Για το ιστορικό γεγονός της δικτατορίας των συνταγματαρχών, που κατέβασαν τα τανκς στους δρόμους τον Απρίλη του 1967, πριν από 54 χρόνια, έχουν γραφτεί και θα γραφτούν πολλά.
Ενα μελάνωμα στη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας: σαν να πέρασε η πατρίδα μας μια μακρόχρονη αρρώστια, που την κράτησε κλεισμένη σπίτι, κλινήρη, να υποφέρει και να κοιτά θλιμμένη από το παράθυρο τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες να συνεχίζουν έξω στους δρόμους και στις πλατείες τη ζωή τους, να εξελίσσονται, να προοδεύουν, να δημιουργούν και να αφομοιώνουν τα νέα ρεύματα στη σκέψη, τις επιστήμες, τις τέχνες, την κοινωνική εξέλιξη. Εφτά χρόνια χαμένα στον γύψο.
Μόνο με παιδί, με ένα άρρωστο, περιορισμένο, τιμωρημένο παιδί μπορώ να παρομοιάσω τη στρατοκρατούμενη Ελλάδα της επταετίας 1967-1974, ίσως γιατί κι εγώ όπως και οι συνομήλικοί μου πενηντάρηδες είχαμε την ατυχία να συμπέσει η παιδική μας ηλικία με τη χούντα – με το που τέλειωσε η παιδικότητά μας μαζί με τη δικτατορία, μπήκαμε στην εφηβεία και τη Μεταπολίτευση.
Συνεπώς, μόνο βιωματικά μπορώ να μιλήσω για τη χούντα, καθώς οι πρώτες εγγραφές μου, οι πρώτοι ήχοι κι οι οσμές κι οι εικόνες του κόσμου που ανακάλυπτα έκθαμβος είχαν την αισθητική και πολιτική της υπογραφή.
Κι η βαθύτερη, η πλέον ανεξίτηλη εγγραφή ήταν, βέβαια, ο αναγεννώμενος εκ της τέφρας του φοίνικας, γνωστός και ως «πουλί της χούντας», που ήταν, κυριολεκτικά, πανταχού παρών: από τα σχολικά βιβλία μέχρι τα κέρματα που είχαμε στις τσέπες μας για να πάρουμε ένα κουλούρι ή βώλους, κι από τα γραμματόσημα για τα γράμματα που στέλναμε στους συγγενείς στην Αμερική μέχρι τα σπιρτόκουτα που αγοράζαμε μαζί με τα τσιγάρα του μπαμπά.
Ο παντεπόπτης φοίνικας, ως επίσημο εθνόσημο, με τον φαντάρο εντός του, που φέρει το τυφέκιο επ’ ώμου με εφ’ όπλου λόγχη, μας επέβλεπε βλοσυρά από παντού, σαν τον Μεγάλο Αδελφό του Οργουελ: δέσποζε στα δημόσια κτίρια, στα σχολεία, στα στρατόπεδα και στα αστυνομικά τμήματα, στα πανό στους δρόμους, στις γιορτές της «Πολεμικής Αρετής των Ελλήνων» στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο, στα ηρώα των πλατειών σε πόλεις και χωριά, που τιμούσαν κάποιον ηρωικώς πεσόντα κομμουνιστοφάγο αξιωματικό.
Η δικτατορία καταχράστηκε ένα πανάρχαιο μυθολογικό σύμβολο, που χρησιμοποιήθηκε από κράτη και οργανώσεις ως έμβλημα σχεδόν σε όλη την πορεία της Ιστορίας, και ειδικά στην Ελλάδα από αναπάντεχα ετερόκλητα σχήματα.
Γιά να δούμε όμως την ετυμολογική καταγωγή του φοίνικα. Το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας λέει πως η αρχαία λέξη πιθανώς να προέρχεται από τον αρχαίο αιγυπτιακό όρο -bnu, όταν αναφερόμαστε βέβαια στο ιερό πτηνό των αρχαίων Αιγυπτίων που ζει πέντε αιώνες και όταν διαισθανθεί πως επίκειται το τέλος του, ανάβει φωτιά από αρωματικά φύλλα και καίγεται εντός της, για να αναγεννηθεί εκ της τέφρας του.
Υπάρχει και το δέντρο «φοίνικας», από την αρχαία λέξη «φοίνιξ» - στη γλώσσα των Μυκηναίων αναφερόταν ως «po-ni-ke». Και βέβαια έχουμε και το εθνωνύμιο «Φοίνιξ – Φοίνισσα», το μέλος του λαού της Μέσης Ανατολής.
Οι ίδιοι οι Φοίνικες ονόμαζαν τους εαυτούς τους «Kinahni», δηλαδή «Χαναναίοι», κάτοικοι της Χαναάν. Ισως οι Ελληνες τους ονόμασαν έτσι επειδή το «φοίνιξ» σήμαινε «κόκκινος, ερυθρός» και συνεπώς «Φοίνιξ» θα σήμαινε αρχικά «μη λευκός, έγχρωμος, σκουρόχρωμος, μελαψός», λέει το Λεξικό.
Η Γουικιπίντια αναφέρει πως η λέξη «φοίνικας» προέρχεται από το «φοινός», που σημαίνει «πορφυρός, βαθυκόκκινος», ενώ προσθέτει πως στον φοίνικα, που είχε συνδεθεί με τη λατρεία του Ηλιου και του Απόλλωνα, έχει αναφερθεί ο Ηρόδοτος, διευκρινίζοντας πως, σύμφωνα με τον μύθο, ο φοίνικας είναι πάντα ένας: μόνο ένα πουλί, χωρίς ταίρι, που εκτός από την αθανασία του (και τη μοναξιά του...) έχει κι άλλες εξαιρετικές ιδιότητες, όπως είναι η θαυμάσια φωνή.
Είναι τόσο όμορφο το τραγούδι του φοίνικα, που ακόμα κι ο Ηλιος σταματά για να το ακούσει, λέει ο αρχαιοελληνικός μύθος. Οι Αιγύπτιοι είχαν δώσει μια διακεκριμένη θέση στον φοίνικα, συνδέοντάς τον με την «αγία οικογένεια» του πανθέου τους: τον Οσιρι, την Ισιδα, και τον γιο τους, τον Ωρο.
Οι Εβραίοι επίσης τιμούσαν τον φοίνικα, πιστεύοντας πως ήταν το μόνο ζώο που είχε αντισταθεί στη Εύα, αρνούμενο να φάει τον καρπό του δέντρου της γνώσης του Καλού και του Κακού: σαν ανταμοιβή, ο Θεός χάρισε στον φοίνικα την αθανασία. Ή, αν το δεις διαφορετικά το πράγμα, ο Γιαχβέ, ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης, καταδίκασε τον «Μίλτσαμ», όπως είναι στα εβραϊκά ο φοίνικας, να είναι πάντα μόνο ένας, αρσενικός, και να μην αναπαράγεται...
Για τους Ινδούς ο φοίνικας, ο Γκαρούντα, είναι το ιερό ζώο του θεού Ράμα, του θεού του Ηλιου, ενώ για τους Κινέζους ο φοίνικας εκπροσωπεί το στοιχείο του Πυρός. Με το Πυρ, τον Ηλιο και το Φως γενικότερα συσχέτιζαν τον φοίνικα οι αλχημιστές και πολλές αποκρυφιστικές ομάδες, ενώ για τους πρώτους χριστιανούς ο φοίνικας συμβόλιζε τον Ιησού, που πεθαίνει και ανασταίνεται, όπως το ιερό πουλί, μέσα σε τρεις ημέρες.
Ο φοίνικας είναι ένα ισχυρό μυθικό σύμβολο, που εμφανίζεται από τη Νότιο Αφρική και την Περσία μέχρι την Κεντρική Αμερική. Φοίνικας υπάρχει και στο μυθιστορηματικό σύμπαν που έπλασε η Ρόουλινγκ στη σειρά βιβλίων της με τις περιπέτειες του Χάρι Πότερ.
Ενα τόσο φορτισμένο σύμβολο δεν θα μπορούσε να αφήσει αδιάφορους τους Ελληνες. Ετσι, το ιερό πουλί που συμβολίζει το φως και την αναγέννηση, δηλαδή την αθανασία, ήταν το έμβλημα της Φιλικής Εταιρείας, της Τεκτονικής Στοάς της Κέρκυρας από το 1811 και του Αλέξανδρου Υψηλάντη.
Ο Καποδίστριας αποτύπωσε την εικόνα του φοίνικα στο εθνόσημο, κόβοντας με το ίδιο όνομα και αργυρό νόμισμα, το πρώτο νεοελληνικό, που κυκλοφόρησε από το 1828 μέχρι το 1832. Ο φοίνικας κοσμούσε τη σημαία του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων από το 1910, ενώ επανήλθε ως εθνόσημο στη Β’ Ελληνική Δημοκρατία, το 1924, όταν εκθρονίστηκε ο Κωνσταντίνος Α' με Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κουντουριώτη.
Πριν καταντήσει ο ιερός, φωτεινός και πανάρχαιος φοίνικας το «πουλί της χούντας», το αναγεννώμενο εκ της τέφρας του μοναχικό, καλλικέλαδο και αθάνατο πτηνό έλαμψε ως έμβλημα της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, της γνωστής «Κυβέρνησης του Βουνού» που σχηματίστηκε το 1944 από το ΕΑΜ και τα συνεργαζόμενα κόμματα στην Ελεύθερη (από τους Γερμανούς) Ελλάδα των ευρυτανικών βουνών, όταν στην Αθήνα κυβερνούσαν οι δωσίλογοι του Ράλλη. Δηλαδή, οι πνευματικοί, οι πολιτικοί πρόγονοι, αν θέλετε, των Απριλιανών, που μαγάρισαν τον φοίνικα...
πηγη: https://www.efsyn.gr