Έναστρος ουρανός: Η μέγιστη οθόνη του σύμπαντος κόσμου.
Η παρατήρηση του έναστρου ουρανού θεμελίωσε αυτόματα την πρώτη επιστήμη. Η μελέτη του βραδινού ουρανού γέννησε ερωτήσεις και η προσπάθεια για απαντήσεις έφερε τον φιλοσοφικό στοχασμό και την μαθηματική σκέψη. Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστούμε ότι η αστρονομία υπήρξε το λίκνο όλων των επιστημών. Η μελέτη του έναστρου ουρανού ξεκίνησε από τις σχολαστικές και ακριβείς παρατηρήσεις των Βαβυλωνίων και των Αιγυπτίων που προσπάθησαν να κατανοήσουν τους συμπαντικούς και αστρικούς ρυθμούς συσχετίζοντας τους με τη ροή του χρόνου. Οι γνώσεις αυτές «περπάτησαν» και έγιναν κτήμα των Ιώνων στοχαστών τον 6ο αιώνα π.Χ. που αναβάθμισαν τις μέχρι τότε υπάρχουσες γνώσεις σε επιστήμη, αυτήν που ονομάζουμε Αστρονομία. Ο Ίππαρχος, ~190 - 120 π.Χ. που θεωρείται «πατέρας της Αστρονομίας» και ιδρυτής της τριγωνομετρίας, δημιούργησε τον πρώτο κατάλογο αστέρων και αστερισμών και τους έδωσε ονόματα από την ελληνική μυθολογία.
Για τη δημιουργία του πρώτου αυτού καταλόγου του Ίππαρχου, μας πληροφορεί ο Πλίνιος: «…εφεύρε τα κατάλληλα όργανα για τον ορισμό της θέσης του κάθε άστρου έτσι ώστε από τη θέση και από το μέγεθός τους να αναγνωρίζονται εύκολα και εάν κάποιο απ’ αυτά εξαφανίζονταν ή κάποιο νέο εμφανίζονταν ή ορισμένα απ' αυτά μετακινούνταν ή εάν η λάμψη μερικών άλλαζε να γίνεται άμεσα αντιληπτό, μ' αυτόν τον τρόπο άφησε στην ανθρωπότητα τον ουρανό ολόκληρο ως κληρονομιά»,
Ουράνια σώματα στον νυκτερινό ουρανό των Ιλισίων, δίπλα στο άλσος Συγγρού, τον Δεκέμβριο του 2022. Ώρα παρατηρήσεων 22.00 -03.00.
Με γυμνό μάτι παρατηρούμε:
- Τους πλανήτες Δία και Άρη. Κατάλευκος, απαστράπτων ο Δίας, ο μεγαλύτερος των πλανητών και ξανθός, πορφυρός, κόκκινος ο Άρης. Όταν «βουτάει» ( δύει) ο Δίας, ο Άρης είναι λίγο δυτικά του Ζενίθ.
-Τους αστερισμούς: Μεγάλου Κυνός, Μικρού κυνός, Ωρίωνα, Ηριδανού, Ταύρου, Ηνιόχου, Μεγάλης Άρκτου, Μικρής Άρκτου, Κασσιόπης,
-Τους φωτεινούς απλανείς αστέρες: Σείριο, Προκύονα, Μπετελγκέζ, Ρίγκελ, Λαμπαδία (Αλντεμπαράν), Αίγα( Capella ή α του Ηνιόχου), Πολικό αστέρα,
-Το νεφέλωμα των Πλειάδων ή Πούλια( στον αστερισμό του Ταύρου).
-Ασκήσεις χαράξεων. Γεωμετρία και τριγωνομετρία με γυμνό μάτι, από μνήμης και χωρίς σημειώσεις. Το αντίθετο όσων πράτταμε στις βραδινές αστρονομικές μας παρατηρήσεις με τους συμφοιτητές της ομάδας και το ακριβέστατο γεωμετρικό όργανο Wild T2.
-Σείριος- Μπετελγκέζ., Στις 4-12- 2022, ώρα 01.00 ευθυγραμμίστηκε, με την ευθεία που ορίζουν οι δύο αυτοί απλανείς αστέρες, ο πλανήτης Άρης.
-Τα τρία φωτεινά αστέρια της «ζώνης του Ωρίωνα» που η προέκταση της ευθείας που ορίζουν συναντά τον υπέρλαμπρο γαλάζιο Σείριο. Η προέκταση της ίδιας ευθείας προς την αντίθετη κατεύθυνση συναντά τον Λαμπαδία και τις Πλειάδες.
Σημειώσεις.
-Στα έπη του Ομήρου, Ιλιάδα και Οδύσσεια, αναφέρονται απλανείς αστέρες και αστερισμοί όπως: Μεγάλη Άρκτος, Ωρίων, Σείριος, Βοώτης, Πλειάδες, Υάδες.
ἀστέρ' ὀπωρινῷ ἐναλίγκιον, ὅς τε μάλιστα
λαμπρὸν παμφαίνῃσι λελουμένος ὠκεανοῖο· Ιλιάς, ραψωδία Ε`, στ. 5-6.
Ίδια με του φθινόπωρου το πάμφωτο αστέρι που λούζεται στ` Ωκεανού το δροσερό το κύμα.
Ο Όμηρος εδώ αναφέρεται στον υπέρλαμπρο Σείριο, το λαμπρότερο αστέρι στον νυκτερινό ουρανό, στον αμφιφανή αστερισμό του Μεγάλου Κυνός.
-Νομίσματα της αρχαίας Κέας παριστάνουν σκύλο με ακτίνες, αφού ο Σείριος λατρευόταν στην Κέα ως το σκυλί του μέγα κυνηγού Ωρίωνα που θεράπευε τα κυνικά καύματα με την εμφάνιση του κάθε Αύγουστο.
-Νίκολα Τέσλα: Αν θέλετε να ανακαλύψετε τα μυστικά του σύμπαντος, σκεφτείτε την ενέργεια, τη συχνότητα και τη δόνηση.
- Άρθουρ Κλαρκ: Η αστρονομία, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, διδάσκει στους ανθρώπους ταπεινοφροσύνη.
Το σύμπαν είναι γεμάτο από φωνές που καλούν από αστέρι σε αστέρι, σε αμέτρητες γλώσσες. Κάποια μέρα θα συμμετέχουμε σ’ αυτήν την κουβέντα.
Άρθουρ Κέστλερ: Κανένας πριν από τους Πυθαγόρειους δεν σκέφτηκε ότι το μυστικό του σύμπαντος βρίσκεται στις μαθηματικές σχέσεις. Είκοσι πέντε αιώνες μετά, η Ευρώπη εξακολουθεί να είναι υπό την ευεργετική επιρροή –και την κατάρα– αυτής της κληρονομιάς. Στους μη ευρωπαϊκούς πολιτισμούς, η ιδέα ότι οι αριθμοί είναι το κλειδί της σοφίας και της δύναμης φαίνεται ότι δεν προέκυψε ποτέ.
-Χόρχε Λουίς Μπόρχες: Δεν υπάρχει λόγος να χτίσουμε έναν λαβύρινθο όταν ολόκληρο το σύμπαν είναι ένας λαβύρινθος.
-Henri Bergson: Το σύμπαν είναι μια μηχανή για την κατασκευή θεών.
-Κωστής Παλαμάς..Ποιός ξέρει στ’ άλλα τ’ άστρα / τί λαοί και τί κάστρα..( απόσπ).
1*. Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικής. Ιστορικός Τέχνης.
2*. Αφιερωμένο στα παιδιά που «μετρούσαμε τα άστρα» στις αστρονομικές μας ασκήσεις στην ταράτσα της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στα χρόνια 1970-1974. Αναφέρομαι στους: Πέτρο Κούμπα, Παναγιώτη Σπηλιάδη, Χρήστο Αντωνάτο, Νίκο Ράλλη, Σπύρο Ηλιόπουλο, Ρένα Σεληνιωτάκη..
πηγη: https://www.efsyn.gr