Το ερώτημα που απασχολεί τον περισσότερο κόσμο τον τελευταίο καιρό είναι αν και πότε η ζωή μας θα επιστρέψει στην προ COVID19 «κανονικότητα». Κι όταν φτάνουμε στην ερώτηση «τι είναι κανονικότητα;», τότε η απάντηση είναι ότι «κανονικότητα» είναι αυτό που γνωρίζουμε, αυτό που συνηθίσαμε και γι’ αυτό μας παρέχει ασφάλεια.

Η έννοια της κανονικότητας δηλαδή ορίζεται με επίκεντρο πάντοτε τον εαυτό μας και τις συνήθειές μας, αυτά δηλαδή που γνωρίζουμε καλά και γι’ αυτό και μας παρέχουν ασφάλεια.

 

«Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δικιά μας μελαγχολία»

Αν όμως επιστρέψουμε με τη μνήμη μας μερικές δεκαετίες πριν και θυμηθούμε ποια ήταν η τότε «κανονικότητα», ποια ήταν τότε δηλαδή εκείνα που θεωρούσαμε ως καθημερινή μας συνήθεια, θα εκπλαγούμε από την τεράστια αλλαγή που έχει συμβεί εντωμεταξύ.

Λίγες μόνο δεκαετίες πριν λοιπόν, «κανονικότητα» ήταν να επικοινωνούμε μεταξύ μας είτε μέσω ταχυδρομικής αλληλογραφίας, είτε μέσω σταθερού τηλεφώνου. Ούτε διαδίκτυο, ούτε emails, ούτε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ούτε κινητή τηλεφωνία, ούτε sms υπήρχαν τότε.

Που σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού ή μιας απουσίας, δεν μπορούσαν να μας βρουν οι δικοί μας ή όποιοι μας έψαχναν και έπρεπε να πάμε σε χώρο όπου υπήρχε τηλέφωνο για να επικοινωνήσουμε και να δώσουμε σημεία ζωής.

 

Πόση ανασφάλεια θα προκαλούσε εκείνη η «κανονικότητα» στους σημερινούς γονείς όταν τα παιδιά τους λείπουν από το σπίτι ή και στους σημερινούς επαγγελματίες όταν βρίσκονται εκτός γραφείου;

Αν μάλιστα πάμε ακόμη πιο παλιά, θα διαπιστώσουμε ότι «κανονικότητα» στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν να ταξιδεύεις μήνες ολόκληρους με το καράβι για να φτάσεις στην Αμερική. Με ό,τι αυτό σήμαινε τότε για το εμπόριο και τις επιχειρήσεις, αλλά και με ό,τι αυτό σημαίνει σήμερα για τη γρήγορη μετάδοση των λοιμωδών νόσων και των επιδημιών.

Γι’ αυτό άλλωστε και οι περισσότεροι άνθρωποι τότε δεν είχαν ταξιδέψει εκτός Ελλάδας, για να μην πούμε ότι πολλοί δεν είχαν μετακινηθεί ποτέ ούτε από τον τόπο τους.

Πόση ανασφάλεια και πόσο κενό θα ένιωθε η δική μας γενιά, των πολυταξιδεμένων, αν υποχρεωνόμασταν να ζήσουμε την τότε «κανονικότητα» της δυνατότητας λίγων και μικρών μόνο μετακινήσεων, σε κοντινές αποστάσεις…

Για να μη μιλήσουμε για την «κανονικότητα» που βίωναν οι προηγούμενες γενιές ζώντας χωρίς ηλεκτρισμό, χωρίς ΙΧ αυτοκίνητο, χωρίς ραδιόφωνο ή τηλεόραση.

Αυτό που σήμερα θεωρείται «κανονικότητα», κάποτε ήταν στην καλύτερη περίπτωση επιστημονική φαντασία.

Αλλά και αυτό που σε λίγο καιρό, με δεδομένη την πανδημία του κορωνοϊού, θα καθιερωθεί ως νέα «κανονικότητα», αυτή τη στιγμή μπορεί να μας είναι άγνωστο και να μας γεμίζει φόβο και ανασφάλεια. Τόσο, όσο ένιωσαν οι παλιότερες γενιές όταν είδαν για πρώτη φορά αεροπλάνο να πετά στον ουρανό ή αυτοκίνητο να τρέχει με ταχύτητα ή όταν συνέβη για πρώτη φορά κυκλοφοριακή αρρυθμία στην πόλη τους.

Η ζωή αλλάζει γρήγορα και συχνά χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, αλλά και χωρίς να το επιθυμούμε.

Κι εμείς, ως ευφυή όντα, αγωνιζόμαστε να προσαρμοστούμε και να επιβιώσουμε στις εκάστοτε νέες συνθήκες.
Γι’ αυτό άλλωστε και η θεωρία του Δαρβίνου, που άλλαξε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ιστορία και την εξέλιξη της ζωής στη γη, θεωρεί ως δείκτη ευφυίας των λογής έμβιων οργανισμών την ικανότητά τους να επιβιώνουν, προσαρμοζόμενοι στις αλλαγές που προκαλούν οι νέες συνθήκες.

Προσαρμογή σε μια νέα «κανονικότητα»

Η ζωή λοιπόν ήταν πάντοτε συνδεδεμένη με μεγάλες αλλαγές. Και η ιστορία του ανθρώπου ανέκαθεν υπήρξε μια διαρκής πάλη προσαρμογής στις αλλαγές με σκοπό την επιβίωση. Άλλοτε επιτυχής και άλλοτε όχι τόσο.

Το γεγονός πάντως ότι το ανθρώπινο είδος έφτασε μέχρι εδώ, είναι ένα δεδομένο που δεν πρέπει να μας διαφεύγει όταν με τρόμο σκεφτόμαστε ότι μπορεί να μη ξαναζήσουμε την «κανονικότητα» έτσι όπως τη συνηθίσαμε μέχρι τώρα.

Διότι όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, ακόμη και αν ξεπεράσουμε με ένα αποτελεσματικό εμβόλιο την παρούσα πανδημία, οι ίδιες αιτίες που έφεραν τον κορωνοϊό, οι αλλαγές δηλαδή που προκάλεσαν στη φύση οι φρενήρεις ρυθμοί της ανάπτυξης, θα φέρουν και άλλες πανδημίες.
Εκτός όμως από εμάς, που στο εξής θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με μεγαλύτερη προσοχή και με περισσότερες υγειονομικές προφυλάξεις, μεγάλες αλλαγές θα συμβούν και στην οικονομία.

Όπου φαίνεται να υποχωρεί ή τουλάχιστον να μεταμορφώνεται η παγκοσμιοποίηση και να επιστρέφουμε σε ένα πιο αυτοτροφοδοτούμενο παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης, προσανατολισμένο όχι πια στην κατεύθυνση των παγκοσμιοποιημένων και χωρίς σύνορα αγορών, αλλά επικεντρωμένο στην επίτευξη του στόχου της παραγωγικής αυτάρκειας κάθε κράτους.

Κι ακόμη τα μοντέλα ανάπτυξης που στηρίχθηκαν σε… μονοκαλλιέργειες, όπως το δικό μας που στηρίζεται στον τουρισμό, θα υποχρεωθούν εκ των πραγμάτων να αλλάξουν, προσαρμοζόμενα σε μια νέα «κανονικότητα» πιο ασφαλών, στις νέες συνθήκες της μεγάλης μετάδοσης επικίνδυνων ιών, οικονομικών δραστηριοτήτων.

Που στη δική μας περίπτωση είναι η αξιοποίηση των ξεχασμένων συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων στον πρωτογενή τομέα της παραγωγής, αλλά και στον δευτερογενή τομέα της μεταποίησης και στον τριτογενή τομέα των υπηρεσιών, αξιοποιώντας είτε τα ξεχωριστά δικά μας προϊόντα, είτε τις ξεχωριστές δικές μας ικανότητες, προκειμένου σαν ευφυείς οργανισμοί να προσαρμοστούμε στη νέα πραγματικότητα.

Και τέλος, όσον αφορά την ανθρωπότητα, ως μια οργανωμένη και ευφυή κοινότητα, αν θέλει να επιβιώσει, θα πρέπει να προσαρμόσει το επεκτατικό, σε βάρος της φύσης, αναπτυξιακό μοντέλο που προκαλεί ήδη περιβαλλοντικές κρίσεις, κλιματικές αλλαγές και μεταδίδει επικίνδυνους ιούς που μέχρι πρότινος ζούσαν στο φυσικό περιβάλλον που ο άνθρωπος παραβίασε, σε μια πιο ήπια εκδοχή και πιο ισορροπημένη με τη φύση «κανονικότητα», όπου άνθρωπος και περιβάλλον θα μπορούν να συνυπάρχουν ειρηνικά.

Στην απολύτως αντίθετη δηλαδή κατεύθυνση του περιβαλλοντοκτόνου νόμου που πρόσφατα ψήφισε η κυβέρνηση και που θυσιάζει στον βωμό του κέρδους και της αγοράς τα οικοσυστήματα και τους φυσικούς πόρους της χώρας.

Απονενοημένη η προσπάθεια επιστροφής στην κανονικότητα

Γι’ αυτό και είναι απονενοημένη, αλλά και καταστροφική η προσπάθεια της κυβέρνησης, η οποία συντηρητικά προσκολλημένη σε μια βολική «κανονικότητα», προσπαθεί να αναβιώσει για το φετινό καλοκαίρι το ίδιο μοντέλο τουρισμού με εκείνο της περσινής χρονιάς.

Προσκαλώντας άκριτα χιλιάδες ξένους με το σύνθημα: «Ελάτε στην Ελλάδα», για να ζήσουμε όλοι μαζί μια σύγχρονη ελληνική τραγωδία.
Γιατί οι χιλιάδες τουρίστες, αν τελικά έρθουν, υπάρχει κίνδυνος είτε να μεταδώσουν σε εμάς τον επικίνδυνο ιό, εάν έρχονται από χώρες μεγάλης εξάπλωσης, είτε να τον κολλήσουν οι ίδιοι κατά το ταξίδι τους, ερχόμενοι σε επαφή με πολύ κόσμο.

Η προσπάθεια είναι καταδικασμένη να αποτύχει γιατί ούτε οι ξένοι είναι τόσο ανόητοι ώστε να ριψοκινδυνέψουν ταξιδεύοντας επειδή τους προσκαλεί ο Μητσοτάκης, αλλά και γιατί το χωρίς υγειονομικές προφυλάξεις άνοιγμα της χώρας θα μας κοστίσει ακριβά σε αναζωπύρωση της πανδημίας σε σύντομο χρόνο.

Αν δεν αλλάξουμε, αν δεν ξεβολευτούμε από αυτό που μέχρι σήμερα θεωρούσαμε «κανονικότητα» κι αν δεν προσαρμοστούμε στη νέα πραγματικότητα, επινοώντας νέους και ασφαλείς υγειονομικά τρόπους οικονομικής ανάπτυξης, τότε η μήνις των Θεών, ή αν θέλετε η εκδίκηση της φύσης, θα είναι αμείλικτη.
Και τότε θα διαπιστώσουμε στ’ αλήθεια ότι η πραγματική ανασφάλεια δεν έρχεται από την προσαρμογή στις νέες συνθήκες, αλλά αντίθετα, από την επιστροφή σε μια παρωχημένη και επικίνδυνη για τις ζωές μας «κανονικότητα».

πηγη:tvxs.gr