τρομοκρατία και τις απαλλοτριώσεις». Τον Ιούνιο του 1925, οι πράκτορες της Τσε-Κα στην Ουκρανία αναφέρουν ευχαριστημένοι ότι «στις επιχειρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στις επαρχίες του Κιέβου και της Πολτάβα βρέθηκαν όπλα, εκρηκτικά και παράνομα έντυπα. Συνελήφθησαν περίπου 100 αναρχικοί». Το 1925, οι διωκτικές αρχές συνεχίζουν τις συλλήψεις αναρχικών στην Ουκρανία, με την κατηγορία ότι «σχεδίαζαν απαλλοτριώσεις». Στις αρχές του 1926, οι πράκτορες της Τσε-Κα αναφέρουν: «Στο εν λόγω χρονικό διάστημα, οι αναρχικοί εντατικοποίησαν τις παράνομες δραστηριότητές τους στην Ουκρανία» (στις περιφέρειες της Πολτάβα, του Νιπροπετρόφσκ, του Τσέρκαζι και της Οδησσού, στο Χάρκοβο και τη Μαριούπολη, όπως και στο Ντονμπάς και την Κριμαία), «κατά κύριο λόγο στους χώρους των νεαρών φοιτητών». «Σε κάποιες περιοχές, οι αναρχικοί αναπτύσσουν σχέσεις με αναρχικούς άλλων πόλεων της Ένωσης και του εξωτερικού» («Sovershenno sekretno», 1926).

Η διοίκηση της Γκε-Πε-Ου κυκλοφορεί ένα εσωτερικό ενημερωτικό σημείωμα στο οποίο τονίζεται ότι είναι αναγκαίο να ταξινομηθούν οι αναρχικοί σε «δραστήριους», «αδρανείς», «συμπαθούντες» ή «πρώην», επισημαίνοντας ότι, έως τότε, «οι πληροφορίες για τους αναρχικούς προέρχονταν σχεδόν αποκλειστικά από το Κέντρο Πολιτικού Ελέγχου (OPK: Otdel politicheskogo kontrolia) και τις ξένες υπηρεσίες πληροφοριών· το δίκτυο των πρακτόρων είναι πολύ αδύναμο».[18] Οι διασυνδέσεις κάποιων αναρχικών από το Χάρκοβο, το Κατερίνοσλαβ και το Ντονμπάς με τον «Golos truda» (Μόσχα), τον μοναδικό νόμιμο αναρχικό εκδοτικό οίκο στην ΕΣΣΔ, είναι πηγή άντλησης πληροφοριών για τους πράκτορες της Τσε-Κα. Αυτός ο εκδοτικός οίκος συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι το 1929, αποτελώντας «παγίδα» για τους αναρχικούς.[19]

Μια άλλη ένδειξη για την επανεμφάνιση των αναρχικών το 1924-25 είναι το γεγονός ότι στις πόλεις της ΕΣΣΔ κυκλοφορούν τα τεύχη του παρισινού αναρχικού περιοδικού Delo truda (Εργατική Υπόθεση), οι αργεντίνικες εφημερίδες Anarkhiia (Αναρχία) και Golos truda (Η Φωνή της Εργασίας), και τα αμερικάνικα έντυπα Rassvet (Αυγή) και Probuzhdenie (Αφύπνιση). Κυκλοφορούν, επίσης, τα παράνομα έντυπα Prizyv (Κάλεσμα), η Khleb i volia (Ψωμί και Ελευθερία) και το φυλλάδιο «Rabochiie-anarkhisty» («Αναρχικοί Εργάτες»). Επιπλέον, στην κατοχή αναρχικών βρέθηκαν σαπιρογράφοι, πολύγραφοι εκτογραφικού τύπου, ακόμη και ένα τυπογραφείο. Υπάρχουν αναφορές ότι «στην Ουκρανία εξαπλώνεται η κυκλοφορία του αναρχικού έντυπου λόγου, εκδίδονται παράνομα περιοδικά και καταβάλλονται προσπάθειες να δημιουργηθούν παραρτήματα του εκδοτικού οίκου “Golos truda”». Σε εργοστάσια των επαρχιών Ζαπορίσχια και Κρέμεντσακ, καθώς και στο Χάρκοβο και την Οδησσό κατάσχονται φυλλάδια «που προπαγάνδιζαν την ανατροπή της κυβέρνησης».[20]

Στα μέσα της δεκαετίας του 1920, η αυξανόμενη επιρροή των αναρχικών στην πολιτική ζωή της Ουκρανικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας αντανακλάται στον όγκο του έντυπου λόγου που παράγεται, εισάγεται και κυκλοφορεί. Στο Κίεβο, την Οδησσό, το Νιπροπετρόφσκ, το Χάρκοβο, την Πολτάβα και το Ντονμπάς εμφανίζονται δεκάδες χειρόγραφα έντυπα, τα οποία τυπώνονται με τη βοήθεια σπειρογράφων, καθώς και εφημερίδες, περιοδικά και φυλλάδια. Πράκτορες της μυστικής αστυνομίας καταγράφουν την προπαγάνδα και τις οργανωτικές προσπάθειες των αναρχικών στους χώρους των νέων και των εργατών (Οδησσός, Πολτάβα και Χάρκοβο), την εμφάνιση δεκάδων νέων ομάδων αναρχικών σε πόλεις και χωριά της Ουκρανικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, καθώς και τη συμμετοχή αναρχικών στη διοργάνωση απεργιών και διαδηλώσεων (Οδησσός, Κίεβο, Νιπροπετρόφσκ).[21]

Στο αναρχικό κίνημα δεν υπάρχει η κομματική δομή με τα σταθερά μέλη. Η ισχύς του δεν οφείλεται στον αριθμό των επίσημων μελών, αλλά στην επιρροή που μπορεί να ασκήσει σε μεγάλες μάζες οι οποίες πιθανόν να πλησιάσουν αυθόρμητα τον αναρχισμό. Το 1905-07 και το 1917-20, η ριζοσπαστικοποίηση των μαζών επιτρέπει στο αναρχικό κίνημα να αποτελέσει από μόνο του μία κοινωνικοπολιτική δύναμη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920, η ριζοσπαστικοποίηση τμημάτων του πληθυσμού της ΕΣΣΔ αναβιώνει το αναρχικό κίνημα, αλλά το κίνημα δεν καταφέρνει να διευρύνει την επιρροή του σε μεγάλη κλίμακα κάτω από τις συνθήκες εδραίωσης του ολοκληρωτισμού. Η κατοπινή διάλυση του κινήματος απομακρύνει κάθε πιθανότητα να αποτελέσει ανταγωνιστική πολιτική δύναμη στην ΕΣΣΔ.

Η «αναγέννηση» των αναρχικών στην ΕΣΣΔ (ιδιαίτερα στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας), που η δυναμική της φάνηκε το 1924-25, είχε τη δυνατότητα να αναζωπυρώσει το κίνημα που καταστράφηκε το 1920-21. Οι αναρχικοί ήλπιζαν να «ξεσηκώσουν» τους νέους, τους πολυάριθμους ανέργους, τους ριζοσπάστες εργάτες και τους παλαιούς Μαχνοβίτες, ώστε να αρχίσουν να προετοιμάζουν μια νέα επανάσταση στην ΕΣΣΔ. Οι διωκτικές αρχές ανίχνευσαν αυτή την τάση και κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να την περιορίσουν τοπικά και, με καταστολή άλλοτε περιορισμένης και άλλοτε ευρείας κλίμακας, να απονευρώσουν σταδιακά το παράνομο αναρχικό κίνημα στην ΕΣΣΔ. Αργότερα, το 1926-29, η Γκε-Πε-Ου εφάρμοσε στην Ουκρανία πιο σκληρή κατασταλτική πολιτική εναντίον των αναρχικών, με αποτέλεσμα την κατάπνιξη του αναρχικού κινήματος.

Μετάφραση-Απόδοση: Ε.

Δημοσιεύθηκε στα φύλλα 177 και 178 της μηνιαίας πανελλαδικής αναρχικής εφημερίδας ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Αρχεία

– Derzhavnyi arkhiv Odes’koi oblasti (DAOO).

– Haluzevyi derzhavnyi arkhiv sluzhby bezpeky Ukrainy (HDA SBU).

– International Institute of Social History (IISH).

– «Sovershenno Sekretno», Lubianka – Stalinu o polozhenii v strane (1922-1934 gg.), Istoricheskie materialy (http://istmat.info/node/11671). Προσβάσιμο 25 Μαρτίου 2017.

Πηγή: Viktor Savchenko, «The Anarchist Movement in Ukraine at the Height of the New Economic Policy (1924-25)», Journal of Ukrainian Studies (ewjus.com), ISSN 2292-7956, Volume IV, No. 2, 2017. Μετάφραση από τα ουκρανικά του Malcolm Archibald (https://libcom.org/history/anarchist-movement-ukraine-height-new-economic-policy-1924-25-viktor-savchenko)

———————————————————————-

[1]. Golos truzhenika [Chicago], no. 23, 1927, σ. 1. Επίσης, HDA SBU, f. 13, spr. 370, T. 2, ark. 29-30. Επίσης, DAOO, f.r. 3, op. 1, spr. 1328, ark. 22.

[2]. (στμ.) Βεσσαραβία: Ιστορική περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης μεταξύ των ποταμών Δνείστερου ανατολικά και Προύθου δυτικά. Στις 28 Μαΐου 1812, με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου η οποία τερμάτισε τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο (1806-1812), η Οθωμανική Αυτοκρατορία παραχωρεί το ανατολικό μισό του Πριγκιπάτου της Μολδαβίας στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Όλη αυτή περιοχή ονομάζεται τότε Βεσσαραβία. Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος της Βεσσαραβίας ανήκει στη Μολδαβία, ενώ οι βορειότερες περιοχές της, όπως και οι νοτιότερες που συνορεύουν με τη Μαύρη Θάλασσα, ανήκουν στην Ουκρανία.

[3]. (στμ.) Διεθνής Κόκκινη Βοήθεια (MOPR): Ιδρύθηκε το 1922 από την Κομμουνιστική Διεθνή.

[4]. HDA SBU, f. 13, spr. 415, T. 2, ark. 346.

[5]. DAOO, f.r. 8065, op. 2, spr. 11704, ark. 13. Επίσης, HDA SBU, f. 13, spr. 370, T. 16, ark. 6.

[6]. DAOO, f.r. 7, op. 1, spr. 41, ark. 14, 102. Επίσης, HDA SBU, f. 13, spr. 370, T. 5, ark. 394 ob.

[7]. Dolzhanskaia, L.A., «“Ia byl i ostalsia anarkhistom…” (Po materialam sledstvennogo dela Franchesko Getstsi)». Petr Alekseevich Kropotkin i problemy modelirovaniia istoriko-kul’turnogo razvitiia tsivilizatsii: Materialy mezhdunarodnoi nauchnoi konferentsii, edited by P.I. Talerov, Solart, 2005, σσ. 238-56.

[8]. (στμ.) Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του Ρωσικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

[9]. (στμ.) Profintern: Η Κόκκινη Συνδικαλιστική Διεθνής ιδρύθηκε στη Μόσχα τον Ιούλιο του 1921, δύο χρόνια μετά την ίδρυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Comintern), πάλι στη Μόσχα, τον Μάρτιο του 1919.

[10]. Pavlov, D.B., Bol’shevistskaia diktatura protiv sotsialistov i anarkhistov. 1917-seredina 1950-kh godov. ROSSPEN, 1999, σ. 72.

[11]. HDA SBU, f. 13, spr. 415, T. 2, ark. 128.

[12]. HDA SBU, f. 13, spr. 415, T. 2, ark. 68-81, 109, 160, 183, 205.

[13]. HDA SBU, f. 13, spr. 415, T. 2, ark. 38, 46.

[14]. (στμ) Ο Αναρχικός Μαύρος Σταυρός (ABC), γνωστός και ως Αναρχικός Ερυθρός Σταυρός (ARC), στις μέρες μας είναι διεθνής οργανωτική δομή. Δημιουργήθηκε την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα επειδή ο Πολιτικός Ερυθρός Σταυρός (PRC) ελεγχόταν από σοσιαλδημοκράτες και αρνούνταν να στηρίξει αναρχικούς και κοινωνικούς επαναστάτες, παρά τις συνεχείς δωρεές από αναρχικούς.

[15]. IISH, Senya Fléchine Papers, Folder 79, σσ. 1-27.

[16]. HDA SBU, f. 13, spr. 283, ark. 3.

[17]. Skrypnyk, O., Za zolotom Nestora Makhna. «Iaroslaviv Val», 2011, σσ. 233-34.

[18]. HDA SBU, f. 13, spr. 415, T. 2, ark. 17.

[19]. HDA SBU, f. 13, spr. 370, T. 5, ark. 21-29.

[20]. HDA SBU, f. 13, spr. 370, T. 5, ark. 41, 89, 103, 122 ob., 178.

[21]. Βλέπε HDA SBU, f. 13, spr. 415, T. 1-8 για δημοσιεύσεις των αναρχικών της διασποράς: Golos truda (Buenos-Aires), Delo truda (Paris) κλπ.

πηγη: https://anarchypress.wordpress.com

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου